هەڵكشانی قەبارەی وەبەرهێنان و زیادبوونی پڕۆژەكانی وەبەرهێنان و دابەشبوونیان بەسەر پارێزگا و ئیدارە سەربەخۆكاندا و گرنگیدان بە سێكتەرەكانی (كشتوكاڵ و پیشەسازی و گەشتیاری) و چەند بابەتێكی دیكەی پەیوەندیدار بە یەكەكانی نیشتەجێبوون، بە تایبەتی دواهەنگاوەكانی دروستكردنی یەكەی نیشتەجێبوون بۆ كرێنشینان و چینی كەمدەرامەت و ئەوانەی پێشتر سوودمەند نەبوون، هەروەها كاریگەریی پڕۆژەكانی وەبەرهێنان لەسەر ڕەخساندنی هەلی كار، تەوەری سەرەكیی دیداری گۆڤاری گوڵان بوون لەگەڵ دكتۆر محەمەد شوكری سەرۆكی دەستەی وەبەرهێنانی كوردستان.

 

* زیادبوونی پڕۆژەكانی وەبەرهێنان ڕۆڵێكی گەورەی لە بەهێزبوونی ئابووریی هەرێمی كوردستان و دابینكردنی هەلی كاردا هەیە، دەكرێت بزانین وەبەرهێنان لە هەرێمی كوردستان لە چ ئاستێكدایە؟

- بوونی ستراتیژیەتێك بۆ ئاراستەكردنی وەبەرهێنان و ئیدارەدانێكی باشی وەبەرهێنان، ڕۆڵ و كاریگەریی زۆر بەهێزی لەسەر ئابووریی هەرێمی كوردستان و خۆشگوزەرانیی خەڵكەكەی هەیە. لە سێ ساڵی ڕابردوودا گۆڕانكاریی بنەڕەتی بە سەر پڕۆژە مۆڵەتپێدراوەكانی وەبەرهێناندا هاتووە، دیدگە و ستراتیژیەتی ئاراستەكردنی وەبەرهێنان بەرەو كەرتەكانی (پیشەسازی، كشتوكاڵ، گەشتیاری، بازرگانی، پەروەردە و فێركردن و تەندروستی) ڕۆیشتووە، جێبەجێكردنی پڕۆژەكان لە ڕووی جوگرافیاشەوە بە شێوەیەكی دادپەروەرانە لە پارێزگا و ئیدارە سەربەخۆكان و ناوچە و دەڤەرەكانی كوردستان دابەش بووە، پڕۆژەكان هەمووی پێكەوە ئەو وەرچەرخانەیە كە لە سایەی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستاندا دروست بووە، هەموو ئەمانەش لە پلانی 2020 و 2021 و ڕێبەری وەبەرهێنانی سەوزدا ڕەنگی داوەتەوە و لە نەخشەی وەبەرهێناندا گرنگیی زیاتری پێ دەدەین. یەكێك لە سوودەكانی بەگەڕخستنی وەبەرهێنان جگە لە هێنانی سەرمایەی بیانی، لە ناوخۆشدا ڕێگری لە چوونە دەرەوەی سەرمایە دەكات و كاریگەریی ڕاستەوخۆی لەسەر بووژاندنەوەی بازاڕ و ڕەخساندنی هەلی كار بۆ گەنجان هەیە، ئەجیندە و بەرنامەی ڕێزدار مسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانە كە وەبەرهێنانی بەرەو هەمەچەشنكردنی ئابووری و دۆزینەوەی سەرچاوەی دیكەی داهات بردووە.

* دەكرێت بزانین كۆی ئەو پڕۆژانەی پێشكەش بە دەستەی وەبەرهێنان كراون و پەسەند كراون چەندە؟

-  كۆی ئەو پڕۆژانەی لە بەرواری 28/7/2019 تا 16/11/2022 بۆ هەرچوار پارێزگای هەولێر، سلێمانی، دهۆك، هەڵەبجە پێشكەش بە دەستەی وەبەرهێنان كراون، بریتین لە (1738) پڕۆژە، بەم شێوەیەی خوارەوە:

پڕۆژە پەسند كراوەكان 1288 پڕۆژە.

