تیۆری ویلایەتی فەقیه

تیۆری ویلایەتی فەقیه
كێشەی جیاكردنەوەی ئایین لە دەوڵەت لە هەردوو مەزهەبی سوننی و شیعیدا تائێستاشی لەگەڵدا بێت هەر بەردەوامە، جا هەر یەكەیان بە جۆرێك، لە مەزهەبی سوننیدا دوو ئاراستە لەهەمبەر دەوڵەت و ئاییندا هەن، یەكەمیان رای ئیسلامییەكانە و بەتایبەتیش مونزیری ئیسلامی سیاسی و فەیلەسوفەكەی سەید قوتب، ئەو تەوحیدی چوارەمی خستۆتەڕوو كە تەوحیدی حاكمییەیە، لەگەڵ ئەوەی كە زۆربەی زانایانی ئیسلام كۆكن لەسەر ئەوەی كە تەوحیدی خودایی سێ بەشە: (تەوحیدی پەروەردگار،خودایی، سیفات) ئەوەی سەید قوتبیش بیدعەیە، چونكە حاكمییەت كە سەید قوتب مەبەستییەتی تەكفیرە بۆ كۆمەڵگە موسڵمانەكان و چەواشەكردنیانە، بۆیە ئەمە لەلایەن بیرمەندو زانا رەسەنەكانەوە رەتكراوەتەوە، چونكە ئەم پرۆژە فیكرییە مەترسیدارە بۆ قۆناغی داهاتوو كە ناوونیشانەكەی تەكفیرو خوێنڕشتنە، بەراستیش ئەمە روویداوە، كاتێ گرووپگەلێكی پەڕگیری ئیسلامی پەیدابوون كتێبەكانی سەید قوتبیان كردە سەرچاوەو ئیلهام، ئەویش بە تەكفیركردنی خەڵك و رشتنی خوێنیان، بەتایبەتیش لە میسرو جەزائیرو ئەفغانستان و دواجاریش لە عێراق و سوریا و لیبیا، توندڕەویی ئەوانە لە رادەبەدەر بوو، بە كۆچپێكردن و تەكفیرو قاعیدەو دواتریش داعش، رەنگە دواتر دانەی دیكەش پەیدابێت، فیكرە ئیسلامییەكان ئەگەر عەقڵ رەخنەیان لێ نەگرێت هەڵبەت دەبنە مایەی تیرۆرو كوشتن و تەكفیر، بەڵام ئاراستەی دووەم رای چینی میانڕەوەی بیرمەندو قاڵبووەكانی زانستە، ئەوان پێیان وایە- منیش هەر وا- كە ئیسلام ئایین و دنیایە نەك ئایین و دەوڵەت، جیاكردنەوەی ئایین لە دەوڵەت پێویستە بۆ پاراستنی پێگەی ئایین و پیرۆزییەكەی لە ژیانی خەڵكدا، بەڵام ئەستەمە ئایین لە دنیا جیابكرێتەوە، چونكە دنیا ژیانە، بەڵام دەوڵەت ژیان نییە، بەڵكو بەڕێوەبردنی ژیانە، بەڕێوەبردنی ژیانیش بە عەقڵی مرۆڤ دەكرێت نەك بە عەقڵی ئایدیۆلۆژییەتی ئایینی كە لێكدانەوەی جیاوازی تێدایە، بەڕێوەبردنی دەوڵەت بە عەقڵی ئایدیۆلۆژیی ئایینی دەوڵەت دەكاتە گۆڕەپانی ململانێی ئایدیۆلۆژی، چونكە هەموو عەقڵێكی ئایینی لێكدانەوەی تایبەتیی خۆی هەیە جیا لەوی دیكە، زۆریی لێكدانەوەكانیش بۆ دەقێكی دیاریكراو بێسەروبەریی لەنێو كۆمەڵگە درووست دەكات، بۆیە بەڕێوەبردنی دەوڵەتی بەم شێوەیە ئەستەمە، لەبەرئەوە خوای گەورە بواری پێداوین كە بەپێی بەرژەوەندییە گشتییەكانمان دەوڵەت بەڕێوەبەرین، چونكە هیچ كەسێك لێكدانەوەی دروست و راست بۆ دەقێكی دیاریكراو نازانێت، رەنگە لای یەكێك بە شێوەیەك بێت و لای یەكێكی دیكە ئەو لێكدانەوەیە رەتكرابێتەوە، ئەوەی كە وەڵامی راستمان پێدەدات پێغەمبەرە(دخ) نەك ئێمە، هەندێ دەقی روونیش هەیە پێویستی بە لێكدانەوەی كەس نییە، چونكە كەس ناتوانێت لە جێبەجێكردنیدا دوودڵ و راڕا بێت.
