govarî forn efêrz ke amojgay pêwendîyekanî derewe le emrîka derîdekat، le rojî 12î nîsanî 2017 babetêkî bo profîsor tomas keplan ke toêjerî balaye le senterî belfer le zankoy harvard bo asayşî nêwdeletî be nawnîşanî (bo kurdekanî êraq، tremp debête umêdî serbexoyî - For Iraqi Kurds، Trump Brings Hope for Independence) blawkrdotewe.
em twêjere balaye ke taybetmende leser asayşî nêwdewletî le zankoyekî benawbangî wek zankoy harvard، herwa le xora em babetey nenûsîwe، belku be leberçawgrtnî çend xalêkî grng û pêkewe grêdanewey drustbûnî zemîney serbexoyî lekurdstan û amancî îdarey tremp bo brdnewey şerî djî da'ş çend xalêkî grngî krdote jêrxanî drustkrdnî em boçûne، lewane:

1- donald tremp damezrawey teqlîdî wezaretî derewey emrîka pştgwê dexat û serlenwê arastey syasetî derewe daderêjêtewe، eu stavey em araste nwêye daderêjêtewe، cya le rîks tîlrson ke êsta wezîrî dereweye û pêştr serokî kompanyaî îkson mubîl buwe û eu kompanyakey hênawete kurdstan، ewa heryek le cîms matîs wezîrî bergrî û makmaster rawêjkarî asayşî neteweyî emrîka wek dostî kurd le bazney stavî trempda leqelem dedrên.
2- rêkkewtnî partî dîmukratî kurdstan û yekêtî nîştmanî kurdstan û rageyandnî peyamêkî hawbeş le 2î nîsanî 2017 bo encamdanî rîfrandom amajeye bo euey ke nêwmalî kurdstan bo helgrtnî em hengawe çarenûssaze lebare.
3- nzîkbûnewey operasêonî azadkrdnî musl le kotayyekey û bekarhênan û sûdwergrtn le kartêkî grng lelayen kurdewe bo bedîhênanî amancî serbexoyî.

eger seyrî em sê bnemaye bkeyn ke profîsor keplan babetekey leser darştuwe، ewa hest bew rastîye dekeyn ke kotayîhatnî operasêonî azadkrdnî musl le stratîjyetî serok tremp-da xalî yeklakerewe debêt bo dyarîkrdnî amanc û destkewtekanî şereke، emeş manay eweye le stratîjyetî serok tremp û syasetî tazey emrîka beramber nawçeke، syasetî emrîka beramber sûrya û êraq lêkcyakraweteweu şêwazî mamelekrdnî emrîkaş legel şerî djî da'ş le sûrya û êraq leyektrî cyadekrêtewe. raşkawanetr cyakrdnewey şerî djî da'ş le êraq û sûrya، wate mamelekrdn legel operasyonî azadkrdnî musl wek kotayîhatnî şerî djî da'ş le syaset û stratîjyetî emrîkada û hêştnewey şerî da'ş le sûrya wek serêşe bo her yek le rjêmî esed û êran û hzbula û rûsya.

tomas frîdman rojnamenûs û stûnnûsî benawbangî rojnamey nîwyork taymz le rojî 13î nîsanî 2017 prsî cyakrdnewey şerî da'ş le êraq û sûryaî beaşkra baskrduwe û le stûnekeyda eu prsyare dewrûjênêt: bo debêt tremp şerî da'ş lesûrya bkat؟ lewelamî em prsyareda frîdman amajey be dû teheddî krduwe ke eu tehddîyane wadeken emrîka şerêkî belaş û doraw le sûryada djî da'ş bkat ke brîtîn le:
eu da'şey le sûrya bûnî heye tenya da'şêkî rûkeşe û da'ş le seranserî cîhan bûnî heye، boye katêk emrîka lenaw sûrya şerî djî da'ş dekat û xelafetî îslamî derûxênêt، ewa em destkewte bo rjêmî esed û êran û hzbula û rûsya becê demênêt û da'şîş duay rûxanî xelafetekey drndetr debêt katêk ke debînêt dujmine sersextekanî le rûxanî xelafetekey sûdmend debn û emrîkaş leşerekeda hîçî pênabrêt.
hewlekanî emrîka bo rûxanî xelafetî djî da'ş lesûrya debête hokarêk bo kemkrdnewey guşarekan leser rjêmî esed bo euey bepştgîrî êran û hzbula û rûsya، rjêmî esed btwanêt hemû eu sunne myanroyane serkut bkat ke le parêzgay edlb bûnyan heye، herwek çon rjêmî esed le heftey rabrdû gazî jehrawî beser mindalan û hawulatyanî svîlî eu şareda krd، boye debêt şerî djî da'ş lesûrya bbête serêşeyekî gewre bo heryek le rjêmî esed û êran û hzbula û rûsya، herweha debêt beşêwey şerî efxanstan le heştakanî sedey rabrdû mamele legel şerî da'ş le sûrya bkrêt، bo euey emcareş da'ş wek mucahîdekanî efxanstan bbête serçawey brst lêbranî rûsya.

