«لە ڕۆژگارێكدا كە نادڵنیایی و ناڕوونی باڵی بە سەردا كێشابێت، مرۆڤ پەنا دەباتە بەر بەراوردكاریی مێژوویی، لە دوای كارەساتی 11ی سێپتەمبەری 2001 بەرپرسانی ئیدارەی جۆرج دەبلیو بوش ئەم ڕووداوەیان وەك هێرشەكەی «پیرل هاربەر» وەك پێوانەیەك بۆ شكستی ئەمنی بەراورد دەكرد. وەزیری دەرەوەی ئەو كات (كۆلن پاول) ئاماژەی بەوە كرد كە ئەمریكا هێرشی كردە سەر ژاپۆن بۆ ئەوەی شكۆی خۆی پیشان بدات، ئێستاش دەبێت دوایین ئاگاداركردنەوە بە تالیبان بدرێت بەوەی كە «دەوڵەتانی خاوەن شكۆ هێرشی لەناكاو ناكەن»، بەڵام لەو كاتەی كە بەرپرسانی ئەمریكی و خەڵكی هەڵسەنگاندن بۆ شەڕی ئەفغانستان و پاشان عێراقیان دەكرد، بەراوردێكی دیكە دەركەوت كە ئەویش ئەوە بوو، سەرۆك لیندۆن جنسۆن ئاماری ئەو قوربانییانەی كارەساتی ڤێتنامی هەڵدەسەنگاند، بۆ ئەوەی جارێكی دیكە هەمان مێژوو خۆی دووبارە نەكاتەوە، كە هەندێك جار خۆی دووبارە كردووەتەوە.

بەراوردكاریی باش بۆ ئێستای ئەمریكا «شەڕی سارد»ـە، ئێستا ئەمریكا ڕووبەڕووی نەیارێك بووەتەوە كە باڵادەستی جیهانی و تەماحێكی تێرنەبووی هەیە، كە ئەویش چینە. چین لە ساڵانی حەفتاكانی سەدەی ڕابردوو گۆشەگیر بوو، بەڵام ئێستا جێگەی یەكێتیی سۆڤیەتی پێشانی گرتووەتەوە. ئەمریكا و هاوپەیمانەكانی توانییان شەڕی سارد ببنەوە، بەڵام ئەوەی ئێستا دووبارە بوونەوەی شەڕی سارد نییە، بەڵكو مەترسیدارترە».

 

وتاری «مەترسیی گۆشەگیربوون»ی كۆندالیزا ڕایس وەزیری دەرەوە و ڕاوێژكاری ئاسایشی نەتەوەیی پێشووی ئەمریكا لە 20ی ئابی 2024.

 

ململانێی نێوان هێزە گەورەكان

لە ناو سیستمێكی جیهانیی لاوازدا

جۆزیف بایدن، لە هەڵبژاردنەكانی 2020دا بە دروشمی «ئەمریكا دەگەڕێتەوە America is back» لە بەرانبەر دروشمەكەی ترەمپ «ئەمریكا یەكەم – America first»، هەڵبژاردنەكانی بردەوە و چووە كۆشكی سپی ماوەی چوار ساڵە سەرۆكی ئەمریكایە، بەڵام هێشتا دیار نییە، پارتی دیموكراتی ئەمریكا كە كامیلا هاریسی لە جێگەی بایدن وەك كاندیدی سەرۆكایەتی دیاری كردووە، چوار ساڵی دیكە كۆمارییەكان سەرۆكایەتیی ئەمریكایان بەدەستەوە دەبێت، یان نە، بەڵام وەك كۆندالیزا ڕایس كە لە دوو خولی سەرۆكایەتیی كۆمارییەكاندا پۆستی ڕاوێژكاری ئاسایشی نیشتمانی و وەزیری دەرەوەی هەبووە، هەفتەی ڕابردوو وتارێكی بەناونیشانی «مەترسییەكانی گۆشەگیربوون. هەتا ئێستاش جیهان پێویستی بە ئەمریكایە و ئەمریكاش پێویستی بە جیهانە» بڵاو كردەوە و، دەكرێت بۆچوونەكانی ڕایس وەك بۆچوونی تازەی كۆمارییەكان بخوێنرێتەوە، ئەویش داوای ئەوە دەكات كە جیهان بەبێ ئامادەبوونێكی كارای ئەمریكا تووشی كارەساتێكی گەورە دەبێت و ئەمریكاش شكۆ و ڕۆڵی پێشووی خۆی لە دەست دەدات.

