كۆیە.. هەشت ساڵە چاوەرێی تەواو بوونی پرۆژەی ئاوی خــواردنەوەیە و شوێنەوارەكانیشی لەمەترسیدایە
January 16, 2011
راپۆرتەکان
ئەم شارە پێگەو قوتابخانەیەكی زۆری زانستی هەبووە، ئەمەش لە رووی فەرهەنگییەوە بەڵگەی شارستانیەتی و پێشكەوتوویی شارەكەیە. كۆیە لەرووی سیاسی و نەتەوەییشەوە ڕۆڵی لەخەباتی شۆڕشگێڕی و بەرخوداندا هەبووە، هەربۆیە لەگەڵ ئەوەی كۆیە یەكێك بوو لە قەزا دێرینەكانی عێراق بەڵام سیفەتی قەزایان لێ سەندەوە، بەم هۆیەشەوە خەڵكێكی زۆر لە دانیشتووانی كۆیە بەرەو شارەكانی تری كوردستان كۆچیان كردووە. كۆیە بێجگە لەوەی ناوچەیەكی كشتوكاڵی و گەشتوگوزارییە، خاوەنی سامانی سروشتی نەوتیشە،. شاری كۆیە ناحیەكانی (شۆڕش و سكتان و ئاشتی و تەق تەق و سێ گردكان) و نزیكەی 200 گوند لەخۆ دەگرێت، ئێستاكە ژمارەی دانیشتووانی پتر لە 53 هەزار كەسە.بەڵام كەمی بودجە دەرئەنجامێكی خراپی بەسەر خزمەتگوزارییەكانەوە بەجێ هێشتووە، ئەوەتا 10 ساڵە پرۆژەی ئاوی خواردنەوەی كڵێسە تەواو نەبووە، لەهەموو كۆیەدا یەك ئۆتۆمبێلی سەلەی كارەبایی بۆ چاكردنەوەی كارەبا و ستوونەكانی كارەبا نییە. شارەوانی و ڕێگاوبانی شارێكی وەكو كۆیە بەیەك شۆفڵی مۆدێل 80 بەڕێوەدەچێت، هۆكاری ئەو هەموو زێدەڕۆییە چییە كە تەنانەت سەرپێچی كراوەتە سەر ئەو ڕووبەرە زەوییانەی بۆ پرۆژەكانی خزمەتگوزاری هاووڵاتییان و دروستكردنی پارك و قوتابخانەو باخچەكان دابینكراون؟ بۆچی لەزستاندا زۆربەی دانیشتووانی گوندەكان كۆچ دەكەن؟ داواكاری و پێداویستییەكانی هاووڵاتییان لەم شارە رۆشنبیریی و بازرگانیی و گەشتوگوزارییەدا چییە؟
قایمقامی كۆیە بۆ (گوڵان):
دیاردەی زیدەرۆیی لە كۆیە لەهەموو شوێنێك زیاترە و سیمای شاری تێكداوە
كۆیە لە ڕووی خزمەتگوزارییەوە چۆن قەرەبوودەكرێتەوە؟
لەسەردانێكی تیمی (گوڵان) بۆ كۆیە چاومان كەوت بەژمارەیەك لە هاووڵاتییانی شارەكە كە چەندین داواكارییان هەبوو، تەنانەت لەبوارەكانی خزمەتگوزاری و كەوتنەوەی كێشەی بێكاری لەو شارەدا ئاماژەیان بەچەندین كەموكوڕی كرد، لەدیدارێكدا ئەم تەوەرانەو چەندین بواری دیكەمان لەگەڵ ( چاپوك عومەر مستەفا ) قایمقامی كۆیە وروژاند؛ سەرەتا بەڕێزی سەبارەت بەهۆكاری لاوازی و خراپی ژێرخانی خزمەتگوزاری لە شارەكەدا وتی: كۆیە شارێكی رۆشنبیری و بازرگانی و شارستانی بووەو لەخەباتی شۆڕشگێڕی و نەتەوایەتیدا پێگەیەكی بەهێزی هەبووە، بەدرێژایی مێژوو حكومەتی عێراق سزای سیاسی لەسەرداناوە و هەوڵیداوە شارەكە تێك بدات و گرنگی بەكارە خزمەتگوزارییەكانی نەداوە، بەتایبەتی رێگاوبانەكانی زۆر خراپ و بێسەروبەر بووەو هەلی كاركردنی تێدا كەم بووە، لە ئەنجامدا دانیشتووانەكەی بۆ گەڕان بەدوای كارو ژیانێكی خۆش كۆچیان كردووە بۆ شارەكانی تری كوردستان بەتایبەت بۆ هەولێر، كەمبوونەوەی رێژەی خەڵكی كۆیە لەلایەن رژێمی عێراقەوە پلان و بەرنامەیەكی بۆ داڕێژرا بوو، ئەمەش پتر مەبەستی سیاسی لە پشتەوە بووە بۆ ئەوەی خەڵكەكە و شارەكە بەگشتی لەپەراوێزیدا بهێڵنەوە، بۆیە ئێستا كە پێویستە پلان و بەرنامەی تۆكمەی بۆ دابنرێت و قەرەبوو بكرێتەوە بەتایبەتی لەلایەنی خزمەتگوزارییەكانیدا.
