كورد پتر لە سەدەیەكە بە دوای ئاسایش و مافە سروشتییەكانی خۆیەوە وێڵە، لەوانەیە لە هەموو میللەتانی دیكەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست بەسەبرتر بووبێت بۆ گەیشتن بەو ئامانجانەی. كورد بۆ ئەوی بە ئاسایشی كۆمەڵگەكەی و بە مافە سەرەتاییەكانی بگات، گەلێك ڕێگا و بیر و ئایدیۆلۆژیای تاقیكردۆتەوە، گەلێك سەروماڵی بەخشیوە، گەلێك برایەتی و ڕێككەوتنی بەستووە.
هەرێمی كوردستان، لەدوای پتر لە سەدە و نیوێك لە لەبەین بردنی میرنشینە كوردییەكان لەلایەن هەردوو دەوڵەتی عوسمانی و قاجاری-یەوە، یەكەم قەوارەی حوكمڕانیی كوردە كە چ لە ڕووی جوگرافیاوە هێندە فراوان بێت، چ لە ڕووی كاتەوە هێندە بەردەوام بێت، چ لە ڕووی ئابوورییەوە توانای خۆبژێوی هەبێت و، چ لە ڕووی پێوەندییە هەرێمایەتی و نێودەوڵەتییەكانەوە هێندە بەپێگە و كاریگەر بێت.
بۆیە پرسیارە سەرەكییەكانی ئەمڕۆكەی گەلی كوردستان لەوەدا خۆی دەنوێنێت: ئایا هەرێمی كوردستان پێویستە بكرێتە دەوڵەتێك، یان دەكرێت لەم جوغزەی ئێستایدا بەردەوام بێت؟ ئایا پێشینەی گەلی كوردستان لەنێوان جاڕدانی دەوڵەت و لەنێوان بەرقەراركردنی دیموكراسی و دابینكردنی بژێویدا، كامیانە؟ ئایا بەڕاست چەمكەكانی دەوڵەت، ئازادی، دیموكراسی، دادپەروەری لە یەكدی دابڕاون و دەكرێت قۆناغ بەندییان بكەین و لە پڕۆژەیەكدا لەناو كۆمەڵگەدا بەپێی پلانێك و یەك لەدوای یەك بیانچەسپێنین، یان بەیەكەوە گرێدراون و بەبێ یەكدی ناكرێت بیریان لێ بكەینەوە؟ زۆر بە وردی، دەكرێت كۆمەڵگە بە دیموكراسی بكرێت پێش ئەوەی دەوڵەت دابمەزرێندرێت؟
لەم ڕۆژانەدا ئەم پرسیارانە بە یەكەوە و بە جیاجیاش، بە هەر مەبەستێك بێت، لەلایەن كەسان و ناوەندانێكەوە دەورووژێندرێن و جۆرێك لەوەڵامچوو و وەڵامی ورد دەدرێنەوە، خەڵكیان پێ تەیار دەكرێت بەم یان ئەو باردا. ئێستا سەردەمی گفتوگۆی دڵسۆزانە و ڕاستگۆیانەیە، ئێستا ساتەوەختی بڕیاردان و بەیەكەوە كاركردنە، ئێستا سەردەمی هەڵڕشتنی سەرجەم خەرمانەی ئەزموون و بیرو هزری كۆكراوەی سەدەیەكمانە، بۆیە دەبێت گفتوگۆكانیشمان لەو ئاست و بەرپرسیارەتیەدا بێت، نەك بە ڕق و كینە سیخناخ بكرێت.
ئێستا سەردەمی مانشێتی نووسەر و هزرمەند و سیاسییە جیهانییەكانی وەك (كۆتایی، مردنی، هەڵوەشانەوەی....) سنوورەكانی سایكس پیكۆ و هیواكانی دامەزرانی دەوڵەتی كوردستانە، بۆیە دەبێت پتر زانستییانە یەكتری بدوێنین و پتر دڵفراوانانە لە یەكتری تێبگەین و پتر بە هەماهەنگی بە یەكەوە كاربكەین، تا ئەو پرۆسەیەی كە پێی دەڵێین دەوڵەتی كوردستان و پتر لەسەد ساڵە خەركیین، بەئەنجامی بگەیەنین.
