حوكمڕانی لە سەدەی بیست و یەكەمدا لێكتێگەیشتن لە پێناوی بەشداریی سیاسیی هاووڵاتیاندا  

حوكمڕانی لە سەدەی بیست و یەكەمدا  لێكتێگەیشتن لە پێناوی بەشداریی سیاسیی هاووڵاتیاندا   

 

تۆماس فریدمان ڕۆژنامەنووسی بەناوبانگی جیهانی لە كتێبەكەیدا بە ناونیشانی «سوپاس بۆ دواكەوتنت – Thank you for being late»، سەبارەت بە ئاستەنگەكانی حوكمڕانی لە سەدەی بیست و یەكەم، جەخت لەوە دەكاتەوە «كاتێك كارەسات لە سیستمی دیموكراتی دروست دەبێت، كە میدیا نەتوانێت زانیاریی ڕاست بۆ هاووڵاتیان بگوازێتەوە و پردێكی لێكتێگەیشتن لە نێوان حكومەت و هاووڵاتی دروست بكات، لەمەش زیاتر ئەگەر ئەو لێكتێگەیشتنەی نێوان هاووڵاتی و حكومەت بوونی نەبوو، ئەوا هاووڵاتیان لەسەر سندوقی دەنگدان نازانن كام «بژارە» هەڵبژێرن و دەنگ بە چ بەرنامەیەك بدەن». بۆ ئەوەشی ئەو ژینگەیە دروست بێت كە میدیا ڕۆڵی پردی لێكتێگەیشتنی نێوان حكومەت و هاووڵاتی ببینێت، ئەوا دەڵێت: «هەندێك كەس كە دێنە بواری ڕۆژنامەگەری بەو ئامانجە دێن كە «هەواڵی بەپەلە» بگوازنەوە، هەندێكی دیكە بەو ئامانجە دێنە ئەم بوارە بۆ ئەوەی «لێكۆڵینەوەی ڕۆژنامەوانی» ئەنجام بدەن، بەشێكیش وەك ڕۆژنامەنووسی ڕەخنەگری توند دێنە ئەم بوارە، بەڵام من ( فریدمان) بەو ئامانجە هاتمە ناو بواری ڕۆژنامەگەری بۆ ئەوەی ببمە «وەرگێڕ» و «ئینگلیزی بكەم بە ئینگلیزی»، ئامانجم لەم كارەم ئەوەیە هاووڵاتی باشتر لە ڕووداوەكانی ڕۆژ تێ بگەن و بەشدار بن لە ئاراستەكردنی ڕەوتی ڕووداوەكان و، ئەوەی ئێستا بووەتە كێشەی سەرەكی بۆ سیستمی دیموكراتی ئەوەیە كە میدیا ناتوانێت بە باشی ئەركەكەی خۆی جێبەجێ بكات».