پڕۆژە پەسند نەكراوەكان 193 پڕۆژە.

پڕۆژە بڕیار لەسەر نەدراوەكان 257 پڕۆژە.

پڕۆژە پەسندكراوەكان لە كابینەی نۆیەم بەپێی شارەكان: هەولێر 475، سلێمانی409، دهۆك 228، هەڵەبجە 21، زاخۆ 5، گەرمیان 114، ڕاپەڕین 33، سۆران 3 پڕۆژە بوون.

واتا 1288 پڕۆژە‌ پەسند كراون بەپێی سێكتەر، كە بەم شێوەیەی خوارەوە دابەش بوون‌:

 319 پڕۆژە لە سێكتەری بازرگانی.

 2 پڕۆژە لە سێكتەری بانك.

 102 پڕۆژە لە سێكتەری پەروەردە.

 295 پڕۆژە لە سێكتەری پیشەسازی.

 82 پڕۆژە لە سێكتەری تەندروستی.

 29 پڕۆژە لە سێكتەری خزمەتگوزاری.

 1 پڕۆژە لە سێكتەری ڕۆشنبیری.

 13 پڕۆژە لە سێكتەری فێركردن.

 9 پڕۆژە لە سێكتەری كارەبا.

 82 پڕۆژە لە سێكتەری كشتوكاڵ.

 182 پڕۆژە لە سێكتەری گەشتیاری.

 4 پڕۆژە لە سێكتەری گواستنەوە و گەیاندن.

 128 پڕۆژە لە سێكتەری نیشتەجێبوون.

 4 پڕۆژە لە سێكتەری هونەری.

 36 پڕۆژە لە سێكتەری وەرزشی.

بێگومان بەدواداچوونی جددی دەكرێت بۆ جێبەجێكردنی پڕۆژەكان و، ئەوانەی پابەند نەبوون، مۆڵەتەكانیان هەڵوەشێندراوەتەوە، ئەوەی لەم كابینەیەدا زیاتر جێگەی شانازی بوو، خێرا جێبەجێكردنی پڕۆژەكانی وەبەرهێنان بوو، بە ڕاددەیەك كە لە ماوە و كاتێكی كەمدا پڕۆژەكان مۆڵەتیان پێ دەدرا و جێبەجێ دەكرا و دەستی بە بەرهەمهێنانیش دەكرد، گرنگترینی ئەو پرۆژەیانەش پڕۆژەی بەبازاڕكردنی گەنم و دروستكردنی ئارد و بەرهەمەكانی گەنم و شیرەمەنی و كشتوكاڵی بوون، كە بۆ بواری ئاسایشی خۆراكی زۆر گرنگن. لەم پڕۆژە و كارانەش بەردەوام دەبین تا دیدگە و بەرنامەی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان هەمووی جێبەجێ دەكەین و هەرێمی كوردستان بەرەو فرەچەشنكردنی ئابووری و سەرچاوەكانی داهات دەبەین و، خەڵك سوود لە پڕۆژە و ئابووریی وڵات وەردەگرێت.

* باسی هەڵوەشانەوەی ژمارەیەك پڕۆژەت كرد. وەك ئاشكرایە زۆربەی جار ڕەخنە لە وەبەرهێنەران دەگیرێت، ئایا ژمارەی ئەو پرۆژەیانەی كە هەڵوەشاونەتەوە چەندن؟

- بە شێوەیەكی گشتی تا ئێستا لە دەستەی وەبەرهێنان (١٩٧) مۆڵەتی پڕۆژە هەڵوەشاوەتەوە و  (٥٠) مۆڵەتیش دراوەتەوە بە پڕۆژە مۆڵەت هەڵوەشاوەكان، واتا لە ئێستادا (١٤٧) مۆڵەتی هەڵوەشاوە هەیە، لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستاندا (٣٦) مۆڵەت هەڵوەشاوەتەوە و (٢٨) مۆڵەت دراوەتەوە بە پڕۆژە مۆڵەتە هەڵوەشاوەكان.

