سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە كۆڕبەندی ئاشتی و ئاسایشی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست MEPS - 2023 جەختی لەسەر ئەم خاڵە كردەوە «حكومەتی هەرێمی كوردستان لە بابەتی نەوتدا هەموو ئەركەكانی سەرشانی خۆی كە لە دەستووردا هاتووە، جێبەجێ كردووە، بەڵام هیچ كاتێك مافی خۆمان وەكو ئەوەی لە دەستووردا هاتووە و ئاماژەی پێ دراوە، وەرمان نەگرتووە». كەمال محەمەد ساڵح وەزیری سامانە سرووشتییەكان بە وەكالەت، لە دیدارێكیدا لەگەڵ گۆڤاری گوڵان لەسەر ئەم پرسە، و گفتوگۆكانیان لەگەڵ وەزارەتی نەوتی عێراقی فیدڕاڵ دەخاتەڕوو، هەر لە هەناردەكردنەوەی نەوت و گرێبەستەكان و تێچووی بەرهەمهێنانی نەوت و دابەشكردنی نەوت و بەنزین و، وادەی دەستپێكردنەوەی هەناردەكردنی نەوت و چەند بابەتی دیكە، لێرەدا دەقی وتەكانی بڵاو دەكەینەوە.

 

* دوای ئەوەی حكومەتی هەرێمی كوردستان بەرانبەر دۆسێی نەوت هەموو ئەركەكانی خۆی جێبەجێ كرد، ئایا تا چ ئاستێك نزیكبوونەتەوە بۆ چارەسەركردنی كێشەكان لەگەڵ حكومەتی ناوەندی و وەزارەتی نەوتی عێراقی فیدڕاڵ، بۆ دەستپێكردنەوەی هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی كوردستان؟

- لە 12ی تشرینی دووەمی 2023 حەییان عەبدولغەنی جێگری سەرۆك وەزیران بۆ كاروباری وزە و وەزیری نەوتی عێراق، لەگەڵ شاندێكی باڵا كە دوو بریكار و چەند ڕاوێژكار و بەڕێوەبەری گشتیی لەگەڵدا بوون، سەردانی هەرێمی كوردستانیان كرد، ئەم سەردانەش دوای سەردانەكەی محەمەد شیاع سوودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق بۆ هەرێمی كوردستان و، چاوپێكەوتنی لەگەڵ بەڕێزان سەرۆك بارزانی و سەرۆكی هەرێمی كوردستان و سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان هات، ئەم سەردانە گۆڕانكارییەكی نەوعی بوو لە نزیكبوونەوە و لێكتێگەیشتنی هەردوو لا بۆ دۆسێی نەوت و نزیكبوونەوە لە چارەسەركردنی كێشەكان و، زەروورەتی هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێمی كوردستان، كە ڕاوەستانەكەی زیانێكی گەورەی دارایی و ئابووریی بە هەر دوو ئابووریی هەرێمی كوردستان و عێراق گەیاندووە، كە خۆی لە حەوت ملیار دۆلار دەدات، ئەمە لە كاتێكدا حكومەتی عێراق داوای قەرەبووكردنەوەی تەنیا یەك ملیار و 400 ملیۆن دۆلاری لە توركیا كردووە، تەنانەت دیار نییە، ئاخۆ توركیا ئەو بڕە پارەیە دەدات، یان نا، بۆیە داواكەی عێراق لە دادگای ناوبژیوانانی پاریس ڕەفتارێكی ناتەندروست و ناعەقڵانی بوو. هەر چۆنێك بێت هەروەكو ڕێزدار مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە كۆڕبەندی ئاشتی و ئاسایشی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست MEPS – ئاماژەی پێ دا، «حكومەتی هەرێمی كوردستان هەموو ئەركەكانی خۆی كە لە دەستووردا هاتووە، جێبەجێی كردووە»، بۆیە تۆپەكە لە ئێستادا لە گۆڕەپانی عێراقدایە، سەردانەكەی ئەم دواییەی وەزیری نەوتی عێراقی فیدڕاڵ و كۆبوونەوەی دوو ڕۆژەمان، لێكتێگەیشتنێكی باشی لێ كەوتەوە و بۆ چارەسەركردنی كێشەكان هەنگاوی گرنگ بوو، لەسەر زۆر بواری تایبەت بە هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێمی كوردستان لە ڕێگەی بۆریی جەیهانی توركییەوە. لە ئێستادا هەمووان پێشوازی لە دەستپێكردنەوەی نەوتی هەرێمی كوردستان دەكەن، چونكە لە دۆسێی وزە و نەوتدا جیهان پێكەوە بەستراوە و ڕاگرتنی هەناردەكردنی نەوت و دەستپێكرنەوەشی كاریگەریی لەسەر ڕەوشی وزە لە جیهان و نرخەكان و ژێرخان و ئابووریی وڵاتان دەكات، لەم زستانەشدا لەگەڵ بەردەوامیی جەنگەكانی نێوان (ڕووسیا و ئۆكرانیا و هەروەها سوپای ئیسرائیل و حەماس) بازاڕە جیهانییەكانیش پێشوازی لە ئەگەری هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێمی كوردستان دەكەن.

لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستاندا، كەرتی وزە و نەوت و غاز پەرەپێدانی باشی بەخۆیەوە بینیوە، ئەوەتا لە بواری دابینكردنی سووتەمەنی بۆ وێستگەكانی كارەبا و كارپێكردنی یەكەكانی وێستگە غازییەكان بە غازی پاك و خاوێن پێشكەوتنی باشی بەخۆیەوە بینیوە، ئەمە جگە لە هەنگاوەكانی بەرەو پیشەسازیكردنی نەوت و غاز كە لە زۆر ڕووەوە زۆر بەرەوپێشەوە چووە، ئەوەتا لە ڕێگەی پاڵاوتگەكانی نێوخۆوە، بەنزین و گازوایل و غازی ماڵان و غازی تایبەت بە كارپێكردنی یەكەكانی وێستگەكانی كارەبا و نەوتی سپی بەرهەم دەهێنین و، تا ڕاددەیەكی باش توانیومانە ئەم پێداویستییانە بە هەماهەنگی لەگەڵ كۆمپانیاكانی كەرتی تایبەت دابین بكەین، وەكو وەزارەتی سامانە سرووشتییەكان لەسەر فەرمانی سەرۆك وەزیران پاڵپشتیی نرخەكانیش دەكەین، ئەمە لە كاتێكدا حكومەتی عێراق وەكو پێویست و بەپێی پشكی هەرێمی كوردستان و هاوشێوەی پارێزگاكانی دیكە بە نرخی پاڵپشتیكراو ئەم پێداویستییانە بۆ هەرێمی كوردستان نانێرێت. لە ئێستادا تێگەیشتنی باش هەیە و شاندی هەرێم و بەغدا لە گفتوگۆدان و هیوادارم بگەینە ڕێككەوتن و دەست بە هەناردەكردنەوەی نەوت بكەینەوە و سەرجەم كێشەكان ڕوو لە چارەسەر بكات.

* گرنگترین كێشەكانی نێوان هەردوو وەزارەتی نەوتی عێراقی فیدڕاڵ و وەزارەتی سامانە سرووشتییەكان لە كوێدان؟، ئایا هۆكاری چییە وەزارەتی نەوتی عێراق لۆژیكانە ناڕوانێتە گرنگیی دەستپێكردنەوەی هەناردەكردنی نەوت و گەیشتن بە ڕێككەوتنێكی هاوبەش؟