ئەوجا ئەگەر لەسەر بۆچوونەكانی «فریدمان» ئەو پرسیارە بورووژێنین و بپرسین: ئایا ئەو هۆكارانە چین كە وای كردووە میدیاكار، یان ڕۆژنامەنووس نەتوانێت ئەو ڕۆڵە گرنگەی هەیەتی وەك پێشان «سەدەی بیستەم» جێبەجێی بكات؟ لە وەڵامی ئەم پرسیارەدا «فریدمان» زۆر ڕاشكاوانە دەست دەخاتە سەر برینەكان و جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە كە «پێشكەوتنی تەكنەلۆژیا تایبەتمەندی و ناسنامەی میدیاكار، یان ڕۆژنامەنووسی گۆڕیوە و، هەر تاكێك لە كۆمەڵگە كەرەستەی ڕۆژنامەنووسێكی نەریتی لەبەر دەستە و زۆر بە ئاسانی دەتوانێت لاپەڕەی تایبەتیی خۆی لە سۆشیال میدیا هەبێت، یان «ویبسایت»ی تایبەتیی خۆی هەبێت و هەرچی بیەوێت و بخوازێت بە بێ ڕەچاوكردنی هیچ «پێوەر و ئیتیكێك» بڵاوی دەكاتەوە، لەمەش زیاتر پێشكەوتنی تەكنەلۆژیا بووەتە هۆكارێك كە نەتوانین بیربكەینەوە، هەر بۆیە كاتێك كۆمپیۆتەرەكەم دەكوژێنمەوە و چاوەڕێی میوانەكانم دەكەم، بۆ ئەوەی دیداری ڕۆژنامەوانییان لەگەڵ ئەنجام بدەم، لەگەڵ كوژاندنەوەی كۆمپیۆتەرەكەم بیركردنەوەم دەست پێ دەكات، هەر بۆیە زۆر جار كە میوانەكانم لە كاتی خۆیان دوا دەكەون، لەبەر هەر هۆیەك بێت، پێش ئەوەی ئەوان داوای لێبوردنم لێ بكەن، من پێیان دەڵێم: «سوپاس بۆ دواكەوتنت».

لایەنێكی دیكە كە میدیا ناتوانێت وەك پێویست ڕۆڵی خۆی لە پرۆسەی سیاسیی «سیستمی دیموكراتی» ئەدا بكات، دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی كە لە سەردەمی پێشكەوتنی تەكنەلۆژیادا كۆمپانیاكانی میدیا نەك هەر ناتوانن بەو داهاتەی دەستیان دەكەوێت، خۆیان بەڕێوەبەرن و قازانجیش بكەن، بەڵكو زەرەریش دەكەن، ئەم حاڵەتە میدیای خستووەتە دووڕێیانێكەوە: یان ئەوەیە دەبێت بیر لەوە بكاتەوە كۆمپانیاكەی دابخات، یان دەبێت پەنا بۆ ئەوە بەرێت كە «زانیاری بگۆڕێت بۆ شمەك» و موشتەريی بۆ پەیدا بكات و بەم ڕێگەیە بەردەوامی بۆ كاری كۆمپانیاكەی دابین بكات، ئەم حاڵەتەش كە كۆمپانیاكانی میدیا لە پێناوی مانەوەی خۆیان پەنای بۆ دەبەن، گورزێكی گورچكبڕ لە بەشداریی هاووڵاتیان لە پرۆسە سیاسییەكەدا دەدات و، هاووڵاتی لەبری ئەوەی بە «زانیاریی ڕاست» بەشدار بێت لەناو پرۆسەكە و ڕۆڵی خۆی بگێرێت، ئەوا میدیا تەنیا «فەیك نیوزی وەك شمەك» پێ دەفرۆشێت و، بەمەش ڕۆڵ و بەشداریی هاووڵاتی لەناو پرۆسە سیاسییەكە بوونی نامێنێت، لەسەر مەترسیی ئەم حاڵەتەش فەیلەسووفی گەورەی ئەڵمانی «یۆرگان هابرماس» كە خاوەنی هەر دوو تیۆری «دیموكراتی ڕاوێژكاری و فەزای گشتی»یە، جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە «گەیشتنی زانیاریی ڕاست بە هاووڵاتی فاكتەری سەرەكییە بۆ بەشداریی هاووڵاتیان لە پرۆسەی سیاسیی «سیستمی دیموكراتی»دا و كاتێك ئەم زانیارییە پێویستانە دەبنە «فەیك نیوز و شمەك» و بە هاووڵاتیان دەفرۆشرێن، ئەوا كۆی سیستمە دیموكراتییەكە دەكەوێتە مەترسییەوە، هەر بۆیە چۆن كاتێك زستانێك «زۆر سارد» دەبێت و حكومەتی ئەڵمانیا دێتە سەر خەت و هاوكاریی هاووڵاتیان دەكات بۆ ئەوەی سووتەمەنییان بە ئاسانی دەست بكەوێت و ئەو زستانە ساردە تێپەڕێنن، ئەوا بۆ ئەوەی سیستمە دیموكراتییەكە لە مەترسیی فەیك نیوز بپارێزێت، ئەوا دەبێت بە هەمان شێوە حكومەتی ئەڵمانیا سەرچاوەیەك دروست بكات بۆ ئەوەی زانیاریی ڕاست بگاتە دەستی هاووڵاتیان و سیستمە دیموكراتییەكە بپارێزێت.»