جوسیكا ماسیۆ كە توێژەری باڵا و سەرۆكی پێشووی ئامۆژگای (كارینجی)یە بۆ ئاشتی، وتارێكی بۆ هەڵسەنگاندنی چوار ساڵی سەرۆكایەتیی جۆزیف بایدن نووسیوە بە ناونیشانی «پرانسیپەكانی بایدن چین؟ سەركردایەتیكردن بەبێ هەژموون و باڵادەستی»، كە تیایدا لە زۆر بواری سیاسەتی دەرەوەدا ستایشی پرانسیپەكانی بایدن دەكات، لەزۆر شوێنیشدا شكستەكانی دەگێڕێتەوە بۆ ئەوەی نەیتوانیوە وەك پێویست سیاسەتەكانی چوار ساڵی سەرۆكایەتی دۆناڵد ترەمپ ڕاست بكاتەوە. لەسەر دووبارە ڕێكخستنەوەی پەیوەندییەكان لەگەڵ هاوپەیمانە كۆنەكانی ئەمریكا جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە كە بایدن هەوڵی نەداوە وەك میتافۆری میحوەر و لقەكان «hub and spokes» مامەڵەی لەگەڵ هاوپەیمانەكانی نەكردووە كە خۆی لە سەنتەر میحوەر بێت و ئەوانیش وەك پەراوێز مامەڵەیان لەگەڵ بكرێت، بەڵكو لەسەر پرانسیپی هاوبەش و دۆستانە مامەڵە كراوە كە ئەمەشی ناو ناوە «سەركردایەتیكردن بەبێ هەژموون و باڵادەستی». كە ئەمەشیان وەك شانازیی دیموكراتەكان بۆ چوار ساڵی سەرۆكایەتیی بایدن دەخوێنرێتەوە.

خاڵی هاوبەشی بۆچوونەكانی كۆندالیزا ڕایس لەگەڵ جوسیكا ماسیۆ ئەوەیە كە هەردووكیان جەخت لەسەر مەترسییەكانی گۆشەگیربوونی ئەمریكا بە مانای «ئەمریكا یەكەم – American first» دەكەنەوە و ئاماژە بەوە دەكەن، پێویستە ئەمریكا جارێكی دیكە بگەڕێتەوە بۆ ناو كێشەكانی جیهان و ڕۆڵی كاریگەر لە چارەسەركردنیان بگێڕێت، بەڵام جیاوازییان ئەوەیە جوسیكا ماسیۆ داوای ئەوە دەكات كە ئەمریكا بە هاوشێوەی پرانسیپەكانی بایدن و بە «سەركردایەتیكردنی بێ هەژموون و باڵادەستی» لەسەر ئەم ڕێرەوەی بەردەوام بێت، بەڵام كۆندالیزا ڕایس جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە كە پێویستە ئەمریكا بەشدار بێت لە چارەسەركردنی كێشەكانی جیهاندا، بەڵام لەژێر «سەركردایەتیی خودی ئەمریكا». لەسەر ئەم پرسانە ڕاشكاوانە نووسیویەتی «هەتا ئێستاش DNAی سوپەر پاوەری لە جەستەی ئەمریكادا بوونی هەیە»، ئەمەش بەو مانایەی ئەمریكا زۆر ئەكتیڤ و كاریگەرانە بەشداری لە چارەسەركردنی كێشەكان بكات، هەروەك لە دوای شەڕی دووەمی جیهانی كردی و بە سەركردایەتیی ئەمریكا شەڕی سارد كۆتایی هات.

لە بارودۆخی ئێستای جیهان كە لە زۆر ڕووەوە لە بارودۆخی سییەكانی سەدەی ڕابردووی پێش هەڵگیرسانی جەنگی دووەمی جیهانی دەچێت، هەست بە ململانێیەكی گەورەی هێزە گەورەكان دەكرێت و لە بەرانبەریشدا ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكانیش لە ئێستادا ئەگەر لە كۆمەڵەی گەلانی ئەو سەردەمە لاوازتر نەبێت، بەهێزتر نییە. بۆیە ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ بەراوردێكی مێژوویی، ئەگەر ئەمریكا بە خێرایی نەتوانێت كێشەكان جڵەوگیر بكات و ڕۆڵی خۆی بگێڕێت، ئەوا دواتر دەبێت وەك فرانكلین ڕۆزفەڵت دوای ئەوەی كارەساتی پیرل هاربەر ڕووی دا، بێتە ناو شەڕەكە، ئەم بەراوردكارییە مێژووییە ئەوەمان پێ دەڵێت، ئەگەر ئەمریكا هەر لەگەڵ دەستپێكردنی شەڕی دووەمی جیهانی بهاتایەتە ناو شەڕەكە، لەوانەیە شەڕەكە هێندە خوێناوی نەبوایە و ئەوروپاش بەو جۆرە وێران نەبوایە.