كۆیە ماوەی 10 ساڵە چاوەڕێی پڕۆژەیەكی ئاو خواردنەوەیە
زۆر لە گەڕەكەكانی كۆیە گرفتی ئاوی خواردنەوەیان هەیە، هاووڵاتییەك پێی وتین ماوەی 10 ساڵە پێمان دەڵێن پڕۆژەیەكی ستراتیژی ئاو خواردنەوە بۆ شارەكە ئەنجام دەدرێت..، زۆربەی پرۆژەكانی تریش لە ساڵەكانی حەفتاكان ئەنجام دراون، لەگەڵ گەورەبوونی شارەكەو زیادبوونی داواكاری لەسەر ئاوی خواردنەوە ئەم پرۆژانە ناگونجێت، لە قایمقامی كۆیەمان پرسی: بۆ چارەسەركردنی ئەو گرفتە بەرنامە و پرۆژەتان چییە؟ بەڕێزی پێی راگەیاندین:
وەكو ئاماژەم پێدا لەساڵی (1980)ە حكومەتی عێراق هیچ جۆرە گرنگییەكی بە كۆیە نەداوەو، یەكێك لەم بوارانەش ئاوی خواردنەوەیە، تەنیا ئەو پڕۆژەی ئاوی خواردنەوەیەی هەیە كە لە ساڵانی1970 لە تەق تەقەوە بۆی هاتووە، چونكە حكومەت لە هەوڵی تێكدانی دابووە، هەر بۆیەش لەساڵی(1987) كردیەوە بەناحییە. لە دوای راپەڕینیش تا ئازادی عێراق بەهۆی بارودۆخی كوردستانەوە كارو پڕۆژەی بەپێی پێویست بۆنەكراوە، بەڵام لە دوای(2003) بەتایبەتی ئێستا كە بە بڕیار پڕۆژەیەكی ستراتیژی ئاوی خواردنەوەی بۆدەستەبەركراوە بەناوی پرۆژەی ئاوی خواردنەوەی كلێسە، ئەم پرۆژەیە نەك ماوەی چوار ساڵە جێبەجێ نەكراوە بەڵكو پتر لە(8) ساڵە خەریكی ئەم پڕۆژەیەین، بەڵام تەنیا ساڵ و نیوێكە بە فیعلی كاری تێدا دەكرێت و نازانین كەی تەواو دەبێت، لەم پڕۆژەیەشدا حكومەتی كوردستان و لایەنی پێوەندیدار و پارێزگای هەولێر زۆر هاوكارییان كردوین و بە پەرۆشن بۆ تەواوكردنی ئەم پڕۆژەیە لە زووترین كات و بەباشترین شێوە..