هەڵوەستەكردنمان لەسەر بۆچوونەكانی «فریدمان وەك ڕۆژنامەنووس» و «هابرماس وەك بیرمەند و فەیلەسووف» بۆ ئەوەیە كە بڵێین: گرفتی سەرەكی كە بۆ حوكمڕانیی سەدەی بیست و یەكەم دروست بووە، ئەوەیە كە پێشكەوتنی تەكنەلۆژیا ڕۆڵی میدیای بە ئاستێك گۆڕیوە كە ناتوانێت وەك سەدەی بیستەم ڕۆڵی «دەسەڵاتی چوارەم» بگێڕێت، بێگومان دەسەڵاتی چوارەمیش بەو مانای كە ناتوانێت لەگەڵ سێ دەسەڵاتەكەی دیكە (حكومەت و پەرلەمان و دادوەری) هەماهەنگ بێت و، باڵانسێك لەناو پرۆسە سیاسییەكە دروست بكات و، نەبوونی ئەم باڵانسەش ئەو هەمانگییەی نەهێشتووە كە لێكتێگەیشتنی پێویست لە نێوان هەر سێ دەسەڵاتەكە و میدیا وەك پێویست بوونی هەبێت و، بۆ گێڕانەوەی ئەم باڵانسە و زەمینەڕەخساندن بۆ گەیاندنی زانیاریی ڕاست بە هاووڵاتی، ئەوا دەبێت حكومەت خۆی بێتە سەرخەت و دەستپێشخەر بێت و میكانیزمی تازە بۆ هەماهەنگی لەگەڵ میدیا بدۆزێتەوە، بۆ ئەوەی باڵانسەكە ڕاست بكاتەوە و سیستمە سیاسییەكە بپارێزێت.

لەم چوارچێوەیەدا، كۆبوونەوەی هەفتەی ڕابردووی مسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەگەڵ میدیاكارانی كوردستان، بەو ئامانجە بوو كە لێكتێگەیشتنی تەواو لە نێوان حكومەت و میدیا دروست بكرێتەوە و هەموو هۆیەكانی ڕاگەیاندن «بینراو، بیستراو، نووسراو + ئۆنلاین و سوشیال میدیا» زانیاریی ڕاست بگەیێننە هاووڵاتیان بۆ ئەوەی بەشداریی هاووڵاتیان لە پرۆسەی سیاسیی وڵاتدا لە ئاستێكی بەرزدا بێت.