- پێش وەڵامدانەوەی پرسیارەكەتان، سەرەتا پێویستە هەمووان ددان بەوەدا بنێین، كە پرۆسەی بەرهەمهێنان و دەستپێكردنی هەناردەكردنی نەوت لە ساڵی 2014 دا، هەنگاوێكی نیشتمانی و گەورەی هەرێمی كوردستان بوو، بەتایبەتی لە كاتێكدا بەغدا بودجەی هەرێمی بڕیبوو، هەرێم بە ناچاری دەستی بەم هەنگاوە كرد، تاوەكو مووچەی مووچەخۆران بدەین و پڕۆژەكانی خزمەتگوزاری ڕانەوەستن و، بتوانین شەڕی داعش بكەین و پێداویستییەكانی هاتنی نزیكەی دوو ملیۆن ئاوارە دابین بكەین، دەستووریش ئەو مافەی هەرێم بە داوە، كە نەوتی خۆی دەربهێنێت، گرفتەكە لەگەڵ ناوەند لەوەوە سەری هەڵداوە، كە هێشتا كەسانێك هەن بە مەركەزی بیر دەكەنەوە، لە كاتێكدا عێراقی نوێ لەسەر بنەمای وڵاتێكی فیدڕاڵی دامەزرایەوە و لە دەستووریشدا ئەمە بە ڕوونی باس كراوە، كەواتە نابێت بەپێی ئیجتیهادات بۆ بەرژەوەندیی خۆیان دەستوورەكە بە لاڕێدا ببەن، یان هەلی ئەوە بقۆزرێتەوە ئەو ماددە و خاڵ و بابەتانەی لە ناو دەستوورەكەدا ناڕوونە، بەپێی ئیجتیهادات و بەرژەوەندیی خۆیان خوێندنەوەی بۆ بكەن .

ئەو كاتەی سەرۆك بارزانی كە سەرۆكی هەرێمی كوردستان بوو، لەگەڵ خۆلێخۆشبوو جەنابی مام جەلال كە سەرۆك كۆماری عێراق بوو، بە فەرمی هەناردەكردنی نەوتمان دەست پێ كرد، تا 25ی ئاداری ئەمساڵ كە نەوتی هەرێمی كوردستان دوای بڕیارەكەی دادگای ناوبژیوانانی پاریس ڕاگیرا، نەوتی كەركووكیش بە هەمان بۆریی نەوتدا دەچووە بەندەری جەیهانی توركی، كە ڕۆژانە 75 – 100 هەزار بەرمیل نەوت هەناردە دەكرا، واتا وەزارەتی نەوتی عێراق و لایەنی توركی و بە ڕەزامەندیی هەمووان نەوتی هەرێمی كوردستان دەنێردرایە بازاڕەكانی جیهان و دەفرۆشرا، ئەمەش دەیسەلمێنێت كە نەوتی هەرێمی كوردستان بە شێوەیەكی یاسایی و فەرمی پەرەپێدانی تێدا كراوە و لە بازاڕە جیهانییەكاندا دەفرۆشرا، تەنانەت بە هۆی تێكچوونی پارچەیەك لە بۆریی نەوتی عێراق بە ناچاری حكومەتی عێراقیش بە بۆری نەوتی هەرێمی كوردستاندا نەوتی هەناردەی بەندەری جەیهانی توركی دەكرد.