گرفت و كێشەیی پەروەردە و قوتابخانەمان هەر ماوە
بەهۆی ناهاوسەنگی لەدابەشبوونی ژمارەی دانیشتووان ئەو قوتابخانانەی كە دروستكراوە بەپێی دابەشبوونی رێژەی ژمارەی قوتابیان نییە لەشارەكەدا، بوونی زێدەڕۆیی نا هاوسەنگییەكی رادەبەدەری لێكەوتۆتەوە بەرادەیەك كاریگەری لەسەر كەرتی پەروەردەش دروستكردووە، سەبارەت بەگرفتی بینایەی قوتابخانەكان و كەمی میلاكات قایمقامی كۆیە وتی: لە دروستكردنەوەی شاری كۆیەدا ناهاوسەنگیەك هەیە، لە دوای راپەڕینەوە كە دانیشتووانی گوندەكان ڕوویان لە شار كرد، گەڕەكێكی زۆر بە زێدەڕۆیی دروستكرا، ئەو گەڕەكە زێدەڕۆیانە هاوسەنگی ئەندازەیی شارەكەیان شێواند و تێكیان دا، مەبەست لەوەیە گەڕەك هەیە ژمارەی دانیشتووانی زۆرە و شوێنی خزمەتگوزارییەكانی پارك و قوتابخانە و باخچەی ساوایان و. تاد لە لایەن خەڵكەوە بە تەجاووز كراوەنەتە كۆلیتەوخانوو، بەمەش نەتوانراوە بینایەی قوتابخانەی لێی دروست بكرێت لەو كاتەدا كێشەكە پتر زەق دەبێتەوەو دیار دەبێت و بۆ چارەسەركردنی قوتابخانەكان و سێ دەوامی كە لە گەڕەكێكی تر كە زێدەڕۆیی تێدا نەبێت قوتابخانە دروست دەكەین، بەمەش چارەسەری گەڕەكەكانی تر ناكرێت، چونكە قوتابیانی گەڕەكەكان ناتوانن هاتوچۆ بكەن، سەرەڕای ئەمەش ئێستا دوو قوتابخانەی گەورەو نموونەیی یەكێك لە ناحیەی تەق تەق و ئەوی تر لە ناو كۆیە دروست دەكرێت، قوتابخانەكەی كۆیە بەردی بناغەشی بۆ دانراوە و كاری لەسەر دەكرێت و بودجەكەی دوو ملیارو نیو دینارە، بۆیە دووبارە لێرە جەخت دەكەمەوە كە گرفت و كێشەی پەروەردە و قوتابخانەمان هەر ماوە، چونكە شارەكە بە ناهەوسەنگی ئەندازەیی گەشەی كردووەو ژمارەی دانیشتووانی لەمە زیاترە كە قوتابخانەكان بتوانن هاوسەنگی ڕابگرن، هاوكات كێشەیی میلاكاتمان هەیە بەتایبەتی لە مامۆستای بیركاری و فیزیایی و كیمیا كەموكوڕیمان هەیە و پێویستمان بەوە هەیە ئەو پسپۆرانەمان بۆ دابمەزرێن وبۆمانی بنێرن لە بری مامۆستای وانەكانی زانستی مرۆڤایەتی و كۆمەڵایەتی.
لەنەخۆشخانەكان پزیشكمان كەمە
كەرتی پزیشكی یەكێكە لەو بوارانەی كە لە هەرێمی كوردستان بایەخی پێ نەدراوە، بەڕادەیەك هاووڵاتییان ناچارن بۆ چارەسەركردنی نەخۆشەكانیان لەگوندەوە بۆ ناحیەو لەوێشەوە بۆ قەزاو شارو بگرە دەرەوەی وڵات ببەن، شاری كۆیەش بەهەمان شێوە گرفتی نەبوونی میلاكاتی دكتۆری هەیە، بەڕێز چاپۆك پێی وایە تا گرفتی میلاكات لەكەرتی تەندروستی چارەسەر نەكرێت ناتوانرێت بڵێین كەرتی تەندروستی پێشكەوتووە، لە بواری پزیشكی لە بینایە و ئامێردا باشین، بەڵام كارمەند و پزیشكی پسپۆڕ و شارەزامان زۆر كەمە و پێویستیەكی هەنووكەیی و خێرایە بۆ شارەكە، بەگشتی لە نەخۆشخانەكان پزیشكمان كەمە.