ئەمە كورتەیەكی سادە بوو دەربارەی ئەسڵی كێشەكە لە مەزهەبی سوننە، ئەمەم باسكردووە تاكو چیرۆكی ولایەتی فەقیهی لای شیعەمان لا روون بێتەوە، لە مەزهەبی شیعەدا دیسان دوو ئاراستە هەیە، یەكەم رای ئیسلامی سیاسیی شیعی كە كەوتوونەتە بەر كاریگەریی فیكری ئیسلامیی لای ئیخوان موسلمین بەتایبەتیش لای سەید قوتب، بۆیە دەبینین كە زاراوەكانیان بە ناوەڕۆكەوە گۆڕیوە، لەجیاتی حاكمییە زاراوەی ولایە فەقیهیان بەكارهێناوە.
ئەم زاراوەیە دوای شۆڕشی خومەینی لە ساڵی 1979 ناوبانگی دەركرد، چونكە ئەو بۆ یەكەم جار ئەم زاراوەیەی خستە نێو جیهانی سیاسەت و پیادەكردنەوە، هەروەها حاكمییە لە دەقەكانی ئاییندا هەیە لای مەزهەبی سوننە، بەڵام سەید قوتب هێنایە نێو جیهانی سیاسەت و خستیە چوارچێوەیەكی فەلسەفی تیۆریی مەعریفییەوە و قەبارەیەكی گەورەی پێ بەخشی، ئەویش لەئاكامی ئەو هەلومەرجە سەختەی كە لە بەندیخانەكانی میسردا تێیدا ژیاوە، كەواتە تیۆری ولایەتی فەقیه پێش بوونی خومەینی هەبووە، شیعە پێیانوایە كە مەهدی مونتەزیر كە ئیمامی دوازدەمینە لە گەندەڵی و ستەم و چەوسانەوە رزگاریان دەكات، هەر لەبەرئەوە شیعە بە 12 ئیمامی ناسراون كە بریتین لە:
1- عەلی كوڕی ئەبوتالیب 2- حەسەن كوڕی عەلی 3- حوسێن كوڕی عەلی 4- عەلی كوڕی حوسێن زەینولعابدین 5- محەمەد كوڕی عەلی باقر 6- جەعفەر سادق7- موسا كازم 8-عەلی رەزا 9- محەمەد جەواد 10- عەلی هادی 11- حەسەن عەسكەری 12- محەمەد مەهدی مونتەزیر.
دوای مردنی ئیمامی یازدەیەم حەسەن عەسكەری لە ساڵی 260ی كۆچی لە سامەرا كێشەیەك سەری هەڵدا كە كێ شوێنی بگرێتەوە، هەندێ پێیان وایە كە مەهدی شوێنگرەوەیەتی، بەڵام باوكی لە ترسی كوشتنی شاردوویەتەوە، بۆیە ئێستا زیندووەو كاتێ گەندەڵی و ستەم لە دنیادا بڵاودەبێتەوە، ئەو پەیدادەبێت و جیهاد دەكات و دادپەروەری لە سەر زەوی بڵاودەكاتەوە، بەڵام كە خومەینی هات بینی هاتنی مەهدی درێژەی كێشاوەو رەنگە هەزاران ساڵ بەردەوام بێت، لەبەر ئەوە بە پێویستی زانی چارەسەرێك بدۆزێتەوە بۆ وەدیهێنانی چاوەڕوانییەكانی خەڵك، بە شێوەیەك كە زاناترین كەسی ئایینی لەجیاتی ئەو بێت، ئەویش لەلایەن ئایەتوڵاكانەوە هەڵبژێردرێت، واتا ئەنجومەنی شارەزایان، ئەمەش لەپێناو جێبەجێكردنی شەریعەتی ئیسلامی، خومەینی ئەمەشی لە كتێبەكەیدا (حكومەتی ئیسلامی) باس كردووە، بێگومان خومەینی شارەزا بوو لە چۆنێتیی قۆستنەوەی ئەم بیروباوەڕە بۆ سەركردەكانی وڵات، ئەگەر وا نەبوایە نەیدەتوانی ئەو هەموو ماوەیە حوكم بكات، پێموابوو كە ماوەی حوكمیان لەسەرەتادا پەسند بوو، بەڵام لەئێستادا كە سەیری رەوشی ناوخۆ دەكەین دەبینین كە مایەی گەشبینی نییە، چونكە دامەزراندنی دەوڵەت لەسەر بنەمای ئایینی مەزهەبی بریتییە لە ستەمكاریی ئایینی ئایدیۆلۆژی كە ناكۆكە لەگەڵ دیموكراسی و مەدەنییەت، خودی گەلی ئێرانیش كراوەو مەدەنییەو بە سەپاندنی ئەم شێوازە حوكمڕانییە رازی نابێت، كەواتە وڵات تەنیا بە جیاكردنەوەی نێوان دەوڵەت و پیاوانی ئایینی سەقامگیردەبێت، چونكە دەوڵەت بۆ پیاوانی ئایین نییە تا بەڕێوەی ببەن، بەڵام بۆ ئەوەی تێیدا بژین،هەروەها ئەو دەوڵەتە نەتەوەو ئایین و ئایینزای هەمەجۆری تێدایە، بەڵام ئەوانە هەن كەچی مافی سیاسی و ئایینیان نییە، بۆ نموونە لە پێكهێنانی دوا حكومەتی ئێران، كە دەبینین سەرۆك رۆحانی لەم دواییەدا حوكمەتێكی دامەزراند كە نە كورد نە سوننەی تێدا نییە، وەك بڵێی ئەو دوانە نامۆ بن لە ئێران، هەروەها لە رووی پیادەكردن و دەستوورییەوە، چونكە دەستوور رێگەنادات كورد و سوننە ببنە سەرۆك.
بۆیە ویلایەتی فەقیه پرسێكی تیۆرییە لە فیكری شیعەگەریدا بوونی هەبووە، یەكەم كەس كە ئەم تیۆرەی داهێناوە ناوی ئەحمەد نراقی بوو كە لە ساڵی(1829) كۆچی دوایی كردووە، دوای ئەو عەلی ئەلكورانی دێت و هەوڵیداوە بە شەرعیی بكات، كە گوتوویەتی ئەم تیۆرە تەنیا بۆ شیعە نییە، بەڵكو سوننەش بڕوایان پێی هێناوە، واتا گوێڕایەڵیی وەلی موسڵمانان پێویستە، ئەمەش هەمان تیۆرە كە حزبی رزگاریی ئیسلامیی سوننی بە سەرۆكایەتیی تەقیەدین نەبهانی فەلەستینی هێنابووی، دواتریش ئەبوبەكر بەغدادی كە خەلافەتە درۆزنەكەی داعشی پێ راگەیاندبوو لەسەر بنەمای ئەو چەمكە مێژووییانەی كە بۆ سەردەمی تازەمان دەست نادەن، چونكە ئەو چەمكانە لە ئیجتهادی مرۆییەوە سەرچاوەیان گرتووە، نەك لە سرووتی دەقەكانی ئایین، هەتا ئەگەر دەقەكانیش هەبن ئەوا لاوازو جیاوازو و ساختەن و هەندێ كەس بۆ بەرگریكردن لە دەسەڵات دایانناون، خوای گەورەش بواری پێداوین تا دەوڵەت و نیشتمانمان بەپێی بەرژەوەندیی گشتی بەڕێوەبەرین، نكۆڵیش ناكرێ كە بیروباوەڕی مەهدی مونتەزیر لای سوننەش هەیە، بە ڵام بە هەندێ جیاوازییەوە، لە زۆر ئایینی دیكەش بە شێوەی جیاواز هەیە، وەك گوزارشتێك لە تووڕەیی شوێنكەوتووانی ئایین لەم واقیعە تاڵەدا تاكو لە ئازارو دۆزەخی ئەو واقیعە رزگاریان ببێت.