لە ئێستادا شەڕێكی گەورە لەسەر خاكی ئەوروپا و سنوورەكانی ناتۆ بەردەوامی هەیە. مەترسییەكی زۆر هەیە كە فلادمیر پۆتین سەرۆكی ڕووسیا خەتی سووری ناتۆ كە ماددەی 5ی هاوپەیمانییەكەیە و ئاماژە بەوە دەكات هێرش بۆ سەر هەر ئەندامێكی ناتۆ هێرشە بۆ سەر تەواوی هاوپەیمانییەكە، ئەمە ببێتە هۆكارێك بۆ ئەوەی شەڕێكی گەورەی جیهانی بەرپا بێت، بەتایبەتیش لە ئێستادا كە هاوپەیمانییەكی زۆر باش لە نێوان «ڕووسیا و چین و كۆریای باكوور و ئێران» بوونی هەیە. ئەم چوار دەوڵەتە كە هەموویان خۆیان بە دژی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا دەزانن و، سێیان (چین، كۆریای باكوور، ڕووسیا) خاوەنی كۆگای چەكی نیوكلیارین و ئێرانیش خاوەنی دەیان گرووپی میلیشیایی چەكدارە، كە هەر یەكەیان مەترسیی تایبەتیی خۆی هەیە و، تەنیا گرووپی چەكداری حوسییەكان لەیەمەن توانیویانە ڕێرەوی ئاوی بازرگانی لە دەریای سوور بخەنە مەترسییەوە و سێ قات تێچووی بازرگانی بەرز بكەنەوە، ئەمە بێجگە لە چەكدارەكانی حزبوڵای لوبنانی و هەروەها میلیشیاكانی عێراق و سووریا كە بەردەوام بە درۆن هێرش دەكەنە سەر بنكەكانی ئەمریكا لە ناوچەكە.

 

 خوێندنەوەی واقیعی ئێستای جیهان وەك خۆی یان داكۆكیكردن لە بەهاكانی لیبڕاڵ دیموكراتی

دووبارە كاندیدكردنەوەی دۆناڵد ترەمپ لەلایەن كۆمارییەكانەوە بەبێ ڕكابەری، ڕاشكاوانە ئەوەی لێ دەخوێندرێتەوە كە ستراتیژیەتی پارتی كۆماری وەك بە خۆیان دەڵێن گەورەترین و دێرینترین پارتی «GOP» لە دوو خاڵی سەرەكیدا خۆی بەرجەستە دەكات:

یەكەم: مانەوەی ئەمریكا وەك سۆپەر پاوەر و سەركردایەتیی جیهان بكات.

دووەم: واقیعی سیاسیی ئێستای جیهان وەك خۆی بخوێنێتەوە و هیچ بەسەر هیچ دەوڵەتێكدا نەسەپێنرێت.

لە بەرانبەردا دانانی كامیلا هاریس لە بری جوزیف بایدن كە بە هۆی هەڵكشانی تەمەنیەوە نەیتوانی درێژە بە هەڵمەتەكانی هەڵبژاردن بدات، ئەوەی لێ دەخوێنرێتەوە كە دیموكراتەكانیش درێژە بە هەمان سیاسەتی چوار ساڵی ڕابردووی بایدن دەدەن كە ئەویش لە دوو خاڵی سەرەكیدا خۆی بەرجەستە دەكات و بریتین لە:

یەكەم: پتەوكردنەوەی هاوپەیمانیەتییەكان لەگەڵ هاوپەیمانەكانی ئەمریكا بەبێ ئەوەی ئەمریكا هەژموون و باڵادەستیی خۆی بەسەر هاوپەیمانەكانیدا بسەپێنێت.

دووەم: داكۆكیكردن لە بەهاكانی دیموكرات لیبڕاڵیی ڕۆژئاوا و هەوڵدان بۆ لغاوگیركردنی نەیارانی لیبڕاڵ دیموكراتی.