bêguman em boçûney tomas frîdman le 13î nîsanî 2017we bote cêgey mştumr û qsew basî eu pspor û ekadîmî û twêjeraney ke kar leser stratîjyetî tremp djî tîror deken û pêdeçêt duay serdane bê akamekey wezîrî derewey emrîka bo rûsya werçerxanêkî gewre le helwêstî îdarey tremp beramber rolî rûsya le sûrya û şerî djî da'ş le sûrya bêtearawe û çîtr be belaş emrîka xzmetî amancekanî rûsya û êran û hzbula û manewey esed le sûryada nekat.

lêrewe eger grîmaney ewe bkeyn em boçûney tomas frîdman rengdanewey eu qsew base nhênîyane bn ke stafekey tremp le koşkî spî bo darştnewey stratîj û syasetî derewey emrîka lenaw xoyanda deyken، ke emeş ta radeyekî gewre legel mîtodî ( qazanc û zyan) û mîtodî (hunerî grêdanî sefqey bazrganî) yekdegrêtewe ke tremp û stafekey le drustkrdnî bryar û darştnî stratîjda pştî pêdebestn، ewa hîç pêwîst nabêt ke emrîka şerêkî belaş bo rûsya û êran û rjêmî esedu hzbulay lubnanî û mîlîşya şîekanî ser be êran letewauy nawçekeda bkat.

leser bnemay em dû boçûne eger bgerêynewe ser eu stratîjey ke barak obama serokî pêşuuy emrîka bo şerî djî da'ş dayrştuwe û amancî em stratîjey le dû xalî grngda kokrdotewe ke brîtîn le: (têkşkandn û le rîşe helkêşanî fîkrî da'ş) ewa êsta ke operasêonî azadkrdnî musl berew kotayî deçêt، manay waye yekêk le amancekanî stratîjyetî djî da'ş ke (têkşkandnî da'şe)، le êraq nzîke le bedesthatn û le êraqîşda zemîneyekî lebartr le sûrya heyeu emrîkaş karîgerî û nfûzî zyatrî heye، herweha xudî şerî djî da'şîş cugrafyayekî tazey drustkrduwe ke eu cugrafya tazeye akamî serkewtnî şerî djî da'şe le êraqda û le rîşe helkêşanî fîkrî da'şîş pêwîstî bewe heye leser bnemay eu cugrafya tazey ke şerî djî da'ş wek emrî waqî' drustî krduwe، debêt hengaw bo çareserkrdnî kêşekan û le rîşehelkêşanî fîkrî da'ş helbgîrêt.
ewaney syaset û stratîjyetî pêşnyarkrawyan bo îdarey tazey tremp amade krduwe، hemûyan xalî destpêk bo çareserkrdnî kêşekanî êraq be cyakrdnewey kêşey nêwan êraq û kurdstan lelayek û hewldan bo çareserkrdnî kêşey nêwan erebî şîe û sunne dyarî deken. emeş manay eweye kurdstan wek qewareyekî syasî û serbexoy dîfakto، twanîwyetî cyalewey da'ş tîkbşkênêt، zemîneyekî lebarî dabînkrdnî asayş û pêkewe jyan û lêbûrdeyî lenêwan tewauy netewe û eayîne cyawazekan û tenanet le nêwan erebî şîe û sunney le kurdstanda drustkrduwe، boye em qeware syasîye debêt têkelî êraqî erebî nekrêtewe، ke hemû mezndekan berew ewe deçn، eger emrîka planêkî stratîjî bo êraqî erebî duay da'ş nebêt، ewa şerêkî dîkey xwênawî le nêwan erebî şîeu sune dest pêdekatewe، euca bo euey rêgrî lem şere xwênawîye bkrêt، debêt êraqî erebî be cya bkrêtewe be dewletêk bo pêkewe jyanî şîe û sunne leser bnemay dabeşkrdnî deselatekan û paşan kurdstan û êraqî erebî pêkewe wtuwêj bken ke pêwendî eayndeyan wek dû dewletî serbexo çon debêt.

em akame ke derencamî têkşkandnî da'ş drustî krduwe û serbexoyî kurdstanî krdote emrî waqî'، ewa brdnewey şereke wa dexwazêt ke serbexoyî emrî waqîî kurdstan bgorêt bo serbexoyî xawen serwerîî، em werçerxaneş le serbexoyî emrî waqîewe bo serbexoyî xawenî serwerîî، pêwîstî be encamdanî rîfrandomî hemû gelî kurdstan heye bo euey hemû dewletanî hawpeymanî nêwdewletî djî da'ş û leseruuy hemûşyanewe emrîka، rêz le deng û îradey xelkî kurdstan bgrn û dewletî kurdstan wek dewletêkî xawen serwerîî le dayk bêt.