xelef ebdulsemed perlemantarî êraqî le lîstî dewletî yasa û parêzgarî pêşuuy besre، legel euey emîş ta ser êsqan djî herêmî kurdstan û mafe destûryekanîyetî، belam le dîmaneyekda sebaret be kesayetîî heyder ebadî û mastawkrdnî bo nurî malîkî delêt: eu heyder ebadyeî ke bas le behederdanî samanî êraq leser destî malîkî dekat، her eu keseye katêk serokî lîjney darayî bû leperlemanî êraq ، zemînesazîî bo nurî malîkî dekrd û mastawî bo dekrd û medh û senay dekrd. eme wesfî yekêk le hawrêkanî xoyetî lenaw hzbî deoey êraqî û her wek kandîdî hzbî deoeş postî serok wezîranî êraqî wergrtuwe.
em wesfey xelefî hawrî û hawhzbî ebadî، eweman pêdelêt، heyder ebadî eu cwamêre nîye le kayeî syasî û hukmranîda bew aste mucazefe û muxamere bkat ke êsta le reftarekanî beramber be herêmî kurdstan deybînîn، belku bepêçewanewe corêke le mastawkrdn bo hzbî deoe( legel euey be lîstêkî cyawaz beşdarî helbjardnekan dekat) bo euey beşêk le hzbî deoe lemyaney djayetîkrdnî bo herêmî kurdstan dengî pêbden û carêkî dîke postî serok wezîranî êraq werbgrêtewe، belam wek ezmûnî rabrduuy hzbî deoe le cyabûnewey d.îbrahîm ce'ferî ( serok wezîranî pêştrî êraq û wezîrî derewey êstay êraq) pêman delêt، her kesêk le hzbî deoe cyabêtewe، lederewey hzbeke bçûk debêtewe nek gewretr، emeş bew manayeî katêk mektebî syasîî hzbî deoe razî nebêt ebadî serokî lîstî hzbeke bêt û duay ewanîş meclîsî e'la û bedr û esaîb û hzbula، qbulyan nebêt serokî lîstî ( fth mbîn) bêt، eme manay eweye ، heyder ebadî lenaw şeqamî syasîî şîeî êraqda nabête eu layeney ke dengî yekem bênêt، yan heta eger dengîş bênêt، nabête eu kesayetîyeî hawpeymanîyek pêkbhênêt bo euey serokayetîî hawpeymanîyeke bkat û bo carêkî dîke postî serok wezîranî êraq werbgrêtewe، boye take kartêk ke bedestîyewe mabêtewe eweye ke çendî boy dekrêt djayetîî kurdstan bkat، lemeş zyatr eger boy bkrêt û boy bçête ser lewaneye bîr le cûlandnî hêzî serbazîş bo ser kurdstan bkatewe bo euey hestî erebî şovênî sunne û şîe bcûlênêt û barî lasengîî xoy pê rast bkatewe.
