لەبەر ئەوەی خۆمان رادەستی تیۆری پیلان كردووە و گوێڕایەڵیشی دەكەین، هاوكات بڕوامان بەوە هەیە كە ئەوەی بەسەرمان هاتووە و دێت، هەمووی بە پیلانی خەڵكی دیكەیەو خۆمانی لێ بەدەردەكەین، واتا ئەوانەی بەردەوام شەو و رۆژ خەریكن پیلان دوای پیلان دادەڕێژن و مەبەستیان ئەوەیە زەرەرمەند بین و شكست بێنین، بەڵام ئێمە هەرگیز بیر لەوە ناكەینەوە كە ئەوەی تووشمان هاتووە و بەدەستیەوە دەناڵێنین، زۆرجار دەستكرد و دروستكراوی خۆمانە، یان هەر نەبێت دەستمان تێیدا هەیە و خۆمان دەرفەتی بۆ دەڕەخسێنین، ناشزانین كە بەرامبەرەكەمان لێی سوودمەند دەبێت.
هەموو دەوڵەتێك لە جیهاندا بە دوای دەرفەت و هەلی گونجاودا دەگەڕێت تا ئەوەی خێری تێدایە بۆ وڵاتەكەی بیقۆزێتەوە، ئەمەش بەو مانایە نییە كە خودی ئەم دەوڵەتە، یان ئەوی دیكە دەستی لە دروستكردن و هێنانەكایەی كێشە و كارەساتەكاندایە، بۆیە دەیڵێمەوە كە هەمیشە بیر لە تیۆری پیلان دەكەینەوە، نموونەی ئەم بیرۆكەیەش لای ئێمە سەرهەڵدان و تەشەنەكردنی رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامی(داعش)ە لە سەرەتای پەیدابوونیەوە، یان لە پاش كوژرانی ئەبوبەكر بەغدادی، ئێمە لە زۆربەی گوتاری میدیاكانماندا ئاماژەمان بەوە دەكرد كە ئەم رێكخراوە دروستكراوی ئەمریكا، یان ئیسڕائیلە!! دیارە ئەم ئاماژەیەش لەخۆڕا نەهاتووە، زۆر كەس لە نێو میدیاكاندا بەڵگەیان بۆ ئەم بیرۆكەیە هەبوو، لەوانە ئەو هەموو چەك و جبەخانەی كە لە رێی فڕۆكەكانەوە فڕێدەدرایە خوارەوە و بەشێكی زۆریان دەكەوتە دەست چەكدارانی داعش، ئەمریكاش روونكردنەوەی دەدا گوایە بە هەڵە فڕێدراوە، هەروەها ئاڵوگۆڕكردنی دیلەكان، هاوكات پاسە سەوزەكان كە لە شوێنێكەوە بۆ شوێنێكی دیكە دەیانگواستنەوە، ئەو هەموو رووداوانە بە بەر چاوی دنیاوە دەبینران، دیسان مانای ئەوە ناگەیەنێت كە ئەو لایەنە داعشی دروستكردووە، بەڵام هەوڵدەدات كە تا راددەیەكی باش سوود و بەرژەوەندییەكانی خۆی تێدا ببینێتەوە، دەكرێت بڵێین: ئەو رێكارە بریتییە لە رێوشوێنی تەكتیكی، ئەوەی پەیوەستیشە بە ئیسڕائیلەوە لەنێو عەرەبدا دەگوترا كە ئەبوبەكر بەغدادی بەكرێگیراوی ئیسڕائیلە و لەلایەن دەزگای مۆسادەوە راسپێردراوە تا زیان بە عەرەب بگەیەنێت!! لەبەر ئەوە كاتێكیش ئەمریكا هەستی كرد كە ئەم رێكخراوە بارگرانییە لەسەری بۆیە بڕیاری دا لەناوی ببات و لە شێوەی (ئەسپەكەی حكومەت) ئەمەیان پەندێكی میسرییە دەگوترێت (كاتێك ئەسپ پیر دەبێت و كەڵكی سواربوون، یان پێشبڕكێی نامێنێت، حكومەت خۆی دەیكوژێت).
