مامۆستا مەلا عەبدولعەزیز محەمەد مەحموود وتارخوێن و پێشنوێژ لە مزگەوتی ئەتروش لە شارۆچكەی ئەتروش بۆ گوڵان: لە ئایینی پیرۆزی ئیسلامدا خاك و نیشتمان پیرۆزە و ئەركی سەرشانی هەموو كەسێكی موسڵمانە بەرگری لێ بكات
بۆ ئەوەی بزانین دەكرێت ئایینی ئیسلام دابەشی سەر سیاسەت و عیبادات بكرێت و ئایا لەم ئایینە پیرۆزەدا توندوتیژی هەیە و خاك و نیشتمان و نەتەوە و بەها باڵاكان تا چەند پیرۆزن و دەبێت بەرگرییان لێ بكرێت، هەروەها بۆچی لایەنە ئیسلامیی سیاسییەكان دەیانەوێت مێژووی موسڵمانیەتی كورد لەبیر بكرێت و مێژووی عەرەب بڵاو بكەنەوە؟ بۆ وەرگرتنی وەڵامی ئەو پرسیارانە و چەندین پرسیاری دیكە گۆڤاری گوڵان ئەم دیمانەیەی لەگەڵ مامۆستا مەلا عەبدولعەزیز محەمەد مەحموود، وتارخوێن و پێشنوێژ لە مزگەوتی ئەتروش لە شارۆچكەی ئەتروش ئەنجام دا.
* لە دوای ڕووخانی خەلافەتی ئیسلامی لە ئەستەنبوڵ، ڕێكخراوی ئیخوان موسلیمین لە میسر دامەزرا بۆ دووبارە گێڕانەوەی خەلافەتی ئیسلامی و دواتر فیكری ئیخوان بووە فیكرێكی جیهانی، ئەمەش بووە هۆكاری ئەوەی ئیسلام دابەش بێت بۆ سیاسی و عیبادەت، ئایا ئەم دابەشكردنەی ئیسلام بۆ ئیسلامی سیاسی و عیبادەت تا چەند خزمەتی بە ئیسلام كردووە؟
- هەر لەگەڵ ڕووخانی خەلافەتی ئیسلامی لە ئەستەنبوڵ، جگە لە ڕێكخراوی ئیخوان موسلیمین لە میسر لە وڵاتانی دیكەی عەرەبی و ئیسلامی بیر و هزری جیاواز لە ئایینی پیرۆزی ئیسلام سەریهەڵدا. ئەو گرووپ و بیر و هرز و ڕێكخراوە ئیسلامییانە لە ڕاستیدا كاری سیاسییان بە ناوی ئیسلامەوە پیادە كردووە و مەبەستی هەموویان بەرژەوەندیی شەخسی و بەدەستهێنانی دەسەڵات و كورسیی حوكم بووە، ئەوە چەندین ساڵە لە هەرێمی كوردستانیش چەندین گرووپ و حزبی سیاسی بە ناوی ئایینی پیرۆزی ئیسلام دەركەوتوون، ئەوانە تەنیا بە ڕووكەش ئیسلامن ئەگینا وەكو هەر حزبێكی دیكەی گۆڕەپانی سیاسی بۆ گەیشتن بە دەسەڵات و كورسی كار دەكەن و لە ڕاستیدا زۆر دوورن لە ئیسلامیەتی و هەر یەكێك لەو گرووپ و پارتە ئیسلامییە سیاسییانە لەژێر دروشم و ناوی جیا بۆ كاری دنیاوی و بەرژەوەندیی خۆیان كار دەكەن، نەك بۆ ئیسلام. واتە ئەو حزب و لایەنانە هەستاون بە دابەشكردنی ئیسلام بۆ عیبادات و سیاسەت و سیاسەتەكەشیان وەكو ئەوە نییە كە ئیسلام دەستنیشانی كردووە، كە بۆ بەرژەوەندیی تەواوی كۆمەڵگە و ئایینەكە بێت، بەڵكو بۆ بەرژەوەندیی خۆیانە و مەرامیانە بگەنە دەسەڵات و بەو بیر و هزرە چەوتانەیان دەیانەوێت خەڵك و موسڵمانان لە خشتە ببەن، ئەمەش بە هیچ شێوەیەك لە ئایینی ئیسلام دوور و نزیك گونجاو نییە و كارەسات لە كۆمەڵگە دروست دەكات. هەر بۆیە ئیسلامیەتی لەو حزب و گرووپە ئیسلامی سیاسیانە بەریئە، چونكە ئیسلام دەڵێت مرۆڤ و كۆمەڵگە دەبێت دڵسۆزی و پابەندیەتی بە عیباداتی خوای گەورە هەبێت، نەك حزبایەتی بە ناوی ئیسلام بۆ مەبەستی تاكە كەسی و وەرگرتنی دەسەڵات .