بەڵام، ئەوەی مێژوو لە ماوەی هەشت ساڵی حوكمڕانیی باراك ئۆباما و چوار ساڵی ئێستای جوزێف بایدن پێمان دەڵێت، ئەوەیە كە دیموكراتەكان لە خوێندنەوەی سیاسییانەیان بۆ واقیعی ئێستای جیهان سەركەوتوو نەبوون. هەر بۆ نموونە لە ساڵی 2012 باراك ئۆباما ڕایگەیاند جارێكی دیكە فلادمێر پوتین بیر لە دووبارە بونیادنانەوەی ئیمپراتۆریەتی قەیسەری و فراوانخوازی ناكاتەوە، بەڵام لە 2014 بەبێ ئەوەی هیچ كەسێك مەزندەی كردبێت، هێزەكانی ڕووسیا «كریمیا»یان داگیر كرد، لە ساڵی 2022یش لە سەردەمی سەرۆكایەتیی جۆزیف بایدن، جارێكی دیكە پوتین هێرشی كردە سەر ئۆكرانیا و هێرشەكەشی بەو ئامانجە كرد كە لە دوای سێ ڕۆژ لە كیڤی پایتەختی ئۆكرانیا ڕێوڕەسمی سەربازی بگێڕێت، بەڵام بارودۆخەكە بەو جۆرە نەشكایەوە كە پوتین ئومێدی بۆ دەخواست.

ئەم ئاراستەیەی چین و ڕووسیا و كۆریا و هەتا ڕاددەیەكیش ئێران لە دژی «سیستمی لیبڕاڵیی نێودەوڵەتی» گرتوویانەتەبەر و دژایەتی دەكەن، لەوەوە سەرچاوەی گرتووە كە هیچ كام لەو دەوڵەتانە نایانەوێت سیستەمێكی ڕۆژئاوایان بەسەردا بسەپێنرێت، لەمەش زیاتر وەك ئەمساڵ لە مانگی شوباتی ڕابردوو لە كۆنفڕانسی میونشن بۆ ئاسایشی جیهان جەختی لەسەر كرایەوە، جیهان بەرەو «هەموومان دەدۆڕێین – Loss-Loos» هەنگاو هەڵدەگرێت و، سیستمی جیهانی ئەوەی پێی دەگوترێت «سیستمی نوێی جیهان» بەرەو كۆتایی هەنگاو دەنێت. ئەوەی جێگەی هەڵوەستەكردن بوو كە لەو كۆنفڕانسە ڕاشكاوانە جەختی لەسەر كرایەوە، ئەوە بوو «دەوڵەتانی باشوور» وەك دەوڵەتانی ئەفریقیا و ئەمریكای لاتینیش پشتگیری ئەوە ناكەن كە ئەم سیستمە جیهانییە بەردەوام بێت و بە ڕاشكاوی دەڵێن «ئەم سیستمە چ سوودێكی بۆ ئێمە هەبووە، بۆ ئەوەی پشتگیریی مانەوە و پاراستنی بكەین».

كەواتە ئەم ئاراستەیەی ئێستا جیهان بە هەر دوو بەرەی ڕۆژئاوا و ڕووسیا و چینەوە هەنگاوی لەسەر هەڵدەگرن، زەنگی ئەوە لێ دەدەن، جیهانە كۆنەكەی دوای شەڕی سارد مردووە و هێشتا تازەكە لە دایك نەبووە. ڕاستە چین ئێستا لە جێگەی یەكێتیی سۆڤیەتی پێشوو ڕكابەری سەرەكیی بەردەمی ئەمریكایە و هەر دوو پارتی و كۆماریی ئەمریكا وێڕای هەموو جیاوازییەكانیان لەسەر ئەوە كۆكن كە دەبێت سنوورێك بۆ چین دابنرێت، بەڵام بارودۆخی ململانێی نێوان ئەمریكا و چین، لە بارودۆخی ململانێی شەڕی ساردی نێوان ئەمریكا و یەكێتیی سۆڤیەتی پێشان مەترسیدارترە و، وەك كۆندالیز ڕایس ڕاشكاوانە ئاماژەی پێ كردووە، چینی ئێستا یەكێتیی سۆڤیەتی پێشان نییە كە هەوڵی دەدا دەوڵەتانی ئەوروپای ڕۆژئاوا كۆپیەكی هاوشێوەی حزبی شیوعیی سۆڤیەتی بن، بە پێچەوانەوە چین بێجگە لە ئامانجی سەرەكیی خۆی كە بەهێزبوونی حزبی شیوعیی چینییە، بۆ دەوڵەتانی دیكە بە لایەوە گرنگ نییە، چ حوكمڕانییەك پیادە دەكەن، لەمەش زیاتر كۆتایی بە داخراویی و گۆشەگیریی حەفتاكانی سەدەی ڕابردوو هێناوە و ئێستا چین لە هەموو شوێنەكانی جیهان بە بازاڕەكانی ئەوروپا و ئەمریكاشەوە بوونی هەیە و كاریگەریی خۆی هەیە. ڕاشكاوانەتر وەك مایك پۆمبیۆی وەزیری دەرەوەی ئەمریكا لە سەردەمی ترەمپ ئاماژەی پێ كرد، ئەمریكا لە ساڵی حەفتاكان دەرگای كردەوە بۆ ئەوەی كە چین وەك فرانكشتاین تێكەڵی جیهان ببێتەوە. 

