ساڵیادی کۆچی دوایی هونەرمەند ئەیاز یوسف..تەمەنێکی کورت داهێنانی زۆر

ئەیاز دوای تەواوكردنی خوێندنی قۆناغی ناوەندی ڕوو لە ئامادەیی كشتوكاڵ دەكات و لە ئاهەنگ و فیستیڤاڵ و جەژن و بۆنە تایبەتییەكاندا دەستدەكات بە چڕینی گۆرانی، هەمیشە بەشێوەیەكی سەركەوتووانە ئاهەنگەكانی بەڕێوەبردووە.

ئەیاز خاوەن گەنجینەیەكی مەزنی فۆلكلۆری و ڕەسەنی كوردی بوو، چەندین ستران و چیرۆك و پەندی پێشنیان و داستانی لەبەر بوو، هەوڵی دەوڵەمەندكردنی زیاتری گەنجینەی دەدا و بەدوای كەلەپووردا دەگەڕا، تا زیاتر ڕەسەنایەتییان لێ هەڵبهێنجێنت و هونەرەكەی خۆی پێ دەوڵەمەند بكات.

ئەیاز، خولیای گۆرانیی كوردی بووەوە، بۆ یەكەمجار بە هاوكاریی چەند هاوڕێیەكی سەردانی ئێزگەی كوردی كردووە لە بەغدا و لەوێ شارەزایان گوێیان لە دەنگی گرتووە، هەرزوو پاشەڕۆژێكی هونەری گەشیان بۆ خواستووە، ئەم گۆرانییانەی ئەیاز لە ئێزگەی كوردی تۆماری كردوون ئەمانەن: (من دیت جارا عەولی، لاندك، بەس خۆ گرانكە، ئەڤین دایێ، دێ بهەژینە، كەڤۆك، چوخك، سروودا نەڤرۆز، سروودا شەهید، چیبكەم ئەز، هیڤی و گۆڤەندە).

هەروەها لەگەڵ چەندین شاعیر كاری هاوبەشیان ئەنجام داوە بۆ سازكردنی گۆرانییەكان، لەوانەش (عەبدولعەزیز سلێمان، بەشار محەمەد، سەگڤان عەبدولحەكیم، بەدرخان سندی، عەبدوڵا حوسێن و. هتد، جگە لەم گۆرانییانەی لەگەڵ تیپی دهۆك تۆماری كردوون، سێ كاسێتی دیكەشی لە تۆمارگەی «تۆمار» تۆمار كردووە، هەروەها چەند گۆرانییەكی بە دوو قۆڵی لەگەڵ هونەرمەند «ئەردەوان زاخۆلی» گوتووە، لەساڵی 1982 لە زاخۆ كاسێتێكی تۆماركردووە كە چەند گۆرانییەك بوو، لەوانە: (ئەگەر دنیا هەمی گولبن، های بەردەبەردەك، چ تەڤنە، مەقامی مێرەمێ، بەستەی پازنیل.

ئەیاز زاخۆیی ژمارەیەك گۆرانی بڵاونەكراوەی هەیە، بەڵام خانەوادەكەی ڕێگە نادەن بڵاوبكرێنەوە، لای خۆیەوە مامۆستا (عەبدولعەزیز سلێمان) هۆزانڤان و ئاوازدانەری ئەیاز زاخۆیی دەلێ: «لەو كاتەی ماڵم دوور خرایەوە بۆ شاری ڕومادی ئەیاز بەردەوام هاتوچۆی ماڵەكەمی كردووە و زۆربەی بەرهەمەكانی ئەیاز لە شیعر و ئاوازی منە، كە لە ساڵی 1980 یەكەم گۆرانیم داوەتێ، بەناوی شەهید چاڤا ڤەكە»، هەروەها دەڵێت: «یەكەم گۆرانیی ئەیاز لە ئێزگەی بەغدا تۆمار كرا كە نزیكەی 40 گۆرانیم بۆ ئەیاز ئامادە كرد، كە هەندێكیان بە بێ موزیك تۆمار كران، هەندێكیان هێشتا تۆمار نەكراون و لای من پارێزراون، زۆر هونەرمەند داوایان كردووە، بەڵام نایدەم بە كەس». ئەو ئاوازدانەری هونەرمەندی كۆچكردوو ئاماژە بەوەش دەكات، لەو ماوەیەدا هەوڵیداوە لە ڕێگەی وەزارەتی ڕۆشنبیرییەوە گۆرانییەكان بە موزیكێكی تازە بڵاوبكاتەوە، چونكە لەلایەن گەنجانەوە داوایەكی زۆری لەسەرە و بەردەوام گەنجان گوێ لە گۆرانییەكانی دەرگرن، بۆیە ویستم ئەو گۆرانیانەش بڵاوبكەمەوە، كە لای من پارێزراون، بەڵام خانەوادەكەی ڕێگەیان نەدا، بۆیە منیش بڵاوم نەكردنەوە. لەبارەی ئەو پرسیارەی بۆچی خانەوادەكەی ڕێگەنادەن، برای ئەیاز زاخۆیی دەڵێت: «ڕاستە ژمارەیەك گۆرانیی ئەیاز لای مامۆستا عەبدولعەزیز پارێزراون، كە بەنیازبوو بە موزیكێكی نوێ دووبارە تۆمار بكرێن و بڵاوی بكاتەوە، ئێمە داوامان لە سەندیكای هونەرمەندان كرد، لیژنەیەك بۆ ئەو مەبەستە پێكبهێنن و ئەوان بڕیاری لەسەر بدەن و ئەگەر ئەوان پێیان باش بێت ئەوا ئێمەش ڕازین، بەڵام لیژنەكە پێی باش نەبوو ئەم كارە بكرێت، ئێمەش لای خۆمانەوە رێگەمان نەدا بڵاوبكرێتەوە». بەڵام براكەی ئەیاز زاخۆیی ئەوەش ناشارێتەوە، ئێستاش ئەگەر موزیكڤانی پڕۆفیشناڵ هەبێت و بەموزیكێكی نوێ و لە ئاستی بەرهەمەكانی ئەیازدا بێت، ڕازین بڵاوبكرێتەوە.

ئەیاز زاخۆیی لە ڕۆژی شەممە ڕێكەوتی 20/1/1986 لە نەخۆشخانەی سەربازیی شاری مووسڵ كۆچی دوایی كرد، لەسەر وەسیەتی خۆی لە شارۆچكەی زاخۆ نێژرا بەر لە ناشتنی و لەسەر وەسیەتی خۆی تەرمەكەی بە نێو شاری زاخۆدا گێڕدرا بۆ گۆرانیی (وڵاتێ من باخچێ گولان).

ئەگەرچی تەمەن مۆڵەتی نەدا زیاتر خزمەت بە هونەری كوردی بكات، بەڵام ئەو بەرهەمانەی لە سەرەتای هەشتاكانی سەدەی ڕابردوودا پێشكەشی كردن، تا ئێستا بە زیندوویی لە زهن و خەیاڵی میللەتەكەیدا ماونەتەوە.