***
دەوڵەت لە ڕوانگەی هزرمەندانی گرێبەستی كۆمەڵایەتییەوە، وەك هۆبز و لۆك، مەخلوقێكی دەستكردی مرۆڤ خۆیەتی، بە واتای دەوڵەت سروشتكرد نییە و لەسەر زەویش دادەمەزرێندرێت. ئەم هزرمەندانە شكۆییان بۆ مرۆڤ وەك تاك و كۆمەڵ گەڕاندنەوە بەوەی ڕوونیان كردەوە كە تاكەكان بەشێكی سەرەكین لە پرۆسەی دامەزراندنی دەوڵەتدا، بەوەی سەلماندیان دەوڵەت دامەزراندن پرۆسەیەكی هۆشمەندانەیە و مرۆڤەكان پلانی بۆ دادەنێن و مەبەستیان لەپشت دامەزراندنیەوە هەیە. سەلماندیان دەوڵەت بەبێ ویست و پلان و جێبەجێكردن دانامەزرێت.
تێڕوانینی گرێبەستییانە بۆ دەمەزرانی دەوڵەت هەروا لەخۆوە و لەهێكڕاوە سەری هەڵنەدا، بەڵكو لەلایەك بەرهەمی لێوردبوونەوە و تێڕامان و لێكۆڵێنەوەی هەزاران ساڵی خودی مرۆڤە لە پرۆسەی دامەزراندنی دەوڵەت، لەلایەكی تریش سەرجەم هزرمەندانی تیۆرەكە جەخت دەكەنەوە لەسەر ئەوەی كە دامەزراندنی دەوڵەت مەسەلەیەكی ئامانجدارە، واتا دەوڵەت بۆ هێنانەدی كۆمەڵێك ئامانج دادەمەزرێندرێت، هەر ئەمەش دەتوانێت تەفسیری ئەو گۆڕانكارییە بەردەوامەمان بۆ بكات كە بە سەر جۆرەكانی دەوڵەت و سیستەمە سیاسییەكان و سنوورەكاندا دێن.
لەلای هزرمەندی ئینگلیزی تۆماس هۆبز (١٥٨٨-١٦٧٩) ئامانجی سەرەكیی دەوڵەت بەرقەراركردنی ئاسایش و ئاشتەوایی كۆمەڵایەتییە. هۆبز پێیوایە بەهای یەكەم لە ژیانی مرۆڤدا ئاسایشی سەروماڵیەتی. مرۆڤەكان لەپێش قۆناغی دەوڵەتدا تاك تاك دەژین و هەمووشیان مەترسین بۆ سەر سەروماڵی یەكدی و هەموویان دوژمنی یەكدین و هەموویان یەكتری لەبەین دەبەن و ڕێسای جەنگەڵ زاڵە بەسەر ژیانیاندا، ئاسایش بەرقەرار نییە و ئاشتەوایی بوونی نییە و لەوەشەوە كەسیش ئازاد نییە. بۆیە تاكەكان لە ڕێگەی ئەنجامدانی گرێبەستێك لە نێوانیاندا، كە خودی فەرمانڕەوا بەشێك نییە لێی، دەستبەرداری هەموو مافەكانیان دەبن بۆ فەرمانڕەوا لە بەرامبەر یەك ئامانجدا، ئەویش بەرقەراركردنی ئاسایشە، بەمەشە ژیانی مرۆڤەكان لە پەرتەوازەیی و تاك تاكییەوە دەگوازنەوە بۆ كۆمەڵگە، كۆمەڵگەیەكی سیاسی كە پێی دەوترێت: (دەوڵەت). هێشتا بەلای هۆبزـەوە ئەو ڕەهاییەی دەسەڵات بەماناتر و پێویستترە بۆ ژیانی تاكەكان وەك لە بەناو ئازادییەكەی پێش دامەزراندنی دەوڵەت.
لێرەدا هۆبز جەخت دەكاتەوە لەسەر ئەوەی دامەزراندنی دەوڵەت بریتییە لە پرۆسەی كۆكردنەوەی سەرجەم ماف و ئازادییەكانی تاكەكان لە ژێر دەسەڵاتی ناوەندێكدا (جا ئەو ناوەندە چ تاكێك بێت، یان گروپێك وەك پەرلەمان) و دووبارە پێناسەكردنەوە و داڕشتنەوەیان لەبەر رۆشنایی ئامانجێكی سەرەكیدا، ئەویش بەرقەراركردنی ئاسایش و ئاشتەوایی و پاراستنی سەروماڵی تاكەكانە.
