هونەرمەند نەرمین حاجی قادر، لە داپیرەزینۆی تەنەكەوە بۆ پورە غوربەتی كەركوك 4
یادگاریە پڕلە ئازار و مەینەتیەكانی بنەماڵەكەی
بنەماڵەی هونەرمەند بنەماڵەیەكی خاوەن خەبات و كورد پەروەر بوون، مامێكی بەناوی عومەر لە ساڵی 1962 لەگەڵ چەند هاوڕێیەكی كە پێشمەرگەی ئەیلوول بوون لە سەردەمی (زەعیم صدیق) رەمی كراون لەحامیەی شاری سلێمانی. ناوی باوكی نەرمین (قادر) دەگەڕێتەوە بۆ ناوی برای باپیری نەرمین كە رۆیشتووە بۆ شەڕی سەفەر بەرلەك لە جەنگی یەكەمی جیهانی نەگەڕاوەتەوە. ئەندامانی خێزانی نەرمین لەسەرجەم قۆناغەكانی خەبات و شۆڕشی كوردایەتی بەشدار بوون، مام و خاڵەكانی هەموو لەشاخ بوون، هەروەها چەندەها جار تووشی ئازار و ئەشكەنجە بوون لەلایەن رژێمی بەعسی فاشی، برای هونەرمەند لەقۆناغی چواری كۆلێژی ئاداب- فەرەنسی لەبەر هەڕەشەو گوڕەشەكانی رژێمی بەعس واز لە خوێندن دێنێ.
حەزو خولیام پارێزەری بوو
لەپرسیارێكماندا كە ئاراستەی خاتوو نەرمینمان كرد. ئایا رێكەوت یان حەز (نەرمین)ی هێنایە ناو دنیای نواندنەوە؟ وتی: حەزو خولیای من ئەوە بوو ببمە پارێزەر تا یەكسانی و دادپەروەری لە شارەكەمدا پەیڕەو بكەم، ئەم هەستەش لە ئەنجامی ئەو زوڵم و زۆرەی سیستەمی رژێمی بەعسەوە لام دروست بوو، بەڵام بەداخەوە نەمتوانی، چونكە خوێندنی كۆلێژ ئەوسا لە بەغداد بوو ئیمزای بەعسی بوونیشی دەویست، دەبوو ناوی دوو سێ پێشمەرگە بدەی ئینجا دەتتوانی بخوێنیت. سەبارەت بەنواندن لە مناڵیمەوە حەزو خولیای هونەریم هەبووە، شەوانە دایكم و باوكم و ئەندامانی خێزانەكەم كۆ دەكردەوە و عەباكەی نەنكمم ئەدزی و لاسایی ژنی گەڕەكم لەیەكەم ماڵەوە تا ئەخیر ماڵ دەكردەوە. دەمویست ببم بەپارێزەر و هونەرەكەشم پەیڕەو بكردایە.
تەها خەلیل منی لەجیهانی هونەردا دۆزیەوە
یەكەمین شانۆی خاتوو نەرمین (قوتابی دواكەوتوو) بوو لەدەرهێنانی هونەرمەندی گەورەو بەتوانا (تەها خەلیل) لە ساڵی (1977) كە لە هۆڵی چالاكی قوتابخانەكانی شاری سلێمانی نمایش كراوە، كە خاتوو نەرمین تیایدا رۆڵی دایكی قوتابیەكی تەمەڵی بەرجەستە كردووە. لەم بارەیەوە خاتوو نەرمین وتی” (روژێك هونەرمەند تەها خەلیل هات بۆ ناوەندی خانزاد وتی: كێ تەمسیل جوان دەكات؟ وتیان نەرمین، پاشان تاقیكردمەوە و دەستنیشانی كردم). پاشان چوومە پەیمانگاو لە چەندین كاری ناوازە بەشداریم كردووە وەك (پۆنتێلا و ماتی، ئەفجینیا لە ئۆلێس، ئەو پیاوەی بوو بەسەگ، تەنەكە، پەیكەرتاش، جەنابی وەزیر، سنوورداش، گۆڕستانێكی نوێ....)
وتم: ئەی نیشتمانی خۆشەویست
خاتوو نەرمین هەروەها دەڵێ: دوای ئەوەی پەیمانگام تەواو كرد براین بۆ چاوپێكەوتن بۆ ئەوەی ببین بە مامۆستا، چاوپێكەوتنەكە لە ئەمنە سورەكە بوو، دەبوو ناوی پێشمەرگەمان بدایە ئینجا دەریان دەچواندین، یەكەم كەس چوومە ژورەوە بۆ چاوپێكەوتنكە و پێیان وتم: موخەریب بە موخەریب ئەناسیت ناویمان پی بڵێیت؟ منیش وتم موخەریب لە كوردا نییە ئەوەشی بیەوێت تەخریبات لە وڵاتی ئێمەدا بكات تورك بێت عەرەب بێت فارس بێت قاچی دەشكێنین، پاشان دەریانكردم. بۆ رۆژی دواتر مامۆستاكەم پێیوتم بۆچی ئەوەت كردووە؟ وتی دەبێ دەوری دایكی عەرەبی ببینی بۆ ئەوەی نەتخەنە ژێر چاودێرییەوە و كێشەت بۆ دروست نەكەن. ئەوەبوو دەورەكەم وەرگرت، بەڵام پێیان وتم لە كۆتایی شانۆیەكە كە بڵێم (عێراقی خۆشەویست) نەك نیشتمانی خۆشەویشت منیش وتم بەسەر چاو، بەڵام كە گەیشتە كۆتایی نمایشەكە راستەوخۆ وتم نیشتمانی خۆشەویستم هەموو ریزی دواوەی هۆڵەكە كە پێشمەرگە بوون لە شاخەوە هاتبوون چەپڵەیان بۆ لێدام. ویستیان لێپیچینەوەم لەگەڵ بكەن، وتم وەڵا ئێوە واتان وتوە.
شانۆی تەنەكە زۆر لام خۆشەویستە
دەربارەی شانۆگەری (تەنەكە)ش دەڵێ: شانۆگەری تەنەكە لە نووسینی یەشار كەمال، دەرهێنانی مامۆستا ئەحمەد سالار بوو. ئەو شانۆگەریە بە زمانێك بوو كە داوای مافی كوردی دەكرد. دەورەكەی من داپیرە زەینەب بوو سێ مانگ لە سلێمانی و 15 رۆژ لە هەولێر نمایشمان كرد. بیرمە پێشمەرگە لە شاخەوە دەهاتن بۆ سەیركردنی شانۆی تەنەكە. بەڕێوەبەری ئەمن لەكاتی نمایشی شانۆكە لە هەولێر لەسەرەتای دەستپێكردنی هەستایە سەرپێ و وتی: ئەمە موزاهەرەیە یاخود شانۆگەریە. منیش وتم (شانۆییە. شانۆییە، دانیشە) پاشان چەندین شانۆیی ترمان نمایش كرد، بەڵام ئەوكات ئەكتەر و بینەری خۆی هەبوو، بوترایە فڵان ئەكتەر لەو شانۆیەدایە هەرچی بینەری ئەو شانۆیانە بوو دەچوو بۆ سەیركردنی.
شانۆگەری تەنەكە بۆ من زۆر تایبەتە، چونكە بینەرێكی زۆر گەورەم هەبوو بۆیە قەت بیرم ناچێتەوە و دەورەكەشم زۆر لا جوان بوو، دەورەكە ژنێك بووم لەسەر خاك و ئاوی وڵاتەكەم بەرامبەر دەسەڵاتی ئەو كاتە وەستابووم، ئەوە بۆ من زۆر گەورە و جوان بوو.
دەرهێنەری باشمان نییە
دەربارەی ئەو كەموكوڕیانەی بەدی كردوون لەسەر بارودۆخی ئێستای هونەری، خاتوو نەرمین دەڵێ: دەقی باش و دەرهێنەری باشمان نییە، ئەگەرچی ئەكتەری باشمان هەیە، بەڵام ناتوانن تواناكانیان بخەنەگەڕ، چونكە ژیان ئەوەندە قورس بووەو هەر بەدوای ژیاندا رادەكەین، ئەوەندە خەریكی كارەكانی رۆژانەین بۆ ئەوەی فریای ژیان و منداڵەكانمان بكەوین ئەوەندە خەریكی هونەر و خۆ ئەكادیمی كردن نین. ئەگەرچی جاران ژیانیش قورس بوو، بەڵام ئێمە لە خەمی كوردایەتیدا بووین، بۆیە بۆمان گرنگ نەبوو. هەر لێرەشەوە گلەییم لە حكومەتی هەرێمی كوردستان هەیە كە جاران مووچەیەكی هونەریمان هەبوو، بەڵام ئەوەشیان بڕی. ئەگەرچی رێكراوی هونەرمەندانمان هەیە، بەڵام تاكو ئێستا نەیتوانیوە ئەو گرفتە چارەسەر بكات، هۆكاری ئەوەیە هونەر لە وڵاتی ئێمە دواكەوتووە. داواكاریشم بۆحكومەتی هەرێمی كوردستان ئەوەیە كە گرنگی بدات بە بواری سینەماو كۆمپانیای تایبەت بەو بوارە بكەنەوەو بودجەی تایبەت تەرخان بكات بۆئەوەی ئێمەش بگەینە گەلانی جیهان، هەروەها چەند فیستیڤاڵی رێزلێنان سازبدرێت بۆ هونەرمەندان بۆ هاندانیان تا كاری جوانتر پێشكەش بكەن. تائێستاش چەندین جار لەگەڵ ستافی بەرنامەی بەرنامە دەعوەتی بەڕیز سەرۆك كۆماری عێراق (مام جەلال) بووم كە ئەمە گەورەترین خەڵات و رێزە بۆ من.