 دروستكردنی شەفافییەت

لە نێوان دامەزراوەكانی حكومەت و میدیادا

هەتا ساڵی 2005یش سەركەوتنی پرۆسەی «بونیادنانی دەوڵەت و بونیادنانی نەتەوە» لە ڕوانگەی دەوڵەتانی ڕۆژئاواوە بۆ دەوڵەتانی تازەپێگەیشتوو بریتی بوو لەو ڕەچەتەیەی كە لە دەرمانخانەی «سیستمی لیبڕاڵ دیموكراتی»یەوە بۆیان دەنووسرا و لەسەر دەوڵەتانی تازە پێگەیشتووش فەرز بوو كە ئەو ڕەچەتەیە بكەنە نەخشەی ڕێگەی سەركەوتنی پرۆسەی «بونیادنانی دەوڵەت و بونیادنانی نەتەوە»، بەڵام لە دوای ئەم بەروارەوە وردە وردە كێشەی سەخت و بێ چارەسەر لە سیستمی لیبڕاڵ دیموكراتیی ڕۆژئاوا سەریهەڵدا تاگەیشتە ئەوەی لە 2008 تەنگژەیەكی گەورەی دارایی و هەڵاوسانێكی گەورەی ئابووریی جیهانی لێ بكەوێتەوە و، بۆ یەكەمین جاریش لە مێژووی هاوچەرخی ئەمریكا خۆپیشاندەران بۆرسەی «وڵ ستریت» داگیر بكەن، ئەم ڕووداوەش تا ڕاددەیەكی زۆر بووە سەرەتای مێژوویەكی نوێ بۆ كۆمەڵگەی لیبڕاڵ دیموكراتی و تەنانەت بیرمەندێكی وەك فرانسیس فۆكۆیاما كە دوای ڕووخانی دیواری بەرلین لە ساڵی 1989 كتێبە بەناوبانگەكەی بە ناوی «كۆتایی مێژوو و دوایین مرۆڤ» نووسی، لە ساڵی 2009 ناچار بوو توێژینەوەیەك بە ناونیشانی «ئایندە مێژوو» بنووسێت و، مانای ئەم دوو نووسینە جیاوازەشی ئەوەیە، ئەگەر ڕووخانی دیواری بەرلین سەركەوتنێكی میژوویی و بێ هاوتا بێت بۆ سیستمی «لیبڕاڵ دیموكراتی» و ئەم سەركەوتنەش ئەو موژدەیەی پێ بێت كە ئەم سیستمە سیاسییە (لیبڕاڵ دیموكراتی) باشترین و دوایین سیستمە بۆ گەیشتن بە ئازادی و خۆشگوزەرانی، ئەوا كاتێك ئەم سیستمە (لیبڕاڵ دیموكراتی)‌ خۆی كێشەی تێ دەكەوێت و بەرەو كۆتایی دەڕوات، دەبێت ئەو پرسیارە بكرێت: «ئایندەی مێژوو بەرەو كوێ دەچێت؟»

بێگومان تەنگژەكانی ساڵانی دوای 2008 و هەتا ئێستاش زۆر بە ڕاشكاوی وەڵامی ئەو پرسیارەی داوەتەوە، بەوەی هیچ كەسێك هەتا ئێستا ناتوانێت مەزندەی ئەوە بكات جێگرەوەی سیستمی لیبڕاڵ دیموكراتی چی دەبێت و مێژوو لە ئایندە بەرەو كوێ هەنگاو هەڵدەگرێت.

ئەم وەرچەرخانە نەرێنییەی لە پرۆسەی سیاسیی سیستمی «لیبڕاڵ دیموكراتی» هاتووەتە ئاراوە گەیشتووەتە حاڵەتی بێئومێدبوون «hopelessness» و جاڕدانی ئەو پەیامەیە كە سیستمی «لیبڕاڵ دیموكراتیی گلۆباڵی» شكستی هێناوە و ئەم شكستەش قووڵتر دەبێتەوە ئەگەر حكومەتەكان سەرلەنوێ لەسەر ئاستی نەتەوەیی و نیشتمانی پێناسەی «لیبڕاڵ دیموكراتی» نەكەنەوە و، ڕاشكاوانەتر ئەگەر بۆ چارەسەری كێشەكانی ناو سیستمە سیاسییەكە، سەرۆكی حكومەت، یان دەوڵەتمەدار لە چوارچێوەیەكی «نەتەوەیی و نیشتمانی» بیر نەكاتەوە و چارەسەری لۆكاڵی بۆ كێشە لۆكاڵییەكان بدۆزێتەوە.