كەواتە بەلای هۆبزەوە ئازادی دوای دامەزراندنی دەوڵەت ماناكەی دیاری دەكرێت و ساغ دەكرێتەوە و فەراهەم دەكرێت. بەڵام بەلای هزرمەندی ئینگلیزی جۆن لۆك (١٦٣٢-١٧٠٤) مرۆڤەكان لە قۆناغی پێش دەوڵەت دامەزراندندا لە ژێر سایەی یاسای سروشتیدا دەژین، هەموویان یەكسانن، ئاشتەوایی بەرقەرارە، بەڵام بەهۆی نەبوونی یاساوە، بەهۆی نەبوونی دەسەڵاتێكی گشتییەوە كە یاسا جێبەجێ بكات، بەهۆی نەبوونی هێزی پابەندكردنی تاكەكان بەیاساوە، هەرچەند قۆناغی سروشتی بە یەكسانی و دادپەروەری و ئاشتەواییش ناسرابێت، بەڵام قۆناغێكی شلۆقە و بەردەوامییەكەی مسۆگەر نییە، بەڵكو زۆر راگوزەرە و ئەگەر چارەسەر نەكرێت، ئەوا هێندە نابات لەبار دەچێت و دەبێتە فەوزا و هەموو دادپەروەری و یەكسانی و ئاسایشەكەی لە بەین دەچێت. بۆیە تاكەكان لە ڕێگەی گرێبەستێكەوە لەگەڵ فەرمانڕەوادا دەستبەرداری هەندێك لە مافەكانیان دەبەن، بایی ئەوەندەی كە فەرمانڕەوا بتوانێت مسۆگەری یەكسانی و ئازادییە سروشتییەكەی تاكەكان بكات. بەوەش دەوڵەتێك دادەمەزرێنن كە تیایدا فەرمانڕەوا بەرپرسیار دەبێت لە بەردەم تاكەكاندا، تاكەكانیش دەتوانن هەمیشە فەرمانڕەوا بگۆڕن. بە واتای دەوڵەتێك بە سیستەمێكی دیموكراسی دادەمەزرێنن. كار و ئامانجی ئەو دەوڵەتەش پاراستنی ئازادی و دادپەروەری و سەروماڵی هاوڵاتییەكانیەتی.
كەواتە بەپێی هەردوو هزری هۆبز و لۆك مرۆڤ ناتوانێت بەبێ دەوڵەت، نە ئاسایشی سەروماڵی پارێزراو بێت و نە ئازاد بێت و نە یەكسان بێت. هەرچی دیموكراسیشە ئەوا شتێك نییە لەدەرەوەی دەوڵەت و مەسەلەی دەوڵەت، بەڵكو سیستەمێكی بەڕێوەبردنی خودی دەوڵەتە. بۆیە بەوپێیە بێت هەموو چەمكەكانی وەك یەكسانی و ئازادی و دادپەروەری و ئاسایش و ئاشتەوایی و دیموكراسی، بەبێ دەوڵەت ناكرێت دیاریكراو و بەرقەرار و بەردەوام بن.
***
كاتێك دەوڵەتی عوسمانی لە سەردەمی جەنگی یەكەمی جیهانیدا هەڵوەشێندرا، گەلانی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست لە دوو كێشەی سیاسیی گەورە و دێریندا دەژیان كە پێویست بوو لە هەلومەرجی دوای دەوڵەتی عوسمانیدا بێنە چارەسەركردن، ئەوانیش، یەكەم: كێشەی پێوەندی نێوان هاوڵاتی و دەوڵەت كە خۆی دەبینییەوە لەوەی پێوەندییەكە بەلای دەوڵەتدا قورس بوو، بە واتای هاووڵاتی لە بەردەم دەوڵەت و فەرمانڕەوادا هیچ مافێكی نەبوو. كێشەی دووەم: خۆی لە كێشەی پێوەندی نێوان گروپەكان دەبینییەوە، وەك نەتەوەكانی سەردەست و نەتەوە ژێردەست و داگیركراوەكان وەك تورك لە بەرامبەر عەرەب و كورددا، هەروەها كێشەی نێوان گروپە ئایینی و مەزهەبییەكان لەبەرامبەر یەكتریدا، تیایدا موسڵمان لە بەرامبەر مەسیحی و ئێزیدی، سوننە لە بەرامبەر شیعەدا، ...تاد. ئەمەش بێگومان لە هەر وڵات و شوێنێكدا لە بەرژەوەندی گروپێك خۆی دەبینییەوە، هەندێك جاریش هەمیشە گروپێك و لە هەموو شوێنێكدا بێ ماف و ژێرچەپۆك بوو.