حكومەتی عێراق كاتێك پەنای برد بۆ دادگای ژووری بازرگانی نێودەوڵەتی لە پاریس، لە ئەسڵی پێنچ ماددە كە ئیدارەدان و دەرهێنان و گواستنەوە و ئەمباركردن و بەبازاڕكردنە، تەنیا لە خاڵی بەبازاڕكردندا لە بەرژەوەندیی عێراق بڕیاری دا، واتا ئیدارەدانی نەوت و دەرهێنانی نەوت و گواستنەوە و ئەمباركردنیش مافی هەرێمی كوردستانە، تەنیا لە فرۆشتنی نەوت ئەو مافەی بە هەرێمی كوردستان نەداوە، كە دەبێت بە ڕێگەی سۆمۆ بێت، ئێمەش وەكو وەزارەتی سامانە سرووشتییەكان هیچ كێشەمان نییە كە لە ڕێگەی سۆمۆوە نەوتی هەرێمی كوردستان بێتە فرۆشتن، تەنیا كێشە تێچوونی بەرهەمهێنانی نەوت و شێوازی گرێبەستەكانە لەگەڵ كۆمپانیاكاندا، كە لێرە بە هاوبەشییە، لە یاسای بودجەی ساڵانی 2023- 2025 بۆ كۆمپانیاكانی نەوتی عێراق شەش دۆلاری بۆ بەرمیلێك نەوت داناوە، لە كاتێكدا لە هەرێمی كوردستان بەپێی ئەو گرێبەستانەی لەگەڵ كۆمپانیاكانی نەوت واژوو كراوە، 24 دۆلارە، ئەمەش چونكە لێرە ئەو كۆمپانیانە وەبەرهێنان و پەرەپێدانیان لەسەر حیسابی خۆیان كردووە و ئاستی مەترسیی دۆزینەوە و دەرهێنان و بەردەوامیی نەوت زیاترە، كۆمپانیا هەبووە تاكو نزیكەی 600 ملیۆن دۆلاری خەرج كردووە و نەوتی نەدۆزیوەتەوە، لە كاتێكدا لە عێراق كێڵگەكانی نەوت حازر و لەبەردەست بوون، لە عێراق ساڵانە بودجەیەكی تایبەت بۆ دەرهێنان و بەرهەمهێنانی نەوت و گواستنەوە تەرخان كراوە، لەوێ گرێبەستەكان بە شێوەی گرێبەستی خزمەتگوزارییە و عێراق لەبری بەرهەمهێنان داهاتیان دەداتێ، لە كاتێكدا لێرە گرێبەستەكان بە شێوەی گرێبەستی هاوبەشییە و لەبری دەرهێنانی نەوت بڕێك نەوتمان دەدانێ، گرێبەستەكانی هەرێمی كوردستان گرێبەستی دەستووری و یاساییە، چونكە كوردستان هەرێمێكی دەستوورییە لە چوارچێوەی عێراقی فیدڕاڵیدا و یاسای نەوت و غازی خۆی هەیە .

* كەواتە كێشەكە لەسەر هەمواركردنەوە و ڕێكخستنەوەی گرێبەستەكانە، یان لەسەر تێچوونی بەرهەمهێنانی نەوتەكەشە؟

