یەكێك لە ئەركە سەرەكییەكانی میدیا حەوانەوە و رەواندنەوەی خەم و ماندوویەتییەكانی وەرگرە، ئەویش بە بوونی بەرهەم و بەرنامە و بابەتی بەزمەسات، بۆیە زۆرجار بەرنامە زانیاریبەخش و پەروەردەییەكانیش بە شێوەی كۆمێدی و بەزمەسات نمایش دەكرێن. بە شێوەیەكی گشتی لە سەرتاسەری میدیای جیهانیدا مۆركێك زاڵ بووە بە سەر بەرنامەكان و بابەتەكانی میدیا، بەتایبەتی بابەتە سیاسی و هەواڵی و رۆژانەییەكان كە زۆرتر بابەت و هەواڵی ناخۆش و دڵتەزین دەبێتە سەردێڕی هەواڵەكان، ئەمەش كاریگەریی سایكۆلۆژی هەیە لە قەلەقكردنی وەرگر و ماندووكردنی لە رووی سایكۆلۆژییەوە، هەروەك پسپۆڕیكی بەریتانی لە بواری سایكۆلۆژی دەڵێت: «ئەگەر بمانەوێت خەندە بۆ سەر لێوی هاووڵاتیان بگەڕێنینەوە، دەبێت دەستكاریی سەردێڕی هەواڵەكان بكەین.»، هەروەها دەڵێت: «بەداخەوە رۆژانە سەدان هەواڵی خۆش لەجیهاندا هەیە، وەك داهێنان و دەستكەوتی زانستی كە بەشێكی زۆریان پەیوەستن بە ژیانی زۆربەی مرۆڤەكانی جیهانەوە، بەڵام هیچیان نابنە سەردێڕی هەواڵەكان، كە تەنیا شەڕو كوشتار و كارەساتی جەرگبڕ و كارەساتە خەمهێنەرەكان دەبیستین. واتە سەردێڕی هەواڵەكانن كە بوونەتە هۆی بیتاقەتبوونمان.» زۆربەی دەزگا راگەیاندنەكانی جیهان پسپۆڕ و راوێژكاری سایكۆلۆژیان هەیە، تاكو وێنەكان و تێكستەكان كە بە میدیادا تێدەپەڕێت، بە شێوەیەك بێت كە كاریگەریی خراپی سایكۆلۆژی بۆ وەرگر لێ نەكەوێتەوە. هەموو ئەو هەواڵە ناخۆش و وێنەی جەنگ و بریندار و كوژراو و سووتاوانە كە رۆژانە بەركەوتە دەكات لەگەڵ وەرگر، بە تیپەڕبوونی كات مرۆڤێكی ماندووی توندوتیژ بەرهەم دێنێت، هەر بۆیە كاریگەرییە فەرهەنگی و سایكۆلۆژییەكانی میدیا بۆسەر وەرگر بە «كاریگەریی نەرم» ناوبراون، واتە بە نەرمی و بە تیپەڕبوونی كات نیشانەیان لە كۆمەڵگەدا دەردەكەوێت. میدیا لە وڵاتانی پێشكەوتوو چونكە ئامرازی گەشەپێدەرە كۆمەڵایەتی و پەروەردەیی و بەهاكانە، لە بەرهەمهیناندا رەچاوی خواست و پێداویستیی وەرگر و نیشتمان دەكات. میدیا لە كوێوە وەرگر بێزار و ماندوو دەكات لە رووی سایكۆلۆژییەوە؟ بێگومان كاتێك بەركەوتە دەكات لەگەڵ چیرۆك و ناوەڕۆكی ئەو دراما و گۆرانی و فیلم و دۆكیۆمینتارانەی كە هیچ نزیكییەك نابینێت لەگەڵ ژیانی خۆیدا لە رووی ئابووری، پەروەردەیی و كۆمەڵایەتی، ئەوكات بەراوردی ژیانی خۆی دەكات لە گەڵیان، ئەگەر خۆی لە ئاستی چیرۆكەكان و كارەكتەرەكان نزمتر بینی لە رووی ماددی، روخساری، زانستی و كۆمەڵایەتی، ئەوا هەستی خۆ بە كەم زانین و ناڕازیەتی لە ژیانی خۆی بۆ دروست دەبێت. بۆیە ئەو وڵاتانەی میدیای خەڵك و نیشتمانیان هەیە و بەرهەمی میدیایان بەرهەمی خۆماڵییە، بۆ ئاستی بەرهەمە میدیاییەكان كە بەرهەمی دێنن، هەوڵ دەدەن لە هەموو رووەكانەوە نزیك بێت لە ژیان و گوزەرانی وەرگرەكان، چونكە مرۆڤ لە بەردەم ئەو میدیایەی كە بەرهەمەكانی لە ژیانی ئەوەوە دوورە، نەك تەنیا هەستی خۆ بە كەم زانینی بۆ دروست دەبێت، بەڵكو ئەو رەفتارانە، یان كولتوورەی كە فێری دەبێت لە چیرۆكەكانی دراما و فیلم و گۆرانییەكانی تەلەفزیۆن، جیاوازە لەو كولتوور و فەرهەنگەی كۆمەڵگەكەی و ئەوەی لە سەری پەروەردە كراوە و ناتوانێت لاسایی بكاتەوە، بۆیە لە ناخەوە ئازاری دەدات و تووشی قەلەقی لە ناسنامە كولتوورییەكەی دەبێت.
هەرێمی كوردستان سەرباری سیستمە میدیا حزبی و سیاسییەكەی كە سەرچاوەی نائارامین بۆ كۆمەڵگە و تووشی ململانێیەكی بەردەوامی كردووە، رێژەی بەرهەمە هاوردەكان و بیانییەكانی هیندە زۆرن كە لە رووی سایكۆلۆژی، ئابووری، كولتووری و پەروەردەییەوە هێندە لێی دوورن، دەتوانرێت بوترێت پشێوی و نائارامییە دەروونییەكەی بەشێكی زۆری دەگەڕێتەوە بۆ بەركەوتەی لەگەڵ ئەو جۆرە بەرهەمە میدیاییانە.
ئاسەوارەكانی:
1. دروستبوونی قەیرانی ناسنامەی كولتووری و پەروەردەیی و دروستكردنی تاكێكی نائارام.
2. زۆربوونی توندوتیژییە كەسی و خێزانییەكان بەهۆی ئەو نائارامییەی لە بەركەوتەی میدیاكانەوە بۆی دروست دەبێت.
چارەسەرەكان:
1. تەرخانكردنی بودجەیەك بۆ بەرهەمهێنانی بەرهەمی خۆماڵیی میدیا و بە دانانی مەرج كە بگونجێت لەگەڵ ئاستە سیاسی و كۆمەڵایەتی و ئابوورییەكەی كۆمەڵگەدا.
2. كاركردن بۆ بوونی میدیایەكی نیشتمانی.
3. دانانی رێوشوێن وفلتەر بۆ كەناڵە تەلەفزیۆنییەكان سەبارەت بە نمایشی ئەو بەرهەمە بیانییانەی كە رۆژانە پیشانی بینەر دەدرێت.