ئەمەو بەڕێزی سەبارەت بەمیلاكات كە بۆتە یەكێ لەگرفتە سەرەكییەكان وتی: بە شێوەیەكی گشتی لە هەموو بوارەكان گرفتی میلاكاتمان هەیە؛ بەتایبەتی لەكارەباو پزیشك و ئاو و شارەوانی.
بۆ نموونە لە هەموو شاری كۆیە تەنیا شەش ئاو بەردەرەوە هەیە و كارمەندی كارەبامان كەمە، بۆیە داوای دامەزراندنی(43) كەسمان كرد، بۆیان نەكردین، ئێستا كردوومانەتە شەش كەس هەر بۆیان دانەمەزراندوین و بە هەموو كۆیە یەك ئۆتۆمبێلی سەلەی كارەبامان نییە، بۆیە كارمەند و كرێكارەكانی كارەبا بە پەیژە كار دەكەن هەر بۆیە هەر ماوەیەك یەكێك كارەبا لێی دەدات و چەندین جارە نووسراومان كردووەو داوا لەسەرو خۆمان دەكەین تا ئێستا بۆیان دابین نەكردووین.
ئەو كەسانەی كە بۆ خزمەتكردنی شارەكە پێویستمانە بۆمان دانامەزرێنن
دۆزینەوەی هەلی كارو چارەسەركردنی بێكاری یەكێكە لەو گرفتانەی كە كۆیە بەدەستییەوە دەناڵێنێت، چۆن هەوڵدراوە بۆ دۆزینەوەی هەلی كار بەتایبەتی بۆ ئەو گەنجانەی كە ساڵانە لە كۆلیژ و پەیمانگاكان دەردەچن، هاووڵاتییان بەتایبەت ئەو گەنجانەی كە تازە بوونەتە خاوەنی بڕوانامەو لە پەیمانگاو زانكۆكان دەرچوون لە وەڵام نەدانەوەی داواكانیان بێزار بوون، لەمبارەیەوە قایمقامی كۆیە بێ ئومێدی خۆی دەربڕی و پێی وابوو: هاووڵاتیان بەتایبەتی گەنجان بێزار بوون لەوەی ئەوەندە هاتن و نەمتوانی دایانبمەزرێنین. لە دامەزراندن ئەوانەی پرسمان پێدەكرێت بۆمان جێبەجێ ناكەن، بۆی هەیە هەندێ دامەزراندن هەیە بیكەن كە پرسمان پێ ناكەن، ئەو پێویستیانەی لە دامەزراندن بەرزی دەكەینەوە ئەوانەمان بۆ ناكەن كە زۆر پێویستن بۆ خزمەتكردنی ئیدارەی شارەكە.
هیچ جیاوازییەك لە دەسەڵاتەكەم نابینم لەوەی پێشتر هەبووە
باشە ئەنجومەنی وەزیران لەچەندین بۆنەدا تەئكیدی لەسەر ئەوە نەدەكردەوە كە پێویستە دەسەڵاتی ئیدارەیی دابەزێنرێتە خوارەوە، ئایا ئێستاكە دوای دەركردنی ئەو بڕیارە هیچ جیاوازی لە دەسەڵاتەكەت هەیە، بەڕێزی دەڵێت:
تا ئێستا هیچ جیاوازییەك لە دەسەڵاتەكەم نابینم لەوەی پێشتر هەبووە، لەگەڵ ئێستا ئەو بڕیارەی باسی دەكەین تەنیا شكڵیە لە ڕووی پراكتیكیەوە كاری پێ نەكراوەو لە ڕووی داراییەوە دەسەڵاتمان نییە، تەنیا سێ ملیۆنی خەرجی هەیە و لەو ماوەیەدا لە وەزارەتی ناوخۆ داوامكردوە كومبارێك بۆ ژوورەكەم بكڕن لەوێشەوە بەرزكراوەتەوە بۆ دارایی ئەوانیش دەڵێن ئێمە كۆمبار ناكڕین، باشە بەم وەرزی زستانە و ژووری قایمقام چۆن دەبێ بەبێ كۆمبار بێت، لەلایەكی ترەوە هەر ئێستاكە (20) حاڵەتی زەڕوری هەیە دەبێ دەستبەجێ چاكیان بكەینەوە لەمانە شوێن هەیە پڕ بكرێتەوە یان چوارڕیانی ناوشار و شەقام و كۆڵان هەیە دەبێ رێك بخرێتەوە بۆ ئەمانە دەبێ بودجەیەكی بەردەست هەبێ تاوەكو ئەنجامی بدەین و گلەیی و گازاندەی هاووڵاتیانمان دێتە سەر گەرچی ناتوانین، چونكە پارەمان نییە.
