ریفراندۆم ھەنگاوێکە لە بزاڤی رزگاری خازی کورد دا تا ئیستا ھاوشێوەی نەبوە پێشڤەچونێکی گەورە لە رێبازی رێبوارانی کوردایەتی دا وە نزیک بۆنەوەی کورد لە ئاوات و خەونە مێژینەی نزیکە کە زیاتر لە سەدیەکە کورد ھەولی بوی داوە و بە بریاری جەنابی ( سەرۆک مسعود بارزانی ) گەلی کورد لە خەونە مێژینەکەی نزیک دەبێتەوە کە دەریایەک خوینیان بۆ رشتووە لە رۆژی ٧ی حوزەیران سالی ٢٠١٧ بەبئ ووجودی بزۆتنەوەی گۆران و کۆمەلی ئیسلامی ھەموو لایەنەکانی سیاسی لەگەل نوینەرانی پێکھاتەکانی کوردستان بە سەرپەرشتی سەرۆک بارزانی بریاریکی گەورە لەو کۆبونەوەیە درا کە دیاری کردنی رۆژی ٢٥ی ئەیلولی ھەمان سال گشتپرسی لە سەرتاسەری کوردستان بە ناوچە دابراوەکانی کوردستانەوە ئەنجام بدرێت کە بریارێکی دیمکراسیە ھەموو نەتەوەیەک بۆی ھەیە بریار لە چارەنووسی خۆی بدات بۆیە سەرۆک بارزانی بریاری گشتپرسی دابو ھەر دووای دەرکردنی ئەم بریارە خەلکی کوردستان بە بیری ئازادی و بە دلگەرمیەوە پێشۆازی لەو بریارە گەورە و مێژوویە کرد ھەموو تۆرە کۆمەلایەتیەکان پڕ بۆ لە ھاشتاگی ( بەلی بۆ ریفراندۆم) ئەمە لە کاتێکدا بۆ کە ھیشتان کاتی یاسای بانگەشەی گشتپرسی مابو کە بریار بۆ لە ٥ی ٩ ھەمان سال دەست بکرێت بە بانگەشە بەلام تینۆی خەلکی کوردستان بۆ سەربەخۆی و ئازاد بۆنی لە زۆلمی ١٠٠ سالەی حکۆمەتە شوفینەکانی یەک لەدووای یەکەکانی عێراق ھەروەھا تێپەر بۆنی زیاتر لە سەدەیەک بەسەر رێکەوتننامە شۆمەکەی ( سایکس بیکو ) کە لەو رێکەوتنامەیەش ھیچ حسابێک بۆ نەتەوەی کورد نەکرا خاکی کوردستان بەسەر ولاتانی دراوسئ ئیستامان دابەشیان کرد بەلام لە بریار دانی گشتپرسی جەنابی سەرۆک گۆرزێکی کوشندە بۆ لەو دەولەتانە دا کە بریاری رێکەوتنی سایکس بیکویان دابو کورد وەک نەتەوەیەک بەو دەولەتانەی گوت ناھێلین تا سەر بۆتان بمێنێت و ئیمە دەمانەویت سەربەخۆ بژین ھۆکاری سەرکی ئەم بریارە پیرۆزە و بۆیرانەی نشتیمان پەروەر سەرۆک مسعود بارزانی بۆ ، لە کاتی بانگەشەی بۆ گشتپریسی دەولەتانی دراوسی و زیلھیزەکانی جیھان ( نوینەریان ) دەنارد بۆ دووا خستنی ریفراندۆم لە سەرۆی ھەمووانەوە ( ئەمریکا ) بەلام سەرۆک بارزانی ملکەچی ھیچ فشارێک نەبو بەرەی گەلی ھەلبژارد و یفراندۆمی سەربەخۆی ئەنجام دا خەلکی کوردستان رژانە سەر سندوقەکانی ھەلبژاردن ھەیان بۆ بە خوێنی خوی بەلی دەکرد بۆ سەربەخۆی لە ئەنجامدا ٩٣% دانیشتوانی کوردستان بە بەلی بۆ سەربەخۆی دەنگیان دا بە ریفراندۆم سەرکەوتنێکی گەۆرەی بەدەست ھێنا بۆ یەکەم جار بۆ ملەتی کورد بۆنی سەربەخۆی دەکرد ھەستێکی ئازادی بالی بەسەر تەواوی کوردستان کێشا بۆ بەلام ئەمە زۆری نەخایاند چۆنکە بەشێک لە حزبی یەکیتی نشنیمانی بە فکری بەرتەسکی شەخسی و وەرگرتنی ھەندێک ئەمتیازات لە دژی خواستی ٩٣% خەلکی کوردستان وەستانەوە لەگەل حکۆمەتی عێراق رێککەوتن بۆ ھێرش کردنە سەر کوردستان لە ( ١٦ )ی ئوکتۆبەر ملیشیای حەشدی شعبی و لەگەل پاسدارانی کۆماری ئیسلامی ئیران بە دەست گرتنی ( لاھور جەنگی ) برازای ( جەلال تالەبانی ) کە پێشتر رێکەونتی لەگەل کرابو ھێرشیان کردە سەر سەنگەرەکانی ھیزی پێشمەرگە لە پاریزگای کەرکوک لەو خالەی کە حەشدی شعبی لەگەل لاھور جنگی پێکھاتبون بە بریاری لاھور پێشمەرگەی یەکیتی کشانەوە لەو خالە بەبئ بەرگیری کردن ملیشیایەکانی عیراق تۆانیان بێنە ناو کەرکوک سەرنگەرەکانی پیشمەرگە تێکبشکینن لە ئەنجامی خیانەتی ١٦ ئوکتۆبە بە بریاری کالفام لاھور جنگی لە ٥١% خاکی کوردستانمان لە دەست دا و بۆ ئەوەی بتوانن بەرگیری لە پێشرەوی ملیشایەکانی عێراق بگرن دووبارە سەرنگەری پیشمەرگەی پارتی دیمکراتی کوردستان رێکخرانەوە بە پێشچاوی ھەموو جیھان لە داستانی سحێلان پیشمەرگە چیان بەسەری ھیزە داگیرکەران عێراق ھێنا چۆن لوتیان بە ئەرز دا ھەروھا لە پردی چون دەبابەی ئابرامزی ئەمریکی کە لەدەست ھێزی عێراق دابون بە دەستی پێشمەرگە تێکشکان