(٥٨) ساڵ دەربازبوون ل سەر ھەلگیرساندنا چریسکا شۆڕشا مەزنا ئەیلولێ ب رێبەرایەتیا پارتی دیموکراتی کوردستان و ب سەرکردایەتیا مەلا مستەفا بارزانی ، مەزنترین دەستکەفتیێن ئەڤێ شۆرشێ رێکەفتنا دیرۆکی یا (١١- ئادارا- ١٩٧٠ )بوو کو بۆ جارا ئێکێ و ژلایێ رژێما بەعس دانپێدانێ ب نەتەوەییا کورد ھاتە کرن کو دووەم نەتەوەیە ل عیراقێ و ھەڤپشکە د حوکمرانیێ دا ، خالەکا دی یا ھەری گرنگ یا ئەڤێ شورشێ ئەو بوو کو ئاشتیەکا گشتی ل عیراقێ وکوردستانێ ھاتە بەرجەستەکرن و لێبورینا گشتی ژی ھاتە دان ژ ئالیێ حکومەتا عیراقێ و سەرکردایەتیا شورشا مەزنا ئەیلولێ و ئەڤە ژی بوو جھێ رێزسوپاسیا خەلکێ عیراقێ و کوردستانێ و زوربەیا سەرۆک عەشیرەت و پیاو ماقویل و کەسایەتێن کوردستانی ل زاخۆ تا خانەقین قەستا بارەگایێ بارزانیێ نەمر کرن و سوزوپەیمان بۆ نوی کرن وەک سەرکردەیەکێ نەتەوەیی و نشتیمانی .
ھەلبەت ئەڤ رێکەفتنا دیرۆکی د بزاڤا رزگاریخوازیا کوردی و عیراقێ دا بوو فاکتەرەکێ سەرەکی یا پێکڤە ژیانێ و موکمکرنا برایەتیا کورد و عەرەب و نەتەوە و ئایینێن دی و سرودا ھەر بژیت کوردو عەرەب رەمزونیزال بووو سرودەیەک ل سەر ئەزمانێ تەڤایا زارۆکان .
ئەگەر ئەم ب وژدان ڤە ل سەر رولێ عەشیرەتا زێباریان ب سەروکایەتیا شەھید زبێر مەحمود ئاغا و عەشیرەتێن دی یێن دەڤەرێ ژ ھەرکی و سورچی و گوران و ئاکرەییان رابوەستین دێ بۆ مە دیاربیت کو بەرییا رێکەفتنا ئادارێ و پشتی رێکەفتنێ ژی ھەردەم پالپشت و ھاندەرێن شورشێ بوون ، ل پشتی رێکەفتنا (١١ ئادارێ ) ژی زوربەییا سەروکێن ڤان عەشیرەتان و پیاو ماقویل و رھسپیێن وان سوزو پەیمان بۆ شورشێ و سەرکردایەتیا وێ دەربرین ، ئەڤ ھەلویستێ نەتەوەیی و نیشتیمانی یێن دەڤەرا ئاکرێ بوو جھێ دلتەنگی و نەرازیبوونا رژێما عیراقێ ژبەرکو قەزایا ئاکرێ درێکەفتنا ١١ ئادارێ دا نەکەفتبوو دناڤ دەڤەرا ئوتونومی ، مەلا مستەفا بارزانی ھەست ب رولێ گرنگێ خەلکێ دەڤەرا ئاکرێ ب ھەمی عەشیرەتێن خوڤە کر ، لەوما ب بەرژەوەند زانی کو ھێزەکا لەشکری ل ئاکرێ ب سەرپەرشتیا شەھید زبیر محمود ئاغا دابمەزرینیت و ب سەدان خەلکێ دەڤەرا ئاکرێ ل عەشیرەتێن زێباری ، ھەرکی ، سورچی ، گوران ، ئاکرەیی دناڤ ڤێ ھێزێ دا ھاتنە رێکخستن و بوونە پێشمەرگە وتا سالا ١٩٧٥ێ ئەڤ ھێزە یا بەردەوام بوو دخەباتێ دا ، ل دەمێ رژێما عیراقا وی سەردەمی دیت و گەھشتە وێ باوەریێ کو ئەڤ دەڤەرا ئاکرێ ل ژێر دەستھەلاتداریا وان دا نەما دەست ب دروستکرنا ئاریشە و ئاستەنگان کر ل دەڤەرێ و نەمازە بۆ مالباتا شەھید زبیر محمود ئاغا زێباری و ئەڤە ژی ب ھاریکاریا ھندەک خوفروشا و دویڤەلانکا ، رژێمێ بەرھەڤیا ھێزێن لەشکری کرن و چەندین