هەروەها بودجەی پەرەپێدانی پارێزگایش نووسراو لەماوەی شەو ورۆژێكدا داوایان لێكردوین كە داواكارییەكان بكەینە نووسراو و رەوانەی پارێزگای بكەین لەو كاتەشدا تووشی بێ ئومێدی و هەڵوەستەیەك دەبین، ئێمە لەسەر هەولێرین بەڵام كێشە و گرفتی وردەكاری دوو ئیدارەی ماوە، بەڕاوبۆچوونی من دانانی مووچەی فەرمانبەران لە قەزایەك بۆ قەزایەكی تر جیاوازی هەیە بۆ نموونە ئەگەر پزیشكێكی پسپۆڕ بە مووچەی باش لە كۆیە دابمەزرێت بۆچی چاوی لەوەیە بچێتە شارەكان، بەڵام لە كاتێكدا مووچەی پزیشك لە قەزاو ناحیە و شاری تر جیاوازی نەبێت بێگومان ئەوە شارەكە هەڵدەبژێرێت و مافی خۆشیتی.
رێگاوبانەكان بێسەروبەرن
لە كۆنەوە و تائێستاش رێگاوبانەكانی نێوان گوند و ناحیە و كۆیە باش نییە، سەبارەت بەخراپی رێگاوبانەكان بەڕێزی وتی: تا ئێستاش رێگاوبانەكانی سنوورەكەمان زۆر خراپە و بە هەموو مواسەفاتێك رێگاوبانەكان بێسەروبەرن لەم رێگاوبانانە هاووڵاتیان تووشی زەحمەتێكی
زۆر دێن، بۆ چاككردن و رێككردنی رێگاكان داوای شۆفەڵ و بلدۆزەرێكم كرد تائێستا بۆیان دابین نەكردوین، چونكە ئێمە تەنیا یەك شۆفەڵی مۆدیل (80)مان هەیە، ئەویش بەكەڵكی كاركردن نەماوە، بەڵام ئەمساڵ پلان و بەرنامە و پڕۆژە دانراوە بۆ دروستكردنی جووت سایدی هەولێر- كۆیە و چاككردنەوە و نۆژەنكردنەوەی لۆفەكانی هەیبەت سوڵتان و رێگای دۆڵی سماقوڵی و چەندین رێگای تری ناحیە و گوندەكانی سنووری قەزای كۆیە، بێگومان بە دروستكردنی جووت سایدی هەولێر- كۆیە و ناوچەكە دەبێتە بنەمایەك بۆ رەخساندنی زیاتری هەلی كارو بازرگانی كردن و كۆچكردنیش كەم دەبێتەوە، چونكە تا ئێستاش رۆژانە خەڵك لە كۆیە بۆ هەولێر و شارەكانی دیكە كۆچ دەكەن.