eu jînge alozey heyder ebadî behoy xruru û lexobayûnî serbazî djî kurdstan drustî krduwe، beşêkî be handanî eu mîlîşya wekîlaney êran bû lenaw heşdî şe'bî wek ( bedr û esaîb û hzbulay êraq û meclîsî e'la) buwe، ke êsta duay euey be heleyanda brd ، xoyan lîstêkî taybetyan drustkrduwe û razîş nebûn pştgîrîî ebadî bken bo euey helbjardnekan bbatewe، hzbî deoeş ke nurî malîkî serokayetî dekat û lenaw lîstî dewletî yasa legel çendîn layenî dîke kobotewe، ewanîş amadenîn pştgîrî lê bken، lemeş zyatr legel destpêkrdnî fermîî helmetekanî helbjardn le êraqda، eu karteş ledestî ebadî desûtênn ke êsta wek serkewtn beser da'ş û serkewtn le dagîrkrdnewey kerkuk û kurdstan be şeqamî syasî erebî êraqî defroşêtewe، emeş leber eweye eu mîlîşyayaney rastewxo be fermanî qasmî suleymanî hêrşyan krde ser kerkuk û dagîryan krdewe، pêştr û leduay 16î oktober hendêkyan wek kazm seyadî perlemantarî dewletî yasa aşkray krduwe، eu hêzey kerkukî dagîrkrduwe fermanî le qasm suleymanî wergrtuwe nek heyder ebadî، herweha sebaret be serkewtnekanîş beser da'şda، bêguman dyare katêk ebadî buwe serok wezîranî êraq ، pêş çend mangêk ayetula sîstanî daway heşdî şe'bî şîeî krdbû djî da'ş، herweha hadî amrî û mehdî muhendîs û qeys xezelî û çendî dîkeş be hawkarî û hemahengîî qasmî suleymanî ، mîlîşyakanî heşdî şe'bîyan bo şerî djî da'ş drustkrdbû، boye euey êsta ebadî wek serkewtn şanazî pêwe dekat û benyaze be lîstî ( nsr abr altwaef) pêy bçête naw helbjardnekan، ewa karteşî le dest desutênn û belge û dîkomênîtî berdestî hadî amrî û mehdî muhendîs û qeys xezelî û ewanî dîkeş bo euey bîselmênn، rolyan le şerî djî da'ş ewende zore ke ebadî netwanêt le naw şîeî êraq pêçewaney bkatewe، eu layenaneşî ke êsta duay cyabûneweyan le hzbî deoe، amadebaşî xoyan derbrîwe ke bbne hawpeymanî heyder ebadî، be pley yekem teyarî sedre be serokayetîî muqteda sedr û be pley duwem rewtî hîkmeye be serokayetîî emar hekîm، bêguman layenî serekî û behêz lem hawpeymanîye teyarî sedre ke pênaçêt le 30-35 kursî perlemanî bedest bhênêt، boye eger ebadî û hekîmîş be herdûkyan hêndey sedr bedest bhêênn، ewa hêşta dûre ke ebadî şansî euey bêt bbête serokî hawpeymanîyekî zyatr le 160 kursî bo euey bbêtewe be serok wezîran، emeş leber euey qursayî gewrey dengî şîe dekewête lay lîstî dewletî yasa beserokayetîî nurî malîkî û lîstî ( fth almbîn) beserokayetîî hadî amrî.
aşkraye bo grêdanî hawpeymanî lenêwan lîstekey nurî malîkî û hadî amrî، komarî îslamî êran myangîrêkî baş debêt û be asanî her detwanêt hawpeymanî lenêwanyanda drust bkat، euca bo euey kutley zorîne lenaw malî şîe derneçêt yan şîe naçar nebêt bo pêkhênanî kutley zorîne pena bo pêkhatey kurd yan sunne berêt، êran guşar dexate ser teyarî sedr herwek çon le salî 2010 be guşarî êran hawpeymanî lenêwan sedr û dewletî yasa drustkrd، emcareş be heman şêwe ، teyarî sedr le ebadî cyadekatewe û eukat ، emar hekîmîş naçar debêt duay sedr bkewêt û kutleyekî gewre legel lîstî dewletî yasa û fethî mubîn û sedr drust bkat، bemeş ebadî yek rêga çarey leberdemda demênêtewe yan eweye bewe razî debêt wek lîstî ( nesr) ml bo daxwazyekey komarî îslamî êran bdat، yan eweye lenaw prosey syasî şîeî êraqda dekewête perawêz û dûrdekewêtewe.
sîstmî helbjardn le êraq û sruştî dengdanî pêkhate serekîyekanî êraq ( kurd û şîe û sunne) bew coreye ، ke hem parêzgakan kursîyekanyan dyarîkrawe û hemîş pêkhate serekîyekan deng le derewey pêkhatey xoyan be pêkhateyekî dîke naden، boye şansî ebadî bo brdnewey le helbjardnekanî dahatuuy êraqda، tenya û tenya bende bedengderanî şîeî êraqewe، euca ke lenaw şîeî êraqda، lîst û kandîdî zor behêztr le heyder ebadî bûnyan hebêt، ewa pênaçêt lederewey hzbêkî gewrey wek hzbî deoe، ştêkî euto dengî zyatr le dengekanî d.îbrahîm ce'ferî le helbjardnekanî salî 2010 bedest bhênêt.