* یەكێك لە دەستكەوتەكانی وەبەرهێنان دابینكردنی هەلی كارە بۆ گەنج و دەرچووانی زانكۆ، پرسیار لێرەدا ئەوەیە، ئایا تا چەند لە پڕۆژەكانی وەبەرهێناندا دەرفەت بۆ هەلی كاری نوێ ڕەخساوە؟

- سرووشتی دەستەی وەبەرهێنان مامەڵەكردنە لەگەڵ پڕۆژەی گەورەدا، ئەم پرۆژەیانەش هەلی كاری زۆر لەخۆ دەگرێت، لە تەنیشت هەر پڕۆژەیەكی گەورەی وەبەرهێنانیشدا بە سەدان پڕۆژەی بچووك و مامناوەندیش بەگەڕ دەخرێت و دەبووژێنەوە، بۆ نموونە لە دروستكردنی هەر تاوەرێكی نیشتەجێبوونی 30 نهۆمیدا بەلایەنی كەمەوە 2000 كەس كاری تێدا دەكەن و، دەیان پڕۆژەی كارگەی بچووكی چیمەنتۆ و بلۆك و كاشی و پیشەی دروستكردنی پەنجەرە و دەرگا و كاری جۆراوجۆری دیكە بەگەڕ دەخرێت، ئێمە لە وەبەرهێناندا كار بە ڕێنمایی و ڕاسپاردەكانی ئەنجومەنی وەزیران دەكەین، كە جەخت لەسەر دۆزینەوەی هەلی كار بۆ خەڵكی كوردستان دەكات. بەپێی ئەو داتا و ئامارانەی لە بەردەستماندایە، تەنیا بە شێوەیەكی ڕاستەوخۆ نزیكەی 150 هەزار هەلی كار لە پڕۆژەكانی وەبەرهێنان ڕەخساوە و بە ناڕاستەوخۆش بە دەیان هەزار كەس سوودمەند بوون لە هەلی كار و دۆزینەوەی بازاڕ بۆ ساخكردنەوەی كەلوپەلەكانیان، بەم شێوەیە 75%ی هەلی كار بۆ خەڵكی خۆمانە و زۆربەی هەرە زۆری كۆمپانیاكان پابەندن بەم ڕێژەیەوە، پڕۆژەشمان هەیە لە سەرووی 90-100% هەلی كار بۆ گەنجانی خۆمانن، خۆ ئەوانەشی پابەند نەبن بەوەی ئەو كرێكارانەی كار دەكەن، كرێكاری ناوخۆی كوردستان بن، ئەوا لێپرسینەوەیان لەگەڵ دەكەین. من لێرەدا تەنیا نموونەیەك لە پاڵاوتگەی لاناز دەهێنمەوە كە دوو هەزار هەلی كاری ڕەخساندووە و ڕۆژانە نزیكەی 10 هەزار كەس سوودمەند دەبن لە هەلی كار، لە كارگەی (داس)یش كە كارگەیەكی پیشەسازیی خۆراكییە و 100%ی بەرهەمی ناوخۆیە و جووتیارانی هەرێمی كوردستان لێی سوودمەند دەبن، 75%ی هەلی كاری بۆ كرێكارانی ناوخۆی هەرێم و 25%ی بۆ كرێكارانی پارچەكانی دیكەی كوردستان ڕەخساندووە.

