رۆڵ و خەباتی ئافرەتانی باشووری كوردستان لە كۆنفرانسێكی یەكێتیی ئافرەتانی كوردستاندا

رۆڵ و خەباتی ئافرەتانی باشووری كوردستان لە كۆنفرانسێكی یەكێتیی ئافرەتانی كوردستاندا
یەكێتیی ئافرەتانی كوردستان لە ژێر دروشمی «خەباتی ئافرەت جۆشدەرەوە و وزەی خەباتی نەتەوەییمانە»، بە ئامانجی بە دۆكیۆمێنت كردنی رۆڵ و خەباتی ئافرەتانی باشووری كوردستان لە خەباتی نەتەوەیی لە ماوەی شۆڕش و راپەڕین و وێستگەكانی خەباتی سیاسیی پاش راپەڕین، هەروەها كاریگەریی شەڕ بە شێوەیەكی گشتی لەسەر ئافرەت كۆنفرانسێكی زانستی سازكرد. لەو كۆنفرانسەدا كە بۆ ماوەی دوو رۆژ بەردەوام بوو، كۆمەڵێك بابەتی ئەكادیمی لەلایەن مامۆستایانی زانكۆ و نووسەرانەوە پێشكەش كران.
كۆنفرانسەكە بە ئامادەبوونی ژمارەیەك لە ئەندامانی سەركردایەتی و مەكتەبی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستان، نوێنەری مەكتەبی مەسرور بارزانی، چەندین پەرلەمانتار و بەرپرسی حزبی و حكوومی، سەرۆكی زانكۆی سەلاحەدین و مامۆستایانی زانكۆكانی كوردستان، نووسەر و رۆشنبیران و رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی و رێكخراوەكانی ئافرەتان بە كردنەوەی پێشانگەیەكی فۆتۆگرافی تایبەت بە ئافرەتانی پێشەنگ و كارا لە نێو خەباتی سیاسی نەتەوەی كورد و بە سروودی نەتەوەیی و خولەكێك وەستان بۆ رێزگرتن لە شەهیدانی كوردستان دەستی پێكرد. دواتر چەندین كەسایەتیی ئەكادیمی و سیاسی وتاری خۆیان پێشكەش كرد و كۆمەڵێك شیكار و شرۆڤەی تایبەتییان سەبارەت بە گرنگیی كۆنفرانسەكە و ئامانج و كاردانەوەكانی خستەڕوو.
د. ڤیان سلێمان سكرتێری یەكێتیی ئافرەتانی كوردستان، لە لێدوانێكی تایبەتدا بۆ گۆڤاری گوڵان سەرەتا هێمای بۆ ئەوە كرد كە ئافرەتی كورد بە درێژایی مێژوو رۆڵێكی باڵای لە شۆڕشە یەك لە دوای یەكەكانی كورد هەبووە، سەبارەت بە ئامانجیشیان لە سازدانی ئەو كۆنفڕانسە زانستییە گوتی: «ئامانجمان لەم كۆنفرانسەدا بە دۆكیۆمێنت كردن و فۆرمەلەكردنی خەباتی ئافرەتی باشووری كوردستان و قوربانیدانییەتی بۆ نیشتمانەكەی لە لایەك و لە لایەكی دیكەوە بۆ خستنەڕووی كاریگەریی شەڕ بە شێوەیەكی گشتی لەسەر ئافرەت بووە، سروشتی جەنگیش وایە كە پیاو زیاتر دەبێتە قوربانی، بەڵام ئافرەت زەرەرمەندی یەكەم و كۆتاییە و فاكتەرە كۆمەڵایەتی و ئابوورییەكانیش هەماهەنگی دەكەن بۆ ئەوەی باری ئافرەت سەختتر بێ. لە قۆناغی ئێستامانداو لە سایەی هەوڵەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان و بزووتنەوەی ئافرەتان، ئافرەت لە هەرێمی كوردستان بەشدارییەكی كارای لە كایە سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتی و رێكخراوەیی و میدیاییدا هەیە»، گوتیشی: «پاش هێرشی داعش، هێزی دژە ژیان هێزێك كە چەمكی كۆیلە و كەنیزەكی دووبارە هێنایەوە و لەو ناوچانەی كە دەستی رەشیان پێگەیشت، دەرگای قوتابخانە و زانكۆ و چوونە دەرەوەی بە رووی ئافرەتاندا داخست، ئافرەتان بۆ رێگری لەو هێزە جارێكی دی هاوشانی پیاو وەك پێشمەرگە لە پاراستنی نیشتماندا بەشدار بوون و چەكی كوردایەتییان كردە شان، ئێمە وەكو یەكێتیی ئافرەتانی كوردستان بە پێویستمان زانی لەم ئان و ساتەدا كە شەڕێكی نەخوازراو بە سەر گەلەكەماندا سەپێنراوە، ئەو شەڕەش لە هەموو لایەنەكانییەوە كاریگەریی نەرێنی لەسەر تاكەكانی كۆمەڵگە دروستكردووە، لەسەر خۆ ئامادەكردن بۆ قۆناغی دوای شەڕ كاری جددی بكەین. وەك دەزانن دوو پارچەی كوردستان تووشی ئەو شەڕە نەگریسە بووە، بەشێكی زۆری خەڵكی رۆژئاوای كوردستان ئاوارەی باشووری كوردستان بوون و لە كەمپەكان ژیان بەسەر دەبەن، بۆ بەرگەگرتنی ئەو دەربەدەری و ناخۆشییانە بڕیارمان دا بە شێوەیەكی زانستی كۆمەڵێ پڕۆژەی كردەیی كە لە ئەنجامی دیراسەكردنی بارودۆخەكە ئامادە كراوە، ئەنجام بدەین و بە شێوەیەكی زانستییانە رەفتار لەگەڵ كاریگەرییە نەرێنییەكانی ئەم شەڕە نەگریسەدا بكەین.»