ئەوجا لێرەوە، ئەگەر لە چوارچێوەی ئەو تەنگژە جیهانییەی ڕووبەڕووی سیستمی «لیبڕاڵ دیموكراتی» بووەتەوە‌، هەڵسەنگاندنێك بۆ ئەدای كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان بكەین، بەوەی چۆن مامەڵە لەگەڵ كێشە و گرفتەكانی ناو سیستمەكە دەكات و، چۆن هەوڵەكانی خۆی دەخاتە گەڕ بۆ دۆزینەوەی میكانیزمی گونجاو بۆ چارەسەركردنی كێشەكان و ڕووبەڕووبوونەوەی تەحەددییەكان، ئەوا دەگەینە ئەو دەرەنجامەی كە شەخسی سەرۆك وەزیران «مسرور بارزانی» وەك دەوڵەتمەدارێكی مۆدێرن لە بازنەی «نەتەوەیی و نیشتمانی»یەوە كۆی پرۆسەی حوكمڕانی پێناسە كردووەتەوە و هەر بەو شێوەیەش بیر لە چارەسەركردنی كێشەكان و ڕووبەڕووبوونەوەی تەحەددییەكان دەكاتەوە و، ئەم بازنە نەتەوەیی و نیشتمانییەش لە بیركردنەوەی سەرۆك وەزیرانی كوردستان لەسەر سێ ستوونی پتەو ڕاوەستاون كە بریتین لە:

1- ڕاگرتنی گەندەڵی «stop corruption» لە شوێنی خۆیدا و سەروەربوونی یاسا بۆ لێپرسینەوە لە گەندەڵكاران.

2- گێڕانەوەی متمانە و پڕكردنەوەی بۆشایی نێوان حكومەت و هاووڵاتی.

3- دروستكردنی شەفافییەت لە نێوان كۆی دامەزراوەكانی حكومەت و دەزگاكانی ڕاگەیاندن.

سەبارەت بە خاڵی یەكەم و دووەم «ڕاگرتنی گەندەڵی و گێڕانەوەی متمانە و پڕكردنەوەی بۆشایی نێوان حكومەت و هاووڵاتی»، كابینەی نۆیەم لە ماوەی نزیكەی سێ ساڵی حوكمڕانییەكەیدا، هەنگاوی زۆر باشی بۆ هەڵگرتووە و، هەر ئەم هەنگاوانەش وای كردووە كە سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان زۆر بوێرانە بڵێت: «هەر كەسێك بە بەڵگە دەزانێت گەندەڵی هەیە با بەڵگەكانی بداتە دادگا و بەپێی یاسا مامەڵە لەگەڵ گەندەڵكاران بكرێت، سەبارەت بە پەیوەندیی نێوان هاووڵاتی و حكومەتیش، بێگومان سەرۆك وەزیرانی كوردستان فەرمانی بە هەموو وەزیر و كاربەدەستانی حكومەت كردووە كە دەبێت هەمووكات لە ئاستی داخوازییەكانی هاووڵاتیان بن و، هاووڵاتی مافی خۆیەتی لە كاتی پێویست ڕاستەوخۆ بە وەزیر، یان پارێزگار، یان هەر بەڕێوەبەرێك بگات، كە كارەكەی لایەتی و دەبێت لایەنی بەرپرسیار بە سنگفراوانییەوە وەڵامی هاووڵاتی بداتەوە و كارەكەی بەپێی یاسا بۆ جێبەجێ بكات.