بە دڵنیاییەوە ئێمەش بەشدارین لە ستراتیژیەتی پەیوەست بە دروستكردنی ئەم رێكخراوە، چونكە هەموو رێكخراوێكی تیرۆریست كەسانێك هەن ئامێزیان بۆ بكەنەوەو داڵدەیان بدەن، یان كۆمەكی لۆجیستییان پێشكەش بكەن، هاوكات خۆبەخش بخەنە ریزی چەكدارەكانیانەوە، ئێمە خۆمان ئەو ئامێزەمان بۆ كردنەوە. با بگەڕێیینەوە بۆ رابردوویەكی نزیك، ئەو بەرپرسیارێتییەمان بۆ دەردەكەوێت، گیانی تۆڵەسەندنەوە خزاوەتە نێو رەفتارمانەوە، بۆیە هەمیشە خەڵك بۆ خێرخوازو شەڕخواز پۆلێن دەكەین، بیرۆكەی رێزگرتن و قبووڵكردنی بەرامبەرمان لا نەماوە، قەد هەوڵمان نەداوە پەندو وانە لە خەڵكانی پێش خۆمان وەربگرین و بیر لە لێكەوتەو دەرهاویشتەی رووداوەكان بكەینەوە، ئەوانی پێش خۆمان لەگەڵ یەكدی باش بوون و یەكدییان قبووڵ كردووە، تەبایی و گیانی پێكەوەژیانیان قبووڵ بووە و لە خۆشی و ناخۆشیدا هاوبەش بوون، دواجار خۆشحاڵ بوون كە هەموویان لە یەك نیشتماندا بژین، رابردوو بسڕنەوەو بیر لە ئایندە بكەنەوە، لێرەدا مەبەستم ئەزموونی باشووری ئەفریقیا و پێشەواكەی نیلسۆن ماندیلایە.
كاتێ لەو هەلومەرجە ورد دەبینەوە كە چۆن داعش توانی شاری موسڵ داگیر بكات، ئەوەمان بۆ دەسەلمێنێت كە هەر خۆمان ئەو هەلومەرجەمان دروستكرد، چەند سەد داعشێك هەر وا بە ئاسانی شارێكی ملیۆننشینیان كۆنتڕۆڵ كرد، ئەوان چەكی قورسیان پێ نەبوو، بە تانك و زرێپۆش نەهاتبوون، هێزی ئاسمانی پاڵپشتییانی نەدەكرد، بەڵام ئەوان بەو پەرتەوازییە و بە چەند سەد چەكدارەوە توانییان گورز لەو هێزە گەورەیە بوەشێنن كە چەكێكی زۆری سووك و قورسیان لا بوو، مایەی شەرمەزاری بوو كە ئەو هێزە زۆرە هەڵاتن و چەك و پێداویستیی سەربازییان بە ئاسانی بۆ داعش جێهێشت، ئەوانیش بۆ داگیركردن و زیاتر كۆنتڕۆڵكردنی خاكی دیكە بەكاریان هێنا، بۆیە بوونە هێزێكی كاریگەر كە گاڵتەیان پێ نەدەكرا، ئەوان شار لە دوای شاریان داگیركرد، تەنانەت گەیشتنە دەروازەكانی بەغدای پایتەخت، بەڵام ئەو هێزە چییە كە ئەم رێكخراوە هەڕەمەكی و بێ سەروبەرەی وا لێكرد بەو ئاسانییە و بێ بەرگری و شەڕ شارێكی گەورەی وەك موسڵ داگیربكات، دواتر شارەكانی دیكە بخاتە ژێر كۆنتڕۆڵی خۆیەوە، كە رزگاركردنی ئەو شارانە هەوڵێكی زۆری پێویست بوو كە دواجار خەڵكەكە زەرەرمەند بێت و بكەوێتە ژێر داروپەردووی خانووەكانەوە، تەنانەت بۆ نموونە دیارترین شاكاری مێژوویی كە موزەخانەی موسڵ بوو، لەناوچوو، ئەمە وێڕای منارەی حەدبا و مزگەوتی نەبی شیت و یونس، ئەم رەفتارە بووە هۆی ئەوەی كە مەرجەعییەتی باڵای ئایین فتوای جیهاد دەربكات، دواجار عێراق سەركەوت، رژێمی حوكمڕانی شانازی بەو سەركەوتنەوە كرد، بەڵام باجێكی زۆری دا، ئەو هێزەی كە داعش پەیدای كرد، بووە هۆی ئەوەی بە ئاسانی ژینگەیەكی ئامێزگرتنەوە بۆ رێكخراوەكە بێتە ئاراوە، ئەم ژینگەیەش یارمەتیدەری داعش بوو تا ئەوەی كە ویستی لە عێراق بۆی چووە سەر، شاری موسڵ كە حكومەت ئەو كاتە بەو شێوەیە