تیۆری ولایەتی فەقیه واتا رابەری شۆڕشی ئیسلامی لەشوێنی مەهدیە، لەسەر هەموو شیعەی جیهان پێویستە گوێڕایەڵی بن، ئەمە لەسەرووی هەڵبژاردنەوەیە، بەڵكو لەلایەن ئەنجومەنی شارەزایانەوە بە پلەی ئایەتوڵاكان هەڵدەبژێردرێت، بۆیە گوێڕایەڵیی واتا گوێڕایەڵیی مەهدی و ئەویش گوێڕایەڵیی پێغەمبەری خوایە، گوێڕایەڵیی پێغەمبەریش گوێڕایەڵیی خوایە، بۆیە كەس ناتوانێ لە قسەی ئیمام یاخی بێت، چونكە یاخیبوون لێی یاخیبوونە لە مەهدی، یاخیبوون لە مەهدی یاخیبوونە لە پێغەمبەری خوا، یاخیبوون لە پێغەمبەریش یاخیبوونە لە خوا، بۆیە دەبینین فتواو مەترسیی ئەم فتوایە لای شیعە چەند مەترسیدارە، چونكە پرۆسەكە بە تێكڕایی زنجیرەیەكە و ئاڵۆزە، كەواتە ولایەتی فەقیه حاكمی رەهای وڵاتە، هیچ بەهایەك بۆ سەرۆك كۆمار و پەرلەمان و هیچ لایەنێك نییە، هەموو بڕیارێك كە حكومەت دەریاندەكات و پەرلەمان دەنگیان لەسەر دەدات پێویستیان بە رەزامەندیی ولایەتی فەقیهه، ئەمەش بێگومان پێچەوانەی پرەنسیبەكانی دیموكراسییە، بۆیە دەبینین زۆربەی ئیمامەكانی شیعە لەم ئاراستەدا دژی خومەینین، ئەمە وێڕای گەلیش كە ئەو دەسەڵاتە گەورانە لە دەوڵەتدا رەتدەكاتەوە، یەكێك لەوانەی دژی خومەینی بوون لە رۆژانی شۆڕشدا ئایەتوڵا مونتەزری بوو كە كاندیدی دوای خومەینی بوو، كە دواتر خومەینی گۆشەگیری كردو دەستبەسەری كرد، ئەم سزایەش تا مردنی لە 2009 هەر بەردەوام بوو، مونتەزری پێیوابوو كە ولایەتی رەوا شەرعی نییە، بەڵكو پێویستە لە پرسە شەرعییەكاندا ولایەتی بەش هەبێت، ئەو بە راشكاوی داوای جیاكردنەوەی ئایینی لە سیاسەت دەكرد، دواتر عەلی خامنەیی دوای كۆچی دوایی خومەینی لە 1989 لەو پۆستە دامەزرا، هەرچەندە خامنەیی نەگەیشتبووە پلەی ئیجتیهاد (واتا قۆناغی ئایەتوڵا)، ئەو پیاوە تائێستا هەر لەسەر رێبازی خومەینی بەردەوامە، ئەوانەی كە دژی ئەو تیۆرە بوون، بریتین لە مورتەزا ئەنساری و ئایەتوڵا میرزا نائینی و ئایەتوڵا شەریعەتمەداری، هەروەها سەرۆكی پێشووتری ئێران محەمەد خاتەمیش ئەو تیۆرەی رەتكردەوە، كە لە سەردەمی حوكمی ئەودا كرانەوەیەك بە رووی جیهاندا هاتەئاراوەو پەیوەندیی لەگەڵ زانایانی سوننەش چاك بوو و رەوشی ناوخۆش بەرەو باشی رۆیشت، بەڵام مەرجی ئەو كەسەی دەبێتە سەرۆك كۆمار دەبێت باوەڕ بە ولایەتی فەقیه بهێنێت، ئەمەش ئاستەنگێكە لەبەردەم ریفرۆمخوازان كە دەیانەوێت وڵات پێشبخەن، چونكە - ئەوانەی ولایەتی فەقیه رەتدەكەنەوە- پێیانوایە كە ئەم تیۆرە هۆكاری هەرەسهێنانی وڵاتە، لەبەرئەوەی ناكرێ ئایدیۆلۆجیەتی مەزهەبێكی دیاریكراو بەسەر وڵاتێكدا بسەپێنرێت كە چەندین نەتەوەو ئایین و مەزهەبی جیاوازی تێدا بێت، ئەوەی مایەی سەرنجە حوسێن خومەینی كە نەوەی خومەینییە بڕوای بە ولایەتی فەقیه نییە، ئەو داوای جیاكردنەوەی ئایین دەكات لە سیاسەت، نموونەی زیندووشمان زۆرن لەوانە لە هەڵبژاردنەكانی 2009دا میرموسەوی كە كاندیدی ریفۆرمخوازان بوو بە زۆرینەی دەنگ سەركەوتنی بەدەستهێنا، بەڵام لەبەرئەوەی باوەڕی بە ولایەتی فەقیه نەبوو، پیاوێكی ئایدیۆلۆجیستی دەمارگیریان هێنا كە مەحمود ئەحمەدی نەژاد بوو و كردیان بە سەرۆكی ئێران. هاوكات لەلایەن زانایانی شیعەوە لە عێراقیش رەتكراوەتەوە لەوانە سیستانی، لە لوبنانیش بە هەمان شێوە، دیارە ئەو تیۆرە لەو حاكمییەتە دەچێت كە سەید قوتب و شوێنكەوتووانی دایانهێنابوو و لەلایەن زۆربەی زانایانی سوننەوە رەتكرابۆوە، هەروەها لە خەلافەت دەچێت كە هەندێ گرووپە ئیسلامییەكان بە جیاوازیی ئاراستەو هەڵوێستەكانیانەوە بانگەوازیان بۆ دەكرد.