- لە گفتوگۆكانی ئێمەدا لەگەڵ وەزارەتی نەوتی عێراق كە بڕیارە لە سەرەتای مانگی 12ی ئەمساڵدا دووبارە گفتوگۆكان دەست پێ بكەینەوە، جەختمان لەسەر ئەوە كردەوە، كە ئەگەر ئەم گرێبەستانە هەموار بكرێتەوە، یان نوێ بكرێتەوە، دەبێت بە ڕەزامەندی بێت لەگەڵ كۆمپانیاكانی نەوتدا، ئەگەر كۆمپانیاكان ڕازی بوون، ئێمە هیچ كێشەیەكمان نامێنێت، هەروەها دەبێت لەسەر نرخی تێچوونی بەرمیلێك نەوت ڕێك بكەوین، ئەم بابەتە تایبەتە بە بواری جیۆلۆجی و سرووشتی كێڵگەكانی نەوت كە لە ناوچەیەك بۆ ناوچەیەكی دیكە دەگۆڕێت، خۆ لە عێراقیش ئەو بڕە پارەیەی دەدرێت بە كۆمپانیاكان هەمووی وەكو یەك نییە، ئەوان بە تێكڕا حیسابیان كردووە، بۆ نموونە لە كێڵگەی گەیارە 40 دۆلارە و لە بەدرە 34 دۆلارە و لە مەیسان 22،7 دۆلارە و لە مەجنوون 18 دۆلارە و لە قورنە 7،2 دۆلارە، لە عێراق كۆمپانیاكان تەنیا ئیدارەدانی كێڵگەكان دەكەن و ژێرخان و ئاستی بەرهەمهێنانیان زۆر زیاترە بە راورد بە كێڵگەكانی نەوت لە هەرێمی كوردستان، چارەسەری هەموو ئەم كێشانە دەبێت لە داڕشتنەوەی یاسای نەوت و غازی فیدڕاڵی بێت، كە دەبێت بە هاوبەشی لە نێوان هەردوو وەزارەتی نەوتی عێراقی فیدڕاڵ و وەزارەتی سامانە سرووشتییەكاندا دابڕێژرێتەوە و ئامادە بكرێت، لە دوا سەردانی كونسووڵی گشتیی ئەمریكاش جەختیان لەسەر ئەم خاڵە كردەوە كە ئایا هەنگاوەكانی پێكەوەی هەردوو وەزارەت بۆ داڕشتنەوەی یاسای نەوت و غاز بە كوێ گەیشتووە؟ گرفتەكە لەوەدایە عێراق هێشتا بە مەركەزی بیر دەكاتەوە و دەیەوێت هەموو بابەت و سامان و داهاتەكان مەركەزی بێت و دەسەڵاتەكان بەسەر هەرێم و پارێزگاكاندا دابەش نەكات، ئەمەش لەگەڵ بنەما و یاساكانی فیدڕاڵی و عێراقی نوێدا ناگونجێت كە لەسەر شەراكەت و هاوبەشی دامەزراوە. گرفتێكی دیكە ئەوەیە حكومەتی عێراق ناوەندی بڕیاری زۆرە و زوو زوو لە ڕێككەوتنەكانی پەشیمان دەبێتەوە، هەروەكو چۆن لە ڕێككەوتنی 4/4/2023 بە ئامادەبوونی هەردوو سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان و عێراقی فیدڕاڵ ڕێككەوتنێك واژوو كرا، لەلایەكی دیكەوە ئومێد زۆرن بەوەی ئەم جارە حكومەتەكەی محەمەد شیاع سوودانی و وەزیری نەوتی عێراق و شاندەكەی جددین لە گەیشتن بە ڕێككەوتنێك و، ئومێدەوارم لە ساڵی نوێدا هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێمی كوردستان دەست پێ بكاتەوە.

* یەكێك لە پرسە سەرەكییەكانی دیكە دابینكردنی پشكی هەرێمی كوردستانە لە نەوت و بەنزین لە لایەن حكومەتی ناوەندییەوە، بەتایبەتی ئێوە بۆ ئەمساڵ زووتر دەستان دابەشكردنی نەوتی سپی بەسەر ماڵاندا كرد و، بۆ یەكەمین جار دوای چەندین ساڵ گەیشتە ناو سەنتەری شارەكان، ئایا لە وتووێژەكانتان لەگەڵ وەزارەتی نەوتی عێراق بۆ دابینكردنی پشكی هەرێمی كوردستان لە نەوتی سپی، بە كوێ گەیشتن؟