 

 ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ناوچەیەكی گرگڕتوو بۆ بەرژەوەندییەكانی ئەمریكا

باراك ئۆباما لە 18ی 12ی 2011 لە چوارچێوەی ڕێككەوتنی ئەمریكی عێراقی «سۆفا»ی بۆ كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە عێراق جێبەجێ كرد، بەمەش ئەمریكا ئەو عێراقەی كە ماوەی هەشت ساڵ قوربانی لە پێناوی دەدا و پارەیەكی هێجگار زۆری تێدا خەرج كرد، لەسەر سینییەكی زێڕ و بەبەلاش پێشكەی لایەنە شیعیەكان و ئێرانی كرد، جۆزێف بایدنیش لە 29ی ئابی 2021 دوا سەربازی لە ئەفغانستان كشاندەوە و بەم هەنگاوەش ئەفغانستان دوای ئەوەی بۆ ماوەی 20 ساڵ هێزەكانی ئەمریكا و ناتۆ قوربانییان لە پێناودا دا، لەسەر سینییەكی زێڕ پێشكەشی بزووتنەوەی تاڵیبانی كرد، ئەو تاڵیبانەی ئەمریكا لە ساڵی 2001 بە هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی و پشتگیریی 100 دەوڵەت ڕووخاندی.

هێرشی هێزەكانی حەماس لە 7ی تشرینی دووەمی 2023 بۆ ناو خاكی ئیسرائیل و بە بارمتە گرتنی زیاتر لە 1000 هاووڵاتی ئیسرائیلی، ڕاستە لەسەر ئاستی ڕووكەش وەك شكستێكی ئەمنی بۆ دەوڵەتی ئیسرائیل سەیر دەكرێت، بەڵام لە گەوهەردا وەك شكستی سیاسەتی ئەمریكا لەسەر ئاستی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست سەیر دەكرێت، كە لە ساڵی 1956ـەوە دوای شەڕەكەی كەناڵی سویس و كشانەوەی فەرەنسا و بەریتانیا، ئەمریكا خۆی بە پارێزەری ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەزانێت.

جیوسیكا ماسیۆ كە داكۆكی لە پرانسیپەكانی بایدن دەكات، لە هەڵسەنگاندنی بۆ هەڵوێستی بایدن بەرانبەر بە شەڕی غەززە ڕەخنەی توندی لێ دەگرێت و ئاماژە بەوە دەكات، جۆزیف بایدن «بە تێگەیشتنە كۆنەكەی» بۆ ئیسرائیل مامەڵەی لەگەڵ ئەو ڕووداوە گەورەیە كرد و نەیتوانی كارێك بكات بە لۆژیكانە مامەڵە لەگەڵ ئەم پرسە گرنگە بكات و ڕێگە نەدات ئیسرائیل بەو شێوازە وەڵام بداتەوە كە تەڕ و وشك پێكەوە بسووتێنێت.

ئەم هەڵوێستەی سەرۆك بایدن بەرانبەر بە شەڕی غەززە بووە هۆكاری ئیحراجبوونی دۆست و هاوپەیمانەكانی ئەمریكا لە ناوچەكە و تەنانەت ئەو دەوڵەتە عەرەبییانەش كە پەیوەندییەكانیان لەگەڵ ئیسرائیل ئاسایی كردبووەوە و باڵیۆزخانەیان لە تەلئەبیب بوو و باڵیۆزی ئیسرائیل لە پایتەختەكانیان كرابوونەوە، ناچار بوون پەیوەندییەكانیان لەگەڵ ئیسرائیل هەڵپەسێرن و بانگی باڵیۆزەكانی خۆیان بكەنەوە، بەمەش تەواوی ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بووە گۆڕەپانێكی گەورەی شەڕ بۆ ئەمریكا و لە هیچ شوێنێكی ئەم ناوچەیە بەرژەوەندییەكانی ئەمریكا پارێزراو نییە، تەنانەت لەدوای شەڕی غەززە وەزیری دەرەوەی ئەمریكا بە بەرگی زرێپۆشەوە سەردانی عێراقی كرد و لەگەڵ سەرۆك وەزیرانەكەی كۆبووەوە.