hawpeymanîî nêwan kurdstan û hkumetekey ebadî le mawey şerî djî da'şda، zeminyeyekî lebarî bo heyder ebadî drustkrdbû ke heyder ebadî wek eu dewletmedare seyr bkrêt ke êsta û eayndey êraq pêwîstîyetî، bo emeş emrîka û tewauy dewletanî hawpeymanî djî da'ş û dewletanî erebî betaybetî sodye û kendaw geyştbûne eu qenaetey eger ebadî bew arasteye hewlbdat êraq berêwe berêt، ewa ewanîş pştgîrî lêdeken، belam sawîlkeyî û kem ezmûnî heyder ebadî le syaset û hukmranî lewedabû kewte jêr karîgerîî lêdwane tundekanî qeys xezelî û hadî amrî û çend serkrdeyekî dîkey heşdî şe'bî djî kurdstan، eu bewcore helxeletabû eger be awazî ewan helperêt، ewa heşdî şe'bî deykate bra gewre، euey lebîrçûbû، heşdî şe'bî bo meramekanî xoyan sûdyan le postekey eu wergrt û benawî ewewe euey wîstyan krdyan û lenaw şeqamî şîeî êraqîşda selmandyan euey krawe، xoyan krdûyane û ebadî hîç rolêkî nebuwe.
heyder ebadî ke êsta lenaw jîngey hawpeymanîye syasîyekan bo helbjardnekanî êraq ، tûşî hîstryaî syasî buwe û nedetwanêt şeqamî şîe razî bkat û nedetwanêt hengaw bo seqamgîrî û gêranewey awarekanî erebî sunne helbgrêt û nedeştwanêt herêmî kurdstan wek euey xwastî bû dagîrî bkat û lenawîberêt، ewa êsta cya lewey le naw şîeî êraqda raşkawane pêyan rageyand to eu kese nît şîe wek raber û serokî xoy dengî bo bdat، ewa lenaw sunne û kurdîşda، nek her hîç î'tubarêkî nîye، belku lewaneye sunne û kurdîş core nermîyek beramber hawpeymanîyekanî dîkey şîe djî ebadî bnwênn.
sebaret be têrwanînî emrîka bohelbjardnekanî êraq ke ta euperî emrîka mebestî bû grew leser helbjardnewey ebadî bkat bo euey be hawpeymanî legel kurdstan zemîneyekî başî bo drust bkat، ewa le êstada ke emrîka çawerêy euey le ebadî dekrd be xwastî eu dyalog le çwarçêwey destûr legel herêmî kurdstan dest pêbkat û zemîne bo seqamgîrîyekî zyatr le êraqda xoş bkat، belam be pêçewanewe، ebadî tewau pêçewaney mezndekanî emrîka hengaw heldegrêt û roj leduay roj xoy le dyalog û danustandn legel herêmî kurdstan dedzêtewe، emeş têbînîî grngî lay îdarey emrîka drûstkrduwe û xerîke degene eu qenaetey eu serkewtney hawpeymanîî nêwdewletî leşerî djî da'ş bedestî hênawe، heyder ebadî be xrurî syasî û serbazî ledestî dedat، bemeş cya lewey carêkî dîke êraq pêşkeşî êran dekrêtewe، lehemankatda le êraqîşda seqamgîrî drûst nabêt ke emrîka wek amancî serekîî xoy seyrî dekat.
em barudoxe waykrduwe ke ebadî ne eu kandîde bêt ke cêgey rezamendî êran bêt û paşan be guşarî êran hawpeymanî bo drust bkrêt û bbêtewe beserok wezîranî êraq، le hemankatda ne eu kandîdeşe ke cêgey rezamendîî emrîka bêt bew astey emrîka hewlbdat kurdstan pştîwanî bkat û zemîneyek drust bêt bo euey bbêtewe beserok wezîran êraq، her boye le êsta bedwawe heyder ebadî zyatr le espêkî doraw deçêt û pênaçêt ne emrîka û ne êran grewî xoyan leser bken.