- وەزارەتی سامانە سرووشتییەكان لەسەر فەرمانی بەڕێز سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان و بە توانا و ئیمكاناتی ناوخۆ، چاوەڕێی حكومەتی عێراقمان نەكرد و هەر زوو دەستمان بە دابەشكردنی نەوتی سپی كرد و هەر خێزانێك 200 لیتر نەوتی سپی بەسەردا دابەش كرا، بە نرخێكی پاڵپشتیكراو، خۆشبەختانە ناوچە شاخاوییەكان و دەوروبەرمان تەواو كرد و، ئێستا لە لایەن بەڕێوەبەرایەتییەكانی نەوت و كانزاكانەوە، پرۆسەكە گەیشتووەتە ناو سەنتەری شارەكان، زیاتر لە 620 هەزار خێزان لە سەرانسەری پارێزگا و ئیدارە سەربەخۆكان بەشە نەوتی خۆیان وەرگرتووە، ئەمەش كاریگەریی لەسەر كەمكردنەوەی بەكارهێنانی كارەبا بۆ گەرمكردنەوە كردووە، ئەمە جگە لەوەی هەڵكشانی نرخی نەوتیشی لە بازاڕەكانی كوردستاندا ڕاگرتووە، سەبارەت بە پرسیارەكەتان ئێمە هەر زوو لە مانگی 10ی ئەمساڵەوە بە نووسراو و لە ڕێگەی ناردنی نوێنەرەكانمان و خۆشم بە شەخسی، كە سەردانی بەغدام كردووە و لە كۆبوونەوەكانی ئەم دواییەی نێوان هەردوو وەزارەتی نەوتی عێراقی فیدڕاڵ و وەزارەتی سامانە سرووشتییەكاندا پێمان وتوون، كە پێویستە بە هەمان نرخی پاڵپشتیكراوی پارێزگاكانی دیكە نەوتی سپی بنێردرێتە هەرێمی كوردستان، لێكتێگەیشتنی باش لەم بوارەدا هەیە، وەكو مەبدەئی لە 18/11/2023 ڕەزامەندییان دەربڕیوە كە 50 ملیۆن لیتر نەوتی سپی بنێرنە هەرێمی كوردستان و بەسەر هاووڵاتیاندا دابەشی بكەین، بەداخەوە تاكو ئێستا بە غدا هیچ بڕە نەوتێكی سپی نەناردووە و ئەو دەنگۆیانەی لە سۆشیاڵ میدیا باس لە ناردنی نەوتی سپی بەغدا دەكەن، دوورە لە ڕاستییەوە، ئەوان نووسراوێكیان ناردووە دەڵێن لیتری بە 500 دینار دەنێرینە هەرێمی كوردستان، كە ئەگەر دوو خەرجی گواستنەوەی لەسەر حیساب بكەین، نرخێكی بەرزە، من بە وەزیری نەوتی عێراقم گوت، دەبێت نەوت بە چ نرخێك دەدرێتە هاووڵاتیانی عێراق، بە هەمان نرخیش بدرێتە هاووڵاتیانی كوردستان كە بۆ خۆیان لیتری بە 150 دینارە كەچی بۆ ئێمە بە 500 دینارە و هێشتاش نەیناردووە، ئەم حاڵەتە بۆ بەنزینیش بە هەمان شێوەیە، لەوێ بە نرخێكی پاڵپشتیكراو لەسەر بودجەی گشتی بە 650 دینارە و بە 450 دینار دەیدات بە هاووڵاتی خۆی، ئەمەش جیاوازییەكی زۆرە لە نێوان هاووڵاتیانی پارێزگاكانی عێراق و هاووڵاتیانی پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان. ئەگەر وەجبەی نەوتی عێراق بگات، هاوكاری باشی تەواوكردنی پرۆسەكە دەبێت و بۆ جاری دووەمیش بەسەر هاووڵاتیانی خۆماندا دابەشی دەكەینەوە، ئەمەش دوای ئەوەی هەموو هاووڵاتیان وەجبەی یەكەمیان وەرگرت.

* لە باسی ژێرخانی وزەدا باسی بەرهەمهێنانی كارەبات كرد لە ڕێگەی وزەی خاوێنەوە، كە كاریگەریی باشی لەسەر پاكڕاگرتنی ژینگە و گۆڕانكاری لە كەشوهەوا دەكات، ئایا لەم بوارەدا هەرێمی كوردستان چ هەنگاوێكی ناوە؟

- لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستاندا بە پاڵپشتی خودی سەرۆك وەزیران، توانیمان زۆربەی یەكەكانی بەرهەمهێنانی غازی سرووشتی لە گازوایلەوە بگۆڕین بۆ بەكارهێنانی غازی سرووشتی، كە لە ڕووی تێچوون و پاراستنی ژینگەوە هەنگاوێكی گرنگە، هاوكات بۆ یەكەمین جار لەسەر ئاستی عێراق لە غازی بەفیڕۆچووی كێڵگەكانی نەوتی گەرمیانەوە بڕی 165 مێگاوات كارەبامان بەرهەم هێنا، كە پێشتر ئەو غازە دەسووتا و هیچ سوودێكی لێ نەدەكرا و كاریگەریی لەسەر پیسبوونی ژینگەش هەبوو، چەندین وێستگەی كارەبا بە بەرهەمهێنانی وزەی خۆر دامەزران و ژمارەیەكی دیكەش بە بڕی 75 مێگاوات كارەبا لە هەرسێ پارێزگای هەولێر و سلێمانی و دهۆك ڕەزامەندیی لەسەر دراوە و لە هەولێر و دهۆك گرێبەستی بۆ كراوە و گرێبەستێكی دیكەش بۆ هەمان مەبەست واژوو كراوە، ئەمە جگە لە وێستگەی دێرەلۆك لە پارێزگای دهۆك كە بە توانای 37 مێگاوات كارەبا لە ڕێگەی ئاوەوە كارەبا بەرهەم دەهێنێت، هەر لە ڕووی گرێبەستی بەرهەمهێنانی كارەبا لە ڕێگەی ئاوەوە، چوار گرێبەستی دیكەمان بۆ بەرهەمهێنانی 300 مێگاوات كارەبا واژوو كردووە و چووەتە بواری جێبەجێكردنەوە، لە ڕووی یاسای وەزارەتی كارەباشەوە، یاسای وەزارەتمان هەمواركردەوە و بابەتی وزەی خۆر و مەسەلەی پاڵپشتیكردنی هاووڵاتیان و كەرتی تایبەت بۆ دامەزراندنی وزەی خۆر جێگەی كراوەتەوە، تەنانەت ڕێنماییمان دەركردووە بۆ مەقاسەكردنی كارەبای زیادەی بەرهەمهێنانی كارەبا بە وزەی خۆر، هەروەها وێستگەكانی خۆرمەڵە و بازیان كە سمبڵ سایكل بوو، ئێستا دوو گرێبەستی هەریەكەو 500 مێگاوات كارەبایە واژوو كراوە و بڕیارە ئەوەی بازیان لە مانگی سێ بكەوێتە كار، ئەمانەش هەمووی بوونەتە جێگەی دەستخۆشی و پێزانینی دەستەی پاراستنی ژینگە و كونسووڵ و باڵیۆزەكانی وڵاتان. ڕەنگە ئەو پرسیارەتان لا گەڵاڵە ببێت، كە وێڕای ئەم هەموو پڕۆژە و كارانە، بۆچی ماوەكانی پێدانی كارەبا زیاد نابێت؟ ئێمە لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان توانیومانە ئاستی ژێرخانی كارەبا بگەیەنینە 7400 مێگاوات كارەبا، بەڵام كێشەی قەیرانی دارایی و سووتەمەنیمان هەیە كە لە 3500-3600 زیاتر كارەبا بەرهەم ناهێنین، ئەمەش بەرهەمهێنانێكی كەمە ئەگەر بەراورد بكرێت بە هەڵكشانی خواست و زیادبوونی هاوبەشانی كارەبا و، داواكاریی كارەبا لە لایەن هەموو پڕۆژەكانی نیشتەجێبوون و كارگە و بوارەكانی دیكەی پڕۆژەكانەوە، تەنیا لەم كابینەیە 393 هەزار هاوبەشی نوێ تۆمار كراون، بۆیە هەوڵەكانمان وێڕای گرفتی سیولە و كەمیی سووتەمەنی و هەڵكشانی خواست و زۆربوونی هاوبەشانی كارەبا، بەردەوامین بۆ ئەوەی خزمەتگوزاریی كارەبا بەرەو دۆخێكی باشتر ببەین.