دواتر هەندێ سەركردەی عێراقی دێن و بێ شەرمانە دەیانەوێت ئەم تیۆرە بگوازنەوە تاكو لە عێراق پیادەی بكەن، لەگەڵ ئەوەی گەلی ئێران رەتی دەكەنەوەو هیوادەخوازن لێی رزگاربن و ئەگەر ئەزموونێكی مرۆیی سەركەوتوو بوایە ئەوا پەسند دەكرا، ئەو كاتە ئێرانیش لەپێشەوەی دەوڵەتە پێشكەوتووەكان دەبوو، دەتوانم بڵێم كە ئەو تیۆرە لەگەڵ لاوازی و شكستەكەشیدا هۆكارێكی سەركەوتووە بۆ گرتنەدەستی دەسەڵات و پارێزگاریكردن لە شۆڕش و دەستكەوتەكانی، چونكە وەلی فەقیه دەسەڵاتدارەو بێ هەڵەیەو ئەوەی گوتوویەتی و دەیڵێت قابیلی مشتومڕ نییە، چونكە دەسەڵاتی خودایی تەنیا ئەو كەسە هەیەتی كە جێگری مەهدی مونتەزیرەو وەلی فەقیهیش جێگری رەهای ئەوە لە هەموو شتێكی بچووك و گەورەدا.
بەهۆی پابەندبوونی هەندێ گروپی لایەنگری ئێران بەو تیۆرە، هەروەها هەوڵی هەندێ سەركردەی سیاسیی عێراق لە شیعە بۆ گواستنەوەی ئەم ئەزموونەی ئێران بۆ عێراق ریزی شیعە درزی تێكەوت، چونكە هەندێ گرووپی شیعەی نیشتمانپەروەری عێراق ئەم ئەزموونەیان ناوێت و دژایەتیی دەكەن، ئەوان چاك دەزانن كە كە عێراق وڵاتێكی فرە نەتەوەو ئایین و مەزهەبە، گواستنەوەی ئەم تیۆرەش هەڕەشە لە چارەنووسیان دەكات، بۆیە ئەوانەی دژایەتیی دەكەن رووبەڕووی هەڕەشەو لێدان و تیرۆركردن دەبنەوە، نموونەش رۆژنامەنووس كازم لامی بوو كە رەخنەی لە بەرزركردنەوەی وێنەی خومەینی و خامەنەیی گرتبوو و دەستڕێژییان لە ماڵی كرد و خەریك بوو بیكوژن.