مامەڵەی لەگەڵدا دەكرد گوایە زۆربەیان سەر بە رژێمی پێشوو بوون(بەعسی و فەرماندە سەربازییەكان لە سوپای عێراق كە دواجار هەڵوەشایەوە)، لە جیاتی ئەوەی رژێمی تازەی عێراق بیانگرێتە خۆی و بە چاكی مامەڵەیان لەگەڵدا بكات و شێوەی نێلسۆن ماندیلا لەگەڵیان لێبووردە بێت، بە پێچەوانەوە مامەڵەی لەگەڵدا كردن، بەو شێوەیە مامەڵەی لەگەڵدا كردن وەك بڵێی دوژمنن، ئەمەش لەسەردەمی حوكمڕانیی نوری مالیكی بە ئاشكرا دەركەوت، حكومەت لە خەڵكەكە بە گومان بوو، بۆیە پەراوێزی خستن، نموونەیەك دێنمەوە یاد، ئاراستەیەكی گشتیی خەڵكی موسڵ هەبوو( كە زۆربەی سوننە لە پارێزگاكانی عێراق پەیڕەویان كرد) ئەویش رەخنەگرتن بووە لەو خاڵانەی لە دەستووری عێراقدا هاتوون، نەخاسمە پەیوەست بە سیستەمی فیدڕاڵیی عێراق، لێكدانەوەی ئەوانە بۆ ئەمە، ئەوە بوو كە ئەم سیستەمە هەنگاوێكە بۆ دابەشبوون، بەهۆی ئەو رەفتار و پەراوێزخستنەی كە دەرحەق سوننە پەیڕەوكران بڕوایان بە سیستەمی فیدڕاڵی هێنا، كە چاكترین سیستەمە لە دەوڵەتێكی فرە نەتەوەو كولتووردا،هەرچەندە دەستووری عێراق بە روونی و بە دەق دەڵێت دەكرێت هەنگاو بنرێت بۆ ئەوەی پارێزگایەكی عێراق یان زیاتر بكرێتە هەرێم، بەڵام ئەوان كاتێك داوای ئەو مافەیان كرد تا لەو مەینەتییە رزگاریان ببێت، رووبەڕووی ستەمی دەوڵەت بوونەوە، بۆیە دەڵێین كە موسڵ یەكەم شوێن بوو ئامێزی بۆ ئەم رێكخراوە كردەوە، ئەمەش بووە هۆی ئەوەی عێراق زیانێكی زۆری بەربكەوێت.
كەواتە نە ویلایەتە یەكگرتووەكان و نە ئیسڕائیلیش داعشیان دروست نەكردووە، بەڵكو بە دەستی خۆمان دروستمان كرد، بەڵێ ویلایەتە یەكگرتووەكان سوودی لە هەلومەرجی سەردەمی داعش وەرگرت، بەڵام دروستی نەكردووە. بۆیە ئەگەر ویلایەتە یەكگرتووەكان پێشتر توانیبێتی بن لادن بكوژێت، بەڵام تەنیا دەستڕۆیشتوویی رێكخراوەی ئەلقاعیدەی كەم كردەوە و نەیتوانی بە یەكجاری ئەم رێكخراوە لەناوبەرێت، چونكە ئەم رێكخراوانە بریتین لە فیكر و ویژدان، لەناوبردنیان بە چەك و كوشتنی سەرۆكەكانیان نایەتەدی، بەڵكو بە چارەسەركردنی ئەو هەلو مەرجە بابەتییانە دەبێت كە هۆكاری سەرهەڵدانیان بوون، چونكە بە كوشتنی بن لادن رێكخراوی تیرۆیست و توندڕۆی دیكەی وەك (داعش و نوسرە) پەیدا بوو، بە هەمان شێوە چاوەڕوان دەكرێت بە كوشتنی ئەبوبەكر بەغدادی-یش ئەمە رووبدات، كە مانای كۆتایی داعش نییە، رەنگە رێكخراوگەلی توندڕۆتری بەدوادا بێت، مادامەكی ژینگەكەمان هاندەری لەخۆگرتنی ئەو توندڕەوانەیە، بۆیە بە لێبووردەیی و قبووڵكردنی یەكدی نیشتمان باوەش بۆ هەمووان دەكاتەوە، هەروەها پێویستە لە كۆت و دیلیی بیرۆكەی تیۆری پیلان رزگارمان بێت، كە وامان لێ دەكات تۆمەتی ئەو كارەساتانەی بەسەرماندا هاتوون بخەینە ئەستۆی نەیارەكانمان، بۆیە دەبێت لەپێناو چاكسازیدا رەخنە لە خۆمان بگرین، بۆ ئەوەی ئایندەمان گەشتر بێت.
پرسیارێكە ناتوانم وەڵامی بدەمەوە: تاكەی كورد حەزدەكات بە خۆڕایی قوربانی بدات؟