* لە كارنامەی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستاندا هاتووە پڕۆژەكانی وەبەرهێنان لە هەموو پارێزگا و ئیدارە سەربەخۆكان جێبەجێ بكرێن، پرسیار لێرەدا ئەوەیە ئایا تاچەند لە ناوچە جیاجیاكانی هەرێمی كوردستاندا وەبەرهێنان ئەنجام دەدرێت؟

- لە نەخشە و ڕێبەری وەبەرهێناندا هەوڵێكی زۆرمان داوە تاوەكو لە سەرجەم پارێزگاو ئیدارە سەربەخۆكان و تەنانەت قەزا و ناحیە و ناوچە جیاجیاكانی كوردستان وەبەرهێنان بەتایبەتی لە بواری كشتوكاڵی و پیشەسازی و گەشتیاریدا ئەنجام بدرێت، ئێستا لە هەوڵی ئەوەداین نەخشەی وەبەرهێنان بۆ سەرجەم ئەم پارێزگا و ناوچانە دروست بكەین، تاوەكو گەورەترین سوود بە خەڵكی بگەیەنین، لەم پێناوەشدا دەسەڵاتەكانی وەرگرتنی مۆڵەت و جێبەجێكردنی پڕۆژە و كارەكان شۆڕ كراوەتەوە بۆ سنووری پارێزگا و ئیدارە سەربەخۆكان، پێمان خۆشە هەموو پارێزگاكان زۆرترین پڕۆژەی وەبەرهێنانیان تێدا جێبەجێ بكرێت. شۆڕكردنەوەی دەسەڵات و كەمكردنەوەی ڕۆتین كاریگەریی باشی لەسەر زیادبوونی پڕۆژەكان لە پارێزگا و ئیدارە سەربەخۆكان هەبووە، بە ڕاددەیەك كێبڕكێمان لە نێوان فەرمانگەكانی وەبەرهێنان دروست كردووە لەسەر ڕاكێشانی زۆرترین وەبەرهێنەران. بەڵام ئەگەر وەزارەتێك ئەم دەسەڵاتانەی بۆ خوارەوە شۆڕ نەكردبێتەوە، ئەوا كاریگەریی لەسەر كات و ڕۆتین و دواكەوتنی پڕۆژەكانیش دەبێت، چونكە ئەو یەكە ئیدارییە، یان فەرمانگەیە بۆ مامەڵە و كارەكان دەبێت بگەڕێتەوە بۆ وەزارەتەكەی، ئەمەش كات و ماوەی زیاتر دەوێت و ڕۆتین و ئاستەنگ دروست دەكات.

* بەو پێیەی نرخی خۆراك لە سەرانسەری جیهاندا ڕووی لە هەڵكشان كردووە و وڵاتانی جیهان ڕوویان لە پەرەپێدانی كەرتی كشتوكاڵی كردووە، ئایا پڕۆژەكانی وەبەرهێنان لە سێكتەری كشتوكاڵیدا توانیویەتی ئەم سێكتەرە ببووژێنێتەوە؟

- كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەسەر بنەمای سیاسەت و ستراتیژیەتی هەمەجۆركردنی ئابووری و فرەچەشنكردنی داهات كارنامەكەی داڕشتووە، لەسەر ئەم بنەمایەش دەكرێت بگوترێت لە كابینەی نۆیەمدا وەرچەرخانێكی گرنگ لە بواری پڕۆژەكانی وەبەرهێنان لە كەرتی كشتوكاڵ ڕوویان داوە، هەر خۆی لە خۆیدا ڕیزبەندی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان بۆ دووبارە ڕێكخستنەوە و بووژانەوەی كەرتی كشتوكاڵە، بۆ نموونە لە ساڵی 2006 تاكو مانگی 8/2022 پڕۆژەكانی وەبەرهێنان لە بواری كەرتی كشتوكاڵیدا بریتی بووە لە 37 پڕۆژە، بە سەرمایەی زیاتر لە یەك ملیار دۆلار، خۆ ئەگەر بەراوردی بكەین بە ساڵی 2019 تاكو مانگی 8/2022 كە لە سەرووی 12پڕۆژەی كشتوكاڵی مۆڵەتی پێ دراوە، واتە ئەم ڕێژەیەی وەبەرهێنانی كشتوكاڵی لە 1.6% بۆ 2.9% بەرز بووەتەوە و نزیكەی 100% زیادی كردووە، ئەمەش لەو ڕوانگەیەوە هاتووە كە سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان و ئەنجومەنی وەزیران پێداگری لەسەر ئەوە دەكەن، كەرتی كشتوكاڵ گرنگی زیاتری پێ بدرێت و هەماهەنگیی دەستەی وەبەرهێنانیش لەگەڵ وەزارەتی كشتوكاڵ و سەرچاوەكانی ئاو ئەم گەشەكردنەی لە كەرتی كشتوكاڵ و پیشەسازیی كشتوكاڵی زیاتر كردووە، لە پلاندایە 500 پڕۆژەی كشتوكاڵی جێبەجێ بكرێت. هەر ڕێنمایی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانە بۆ دامەزراندنی پڕۆژەی كشتوكاڵی بە تەكنەلۆژیای نوێ و بەكارهێنانی كەمترین ئاو، دانانی بەردی بناغەی پڕۆژەی كشتوكاڵیی كۆمپانیایەكی ئیماراتی لەسەر ڕووبەری 1000 دۆنم و بە سەرمایەی نزیكەی دوو ملیۆن و 900 هەزار دۆلار كە 2500 جووتیار سوودمەند دەبن و چەندین هەلی كار بۆ ئەندازیار و كارمەندانی تەكنیكی دابین دەكات، نموونەیەكی بەرچاوی گرنگیدانە بە كەرتی كشتوكاڵی.

