*بە بۆنەی ٣٧ـەمین ساڵیادی کارەساتی هەڵەبجەی عومەری خاوەر *

ئەمڕۆ، وەک هەموو ساڵێک، بە دڵێکی پڕ لە خەم و ئازارەوە یادی کارەساتێک دەکەینەوە کە نەک تەنها میللەتێکی هەژاند، بەڵکو ویژدانی مرۆڤایەتیشی لەرزاند. هەڵەبجە، ئەو شارە بچووکەی کە لە ١٦ی ئازاری ١٩٨٨دا بوو بە هێمای ئازار و قوربانیدانی نەتەوەیەک، هێشتا برینەکانی ساڕێژ نەبوونە و خەمەکانی نەگوتراون.لەو ڕۆژە ڕەشەدا، بەعس بە بۆمبی کیمیاوی هێرشی کردە سەر شاری هەڵەبجە و زیاتر لە ٥٠٠٠ هاوڵاتی سڤیلی بێ تاوان بوونە قوربانی. دایکان لەگەڵ کۆرپەکانیان لە باوەشیاندا، پیر و گەنج، شارێکی تەواو لە چەند دەقیقەیەکدا کرا بە گۆڕستانێکی بێدەنگ. دیمەنی ئەو منداڵانەی کە دەستی دایکیان گرتبوو، ئەو دایکانەی هەوڵیان دەدا منداڵەکانیان ڕزگار بکەن، بۆ هەمیشە لە بیرەوەریی مرۆڤایەتیدا دەمێننەوە.ئەوەی لە کارەساتی هەڵەبجەدا زیاتر ئازاری دا، بێدەنگیی کۆمەڵگای نێودەوڵەتی بوو. ئەم بێدەنگییە سیاسییە، کە لە بەرژەوەندییە ئابووری و ستراتیجییەکانەوە سەرچاوەی دەگرت، نیشانی دا کە چۆن ژیانی مرۆڤەکان دەکرێت قوربانی بازاڕی سیاسەت بن. هەڵەبجە نەک تەنها کارەساتێکی کیمیاوی بوو، بەڵکو کارەساتێکی ئەخلاقی و ئینسانیش بوو. یادکردنەوەی هەڵەبجە تەنها بۆ زیندوو ڕاگرتنی خەمێکی نەتەوەیی نییە، بەڵکو بۆ ئەوەیە کە کارەساتەکانی وەک هەڵەبجە و ئەنفال و زیندە بەچالکردن دووبارە نەبنەوە. یادکردنەوە، ئەرکێکی ئەخلاقییە بەرامبەر بە قوربانییەکان و بەرامبەر بە داهاتوو.ئەوەی کە مێژوو لە بیر بکات، مەحکوومە بە دووبارەکردنەوەی ئەمە ڕاستییەکە کە دەبێت لە بیری نەکەین. هەموو ساڵێک کە یادی هەڵەبجە دەکەینەوە، نوێیکردنەوەی پەیمانێکە بۆ پاراستنی مافی مرۆڤ و ڕێگرتن لە کارەساتی مرۆیی.
سەرۆک بارزانی وەک "برا گەورە"ی کوردان، هەمیشە گرنگییەکی تایبەتی بە پرسی هەڵەبجە داوە. سەردانە بەردەوامەکانی بۆ شاری هەڵەبجە و بەرزنرخاندنی قوربانییەکانی ئەم کارەساتە، نیشانەی ئەوەیە کە هەڵەبجە لە ناخی هەموو کوردێکدایە و ئەم برینە قووڵە بەشێکی دانەبڕاوە لە ناسنامەی نەتەوەییمان.سەرۆک بارزانی لە چەندین بۆنەدا جەختی کردۆتەوە کە هەڵەبجە دەبێت ببێتە هێمای یەکڕیزی و یەکگرتوویی گەلی کورد، و لە هەمان کاتدا ببێتە هێمای ئاشتی و پێکەوەژیان. هەڵوێستە بەردەوامەکانی سەرۆک بارزانی لە پشتگیری هەڵەبجە و قوربانییەکانی، نموونەیەکی بەرچاوە لە پابەندبوون بە مێژوو و قوربانیدانی گەلەکەمان.هەڵەبجە، ئەمڕۆ بە پشتگیریی سەرکردایەتی سیاسیی کوردستان، هەوڵ دەدات خۆی لە ژێر باری ئەو کارەساتە گرانە دەرباز بکات. گەنجەکانی هەڵەبجە، هەرچەند خەمی ئەو کارەساتەیان لە ناخدایە، بەڵام هەوڵ دەدەن داهاتوویەکی پر لە هیوا بونیاد بنێن. شاری هەڵەبجە، کە جارێک بوو بە هێمای مردن و وێرانی، ئەمڕۆ دەیەوێت ببێتە هێمای ژیانەوە و بنیادنانەوە. ئەمەش گرنگترین وانەیە کە دەبێت لە کارەساتی هەڵەبجەوە فێری ببین: توانای مرۆڤ بۆ ژیانەوە و درێژەدان بە ژیان، سەرەڕای هەموو ئازارەکان.
لە ٣٧ـەمین ساڵیادی کارەساتی هەڵەبجەدا، با مۆمێک دابگیرسێنین بۆ گیانی قوربانییەکان. وەک سەرۆک بارزانی هەمیشە جەختی لێدەکاتەوە، پێویستە هەڵەبجە لە بیرەوەریی نەتەوەییماندا بە زیندوویی بمێنێتەوە. با بەڵێن بدەین کە هەرگیز ئەو کارەساتە لە بیر ناکەین و هەوڵ دەدەین جیهانێک بنیاد بنێین کە تێیدا مرۆڤایەتی لە سەرووی هەموو بەرژەوەندییەکی سیاسی و ئابوورییەوە بێت.
هەڵەبجە، پەیامێکی هەیە بۆ جیهان، ئازاری مرۆڤەکان، سنووری جوگرافی و نەتەوەیی ناناسێت. ئازاری هەڵەبجە، ئازاری مرۆڤایەتییە.