سەبارەت بە خاڵی سێيەمیش «دروستكردنی شەفافییەت لە نێوان كۆی دامەزراوەكانی حكومەت و دەزگاكانی ڕاگەیاندن» و كۆبوونەوەی هەفتەی ڕابردووی سەرۆك وەزیران لەگەڵ ژمارەیەكی بەرچاوی میدیاكارانی كوردستان، لەگەڵ ئەوەی ئەمە یەكەم جار نییە لەم كابینەیەدا سەرۆك وەزیران لەگەڵ میدیاكاران كۆ ببێتەوە و پێشتریش چەند جارێك لەگەڵیان كۆبووەتەوە، بەڵام جیاوازیی كۆبوونەوەی ئەمجارەی سەرۆك وەزیران لەگەڵ میدیاكاران ئەوە بوو، دوای ئەوەی گفتوگۆیەكی ڕاشكاوانە لەگەڵ میدیاكاران كرا، تەواوی كۆبوونەوەكە لەسەر شاشەی تەلەفزیۆنەكانەوە پەخش كرا، ئەمەش پیشاندانی ئەوپەڕی بڕوابوونی سەرۆك وەزیران و كابینەی نۆیەمە بە پرسی «شەفافییەت» لەكاروباری حوكمڕانی كوردستاندا، لەمەش زیاتر ناوەرۆكی كۆبوونەوەی سەرۆك وەزیران و میدیاكاران، بووە بەشێك لە بەرنامەی كۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیران لە 22ی حوزەیرانی 2022 و لە كۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانیشدا جارێكی دیكە سەرۆك وەزیران جەختی لەسەر ئەوە كردەوە كە دەبێت سەرجەم وەزارەتەكان هەموو زانیاری و ڕاستییەكان بدەنە دەزگاكانی ڕاگەیاندن و خەڵكی كوردستان وەك خۆی لە كاروبارەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان ئاگادار بێت.

ئەم هەنگاوەی مسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان بە كۆبوونەوەی لەگەڵ میدیاكاران و پاشانیش پەخشكردنی تەواوی كۆبوونەوەكە بۆ ڕای گشتی، پێویستی بە هەڵوەستەكردنی جددی هەیە و، پێویستی بەوەیە ئەو ڕەهەندانە بخوێیننەوە كە سەرۆك وەزیران بۆ ئەنجامدانی ئەم كۆبوونەوەیە لەبەر چاوی گرتوون و پێشتر زۆر لۆژیكانە بیری لێ كردووەتەوە و لێرەدا بەچەند خاڵێك ئاماژەیان پێ دەكەین:

 مسرور بارزانی لەگەڵ دەستپێكی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان ڕایگەیاند «خۆم و وەزیرەكانیش خزمەتكاری گەلی كوردستانین»، ئەوجا لەگەڵ ئەوەی ئەم بیركردنەوەی مسرور بارزانی، سەرچاوەكەی فیكری مستەفا بارزانی-یە كە گوتوویەتی: «چەند مەزنە مرۆڤ خزمەتكاری میللەتی خۆی بێت»، بەڵام هێنانەوەی ئەم فیكرە لەلایەن سەرۆك وەزیران و پراكتیزەكردنی لە واقیعی حوكمڕانیی كوردستاندا، پرۆسەی حوكمڕانی جارێكی دیكە لەناو بیركردنەوەیەكی نەتەوەیی و نیشتمانی پێناسە كردەوە، كە ئەویش فیكری مستەفا بارزانی-یە و بەرپرس دەكاتە خزمەتكار و خزمەتكاری دڵسۆزیش نابێت هیچ ڕاستییەك لە سەردارەكەی بشارێتەوە، كە ئەویش گەلی كوردستانە و، ئەمەشی لەماوەی سێ ساڵی ڕابردوو جێبەجێ كردووە.

