لەم سەدەیەدا كاتی ئەوە هاتووە كە هەموو بڕیاربەدەستانی جیهان ئەو راستییە بزانن كە كوردقڕانی سەدەی رابردوو وەڵامێكی ڕوون و ئاشكرای بەوان دایەوە كە سڕینەوەی ناسنامەو زمان و مۆرك و كەلتوری گەلان تاوانێكە و دژ بە ویستی خوا و، پێچەوانەش بە یاسا نێودەوڵەتییەكان دەوەستێتەوە.
لەم سەدەیەدا دەبێت ئیدی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بزانێت كە (سایكس پیكۆ) و (لۆزان) چ كارەساتێكیان بە ڕووی ئەم كوردەدا كردەوە؟ پێویستە ئەوەش بزانن كە جینۆسایدی كوردان پەیامێكی توندی بەوان گەیاند كە بەزۆر پێكەوەلكاندنی گەلان و تێكەڵكردنی خاك و نیشتمانەكان، هەنگاوێكی چەند كارەسات هێنە.
ئێستا كاتی ئەوەیە كە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیی بۆ قەرەبووكردنەوەی زیانەكانی ئێمە و، سڕینەوەی گوناهەكانی خۆیان، هەر ئەوەیان لە پێشدایە كە مافی پێكەوە ژیانی ئارەزوومەندانە و مافی بڕیاردانی چارەنووس بۆ ئێمەش بە ڕەوا بزانن.
ئەمڕۆ كاتی ئەوەشە كە ئێمەی كورد خۆمان لە نێوخۆماندا، لەو راستییە بگەین كە كوردقڕان لەناوبردنی هەمووان بوو، تەنانەت ئەوانەش كە لە بەرەی داگیركەراندا بە دوای سەلامەتیدا دەگەڕان، چونكە كورد لە دیدی داگیركەراندا هەمیشە بەرلەوەی (راو بیرو بۆچوون) بێت، (بوون) بووە، بەر لەوەی (ئینتیما) بێت، (وجود)بووە.
ئەمساڵیش (2016) كە تێپەڕبوونی (100) ساڵە بەسەر سەرەتاكانی دابەشكردنی خاكی ناوچەكە و بەخشینەوەی خاكی كوردستانیش بە وڵاتانێكی دروستكراوی ناوچەكە.
ئەمڕۆ لەم هەل ومەرجە نێودەوڵەتییەی كە ناوچەكەشی گرتۆتەوە، پێویستە وەك سەرەتایەك رێكخراوە تایبەتمەندەكانی پەیوەست بە مەسەلە سیاسیی و نەتەوایەتییەكانەوە كەمپینی جۆراوجۆر رێك بخەن، بە مەبەستی بیرخستنەوەی زلهێزانی جیهان بەو هەڵەو تاوانەی كە پێش سەدەیەك دەرهەق بە ئێمەیان كردو، كوردیان لە دەوڵەتی سەربەخۆ بێبەش كردو، بەم هۆیەشەوە كوردیان تووشی ئەو هەموو كارەساتە كرد لەگشت پارچەكانی كوردستاندا.
وا چاكە ئەمجارەیان هەموومان بە یەكڕیزی و یەكدەنگی بێینە ئەم مەیدانەوە و هەمووشمان دوور لە جیاوازیی بیر و بۆچوونی سیاسی و حزبی و ئایینی، كۆك بین لەسەر ڕەوایەتیی سەربەخۆیی كوردستان بە ڕەچاوكردنی ئەم راستییانەی لای خوارەوە:
1- لەگەڵ دامەزراندنی دەوڵەتی عێراقی عەرەبیدا لەلایەن ئینگلیزەكانەوە و بە زۆر لكاندنی ویلایەتی موسڵ بەو دەوڵەتەوە، حكومەتە یەك لە دوای یەكەكانی عێراق بە چاوی كەمینەیەكی ترسناكەوە لە كوردیان روانیوە و، لە پێناوی لاوازكردن و كۆنترۆڵكردن و دواجاریش قڕكردنیدا خۆیان لە بەكارهێنانی هیچ شێوازێكی نایاسایی و نائاسایی و نامرۆڤانە، نەپاراستووە، جا سەردەمێك بە نكۆڵی كردن لە مافە رۆشنبیرییەكانی، سەردەمێكیش بە گۆڕینی ناوی شاروگوندەكانی، سەردەمێكی دیكەش بە بەعەرەبكردن و جارێكیش بە راگوێزانی، جارێكی دیكەش بە سووتماككردنی خاكی، دواجاریش ناپاڵم و كیمیا پیاكردنی و هەوڵدان بۆ كوشتن و لەناوبردن و قڕكردنی لە ژێر ناوی سوورەتێكی قورئانی پیرۆزدا.
2- لە ڕووانگەی ئەو راستییەی كە جیاوازی ڕەنگ و دەنگەكان نیشانەیەكە لە نیشانەكانی دەسەڵات و توانای خودای گەورە، بۆیە هەر هەوڵێك بۆ سڕینەوەی ناسنامە و زمان و مۆرك و كەلتووری گەلان تاوانێكە و دژ بە ویستی خوایە و خودای گەورە قبووڵی ناكات.
3- لە ڕووانگەی ئەو راستییەش كە مافی سروشتی و خواپێداوی خۆمانە خاك و نیشتمان و زێدی باو و باپیرانی خۆمانمان خۆش بوێت، بەتایبەت كوردستانی ئێمە، كە خوای گەورەش لە قورئانی پیرۆزدا ئاماژەی بۆ شوێنی بەرچاو و هەڵكەوتووی دەكات، وەك خاكێكی پڕ خێر و بەرەكەتی نەبڕاوە كە شایانی ئەوە بوو، ببێتە شوێنی نەجات بوون و لانكەی دووەمی مرۆڤایەتی و چەق و سەنتەری دیمۆگرافی بازنەی ژیانی مرۆڤایەتی.
4- لە ڕوانگەی ئەوەی كە پێكەوەژیان و پێكەوەبوونی مرۆڤەكان لە بچووكترین بازنەدا تا پێكەوەبوونی گەلان لەیەك دەوڵەتدا، ئیرادەی ئازاد و قبووڵكردنی سەربەستانەی دەوێت، بۆیە پێویستە ئێمە ئەوە بە جیهان رابگەیەنین كە گەلی كوردستان لە لكاندنی بەم عێراقەوە پرسی راستەقینەی پێنەكراوە، بۆیە مافی بڕیاردانی چارەنووسی خۆی هەیە بۆ راگەیاندنی دەوڵەتی خۆی و، جۆری ئەو سیستمەش كە ئارەزوومەندانە بۆ خۆی و نەتەوە هاوژیانەكانی هەڵیدەبژێرێت.
5- بە مەبەستی بەرقەراركردن و چەسپاندنی ئاشتیی جیهانی و ئیقلیمی، داوا لە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و دامەزراوە جیهانییە پێوەندیدارەكان دەكەین كە هەوڵەكانیان چڕبكەنەوە بۆ سڕینەوەی ئاسەواری هەڵە كوشندەكەی خۆیان و قەرەبووكردنەوەی گەلانی زیانلێكەوتوو، كە مافی بڕیاردانی ئازادانە و ریفراندۆم و مافی بڕیاردانی چارەنووس بۆ گەلی كوردستان بەڕەوا بزانن.