ژنانی باشووری كوردستان چەك هەڵناگرن، بەڵام خۆڕاگرن
November 26, 2020
وتار و بیروڕا
زۆر جار پیاوان باس لە ئازایەتیی ژنانی چەكدار دەكەن، كە بەڕاستی جێگای شانازین و سەری نەتەوەكەی خۆیانیان بەرز كردووە، ئێمەیش وەك ئافرەتانی كوردستان شانازییان پێوەدە كەین، بەڵام بزانین دەرفەت بۆ ژنانی كوردستانی باشوور بەچ شێوەیەكە؟
لێرەدا با ئاوڕێك لە خانمانی كوردستانی باشوور بدەینەوە، كە زۆرینەیان چەك هەڵناگرن، بەڵام بەڕاستی لەژێر فشارێكی گەورەی دەروونی و هەندێكجاریش جەستەییدان.
كچان و ژنان چ لە ڕوانگەی هاوسەر و باوك و براو... و چ لە ڕووی سیستەمی ناڕێكیی كەلتووری و كۆمەلایەتی قوربانی یەكەمی خێزانن، قوربانی دووەمیش منداڵانن كە لە ڕووی پەروەردەییەوە دایكانێك پەروەردەیان دەكەن، كە هەمیشە هەست بە ترس و بێ هێزی بەرامبەر بەرانگەربوونی كۆمەڵایەتی و جڤاكی دەكەن.
مەبەستی من خوێندەواری و بڕوانامە و نووسین و....تاد نییە، هەراز گاهێك ژنانی خاوەن بڕوانامەی باڵا هەمان كێشەی خانمانی چواردیواری ماڵیان هەیە و بەڵكو زیاتریش گرفت ڕێگای ژیانیانی ئاڵۆز كردووە. باسی سەندیكا و یەكێتی و ڕێكخراوی ئافرەتان و ژنانیش ناكەم، لە بەر ئەوەی كێشەی ژنان لەم دام و دەزگایانە كەمتر لە ئافرەتانی ئاسایی نییە. تەڵاق و جیابوونەوە روو لە زیاد بوونە، هەرچەندە جیابوونەوە ڕێگایەكی ترسناكترە بۆ ژنان و ئافرەتان، لەبەر ئەوەی زیاتر كێشەكان میوانی ژیانیان دەبن و لەلایان ڕەگەزی نێر ئازاری دەروونی دەدرێن.
هەندێك لەو كێشەو ئاڵۆزی كۆمەڵایەتییە كە ڕووبەڕووی ژنی كابان دەبێتەوە بە شێوەی گشتی، لەلایەن هاوسەریانەوە، وای كردووە هۆڕمۆنی كۆرتیزۆن لە لەشی ژن بەرز بێتەوە و ژن تووشی تێكچوونی هۆڕمۆنی، قەڵەوی، ئاڵۆزی، نەخۆشیی دوو شەخسیەتی، درۆگوتن، تووڕەیی، هەست بە فەراق، پێكەنین و گریانی بێ هۆ ببن، لە بەر هەبوونی دڵەڕاوكێ و ترس و بێ هێزی لە ژنان، پیاوان زیاتر خەریكی بۆسە دانانن بۆ هاوژینیان و هەندێك جار چاوەڕێ دەكەن هەڵەیەك لە هاوسەریان ببینن یان ئازاریان دەن یان هەندێك جار بیانكوژن.
چاوەڕێ دەكەن، هاوژینیان ببێتە بووكەشووشە و لەبەردەمیان هاتوچۆ بكات و ناوجێی خۆشیان پێشكەش بكات، بەڵام ئەوەی جێی پرسیارە ئەوەیە، كە كاتێك ژنێك لەژێر فشار و پەروەردە كردنی زارۆك و میوانداری و فەراق و یاسای توندی جڤاكی و ڕاگرتنی دڵی خانەوادەی پیاو و دەوروبەری بێت و ناچارە و دەبێت هەمیشە وەك فریشتەیەك دەركەوێت، چۆن دەتوانێت ببێتە بووكەشووشەی چركەكانی لەزەت و شەهوەتی هاوسەری و بۆن و بەرامی جەستەیی هاوژینی ببەخشێت؟ كاتێك شەكەت و ماندوو ئەو هەموو یاسا و رێسایانە جێبە جێ دەكات؟ بە ڕاستی ئافەرین بۆ ژنی كوردی باشوور!!
كاتێك پیاوێك خێزاندارە ئەم خاڵانە دەكاتە یاسا و تۆق بە سەر هاوژینی، هەڵبەتا زۆربەی پیاوەكان ئاوان:
1- لە كویێ ؟ بۆ درەنگ هاتیتەوە؟
2- من شەو لە نادیم، درەنگ دێمەوە، ئەوە پارەیەم بۆت بەجێهێشتووە... بۆی گرینگ نییە ژن چەند چاوەڕوانی میهری ڕۆمانسی بوونی هاوسەریەتی؟
3- بۆ جلكت بەم شێوەیەیە، هەتا ژنە بۆی نییە جل و بەرگیشی هەڵبژێرێت.
4- لەگەڵ هاوڕێیانی سەفەر دەكات بەبێ خێزان، بەڵام تا دەگەڕێتەوە هاوسەری دەبێت وەك بووكەشووشە هەست و بۆ چوونی نەبێت.
5- چاوی لە ئافرەت و ژنی سۆزانییە، بەڵام هاوسەری بۆی نییە لەگەڵ دەستە خوشكێكی لە قاوەخانەیەك دانیشێت و پشوو بدات.
6- هەندێك پیاوان ئامانجیان لە هێنانی هاوسەر تەنیا خۆدەركردن و نیشاندانی ژیانیەتی بۆ دەوروبەر و دروست كردنی منداڵە، ئەویش بۆ ئەوەی پشتی هەبێت، بەڵام لە ڕاستیدا خۆشی و دڵداری دەرەكی هەیە و سۆز بە دڵدارەكەی دەدا تا هاوسەرەكەی !!
لەم لاشەوە منداڵ، مەتبەخ، چێشتلێنان، كاری ورد و درشت وەكو مەلزەمەیەكی تاپۆ بۆ ژن دانراوە، كە تەنانەت لە هیچ ئایین و شەرعێك نەنووسراوە ژن بەم خاڵانە بەسترابێت، سەرەڕای بوونی دەیان رێسا و یاسای پڕ لە فشار و لاواز كردنی توانای ئافرەت.....
لە كۆتاییدا دەڵێم ئافرەتی كوردی باشوور سەربازی بێ ناوونیشانن و لەلایەن ڕەگەزی خۆیانەوەش پشتگیری ناكرێن.
پرسیاری من ئەوەیە بەم رەوتە، ئافرەتانی باشووری كوردستان چۆن دەتوانن چەك هەڵبگرن؟.