كۆندالیزا ڕایس كە بەراوردكاری مێژوویی فەشەلی ئەمنی كارەساتی پیرل هاربەر بە فەشەلی ئەمنی هێرشە تیرۆریستییەكەی ڕێكخراوی ئەلقاعیدە بۆ سەر سەنتەری بازرگانیی جیهانی لە نیویۆرك بەراورد دەكات، لە هەمان كاتدا ئەوەشیان بیر دێنێتەوە كە دەبوو لە هەمان كاتدا ئەو هەڵوێستە مێژووییەی (لیندۆن جۆنسۆن)یان بەراورد بكردایە كە ئاماری لاشەی سەربازە كوژاروەكانی ئەمریكای لە ڤێتنام دەكرد و بۆ ڕێگەیەك دەگەڕا كۆتایی بەو مەینەتییە بهێنێت. جۆزێف نای، بیرمەندی ستراتیژیەتی سەربازیی ئەمریكا لە كتێبی «ئایا ئاكار لە سیاسەتی دەرەوەی ئەمریكا پرسێكە؟» نووسیویەتی «جۆنسۆن باش دەیزانی ڤێتنام بۆ ئەمریكا بووەتە زۆنگاوێك كە زۆر زەحمەتە لەو زۆنگاوە دەربازی بێت، دەشیزانی چەند لە ڤێتنام بمێنێتەوە قوربانیی زیاتر دەدات، بەڵام لەبەر ئەوەی خەڵكی تەكساس بوو، نەیدەوێرا بڕیاری كشانەوەی هێزەكانی لە ڤێتنام بدات، نەك پێی بڵێن ترسنۆكە».

ئێستا تەواوی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ ئەمریكا، ڤێتنامی شەست و حەفتاكانی سەدەی ڕابردووە، هەر دوو پارتی «دیموكراتی و كۆماری»ی ئەمریكا گەیشتوونەتە ئەو قەناعەتەی كشانەوە و خۆگۆشەگیركردن  لە بەرانبەر كێشەكانی جیهان بەگشتی و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەتایبەتی «گرەوی خۆكوژییە» لەسەر شكۆ و هەژموونی ئەمریكا لە جیهاندا، وەك كۆندالیزا ڕایس جەختی لەسەر دەكاتەوە، كاتی ئەوە هاتووە ئەمریكا بە كۆی سیاسەتی خۆی بەرانبەر بە جیهاندا بچێتەوە و مامەڵەیەكی واقیعییانە لەگەڵ كێشەكان بكات. گرنگە پشت بە دۆستەكانی خۆی ببەستێت و مانەوە و پاراستنیان مسۆگەر بكات، هەروەك چۆن لە دوای كۆتاییهاتنی شەڕی كۆریا لە 1953 ئاسایش و مانەوەی كۆریای باشووری گەڕەنتی كرد، لەسەر ئاستی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ئەمریكا دۆستی باشی هەیە، بەڵام لە ڕوانگەی بەرژەوەندی لەگەڵ دەوڵەتانی ناوچەكە دۆستە ڕاستەقینەكانی خۆی فەرامۆش كردووە، كە دیارترین و سەرەكیتریان هەرێمی كوردستانە لە عێراقدا.

زەمینە سازكردن بۆ ئەوەی بە زەبری هێز و سوپا كێشەكان چارەسەر بكرێت، ژینگەی ستراتیژیەتی «هەموومان دۆڕاوین – Loss- loss» دێنێتە ئاراوە، بەڵام هەوڵدان بۆ گەرەنتیی ئاسایشی هاوپەیمانەكان و پشتگیریی دۆستەكان ژینگەی ستراتیژیەتی «هەموومان براوەین- Win-Win» دێنێتە ئاراوە و بەمەش پارێزگاری لەو شكۆی سۆپەر پاوەرییە دەكرێت كە ڕایس دەڵێت لە ناو DNA ی ئەمریكادا ئێستاش بوونی هەیە.