 ستوونێكی دیكەی بیركردنەوەی مسرور بارزانی بۆ حوكمڕانییەكی «پتەو و باش» لە كوردستاندا، گرێ دراوەتەوە بە متمانەی هاووڵاتی بە حكومەتی خۆی و نەهێشتنی بۆشایی لە نێوان حكومەت و هاووڵاتیدا و، ئەم ستوونە گرنگەش كە دیسان هەڵێنجراوی فیكری مستەفا بارزانی-یە، جەختكردنەوەیە لەسەر ئەوەی ئەگەر جێگەی متمانەی گەلەكەی خۆت بێت، ئەوا هیچ دوژمنێك ناتوانێت بەرامبەرت ڕابوەستێ، لە كابینەی نۆیەمدا ئەم ئاراستەیە وەك خۆی جێبەجێ كراوە، هەر بۆیە لەگەڵ ئەوەی دەستپێكی كابینەی نۆیەم هاوكات بوو لەگەڵ هاتنی پەتای كۆرۆنا و بێبەشكردنی هەرێمی كوردستان لە هەموو داهاتێكی حكومەتی فیدڕاڵی و تەنانەت بێبەشكردنی هەرێم لەو یاسایەی پەرلەمانی عێراق «قەرزكردن بۆ دابینكردنی مووچەی فەرمانبەران»، بەڵام لەبەر ئەوەی سەرۆك وەزیران هەموو ڕاستییەكانی بۆ گەلەكەی ئاشكرا كردبوو و هیچ بۆشاییەك لە نێوان خەڵك و حكومەت بوونی نەبوو، توانرا بە پشتیوانیی خوا و ئیرادەی گەلی كوردستان ئەو قەیرانە گەورەیانە تێپەڕێندرێن و حكومەتیش پەنا بۆ هیچ قەرزكردنێك نەبات.

 كێشەیەكی گرنگی دیكەی پرۆسەی حوكمڕانیی «لیبڕاڵ دیموكراتی» لەسەر ئاستی جیهان، تێكچوونی هاوسەنگییە لە نێوان میدیا وەك «دەسەڵاتی چوارەم» لەگەڵ سێ دەسەڵاتەكەی دیكەی حوكمڕانی «حكومەت، پەرلەمان، دادوەری»، بێگومان بەردەوامبوونی ئەم ناهاوسەنگییە، دەرهاویشتەی زۆر خراپی لێ دەكەوێتەوە، كە ئەویش سەرهەڵدانی «حزب و سەركردەی پۆپۆلیستی»یە، كە هەرەشە لە كۆی پرۆسەی حوكمڕانی « نەتەوەیی و نیشتمانی» دەكات و، ئەو سەرۆك حكومەت و دەوڵەتمەدارانەش كەمن كە بتوانن لەناو ئەم ناهاوسەنگییە، میكانیزمێك بۆ دروستكردنەوەی هاوسەنگی بدۆزنەوە. لێرەوە مسرور بارزانی زۆر بە قووڵی لەناو ئەم تەنگژەیەی حوكمڕانی لەسەر ئاستی گڵۆباڵی و لۆكاڵی بیری كردووەتەوە و، گەیشتووەتە ئەو قەناعەتەی كە دەبێت لە نێوان دەسەڵاتەكانی حوكمڕانی و هۆیەكانی میدیا «فەزایەكی گشتی» دروست بكرێت، ئەم فەزا گشتییە لە بیركردنەوەی سەرۆك وەزیراندا كۆمەڵێك بنەمای هەیە كە هەرە گرنگەكەیان «ڕاستگۆیی و ڕاشكاوییە» بۆ ئەوەی لێكتێگەیشتن لە نێوان میدیا و حكومەت بێتە ئاراوە. ئەم لێكتێگەیشتنەی نێوان میدیا و حكومەت، بوار بۆ ئەوە ناهێڵێتەوە «فەیك نیوز و چەواشەكاری» جێگەی «زانیاریی دروست» بگرێتەوە و، هاووڵاتی نەزانێت حكومەتی خۆی چۆن كارەكانی حوكمڕانی بەڕێوە دەبات، ئەمەش زەمینەیەكی لەبار دروست دەكات بۆ ئەوەی هاووڵاتیان بەشدارییەكی كارایان لە ناو پرۆسەی حوكمڕانی هەبێت و، ئەو مەترسییانە بڕەوێننەوە كە ئێستا كۆی پسپۆڕانی زانستی سیاسەت لەسەر تەنگژەی حوكمڕانی پێشبینی دەكەن.

Top