كۆمیدیا دەبێت مخاتەبەی ئەقڵ بكات
خاتوو نەرمین هەروەها دەڵێ: كۆمیدیا هونەرێكی جوان و تایبەتە. دەبێت ئەو كارە كۆمیدیەی پێشكەش دەكرێت كۆمیدیایەكی ئامانجداربێت، بەڵام ئەمەی ئێستا هەمووی بووەتە قسەی بازاڕ، بینەری شانۆ لە شانۆی ئەكادیمی تۆراوە. بینەری ئێستا روو دەكەنە ئەو شانۆیەی قسەی بازاڕی تێدایە، بۆخۆی شانۆی كۆمیدیا مخاتەبەی ئەقڵ دەكات، كەچی تراژیدیا مخاتەبەی سۆز دەكات، بەڵام لای ئێمە كۆمیدیا مخاتەبەی پێكەنین دەكات و جگە لەوەش كاریگەری خراپی دەبێت بۆ سەر پەروەردەی كۆمەڵگە. شانۆی كوردی ئێستا بەرەو هەڵدێر دەڕوات، بۆیە بینەریش لێیی دوور دەكەونەوە، چونكە ئەو شانۆیە قسەو رستەی ناشیرینی تێدایە. ئیتر بینەر چۆن نەوەی ئەمڕۆ دەباتە ناو شانۆیەكان. ئەگەر هەرچ بەرهەمێكی كۆمیدیش پێشكەش بكرێت، ئەوا پێویستە پەروەردەیی بێت.
لە كەركوك فۆردا بەشدارم
ئێستا لە كەركوك فۆر لەگەڵ دەرهێنەری بەتواناو خاوەن ئەزموون (ناسرحەسەن) كار دەكەم و رۆڵی (پورە غوربەت) بەرجەستە دەكەم كە دایكێكی جەرگ سووتاوە و كوڕەكەی لە سێدارە دەدەن. لە بەشی یەكەمی دراماكەدا 15 ئەڵقەم تۆماركردووە. بۆ 15 ئەڵقەكەی تریشی(كاك ناسر)پێی وتومەتەوەو فەرمانی وزاری بۆ وەرگرتووە و كاری وێنەگرتنی بۆ دەكەین لەساڵی داهاتوودا. كەركوك فۆر باس لە هەرچوار نەتەوەكەی كەركوك دەكات، باس لەوە دەكات كە چۆن هەر چوار نەتەوەكە لەگەڵ یەك ریخۆڵە رژاوبوون. باسی حكومەتی بەعسی فاشی دەكات.
ئەوەندەم مەینەتی بینیوە بەشی سیناریۆیەك دەكات
هەمیشە ژیان پڕیەتی لە ناخۆشی و مەینەتییەكان، بەڵام مرۆڤی سەركەوتوو ئەو كەسەی بتوانێت بەسەر هەموو تاڵی و ناخۆشییەكانی ژیاندا سەربكەوێت. زۆرماندووم لە ژیان، چونكە من دایك و باوك و ژن و پیاوی ماڵەوەم، ژیانم هەر راكردنە ئەوەندەم قورسیی ژیان چەشتووە بەشی سیناریۆیەك دەكات.
هاوسەرەكەم خۆشدەویست
لەكۆتاییدا دەربارەی ژیانی تایبەتیشی خاتوو نەرمین وتی: لەگەڵ هاوسەرەكەم زۆرمان یەكتر خۆشدەویست، بەداخەوە تەنیا سێ ساڵ بەیەكەوە بووین. شەهید بوو. هاوسەرەكەم زۆر هاندەرم بوو. لە نووسینی سیناریۆشدا دەستێكی باڵای هەبوو، شانۆگەریەكیشمان كرد بەیەكەوە بەناوی(فەرەج دەبێت بگەڕیتەوە) لەنووسینی هاوسەرەكەم و دەرهێنانی خۆم بوو. دوو منداڵم هەیە بەناوەكانی (ئیروان) كوڕەكەمە و كچەكەشم ناوی (لۆلان)ـە. لۆلان لەكاری نواندندا زۆر سەركەوتووە. ئێستاش پێكەوە دەژین و ژیانێكی خۆش و تایبەتمان هەیە.