خاوەنی گۆرانی "ئاگر كەتیە دلێ من" كۆچی دوایی كرد

بەیتۆ جان لە خانەوادەیەكەوە هاتە نێو بواری گۆرانیی كوردی كە شێخ و خاوەن مورید بوون، ئەمەش كارێكی سەخت بوو، لە هەمان كاتدا شكاندنی ڕێچكەیەك بوو لە كاتێكی زۆر زەحمەتدا كە تەنانەت گۆرانیگوتن تێیدا بە حەرام وەسف دەكرا، بەیتۆ جان سەرەڕای ئەمەش توانی سەركەوتوو بێ و بە گۆرانی و ستایلە تایبەتیەكەی خزمەتێكی باش بە هونەری كوردی بكات.
سەبارەت بە سەرەتاكانی هاتنە نێو بواری هونەری، بەیتۆجان دەڵێ: لە ساڵی 1955 هاتومەتە دنیا، بەهۆی ئەوەی باوكم شێخ بوو، كە چوو بۆ حەج لەوكاتە ناوی منی كردە بەیتوڵڵا، تاوەكو ئەو لە ژیان مابوو من هەر بەیتوڵڵا بووم، دوای مردنی بووم بە بەیتۆجان .
لە بنەماڵەی شێخ بووم هەر شتێك كە پەیوەندی بە هونەرەوە هەبوایە، بە حەرام ناو دەبردرا و قەدەغە كرابوو، بەڵام ئەو خۆشەویستییە زۆرەی (نیشتمان- خاكی وڵات) وای كرد كە ئەگەرچی ئاستەمیش بوو، ڕێگر نەبوو لەوەی بێمە نێوبوارەكە.
ستایلی بەیتۆ جان تا ڕاددەیەك تایبەتە، لەم بارەیەوە دەڵێت: «ئەم ستایلەی من كە زیاتر بە ستایلێكی لەسەر خۆ ناسراوە، جۆرە تایبەتمەندییەكی خۆی هەیە بۆ خودی خۆم، لەم جۆرە ستایلەی خۆمدا دەتوانم بە ئامێری موسیقییەوە گۆرانی بڵێم، لە هەمان كاتدا بەبێ ئامێریش دەتوانم كارەكەی خۆم پێشكەش بكەم».

سەبارەت بە تێكەڵكردنی هونەر بە هونەری هەریەكە لە عەرەب و تورك و فارس لە هەموو پارچەكانی كوردستان و، كاریگەرییەكانی لەسەر هونەری كوردی، هونەرمەند بەیتۆجان گوتی: «زۆر جار گوتوومە و ئێستاش دووبارەی دەكەمەوە، من هیچ كات لەگەڵ ئەوەدا نیم كە هونەری كوردی تێكەڵ بە هونەری نەتەوەكانی دیكە بكرێت، چونكە هەر میللەت و وڵاتێك بە هونەری خۆیەوە ناسراوە، بەوە جیا دەكرێتەوە كە هونەرەكەیان هەندێك خاسییەت و تایبەتمەندیی خۆی هەیە، بەڵام كاتێك هونەری نەتەوەیەك تێكەڵ بە هونەری دیكە دەكرێت، وای لێ دێت بڵێیت ئەو نەتەوەیە (میللەتی كورد) هونەری نییە، من دەڵێم هەر هونەرمەندێك دەبێت سەرەتا بتوانێت گۆرانی بە زمانی دایك بڵێت، ئینجا ئەگەر بیەوێت بە زمانی دیكە گۆرانی بڵێت، هەرچەندە من لەگەڵ ئەوەشدانیم كە بە زمانی بیانی گۆرانی بگوترێت، چونكە هێشتا ئێمە نەمانتوانیوە بە تەواوی ئازاد بین، چۆن كاری لەم جۆرە بكەین، بەڵام بەداخەوە زۆر كەس ئێستا هەن، گۆرانی بە زمانی بیانی دەڵێن و خۆشیان شانازیی پێوە دەكەن».

سەبارەت بە خزمەتكردن و پاراستنی هونەری ڕەسەنی كوردی، بەیتۆ جان پێیوایە تا كوردستان نەبێتە یەك وڵاتی سەربەخۆ، هونەریشی پارچە پارچە دەبێت، لەو بارەیەوە دەڵێت: «ئەگەر سەیری هونەری هەر چوار پارچەكە و ئەوروپاش بكەین، هەر یەكەیان ستایلێكی تایبەتی خۆی هەیە لە خزمەتكردن بە هونەری كوردی، من دەڵێم تا كوردستانی چوار پارچە هەبێت هونەریش چوار پارچە دەبێت. ڕەنگە زۆر جار گلەیی بكرێت لە هونەرمەندانی باشوور من گلەییەكان بە گونجاو دەزانم، چونكە ئێمەی هونەرمەند هیچ كات نابێت تەنیا سەیری دەوروپشتی خۆمان بكەین و تەنیا نزیك ببینین، بەڵكو دەبێت ئێمە دووریش ببینین، بۆ ئەوەی بە ڕاستی ببینە خەمخۆری میللەتەكەمان، بۆ ئەوەی خەڵكی خۆمانیش ڕەخنەمان لێ نەگرێت و بە خراپی باسمان نەكەن، دەبێت هەوڵ بدرێت، بەتایبەتی هونەرمەندانی ئەم پارچەیە كە پارچەیەكی ئازادە و بە ئازادانە دەتوانن هەر كارێك بكەن بۆ ئەوەی پارچەكانی تریش هەست بەوە بكەن كە لەم پارچەیە ئازادە هەشت بە خەمەكانیان دەكرێت.»
گۆرانیی(ئاگر كەتییە دلێ من) كە یەكێكە لە گۆرانییە ناسراوەكانی بەیتۆ و تا ئێستا چەندین هونەرمەند ئەو گۆرانییەیان گووتووەتەوە، سەبارەت بە نهێنی سەركەوتنی ئەم گۆرانییە دەڵێت: «میلۆدیی ئەم گۆرانییە هی خۆم نییە، پێشتر بیستبووم، شتێكی زۆر خۆش بوو لەلام، منیش وشەم لەسەر ئەم میلۆدیە دانا و كاریگەریی گۆرانییەكە بەسەر منەوە وای كرد كە شتێكی جوان و پوختی لێ دەربچێت و بە ئاسانی بچێتە ناو ناخی مرۆڤەوە، بە بڕوای من ئەم ئاسان چوونە نێو ناخی مرۆڤە وای كرد كە زیاتر لە (32) هونەرمەند ئەو گۆرانییە بڵێنەوە، زۆرێكیان تەلەفۆنیان بۆ كردم كە دەیانەوێ ئەو گۆرانییە بڵێنەوە، بەڵام هەشبووە پرسیاری لێ نەكردووم».