* ناوچە پیشەسازییەكانی خۆراك كە بە یەكێك لە دەستكەوتەكانی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان دادەنرێن و ڕۆڵیان لە گەشەكردنی هەردوو كەرتی كشتوكاڵ و پیشەسازیدا هەیە، بە كوێ گەیشتووە؟

- ئەگەر بمانەوێت كەرتی كشتوكاڵ ببووژێنینەوە و لە گەشەكردنی بەردەوامدا بێت و ئابووریی هەرێمی كوردستانیش بەهێز بكەین و زۆرترین هەلی كار بۆ گەنجەكان دابین بكەین، ئەوا دەبێت گرنگی بە كەرتی پیشەسازیی خۆراكی بدرێت، هەر واشمان كردووە، حكومەتی هەرێمی كوردستان دروستكردنی ژمارەیەكی زۆری ناوچەی پیشەسازی لە پلان و بەرنامەدایە و، ژمارەیەكیان بەردی بناغەی بۆ دانراوە و ئەوانی دیكەش لە قۆناغە جۆراوجۆرەكاندایە، هەر لە دابینكردنی ڕووبەری زەویی پێویست تاوەكو دانانی بەردی بناغە، لە ئێستادا لە دهۆك دەستمان بە پڕۆژەی پیشەسازیی خۆراك كردووە و 15%ی جێبەجێ كراوە و هەوڵ دەدەین 330 شوێنی ئامادەكراو بۆ كارگەی خۆراك دروست بكەین، ناوچەی پیشەسازی لە زاخۆش بە هەمان شێوە دەست بە كاركردن تێیدا كراوە، هەروەها ناوچەی پیشەسازیی خۆراكی لە هەڵەبجە و گەرمیان و سلێمانیش لە پلاندایە.

لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا لە دهۆك و زاخۆ بەردی بناغە بۆ ژمارەیەك پڕۆژەی كشتوكاڵی و پیشەسازیی خۆراكی دانران، لە كەرتی كارگە لە ماوەكانی ڕابردوو مۆڵەت بە 55 كارگە دراوە، كە بەشێكیان كارگەی زۆر گەورەن و سەرمایەكانیان لە سەرووی 300 ملیۆن دۆلارەوەیە.

