شۆرەش ئەو کریار و بزاڤە ئەوا دشێت گۆرانکاریێن بنڕەتی و بەرفرەە بەرھەم بئینیت، زۆر جۆرێن شۆرەشا ھەنە، شۆرەشێن سیاسی ، لەشکری، پیشەسازی، تکنەلۆژی ، ئابووری، جڤاکی و ...ھتد
شۆرەشا سەرکەفتی ئەوە ئەوا ئارمانجێن خۆ یێن دەستنیشانکری و پلان دارشتی ب کێمترین زیان بدەستڤە دئینیت .
شۆرەشا مەزنا ئیلۆنێ ئەوا لرۆژا ١١ ێ ئیلۆنا سالا ١٩٦١ دەست ب بەرپابوونێ کری مەزنترین و درێژترین و پڕدەسکەفترین شۆرەشا نەتەوەیی و نشتیمانییا کوردستانی بوو، ئەو شۆرەشا پارتی دیموکراتی کوردستان ب رێبەریا بابێ دیرۆکی و کنیاتیێ گەلێ کورد پلان بۆ دارشتی و سەرپەرشتی لێکری ب ڕامان شۆرەش بوو. لێ ھەتا نھۆ زێدەتر لایەنێ وێ یێ لەشکری ھاتیە ڤەکۆلینکرن و بەرچاڤکرن، چونکی لایەنێ لەشکری زێدەتر یێ بەرچاڤ بوو و داستان و سەرکەفتنێن مەزن بدەست ئینانە و پڕانیا خەلکێ کوردستانێ زانیاری لسەر ھەنە ، لەوما دێ لایەنێن دیتر بەرچاڤ کەین .
شۆرەشا مەزنا ئیلۆنێ ژلایێ رەوشتی ب ھەمی بووارێن خۆڤە یێن سیاسی ، جڤاکی ، ئابووری ، پەروەردەیی، ژینگەھی و دادپەروەری کارگەھەکا بەرھەمئینانێ بوو .
شۆرەشا ئیلۆنێ شیا دڤان ھەمی بوواراندا گۆڕانکاریێن بنەڕەتی ئەنجام بدەت ، ژلایێ سیاسی پرسیا سیاسی یا کوردستانێ ل پرسەکا نافخۆیی (ب دیتنا عیراقی و وەلاتێن ھەرێمی و نیڤ دەولەتی ) بکەتە پرسەکا نیڤ دەولەتی و جیھاتی و ھەستا بلندا نەتەوی و نشتیمانی ژی دناڤ جڤاکێ کوردستانێ بەڵاڤ بکەت و ژلایێ دبلۆماسی ژی بۆ وی سەردەمی کەنالێن باش ھاتنە ڤەکرن .
ژلایێ جڤاکی لسەر دەمێ شۆڕەشا ئیلۆنێ گۆڕانکاریێن بنەڕەتی دناڤ جڤاکێ کوردستانێ دا چێبوون، ئاراستەیێن نەرێنی یێن جوداھیێن چینایەتی و دەرەبەگایەتیێ بۆ ئاراستەیێن ئەرێنی گۆڕین کۆ د بەرژەوەندا چینا ھەژار و جوتیارا دا بن ، ھەر وەسا بنەمایەکێ ساخلەم بۆ پرس و شێوازێن ژن ئینان و شووکرنێ بجهئینان،
دێ شێین بێژین شۆڕەشا ئیلۆنێ ژ هندەک لایەنێن جڤاکی شیرازێ جڤاکێ کوردستانێ گۆڕی، چونکی ل وی دەمی هندەک ڕەفتار و دیاردێن نەرێنی لسەر جڤاکێ کوردستانێ زاڵ ببوون ، وەک دەرەبەگایەتی و سەرەدەریا وان لگەل هەژار و جوتیارا و شێوازێ ملکداریێ و ژن ئینان و شووکرنێ ، لبن سێبەرا شۆڕەشا ئیلۆنێ عەردەکێ زۆر بۆ خودان عەرد و زەڤیا زڤریەڤە و دەسهەڵانا دەرەبەگا سنووردابوو و دیاردێن شووکرنا ب زووری و پێکگۆهرین و ژن بەرامبەر خوینێ و بچیک ب مەزن ، هاتنە قەدەغەکرن .
