ئه‌گه‌ر ئه‌م تیشك بێخینه‌ سه‌ر چاڤلێكرن، ئایا ئه‌ڤه‌ بوویه‌ دیاره‌ و چ زه‌ره‌ڕۆ زیانێن خۆ هه‌نه‌، یان تنێ دیارده‌یه‌كه‌ و ده‌رباز دبیت، به‌لێ بۆ زانین یان دڤێت بزانین كو چ تشته‌ك بێ زیان نابۆریت ئه‌گه‌ر په‌یوه‌ندی ب بازاڕكرنێ ڤه‌ هه‌بیت.
نوكه‌ ئه‌م دبنین زۆر تشتاندا كۆ خه‌لكێ مه‌ زۆر بكاردئینیت بۆ ژیانا خۆ یان ناڤا جڤاكیدا بوویه‌ دیارده‌ ئه‌و ژی دبێژنێ:چاڤلێكرن: زۆر جاران دهێته‌ دیتن ئه‌و ژی هه‌تا نوكه‌ خه‌لكه‌ك فێربوویه‌ یان ژی به‌ربه‌رلاڤبوویه‌ دناڤا جڤاكی ڕۆژههڵاتا ناڤی هه‌موویێ چ وار دا بیت خارن و ڤه‌خارن یان هه‌ر بازاڕه‌كێ دیتر بیت و هه‌تا نوكه‌ فێرێكرنا زارۆكێن خۆ بۆ قوتابخانێن بیانی ئانكو نه‌ یێن مه‌ حكومی یێن ئه‌هلی كو ئه‌و ژی زۆر بوویه‌ دناڤا خه‌لكیدا.
ئه‌ڤه‌ دبیت وه‌ك دیارا جڤكای ته‌ماشه‌ بكه‌ین، به‌لێ ژ زاویا بازاڕكرنێدا ئانكو د ئابووریدا بوویه‌ ده‌رگه‌هه‌ك كو خه‌لك تێدا زیان بگه‌هیتێ و ئه‌ڤ چاڤلێكرنه‌ ژی بوویه‌ ئێشه‌كا درهوونی یا بێ بازاڕكرنێ یان ژی ئه‌ڤه‌ زۆر جاران خه‌لكی به‌ره‌ڤ ئاراسته‌یه‌كێ خه‌له‌ت ڤه‌ دبه‌ت و ڕێژه‌كا زۆر یا خه‌لكێ مه‌ ژی تووش دبیت و بێ كو هزر ژ وان كاودانان دا بكه‌ت كو زیان پێ دگه‌هیت.
زۆر نموونه‌ و تشت ل سه‌ر هه‌ینه‌ وه‌كو(دبینی كو كه‌سه‌ك دێ ڕابیت هنده‌ك ده‌ینا كه‌ت تنێ بۆ هندێ خوه‌ دیار بكه‌ت دناڤا خه‌لكیدا وه‌كی ده‌واته‌ك یان هه‌ر ده‌ركه‌تنه‌كا دیتر بیت، ئه‌و ژی چیت خوه‌ پێدڤی كه‌سه‌كێ دیتر كه‌ت بۆ هندێ هنده‌ك پارا یان داهاته‌كێ بچیت تشته‌ك بهایێ گران بها بكریت بۆ هندێ تنێ كه‌سه‌ك بێژیت ڤی ڤلان تشت یێ كری یان هه‌ر دبیت وه‌ك كرێ گرت بیت ژی و ئه‌و ل سه‌ر وی دبیته‌ مال و گه‌له‌ك جاران دبینی ئه‌و تشته‌ چ ترۆمبیێله‌ یان زێر و هه‌رتشته‌ك دی نه‌ما یان ناڤ چوو ب هه‌ر ئه‌گه‌ره‌كێ دیتر بیت.
مه‌ ل ده‌ستپێكێ ئاماژه‌ دایه‌ ڕه‌وانه‌كرنا زارۆكێن خۆ بۆ قوتابخانێن ئه‌هلی و زمانێ بیانی ئه‌و ژی بوویه‌ نوكه‌ بوویه‌ چاڤلێكرن و دیارده‌كا دی یا بازاڕكرنێ دناڤا خه‌لكێ مه‌ دا و بوویه‌ ئێك ژ دیاردێن كو خه‌لكێ مه‌ وه‌ك چاڤلێكرن و بكه‌ڤیته‌ لبن بهایه‌كێ گران بازاڕكرنه‌كا گرانتر بێ كگو چ هزرێن خۆ بكه‌ت بۆ تنێ بۆ هندێ بێژن فلان كه‌سی زارۆكێن خۆ هنارتینه‌ قوتابخانا ئه‌هلی و دبینی داویی ئه‌و كه‌سه‌ هه‌ر یێ ده‌یندار بوویی.
ئه‌ڤه‌ ژی زۆر كارتێكرنێ ل مرۆڤی دكه‌ت ژبلی هه‌بوونا بێ پاره‌یی و كارێن دیتر ژی كو بوویه‌ ئێك ژ دیارترین دیاردا راب دناڤا خه‌لكێ مه‌ دا و تووش بووینه‌ ژی زۆر ژ وانا گه‌هشتیه‌ مه‌زنترین و خرابترین ئاست وه‌كو كوشتن و گرتن و به‌رزه‌كرن و هه‌تا داویێ دبنین كه‌سه‌ك ب ئێك ژ ئه‌گه‌رێن نه‌دیار دێ دبینی كو كاره‌ك ب سه‌ری هاتییه‌ و دبیت ئێك ژوانا ئه‌ڤه‌ بیت ئه‌ڤا مه‌ گوتیێ چاڤلێكرن.