ئەو وەبەرهێنانانەی كە خانووەكان دروست دەكەن لەكاركردندا خاوو خلیچكن
- لایەنێكی دیكەی گرنگ لە كۆیە پرۆژەكانی وەبەر هێنانە دەربارەی ئەم پرسە قائیمقامی كۆیە گووتی : من سەردانی سەرۆكی دەستەی وەبەرهێنانم كردووە،بۆ ئەوەی دوو هەزار یەكەی نیشتەجێبوون لە كۆیە دروست دەكەن كە دراوەتە كەرتی تایبەت، بەڵام ئەو وەبەرهێنانانەی كە خانووەكان دروست دەكەن لەكاركردن خاون و ئەوانیش دەڵێن كێشەمان هەیە، بەڵام لێرەدا من دەڵێم دەبێ سیاسەتی وەبەرهێنان لە شارێك بۆ شارێكی تر یا بۆ قەزایەك جیاوازی هەبێت وا بكەین دەستی وەبەرهێنەر رابكێشین نەك تەنیا بۆ خانوو بەڵكو بۆ سوپەرماركێت یا بازاڕ و مۆلێكی بەرفراوانی هاوچەرخ و زۆركاری دیكە، ئەگەر بە ئیستیملاكیش بە وەبەرهێنەری بدەین هەر قازانجی ئێمە و شارەكەیە، پێویستە لە پڕۆسەی وەبەرهێنان چاودێری و لێپێچینەوەی توند هەبێت و من ئەگەر دەسەڵاتیشم لەمبارەوە پێ نەدەن لەگەڵیان توندم، چونكە مەبەستی سەرەكیمان خزمەتكردنی كۆمەڵگاكە و شارەكەمانە هەر لەم ماوەیەدا بۆ بەڵێندەرەكانی لەم خانووانە كار دەكەن سزایان بۆ دەرچووە.
ئەوەی سەرنجماندا لە زۆربەی قەزاوناحیەكان تا دەگاتە شارەكانیش دیاردەی زێدەڕۆیی هەیە، قایمقامی كۆیە لەمبارەیەوە دەڵێت:( بێگومان لەكۆیە زێدەڕۆیی زۆر كراوە لە ئاستێكدایە لە هەموو قەزاوناحیە و شارەكانی تر زیاترە و كاریگەرییەكی زۆر خراپی لەسەر شێوەی ئەندازەیی دروستكردووە كە ناهاوسەنگی تێدا هاتۆتە كایەوە و كاریگەری لەسەر بواری خزمەتگوزاری و پەروەردە و تەندروستی و. تاد دروست كردوە و من زۆر بەخراپی لە دەستی دەناڵێنم و زۆر بە توندی ڕامگرتووە بۆ ئەوەی زیاتر نەبێت، بەڵام تا ئەوكاتەی لە دەسەڵاتی سەرەوە بڕیارێك نەدرێت بۆ تاپۆكردن و چارەسەركردنی ئەم گرفتە، ئەوە كاریگەری نێگەتیڤانەی خۆی دەبێت و لەلایەكی ترەوە ئەگەر هەزارەها پارچە زەوی تر دابەش بكەین، بەڵام خزمەتگوزاری بۆ ئەو گەڕەكە تازانە نەبن ئەوە ناتوانین لە ناو شار وهەندێ گەڕەك هەیە پێش لە زێدەڕۆیی بگرینەوە و بنەبڕی بكەین و ئێمە بە(5 تا6) ساڵی تریش ناتوانین هەموو خزمەتگوزارییەكان بۆ گەڕەكە تازەكان ببەین یا لەو شوێنانەی زەویمان لێی دابەش كردوە، ئەگەر سەیری ئەو قەرەباڵغی و خنكاندنەی ناو شار بكەیت، پێویستی بە چارەسەركردنی بەپەلە هەیە، ئەگەر ئەمەشی بۆ نەكەیت ئەوە خەڵكەكە بە ئارەزووی خۆی هەڵسوكەوت و زێدەڕۆیی دەكات یان شارەكە بەجێ دەهێڵێت و كۆچ دەكات، لە هەردوو حاڵەتیشدا زۆر مەترسیدارە بێ ئومێدی دەخاتە بەردەمی خەڵكەكە.