* زۆربەی پەیڕەوانی ئیسلامی سیاسی بایەخ بە پرسی خاك و نەتەوە نادەن و پیرۆزییەكانی نەتەوە بێبەها دەكەن، لێرەش لە كوردستان دەبینین كە لەو مەدەرەسانەی حزبە ئیسلامییەكان سەرپەرشتی دەكەن، پڕۆگرامەكانیان سڕینەوەی هزری نەتەوەیی و نیشتمانییە، ئایا ئەمە چ كارەساتێكی لێدەكەوێتەوە؟
- هەر ئەو نموونەیە بەسە و ئەوەمان بۆ دەسەلمێنێت كە خاك و نیشتمان چەند پیرۆزە لە ئایینی ئیسلام، ئەویش ئەوەیە كە لەو كاتەی كە پێغەمبەر (د.خ) لە مەككە دەرچوو، ئاوڕی دایەوە و تەماشای مەككەی كرد و فەرمووی: «مەككە تۆ لەلای من زۆر ئەزیز و خۆشەویستی، ئەگەر میللەتەكەت منی دەر نەكردایە، قەت بەجێم نەدەهێشتی». لەلایەكی دیكەوە ئەگەر خاك نەبێت، ئەوە بەندەكان لە كوێ عیباداتی خۆیان بۆ خوای گەورە بكەن؟ خاك و نیشتمان و زمان و بەها پیرۆزییەكان خوا پێی داوین و ئەركیشە لەسەر هەموو كەسێك بەرگری و پارێزگاری لە خاك و نیشتمانی خۆی بكات. هەر لەو بارەیەوە پێغەمبەر(د.خ) دەفەرمۆیت «هەر كەسێك لەسەر بەرگریكردن لە خاك و ماڵ و موڵكی خۆی بكوژرێت، بە شەهید دادەنرێت»، بەڵام ئەو حزبە ئیسلامییە سیاسییانەی كە لە كوردستان هەن، بە دەست و پڕۆگرامی دەرەكی دەجووڵێنەوە و دەیانەوێت كوردی موسڵمان هەر ژێردەستە و بێ دەوڵەت بێت، بۆیە لێرە و لەوێ هەوڵ دەدەن بەها نەتەوەیی و نیشتمانی و پیرۆزەكانمان لەبیر بكرێت و ڕێز لە خاكی خۆمان نەگرین، ئەمەش بۆ میللەتی كورد و كوردستان ئاشكرا بووە كە ئەو سیاسەت و هزرە دەرەكییانەی لەلایەن ئەو حزبە ئیسلامییە سیاسییانە بڵاو دەكرێنەوە، تەنیا دوژمنكارین و دژی گەلی كوردن تا كورد نەگاتە مافی ڕاستەقینەی خۆی كە دەوڵەتە. ئەگەرچی ئێمەی كورد دەزانین كە ئەو پەیامە ڕاستە و دەبێت لەبیرمان بێت كە دەڵێت «خۆشەویستیی وڵات لە ئیماندایە». بۆیە یەكێك لە سیفات و ئەركە سەرەكییەكانی هەر موسڵمانێك ئەوەیە كە بەرگری لە خاك و نیشتمانی خۆی بكات.
* ئێمەی كورد وەك گەلێكی موسڵمان خاوەنی مێژوویەكی پاكی موسڵمانیەتی و كوردایەتین و چەندین زانای گەورەی ئیسلامیمان هەبووە و هەیە. بۆچی ئیسلامی سیاسی ئەم مێژووە فەرامۆش دەكات و دەیەوێت مێژووی عەرەب لە كوردستان بڵاو بكاتەوە؟
- ئەو كەس و لایەنە ئیسلامییە سیاسییانە تەنیا مەبەستیان ئەوەیە كە كورد سەركەوتوو نەبێت بۆ بەدەستهێنانی مافی ڕاستەقینەی خۆمان كە دەوڵەتە. كورد گەلێكی موسڵمانی زۆر پاك و خاوەن عیبادەت و خواپەرستیی گەورەی خۆیەتی و لە كاتی بڵاوكردنەوەی ئەو ئایینەش، گەلی كورد چەندین سەركردەی ئازا و قارەمانی هەبووە و خاوەن مێژوویەكی زۆر پڕشنگدار و دیاری موسڵمانیەتین. هەموو سەركردە شۆڕەشگێڕەكانمان هەر لە قازی محەمەد، تا شێخ سەعیدی پیران و شێخ مەحموودی حەفید و مەلا مستەفا بارزانیی نەمر ژیان و تەمەنی زۆری خۆیان لە پێناوی ئیسلام و سەركەوتنی ئەو ئایینە بەخشیوە. لە كوردستان مەدرەسەی ئیسلامی و تەریقەتی ئیسلامی هەبوون و هەن و خزمەتی زۆری ئیسلامیان كردووە، بەڵام ئەو لایەن و حزبە ئیسلامییە سیاسییانەی كە ئێستا لە كوردستان هەن، بە بیر و هزری وڵاتانی دەرەكی لە هەوڵی نانەوەی دوژمنایەتین و دەیانەوێت ئەو مێژووە پڕ شكۆیەی كورد لەبیر بكرێت و مێژووی عەرەب بێنن لە كوردستان بڵاوی بكەنەوە، ئەمەش هەر ئەو پیلان و مەبەستەیە كە دەیانەوێت كورد نەبێتە خاوەن كیان و دەوڵەتی سەربەخۆی خۆی، بەڵام سەركرادیەتیی كورد و كوردستان و میللەتەكەش باش لەو لایەنە دوژمنكارانە گەیشتوون، بۆیە قەت ناتوانرێت ئەو مەرامە داگیركاری و دژایەتییەی كوردی موسڵمان سەربكەوێت.