دوا وتە
ئێمەی كورد دوای رووخانی سەدام حوسێن لەگەڵ شەریكەكانمان لە بەغدا رێككەوتین كە دەوڵەتێكی دیموكراسی و مەدەنی و فیدڕاڵی دابمەزرێنین، بۆ ئەوەی عێراقی تازە ببێتە نموونەیەكی جوانی دیموكراسی لە ناوچەكەدا، بەڵام بەداخەوە عەقڵییەتی ئایینی ئایدیۆلۆژی بەسەر كۆنتڕۆڵی عەقڵییەتی مەدەنیدا زاڵبوو، بەم شێوەیە دەوڵەت بەرەبەرە بوو بە دەوڵەتێكی ئایینی ئایدیۆلۆژی، هەروەها پەرلەمانی عێراقیش كە باڵاترین دەسەڵاتە بوو بە ئامرازێك بۆ تێپەڕاندنی یاساو بڕیارە تایفەگەرییەكان، وەك یاسای حەشدی شەعبی و ئەو بڕیارو یاسایانەی زیان بە هەرێمی كوردستان دەگەیەنن، دوا بڕیاری هەڵەو ستەمیش رەتكردنەوەی هەڵدانی ئاڵای كوردستان بوو لە كەركوك، هەروەها ریفراندۆمی كوردستان و لەبەرچاونەگرتنی رای فراكسیۆنە كوردستانییەكان، ئەمەش وای لە پەرلەمانتارانی كوردستان كرد لە دانیشتنی پەرلەمان بكشێنەوە، فراكسیۆنە كوردستانییەكان هەوڵیاندا دیالۆگ لەگەڵ بەغدادا بكەن، بەڵام دیارە سووربوونی پێشوەختە هەبوو كە كوردستان بكرێتە ئامانج، لەوانە لەكارلابردنی پارێزگاری كەركوك كە بڕیارێكی تەواو سیاسی بوو، چونكە پارێزگای كەركوك سەر بە یاسای ساڵی 2004ی برێمەرە، كەچی پەرلەمان پشتی بە یاسای ساڵی 2008 بەست، ئەمەش سەرپێچییەكی ئاشكرایە، بێگومان ئەگەر دادگای فیدڕاڵی بڕیارێكی درووستی دەربكردایە پێویست بوو رەتی بكردایەوە، هەرچەندە بڕوامان بەو دادگایەش نییە، چونكە ئەویش هاتە پاڵ هەڵوێستی دژ بە ریفراندۆمی كوردستان، بۆیە هەر بڕیارێك كە بەغدا دژی كوردستان دەریبكات بە تەواوەی سیاسییە و رەتدەكرێتەوە، كوردستانیش مافی خۆیەتی بڕیاری سیاسی دژی بەغدا دەربكات، چونكە هەڵوێست و بڕیارە سیاسییەكان بەهای یاسایی و دەستوورییان لەدەست دەدەن، بۆیە پێویستە پەنا بۆ یاساو دەستوور بەرین، ئەگەر نا وڵات بێ سەروبەر دەبێت.
لە راستیدا ئەم تایفگەرانە بەم سیاسەتانە ستەمكارانەیان دەرحەق كوردستان وا دەكەن كە گەلی كوردستان زیاتر بە پرەنسیبی سەربەخۆییەوە پابەندبێت، هەروەها بەشداریی كارا بكات لە ریفراندۆمی كوردستان، ئەوان كۆتاییان بە شەراكەتی نیشتمانی هێناو هیچ شتێك ئێمەو بەغدا بەیەك نابەستێتەوە، بۆ مێژووش گەلی كوردستان هۆكار نییە لە دابەشبوونی عێراق ئەگەر رووبدات، بەڵكو ئەوانەن كە دەستووری عێراقیان پێشێلكردووە، هەروەها پابەندنەبوون بە رێكەوتنە سیاسییەكانی دوای رووخانی رژێمی بەعس، ئەوان هانی گەلی كوردستانیان دا پەنا بۆ ریفراندۆم ببەن، بۆیە سەربەخۆیی كوردستان كۆتایی بە كێشەی كورد دەهێنێت لە عێراق، گەلی كوردستانیش حوكمڕانیی پاشایەتی و كۆماری و بەعسی و دەعوەی ئیسلامی تاقیكردەوە كە تەنیا ماڵوێرانی و كوشتن و ئەنفال و گۆڕی بەكۆمەڵ و هەڵەبجەو بڕینی بوودجەی لێ بینییەوە، با ئەم جارە حوكمڕانیی كوردستانی تاقی بكەینەوە و خۆمان حوكمی خۆمان بكەین و لەم بوارەشدا ئەزموون و شارەزایی و توانایەكی چاكمان هەیە، كە بتوانین سەركەوتوو بین و مێژوویەكی دێرینمان هەیەو و خەبات و قوربانییەكی زۆرمان داوە و سەركردایەتییەكی دلێرو چالاك و سوپایەكی نیشتمانیمان هەیە و خاوەن سامانێكی هەمەجۆری سرووشتین و لە بواری پەروەردەشدا پێشكەوتووین.


* سەرۆكی فراكسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردستان لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق

Top