مەهاباد قەرەداغی بەرپرسی پەیمانگەی یەكێتیی ئافرەتانی كوردستان بۆ پرسە كۆمەڵایەتییەكان، سەبارەت بە هەمان پرس بە گوڵانی گوتی: «ئێمە وەكو كورد بەگشتی، قۆناغی جۆربەجۆری پڕ لە كارەساتمان تێپەڕاندووە، ئەگەر لاپەڕەكانی مێژوومان هەڵبدەینەوە، رەنگە هێندەی پریسكێك ترووسكایی تێدا بەدی نەكەین كە چرای خەباتی ئێستامانی پێ هەڵبكەین، لەبەر رووناكی ئەو چرایەش ئێستا و داهاتوومان بخوێنینەوە، مێژووی كورد مێژوویەكی سیاسیی رووتە، مێژووی كورد مێژووی ئەو شەڕانەیە كە داگیركارانی خاكەكەی بەسەر كوردیاندا سەپاندووە، ئێمە وەكو ژنی كورد بەتایبەتی، لەناو مێژووە دیلەكەشدا كە هی نەتەوەكەمانە و لەسەرەوە ئاماژەم پێداوە، مێژووەكی دیلترمان هەیە، بێ كاریگەری ژنی كورد، لەناو مێژووی نەتەوەیەكدا كە پیاوانیشی بێ كاریگەر، یان كەمكار بوون، رەنگێكی ناشایستەتری لە دیلێتی بەو مێژووە دەدا.
ژنانی كورد ئەو ریزپەڕانەی لێبترازێ كە لە پەسندان و ئاماژە پێكردنێكی رۆڵ و كاریگەرێیانە، وێنەی (حەپسەخانی نەقیب و عادیلە خانم و قەدەم خێر و خانزادی سۆران و یەك دوو ژنی تر)، درێخییان نەكردووە، بۆ قۆناغی خۆیان نموونەی ژنی كاریگەر بوون و كاریگەرێتیشیان ئاشكرایە كە بە هۆی دەسەڵاتدارێتی بنەماڵەكەیان بووە، ئەم چەند ژنەی لێ بترازێ، ژنی كورد لە مێژووی خۆیدا خاوەنی رووناكییەك نییە. مێژووی ژنی كورد، مێژوویەكی دیلە و گومانی تێدا نییە كە نەك پێویستە بەڵكو هەر دەبێ ئازاد بكرێت.
كەواتە مێژووی كورد و مێژووی ژنی كورد دوانەیەكی دیلن، لە رابردووییەكی دوورەوە تاوەكو دوێنێش كە رابردووە و كاتێكی لە دەستچووە، ئەو مێژووە بە دیلێتی تۆمار بووە و بواری سڕینەوەی مەحاڵە، بەڵام لە ئەمڕۆوە تا دواڕۆژێكی نزیك و دوور و هەموو ئەو رۆژ و ساڵانەی كە لە داهاتووماندان ئەوانیش مێژوون، بەڵام مێژوویەكی هێشتا تۆمار نەبوون و بواری نەخشاندن و رەنگاندنی ئەو مێژووە بە دەستمانەوەیە. بە هەموو پێوەرێكی زانستی و بە لۆژیك و هاوكێشە ئاوەزییەكان، ئازادكردنی دانەیەكی ئەم دووانەیە بێ ئەویتریان وەك كارێكی ناتەواو و ناڕێك دەداتە دەستەوە، مێژووی ژنی كورد ناتوانێ بە تەنیا ئازاد بێ، كە ژن بەشێك بێت لە نەتەوەیەكی دیل و وابەستە. مێژووی كوردیش ناتوانێ بە تەنیا ئازاد بێ، كە مێژووی نەتەوەیەك بێت و نیوەی كۆمەڵگەكەی دیل و چەوساوە بێت.
Top