* ئەی لە بواری كەرتی گەشتوگوزاردا پڕۆژەكانی وەبەرهێنان بە كوێ گەیشتوون؟

- هەرێمی كوردستان لە هەموو ڕوویەكی گەشتیاریی هاوینە و زستانە و شوێنەوار و ئایینییەوە ناوچەیەكی گەشتیاریی زۆر گرنگە، بۆ ئەم مەبەستە هەماهەنگییەكی زۆر باشمان لەگەڵ دەستەی گەشتوگوزاری هەرێمی كوردستان و وەزارەتی شارەوانی هەیە، بۆ ئەوەی بتوانین پڕۆژە و كۆمەڵگەی زۆر گەورەی گەشتیاری لە هەرێمی كوردستان دروست بكرێت، تاوەكو بتوانین هەموو ئاستەكانی گەشتیاران بهێنینە هەرێمی كوردستان، لەم پێناوەشدا 188 پڕۆژەی گەشتیاری مۆڵەتی پێ دراوە.

* سەبارەت بە پڕۆژەكانی نیشتەجێبوون و دروستكردنی یەكەی نیشتەجێبون كە پەیوەندی بە ژمارەیەكی زۆری هاووڵاتیان و وەبەرهێنەرانەوە هەیە، لەو بوارەدا چی كراوە؟

- پرسیارەكەتان دوو تەوەر لەخۆ دەگرێت، ئەوەی پەیوەستە بە یەكەی نیشتەجێبوونەوە، هەرچەندە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان وەبەرهێنانی لە كەرتی كشتوكاڵ و پیشەسازی و گەشتیاری لە ڕیزبەندی پێشەوەی پڕۆژە و كارەكانی داناوە، بەڵام وە نەبێت كەرتی نیشتەجێبوونیشمان پەراوێز خستبێت، بە پێچەوانەوە ئەم كەرتەش بەپێی زۆریی خواست و پێویستیی هاووڵاتیان بووژانەوەیەكی باشی بەخۆیەوە بینیوە، بۆ نموونە لە ساڵی ڕابردوو لەگەڵ داشكانی بەهای دینار و بەرزبوونەوەی بەهای دۆلار، لەگەڵ وەبەرهێنەكان گفتوگۆمان كرد بۆ ئەوەی نرخێكی گونجاو بۆ 100 دۆلار دابنرێت، كە نە هاووڵاتی و نە وەبەرهێنەر هیچیان زیانمەند نەبن و بارسووكی لەسەر هاووڵاتیان، بەتایبەتی مووچەخۆران كە مووچەكەیان تا ڕاددەیەكی زۆر جێگیرە، دروست بێت، لە هەندێك شوێن جێبەجێ كراوە و لە هەندێك شوێنیش یەكەی نیشتەجێبوون لە پێش بڕیاری ئێمە جێبەجێ كراوە و ئەوانەشی جێبەجێیان نەكردووە لە ڕێگەی فەرمانگەكانمانەوە گفتوگۆی جددیمان لەگەڵیاندا كردووە و فشارمان بۆ دروست كردن، تا جێبەجێی بكەن. لەلایەكی دیكەوە بەشێكی زۆری ئەو پڕۆژانەی نیشتەجێبوون كە كێشەیان هەبوو، چارەسەرمان كردوون و ژمارەیەكی كەمیان ماون كە كێشەیان تێدایە، ئەوانەش دوو بەشن، هەندێك لە ڕێگەی وەبەرهێنانەوە نەكراون و ئێمە مۆڵەتمان پێ نەداون، بە شێوەیەكی گشتی پڕۆژەكانی ئێمە هەمووی بەو ئاراستەیە دەچن كە قیستەكانی كەم و درێژخایەن بێت و، پێشەكییەكی كەمیشی تێدا بێت، كە لە قازانجی هەموو چین و توێژەكاندا بێت، لەم پێناوەشدا هەنگاو بەرەو ئەو پڕۆژەیانە نراوە كە كاریگەریی لەسەر خەڵكی كەم دەرامەت كەم بێت.