دەوڵەتە نەتەوەییە نوێیەكانی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست كە دوای جەنگی یەكەم هاتنەدامەزراندن، وایان لێ چاوەڕوان دەكرا كە بەپێی گرێبەستێكی نوێی كۆمەڵایەتی، كە پتر لە دەستوورەكانیاندا خۆی دەبینییەوە، ئەم دوو كێشە سیاسییە دێرینە زەحمەتەی گەلانی ناوچەكە چارەسەر بكەن، بەڵام دەرەنجام سەرجەمیان نەیانتوانی ئەم دوو كێشەیە چارەسەر بكەن و بگرە قووڵتر و زەحمەتر و قەیراناویتریشیان كردنەوە، ناوچەكەشیان دووچاری شكەستی ئاسایش و ئاشتەوایی و دیموكراسیش كرد. شەڕەكانی نێوان گروپەكانی ناوخۆی دەوڵەتەكان (شۆڕشەكانی كورد بە نموونە)، سەرهەڵدانی دەوڵەتە ملهوڕە زەبەلاحەكان لە بەرامبەر هاووڵاتیدا كە هەمیشە زیندانەكانیان لە ئازادیخوازان و داكۆكیكەرانی دیموكراسی پڕ بوو، شەڕە خوێناوییە نێودەوڵەتییەكانی وەك شەڕی عێراق- ئێران، عێراق- كوێت، ئیسرائیل-عەرەب و...تاد نموونەی زەقی بەرجەستەكەری ئەو شكستەن.
ئەو شكستەی دەوڵەتە نوێیەكانی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست لەبوارەكانی دوو ئەركە سەرەكیەكەی دەوڵەتدا، وەك هۆبز و لۆك ئاماژەیان پێدا، ئاماژەیە بۆ یەك ڕاستی ئەویش ئەوەیە كە گرێبەستە كۆمەڵایەتییەكانی ئەو دەوڵەتانەیان پێ دامەزرابوو، پێویستیان بە هەڵوەشاندنەوە و دووبارە داڕشتنەوەیە. بە واتای ئەم دەوڵەتانە پێویستە دووبارە و لەبەر ڕۆشنایی تیۆرەكانی گرێبەستی كۆمەڵایەتیدا دابڕێژرێنەوە، بە شێوەیەك كە بتوانن ئەركی بەرقەراركردنی ئاسایش و گەرەنتی كردنی یەكسانی و ئازادی لە ڕێگەی سیستەمێكی حوكمڕانیی دیموكراسییەوە بەجێ بگەیەنن. چونكە قەوارەی دەوڵەت و پێكهاتە مرۆیی و سیستەمە سیاسییەكەی و چوارچێوەی خاكەكەی دەكەوێتە سەر گرێبەستە كۆمەڵایەتییەكەی.
بە واتای گرێبەستی كۆمەڵایەتی دیاری دەكات، دەبێت دەوڵەت چ شێوازێك و چ سیستەمێكی سیاسی و حوكمڕانی و چ خاكێكی هەبێت. شكستی دەوڵەت لە جێبەجێكردنی گرێبەستی كۆمەڵایەتیدا كە خۆی دەبینێتەوە لە بەرقەراركردنی ئاسایش و مسۆگەركردنی یەكسانی و ئاشتەوایی و دادپەروەری و ئازادیدا، مانای شكستی خودی دەوڵەتەكە دەدات. هەر ئەم ڕاستیەی سەرەوەشە كە دەتوانێت شیكردنەوە و تەفسیرێكی ڕاست و دروستمان بداتێ لەبارەی بەردەوام گۆڕانی سیستەمە سیاسییەكان و شێوازەكانی حوكمڕانی و سنووری دەوڵەتەكان.