* باس لە بەرهەمهێنانی توندوتیژی و تیرۆر لە فیكری ئیخوان موسلیمین و ئیسلامی ئوسووڵی دەكرێت. ئایا چاندنی تۆوی توندوتیژی و ئیرهاب لە كۆمەڵگە، تا چەند كۆمەڵگە بەرەو ناسەقامگیری و كاولبوون دەبات؟
- ئەگەر مرۆڤ سەیری قورئانی پیرۆز بكات ئەوە دەبینین چی بە پێغەمبەر (د.خ) دەڵێت كە فەرموویەتی (وما ارسلناك الا رِحمة للعالمين)، یان (يخرجهم من الظلمات الی النور) البقرة: 257، واتە ئەوان لە تاریكی و جەهالەتەوە بۆ ڕووناكی و زانایی بێنە دەرەوە، نەوەكو بۆ بەكارهێنانی ئەو ئایینە پیرۆزە بۆ بەرژەوەندیی تاكەكەسی كە وەكو ئەو حزبە ئیسلامییە سیاسییانە دەیكەن. بێگومان لە ئایینی ئیسلام توندوتیژی نییە، چونكە ئەو ئایینە بۆ پەرەدان بە پێكەوەژیان و ئاشتی لێبوردەیی هاتووە، بەڵام ئەوەی ئیسلامی سیاسی لە هەرێمی كوردستان دەیكەن بە دەستلەپشتدانی دەرەكی، بۆ نانەوەی پشێوی و ناكۆكی و دووبەرەكی لە ناو كۆمەڵگەكەمانە، لەلایەكی دیكەوە ئایینی پیرۆزی ئیسلام و قورئانی پیرۆز كە دوا كتابی خوایە و ئایینەكش دوا پەیامە بۆ پێغەمبەر (د.خ)، لە چەندین شوێندا جەخت لەوە دەكاتەوە كە ئایینی ئیسلام بۆ خۆشگوزەرانی و تەبایی هاتووە، تاوەكو مرۆڤـ بە ئاسوودەیی بژین. واتە ئایینی ئیسلام دوورە لەو هزر و بیرە دەمارگیری و توندڕەوییەی لەلایەن هەندێ كەس بە ناوی ئیسلام بڵاوی دەكەنەوە، هەر بۆیەش ئەو كەس و گرووپە ئیسلامییە سیاسییانە بە هیچ شێوەیەك لەناو میللەتی ئێمەی كوردی موسلمان سەركەوتن بەدەدست ناهێنن و دواهەنگاویان هەر لە ناوچوون و فەشەلییە.
* خاڵێكی دیكەی ترسناك لە فیكری ئیسلامی سیاسی، پرسی دووبارە تەفسیركردنەوەی «فەتوا»دانە، كە لە ئیسلامدا دەبێت حكومەت، یان ئەمیری موئمنین فەتوا بدات، بەڵام ئیسلامی سیاسی دەڵێت، هەر كەسێك دەتوانێت فەتوا بدات. ئایا ئەمە بێماناكردنی فەتوا و دروستكردنی ئاژاوە نییە لەكۆمەڵگە؟
- فەتوا و فەتوادان لە لای خوای گەورە زۆر مەزنە و لە كاتێكدا مرۆڤ فەتوا دەدات، ئەوا بە ناوی خوا و پێغەمبەر (د.خ) قسە دەكات، بۆیە بە هیچ جۆرێك نابێت هیچ كەس و لایەنێك، بەو گرووپە ئیسلامیییە سیاسییانەشەوە كە ئێستا لە كوردستان هەن، فەتوا بدەن، چونكە دیتمان كە تیرۆریستانی داعش بەناوی ئیسلامەوە هاتن و هەموو فەتواكانیان بووە هۆكاری ئەو كارەسات و كاولكارییەی كە لە چەندین شاری عێراق وەكو مووسڵ ڕوویان دا، هەر بۆیە دەبێت كەسانی زۆر شارەزا و بلیمەت لە شەریعەتی ئیسلام كە دەگەنە پلەی موفتی فەتوا بدەن، بۆ ئەو فەتوایانەش جارێكی دیكە لەلایەن موفتیەكانەوە پرس بە كەسانی شارەزای دیكەی كۆمەڵگە بكەن، تاوەكو كارەساتی لێ دروست نەبێت، لە ئێستادا فەتوادان دەبێت لە ڕێگای ئەو ئەنجومەنە باڵایەی فەتواوە بێت، كە لەلایەن حكومەتی هەرێمی كوردستان و یەكێتیی زنایانی ئایینی ئیسلامی كوردستان دامەزراوە.
