ڕۆڵی وەزارەتی ڕۆشنبیری و دەستەی گەشتوگوزار لە پاراستنی ژینگەدا
ژینگە چەمكێكی گشتگیر و فراوانە، بە جۆرێك هەموو بوارەكانی ژیان دەگرێتەوە، بۆیە لێرەدا تەنیا تیشك دەخەینە سەر ڕۆڵی دوو دامەزراوەی وەك وەزارەتی ڕۆشنبیری و دەستەی گەشتوگوزار:
یەكەم: وەزارەتی ڕۆشنبیری لە ڕێگەی ئەم چالاكییانەی لای خوارەوە و هاوشێوەكانی، دەتوانێت ڕۆڵی بەرچاوی لە پاراستنی ژینگەدا هەبێت:
1- كردنەوەی پێشانگەی تابلۆ و وێنەی ژینگەیی.
2- سازكردنی پێشبڕكێی ژینگەیی.
3- ئامادەكردنی سروود و گۆرانی بۆ ژینگە.
4- پڕۆژی شانۆ و درامای ژینگەیی.
5- كردنەوەی پێشانگەی كاریكاتێریی ژینگەیی.
6- نەخشاندنی دیواربەندی ژینگەیی.
7- پێكهێنانی كتێبخانەی ژینگەیی قوتابخانەیەك.
8- چاپكردنی ڤۆڵدەری ژینگەیی.
9- هەبوونی گۆشەیەكی هەمیشەیی ژینگەیی لە ڕۆژنامە و گۆڤارەكاندا.
10- هەبوونی بەرنامەی ژینگەیی لە ڕادیۆ و تەلەفزیۆندا.
11- دەرچوواندنی وەرزە گۆڤارێكی ژینگەیی.
12- ڕێكخستنی كۆڕ و سیمیناری ژینگەیی.
13- زیادكردنی سوودوەرگرتن لە بۆنەكانی تایبەت بە ژینگە و لاوان.
14- بنیاتنانی پردی پەیوەندی لەگەڵ ڕێكخراوە نێودەوڵەتییەكان، بە تایبەت یۆنسكۆ.
دووەم: دەستەی گەشتوگوزار بە مەبەستی هاوسەنگ ڕاگرتنی پەیوەندیی نێوان گەشتیارییەكی قازانج كردوو، ژینگەیەكی زیان لێ نەكەوتوو دەتوانێت ئەم هەنگاوانە و هاوشێوەكانی بنێت:
1- هەمواركردنەوەی یاسای گەشتوگوزار بە مەبەستی گەشەپێدانی زیاتر.
2- پەرەپێدانی چەمكی گەشتیاریی ژینگەیی، چونكە زۆربەی زۆری گەشتیارانی هاتوو بۆ كوردستان گەشتیاری ژینگەیین و، بۆ بینینی سرووشت و ژینگەی خۆڕسك دێن.
3- تەرخانكردنی بڕێك لە داهاتی گەشتوگوزار بۆ شیاندنەوەی ژینگە، چونكە بەشێك لە گەشتیاران بەهۆی كەمیی هۆشیاریی ژینگەیی و كارانەكردنی سزای دارایی بۆ سەرپێچییەكانی، زیانی زۆر بە ژینگە دەگەیەنن.
4- بە مەبەستی كەمكردنەوەی فشار لە سەر ژینگە و، دۆزینەوەی فاكتەرێكی هاوپشت بۆ گەشتیاریی ژینگەیی:
أ - هەماهەنگی لەگەڵ وەزارەتی ئەوقاف بۆ گەشەپێدان بە گەشتیاریی ئایینی.
ب - هەماهەنگیی لەگەڵ فەرمانگەی شوێنەوار بۆ ئەوەی كۆی سەدان شوێنەواری كوردستان ببنە فاكتەرێكی هاوپشت بۆ گەشتیاریی ژینگەیی.
ج- كاراتركردنی ڕۆڵی مۆزەخانەكانی هەرێم لە ڕاكێشانی گەشتیاراندا.
5- بەهێزتركردن و كاراتركردنی ڕۆڵی پۆلیسی دارستان و ژینگە.
6- دابەشكردنی ڕێبەری گەشتیار و، پێكهێنانی یەكەی پۆلیسی ژینگەیی، یان گەشتیاری بۆ ڕێگری لە زیانگەیاندن بە پێكهێنەرەكانی ژینگە.
7- كاركردن بە مەرجەكانی پاراستن و چاككردنی ژینگە لای دەستەی وەبەرهێنان بۆ پڕۆژەكانی گەشتوگوزار.
8- هەبوونی دەروازەی ڕێكخستنی هاتنە ژوور و جووڵەی گەشتیاران بۆ نێو پارێزراوە سرووشتییەكان.
9- دیاركردنی ئەو پەڕی توانای لەخۆگرتنی شوێنە گەشتیارییەكان لە ڕووی شوێنەوە.
10- ئاوێتەكردن لە نێوان دانیشتووانە خۆماڵییەكان و گەشتیارەكاندا لە ڕووی پاراستنی كولتووری ژینگەپارێزییەوە.
11- كاركردن بە ڕێنماییە نێودەوڵەتییەكان لە بواری گەشتوگوزار و ژینگەدا.
12- یادكردنەوەی هاوبەشی بۆنە جیهانییەكانی وەك ساڵڕۆژی جیهانیی ژینگە و، ساڵڕۆژی جیهانیی گەشتوگوزار.
13- هەماهەنگیی نێوان هەر دوو دەستە بۆ بەشداریكردنی بۆردی ڕێكخراوە ژینگەییەكان.
أ - لە هەڵمەتی ڕاگەیاندن و هۆشیاركردنەوەدا.
ب - لە وێنەگرتنی ئیجابیی و تۆماركردنی هەڵوێستە جوانەكانی هاووڵاتیان لە ژینگەپارێزیدا.
ج - ڕێگری و لادانی ئاسەواری ئەو دیمەنانەی پیسبوون بۆ هەستی بینین دروست دەكەن.
د - هاندان بۆ بەكارهێنانی كیسەی كاغەز و پەرداخی كارتۆنی و سفرەی توانادار، بۆ شیبوونەوە لە دوای بەكارهێنان.