كەواتە ئێستا ناوچەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست لە سەردەمی شكستی دەوڵەتانی نەخشەی سایكس پیكۆ لە جێبەجێكردنی گرێبەستە كۆمەڵایەتیەكانیاندا دەژین. چی دیكە ئەو دەوڵەتانە ناتوانن بەردەوام بن.
***
گەلی هەرێمی كوردستان، لانیكەم لە ماوەی ئەم سەد ساڵەی ڕابردوودا، هەمیشە بە دوای ئاسایش و ئاشتەوایی و مافە سروشتییەكانیدا وێڵ بووە. لەو كاتەوەی چانسی دامەزراندنی دەوڵەتێكی لە دوای جەنگی یەكەم لەكیس چوو، هەمیشە لە كۆششدابووە بۆ ئەوەی لانیكەم، لە چوارچێوەی گرێبەستە كۆمەڵایەتییە بە زۆر سەپێندراوەكانی دەوڵەتی عێراق لە سەردەمی پاشایەتیەوە تا دوا دەستووری عێراق لەساڵی ٢٠٠٥، لەلایەك ببێتە لایەنێكی یەكسانی گرێبەستەكە و لەلایەكی تریش بە ئاشتی و مافە سروشتیەكانی خۆی بگات. بەڵام دەرەنجام چی بوو؟ شكستی دەوڵەتی عێراق لە جێبەجێكردنی گرێبەستە كۆمەڵایەتییەكانی، شكستێكی قووڵ تا ئەوەی كۆمەڵگەی عێراق دووچاری شەڕە نێودەوڵەتییەكان، شەڕە ناوخۆییەكان (نەتەوەیی و تائیفی)، ناسەقامگیری ئاسایش، شكستی دیموكراسی، تا ئەوەی سەرجەم مافە سروشتییەكانی تاك و گروپەكان كە خۆیان دەبیننەوە لە یەكسانی و دادپەروەری و ئازادیدا لەبەین چوون. لێرەوە دەبێت بزانین پیرۆزیی پابەندبوون بە گرێبەستی كۆمەڵایەتی دامەزرێنەری دەوڵەتێكی وەك عێراق تا ئەبەد نبیە، بەڵكو بەندە بەتوانای دەوڵەتەوە بەجێبەجێ كردنی بەندەكانی گرێبەستەكە كە خۆی دەبینێتەوە لە بەدیهێنانی ئاسایش و دیموكراسی بۆ گەلانی عێراق.
لێرەوە گەلی كوردستان مافی تەواوی خۆیەتی كە لەسەرجەم گرێبەستیەكانی پەیوەست بە دەوڵەتی عێراقی دەربچێت و گرێبەستێكی كۆمەڵایەتی تایبەت بە دامەزراندنی دەوڵەتی خۆی ئەنجام بدات، گرێبەستێك بتوانێت لەچوارچێوەی هزری هۆبز-دا ئاسایشی بۆ مسۆگەر بكات و لە چوارچێوەی هزری لۆك-دا و لەڕێگەی سیستەمێكی دیموكراسەوە یەكسانی و دادپەروەری و ئازادی بۆ تاكەكانی مسۆگەر بكات.
لێرەوە پرسیار ئەوەیە ئایا دەكرێت، وەك هەندێك بانگەشەی بۆ دەكەن، دامەزراندنی سیستەمێكی دیموكراسی بكەینە پێش مەرجی دەرچوونمان لە گرێبەستی كۆمەڵایەتی دەوڵەتی عێراق و دامەزراندنی دەوڵەتی كوردستان؟
دوای ئەوەی تا ڕاددەیەك، لە چوارچێوەی تیۆری گرێبەستی كۆمەڵایەتی، لە دەوڵەت تێگەیشتین، لێرەوە دەبێت بچمەوە سەر ناسینی دیموكراسی و دەبێت بڵێم: بە هەر شێوازێك پێناسەی دیموكراسی بكەین، ماناكەی لەوە دەرناچێت كە بریتییە لە (مەزهەبێكی سیاسییە و هەوڵ دەدات بۆ مسۆگەركردنی پیادەكردنی دەسەڵات و سەروەری دەوڵەت لەلایەن گەلەوە)، بەواتای ناكرێت بیر لە دیموكراسی بكرێتەوە، وەك لە چوارچێوەی هزری (لۆك)یشدا ئاماژەمان پێدا، بەبێ دەوڵەت و پێش دامەزراندنی دەوڵەت. بەپێچەوانەوە خۆی سیستەمی دیموكراسی دوای دامەزراندنی دەوڵەت ڕێگایە بۆ جێبەجێكردنی ئەركەكانی دەوڵەت. ئەمە لە مێژووی سەرهەڵدانی دەوڵەتە نەتەوەییەكانی ئەوروپا و سەرهەڵدانی سیستەمە دیموكراسییەكانیاندا بە ڕوونی دەردەكەوێت. بەواتای خودی پرۆسەی بە دیموكراسی كردنی حوكمڕانی بەدەر نییە لە دامەزراندنی دەوڵەت، بەڵكو پێشمەرجەكەی دامەزراندنی دەوڵەتە.