سەرەدەریێن شۆرەشێ بەرامبەر ڤان دیاردە و ڕەفتاران پێشینەیەکا کەڤنتر هەبوو و پشکەکن ل بنەمایێن رێبازا بارزانی هەر ل سەردەمێ شێخ عبد السلام بارزانی و پاشان شێخ ئەحمەد بارزانی ، لێ لسەردەمێ نەمر مەلا مستەفای دەسهەڵاتا شۆڕەشێ زێدەتر و بەرفرەهتر بوو ، ب تایبەت پشتی رێکەفتنا 11 ێ ئادارا سالا 1970 ێ یێ ، هەر وەسا بن سیبەرا شۆرەشا مەزنا ئیلۆنێ چەندین کێشە و ئارشێن جڤاکی و خوینداری ل کوردستانێ هاتنە چارەسەرکرن .
ئەڤ گۆڕانکاریێن مە لسەری دیارکری بوونە فاکتەرێن کاریگەر بۆ گەشەپێدانا ئابووری و ئاڤەدانی و ئێمناهیێ ل کوردستانێ .
ژلایێ تێکەلیێن جڤاکی ژی شۆرەشا ئیلۆنێ تێکەلیەکا ئێکجار زۆر دناڤ جڤاکێ کوردستانێ دا ب پێکهاتێن ئایینی و ئەتنی و دەڤەرکری دروست کر ، چونکی هەمی پێکهاتا پشکداری تێدا کر ، کۆ بەری شۆڕەشێ خەلکێ ڤێ دەڤەرێ گۆهــ ل ناڤێ دەڤەرا هەنێ نەببوو لێ پشتی ژبەر ئەرکێن پێشمەرگاتیێ هاتنە لێکنێزیککرن و پەیوەندیێن خزمایەتی دناڤەرا واندا پەیدابوون .
دەربارەی ژینگەهێ ژی شۆڕەشێ گرنگیەکا زۆر پێ ددا و سزایێن گران بۆ تێکدەرێن ژینگەهێ هاتنە دان و وەک سۆتنێ ئاقار و پاوانا و بڕینا دارێن تەڕ و کوشتنا پەزێت کویڤی و تەیر و تەوالی و رێکخستنا ڕاڤە ماسیا و .... هتد
ئەگەر شۆرەشا ئیلۆنێ شۆڕەشەکا چەکداری بیت، ژپێخەمەت دابینکرنا ماف و ئارمانجێت ڕەوا یێن خەلکێ کوردستانێ بوو ب رەنگەکێ ئاشتیانە، چونکی هەردەم سەرکردایەتیا شۆڕەشێ دەستێ ئاشتیێ درێژ دکر دڤیا ماف و ئارمانجێن کوردستانیا برەنگەکێ ئاشتیانە دابین ببن و دیالۆگ و دانۆستاندن ڕەد نەدکر ، ئەو شەرێن هاتینە کرن ژی ب نەچاری بوونە، لێ دگەل ڤێ چەندێ دا شۆڕەشا ئیلۆنا مەزن شۆڕەشەکا جڤاکی ژی بوو و گۆڕانکاریێن بنەڕەتی و بەرفرەهــ دڤی واری دا هاتنە کرن و زۆر رەوشت و تیتاڵێن نەرێنی گۆڕین .
دشێین بێژین شۆڕەشا ئیلۆنێ چەندین شۆڕەشێن دیتر یێن جڤاکی دناڤ خۆدا بەرپاکرن کۆ بوونە ئەگەرێن گەشەوون و ساخلەمیا جڤاکێ کوردستانێ .
ئەڤە ژی شانازیەکا مەزنە و ئەڤ شانازیە ژی بۆ سەرکردایەتیا شۆڕەشێ و پارتی دیموکراتی کوردستان ب رێبەریا رێبەرێ گەلێ کورد مەلا مستەفای بارزانی دزڤریت کۆ هەردەم بەڕەڤانکار و داکۆکیکارێ ماف و ئارمانجێن خەلکێ کوردستانێ بوویە بێ جوداهی .