سەبارەت بەبواری كشتوكاڵ بەڕێزی وتی: كێشەی كشتوكاڵ لە كوردستان كێشەیەكی ناوەندی و گشتیە لەسەرەتادا پێویست بەوە دەكات گوندەكان ئاوەدان بكرێتەوە و دانیشتووانەكەی بگەڕێتەوە، لەگەڕانەوەی جووتیار بۆ گوندەكانیان سەركەوتوو نەبووین، چونكە لەماوەی تێكچوونی گوندەكان و تا ئاوەدانكردنەوەیان نەوەیەكی تازە پێگەیشتووە كە فێری ژیانی شار بووە ناتوانێ بە بەردەوامی یان هەندێكیان بەكاتیش لە گوند بمێننەوە، ئەگەر هاتوو هەموو خزمەتگوزارییەكیش هەبێت بۆ نموونە گوند هەیە قوتابخانە و بنكەی تەندروستی و ئاوی خواردنەوەی بۆ دابین كراوە، بەڵام كە سەیر دەكەی تەنیا دوو، سێ ماڵ لە وەرزی زستانان لە گوندەكە هەن، ئەمەش پتر دەگەڕێتەوە بۆ داهاتی خێزان و تاكەكەسی و هەلی كاركردن كە لە شارەكان زیاترە لەوەی لە كاری جووتیاری دەستیان دەكەوێت لەلایەكی تر بازاڕی فرۆشتنی بەروبوومی كشتوكاڵ و كارگەی پیشەسازی خۆراكیمان نییە تاوەكو ببێتە پاڵپشت و هاندەر بۆ جووتیاران. بەواتایەكی تر تا ئێمە بازاڕی بەرووبوومی كشتوكاڵی و كارگەی پیشەسازی خۆراكیمان لە كوردستان نەبێت لە بواری كشتوكاڵ سەركەوتوو نابین، چونكە ئێمە تا ئێستاكەش هەموو بەروبومێكی سەوزە و میوەمان لە وڵاتان بۆ دێت تا ڕادەیەكی ئاوا كە لە بیابانی كوێت پیاز بۆ كوردستان دێت، گەرچی ئێمە نەمانتوانیوە كە باشترین و جوانترین بەرهەمی میوەجاتمان هەیە بینێرینە دەرەوە ئێمە وەكو كۆیە شاری مووچەین كە سەری مانگ دادێت خەڵكەكە دڵی خۆشە و ڕووی گەشە كە دەگاتە (15)مانگ تا دەگاتەوە سەری مانگ هەست بە ئاسوودەیی ناكات و ئەمەش ئەوە دەگەیەنێت كە خەڵكەكە مەزاجی بێت، تائێستا شارێكی ئاوا كۆن كارگەی پیشەسازی تێدا نییە، خەڵكەكە بەگشتی لەسەر مووچە دەژیت و لە(15)مانگەوە بازاڕ نامێنێت.
شوێنەوارەكان فەرامۆشكراون
شاری كۆیە قەیسەری و باڵەخانە و شوێنەواری زۆری تێدایە و تائێستا بە دەگمەن دەستی نۆژەنكردنەوە و پاراستنی گەیشتوەتێ، وەكو باسی دەكەن زۆربەی بەرەو ڕووخان دەچێت، لەمبارەیەوە قایمقامی كۆیە بەگوڵانی راگەیاند:
- تا ئێستا كەس بە دەنگی ئەم شوێنەوارانە نەهاتووە، لە كۆیە قەڵای كۆنمان هەیە كە لە قشڵە زۆر كۆنترە و گرنگترە تا ئێستا هیچی بۆ نەكراوە و بودجەی بۆ تەرخان ناكرێت و لە سات و قەڵا ئەمساڵ پارچە بەردی نیومەتری دۆزراوەتەوە كە وێنە و نووسینی لەسەرەو دەگەڕێتەوە بۆ سێ هەزار ساڵ بەر لە ئێستا كەچی دەڵێی ئێستاكە دروستكراوە، ئەگەر بودجەیەكی باش بۆ شوێنەوارەكانی شاری كۆیە دانەنرێت ئەو شارە كۆنەمان لەدەست دەچێت و خاپوور دەبێت، چونكەئەم شوێنەوارانە سەرمایەیەكی نەتەوەییە و گرنگی تایبەتی خۆی هەیە هەر ئەمساڵ دوو فلیم لە شارە كۆنەكە دەرهێنراوە.
لە كۆتایدا لەو چاوپێكەوتن و راپۆرتانەی لەگەڵ من دەكرێت چ ئەوەی دەینووسێت و ئەوەی دەیخوێنێتەوە چ لە بەرپرسان و چ ئەوانەی خوارەوە بە تەشەنوجەوە تەماشای وتە و قسەكانم نەكات، بەڵكو با بە چاوێكی رەخنەگرانە و بە مەبەستی چارەسەركردن و پێشخستنی بارودۆخەكەیە.