لێرەوە دەتوانین بڵێین ئێستا گەلی كوردستان لە بەردەم دووڕیانێكدایە، دووڕیانێك خۆی دەبینێتەوە لە هەڵبژاردنی ڕێگای مانەوە لە چوارچێوەی گرێبەستە كۆمەڵایەتییەكانی دەوڵەتی عێراقی شكستخواردوو لە وەدیهێنانی ئاسایش و دیموكراسیدا، لەوەشەوە سووڕانەوەی بەردەوام لە گێژاوی كێشە ناوخۆییەكانی گەلانێك و سەردەمانێك كە هەندێك جار تایملاینەكەی دەگەڕێتەوە بۆ هەزاران ساڵ پێش ئێستا و هیچ پێوەندیەكی بە گەلی كوردستانەوە نیە، لەوەشەوە هەمیشە تێوەگلاندنی و هەوڵی لەناوبردنیشی وەك لە ئەنفال و كیمیابارانەكاندا بینیمان، لە كۆمەڵكوژییەكانی داعش بینیمان، یان لەباشترین باریدا سفر كردنەوەی دەستكەوەكانی كە بەڕەنجی خۆی وەدەستی دەهێنێت، وەك لەكشانەوەی ئیدارە لە سەردەمی سەددام بینیمان و بڕینی بودجە و مووچەی هەرێمی كوردستان وەك لەسەردەمی ئێستادا دەیبینین. یان هەڵبژاردنی ڕێگای جیاكردنەوەی گەلی كوردستان و بەستنی گرێبەستی كۆمەڵایەتی تایبەت بە دامەزراندنی دەوڵەتی كوردستان تا هەردوو ئەركە گرنگەكەی دەوڵەت جێبەجێ بكات لە هێنانەدی ئاسایش و ئاشتەوایی كۆمەڵایەتی و مسۆگەر كردنی یەكسانی و ئازادی لەڕێگەی سیستەمێكی دیموكراسییەوە. لە ڕێگری لەوەی داعش و وێنە كۆپیە جیاجیاكانی ببنە مەترسی بۆ سەر ژیان و كەرامەتی هاووڵاتییەكانی، ڕێگریكردن لە دەستێوەردانی ناوەخۆ و دەرەكی لە سۆنگەی كێشە چارەسەر نەبووەكانی گەلان و ناوچەكانی تری عێراق كە بەرژەوەندییەكانیان دوور و نزیك پێوەندی بە گەلی كوردستانەوە نییە.
دامەزراندنی دەوڵەتی كوردستان پرۆسەیەكە سەد ساڵ لەمەوبەر دەستی پێ كردووە و ئێستا لە قۆناغی كۆتایی خۆیدایە. گەلێك خوێن و هزر و توانای كۆمەڵگەكەی بۆ دابین كراوە، پرۆژەیەكی مێژووییە و هەموو گەلی كوردستان بەشدارییان تێدا كردووە و ئەركی سەرشانی هەمووانیشە، لەپێش هەمووانەوە رۆشنبیر و نووسەر و هزرمەندەكانی، كە پشتگیری بكەن، بە وردی و دیقەتەوە جێبەجێ بكەن، لەناو رق و كینە و كێشە سیاسییە لابەلاكاندا سست و كاڵی نەكەنەوە.


* مامۆستای زانكۆ