لێرەدا پڕۆژەی دروستكردنی یەكەی نیشتەجێبوون بۆ خەڵكی كەم دەرامەت و كرێچیان چووە بواری جێبەجێكردنەوە كە ڕاستەوخۆ لەلایەن سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە چاودێری دەكرێت و بە شێوەیەكی دادپەروەرانە هەموو ئەو كرێچی و خەڵكە كەم دەرامەتەی لە سەرانسەری هەرێمی كوردستان پێشتر سوودمەند نەبوون، لەو یەكانە سوودمەند دەبن، پڕۆژەكەش قۆناغی باشی بڕیوە و لە هەفتەی ڕابردوودا لە زاخۆ بەردی بناغەی 892 یەكەی نیشتەجێبوون بە گوژمەی 48 ملیار و 82 ملیۆن دینار دانرا، بەو پێیەی پڕۆژەكە لەژێر چاودێریی ڕاستەوخۆی مسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانە، كەسێك سوودمەند بووبێت لە زەوی و خانوو و پڕۆژەكانی نیشتەجێبوون، نابێت لەم یەكانە سوودمەند بێت و فەرمانەكانیش بە توندی جێبەجێ دەكرێت، واتا دەبێت سوودمەند نەبووبێت و كرێچی و كەم دەرامەت بێت، بۆیە داواكارم هیچ كەسێك هەوڵ نەدات موستەحەق نەبێت و بیەوێت سوودمەند بێت، چونكە دەكەوێتە بەر لێپرسینەوەوە، ماوەی ساڵ و نیوێكە هەوڵ دەدەین ئەو پڕۆژانە لە ناوچە جیاجیاكانی كوردستان جێبەجێ بكرێت.

* لە سەرەتای قسەكاندا باسی وەبەرهێنانی بیانیت كرد، كە یەكێك لە ئامانجەكانی هەمواركردنەوەی یاسای وەبەرهێنان و نەخشە و پلانە ستراتیژییەكانی وەبەرهێنان، ڕاكێشانی ئەم جۆرە وەبەرهێنانەیە كە لە ڕووی ئابووری و دارایی و شارەزایی و بگرە سیاسییشەوە بۆ هەرێمی كوردستان گرنگە، دەكرێت بزانین وەبەرهێنانی بیانی لە كوێی وەبەرهێنانی هەرێمی كوردستاندایە؟

- كوردستان لە ڕووی سامانی سرووشتی و كانزایی و كەشوهەوا و دەستی كار و ئارامی و سەقامگیرییەوە ژینگەیەكی لەبارە بۆ وەبەرهێنانی بیانی، لە هەندێك بواری گرنگی وەكو بەنداو و بونیادنانی ژێرخان و پیشەسازی و وزە، بەتایبەتی ئەو پیشەسازی و كارانەی پێویستی بە تەكنەلۆژیای پێشكەوتوو هەیە، بەردەوام لە گفتوگۆ و دانوستانداین لەگەڵ گەورە كۆمپانیاكانی وڵاتانی بیانی، لە سەرجەم كۆنفڕانس و دیدار و كۆنگرە ئابوورییەكاندا كە لە نێوخۆی هەرێمی كوردستان و وڵاتانی دەرەوە ئەنجام دەدرێت، سەرقاڵی ڕاكێشانی وەبەرهێنەرانین، بەتایبەتی كە یاسا و ڕێنماییەكان و هاوكاری و پاڵپشتییەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان هەلێكی لەباری بۆ بەگەڕخستنی وەبەرهێنانی بیانی فەراهەم كردووە. هەر لەم بابەتەوە ژمارەیەكی بەرچاو لە كۆمپانیا ژاپۆنییەكان لە بواری پیشەسازیی پزیشكی و بیناسازی و، كۆمپانیای ئیماراتی و ئێرانی و توركیاش ڕوویان لە هەرێمی كوردستان كردووە، بە شێوەیەكی گشتی وەبەرهێنانی بیانی بە سەر وڵاتەكانی بەپلەی یەكەم توركیا و دواتر لوبنان و ئەمریكا و ئەڵمانیا و ئێران و بەریتانیا و ئیمارات و ڕووسیا و سووریا و سوید و چین و فەرەنسا و كوەیت و نیوزیلەندا دابەش بووە، ئەمە وێڕای بوونی ژمارەیەكی زۆری دیكەی كۆمپانیای هاوبەش.