ھێرش ژی ئینانە سەر دەڤەرا ئاکرێ تاکو ب ھەر رەنگەکێ بزڤرینتەڤە بو ژێر دەستھەلاتا حکومەتا عیراقێ ، لێ خەلکێ دەڤەرێ ب گشتی بەرسینگێ وان گرتن و چەندین پێشمەرگە ھاتنە شەھیدکرن و بریندار کرن ، ھەروەھا دەما کو رژێمێ نەشیا وان ئارمانجێن خوە بدەستڤە بینیت دەست ب سەر ملک و ئەملاکێن بنەماڵەیا شەھید زبیر محمود ئاغا ھاتنە گرتن ل مویسل و ل دەڤەرێ و چەندین زەلامێن ڤێ بنەمالەیێ ھاتنە گرتن و ئەشکەنجەدان کو ھوشیار زێباری و غازی تاھیر و فەریق تەتەرخان محمودئاغا ھاتنە گرتن ل ھوتێلا مینا ل بەغدا ، دیسان ل رێیا باشیکێ فەرزندە زبیر محمود ئاغا و فاخر خالد ئاغا زێباری و د. سعید ملا امین زێباری و جادر گە زێباری و گیب عبدالجبار زێباری ھاتنە گرتن و ھاتنە رەوانە کرن بو قەسر ئەلنیھایە ل بەغدا و بۆ دەمێ (٣) ھەیڤان مان دزیندانێ ڤە لێ ب ھەول و بزاڤێن کەسی یێن رێبەرێ نەتەوەیا کورد مەلا مستەفا بارزانی ھاتنە بەردان ، رەزا زبیر اغا و شیمال زبیر ئاغا ھاتنە گرتن و رەوانە کرن بو فرقا چوار ل موسل ، ئەڤ بارودوخە ل ئاکرێ دروست بوو تا گەھشتە وی ئاستی کو دا تا گەھشتە وی ئاستی (سەدام حوسێن )نامەیەکێ ئاراستەیی مەلا مستەفا بارزانی بکەت و ئاماژێ ددەتە رولێ شەھید زبیر ئاغا زێباری و دنامێ دا ھاتبوو نڤیسین کو رۆل و ھەلویستێ شەھید زبیر ئاغا زێباری جھێ مەترسیێ یە ل دەڤەرێ کو ئەڤ چەندەژی د پەرتووکا بزاڤا رزگاریخوازیا کوردستانێ یا سەرۆک مەسعود بارزانی ئاماژە پێ ھاتیە دان .
و ل پشتی ساڵا ١٩٧٥ حکومەتا عێراقێ راپرسیەک کر کو ئەرێ خەلکێ دەڤەرا ئاکرێ دڤێن بچنە سەر دەڤەرا ئوتونومی یان بمینتەڤە سەر پارێزگەھا مویسل ئەو بوو کو عەشیرەتا زێباریان و ئاکرەییان دەنگ دان کو کو قەزایا ئاکرێ بچیتە سەر دەڤەرا ئوتونومی و ھوزێن ھەرکی و سورچی و بەشەک ژ گورانان دەنگ دا ن کو ئاکرێ بمینیت دەرڤەی دەڤەرا ئوتونومی .
ل پشتی ھنگافتنا شورشا مەزنا ئەیلولێ ل ٦-٣-١٩٧٥ێ ، رژێما بەعس ب ھەمی شیانێن خوڤە جارەکادی و ب رەنگەکێ توندتر ھەولا تولڤەکرنێ ل بنەماڵەیا محمود ئاغا زێباری و ئەوێن خودان ھەمان ھەلویستێ نەتەوەیی ونیشتیمانی ل عەشیرەتێن زێباری و ھەرکی و سورچی وگوران و ئاکرەییان کر ، بریارا گرتنا شەھید زبیر محمودئاغا ھاتە دان و بۆ ئێک ساڵ ل (امن العامە) ل بەغدا ھاتە زیندانکرن و گەلەک ل وان سەرۆک عەشیرەت و پیاوماقویل و رھسپیێن زێباری وھەرکی و سورچی و گوران و ئاکرەیی ھاتنە ڤەگوھاستن بو باشورێ عیراقێ ، ھەر ل وی سەردەمێ گەنگەشە ژلایێ سەرکردایەتیا پارتی دیموکراتی کوردستان دھاتە کرن ل سەر چەوانیا ھەلگیرساندنا ئاگرێ شورەشا ٢٦ گولانێ ب سەرکردایەتیا سەرۆک بارزانی ، ھەر ھنگی رژێما بەعسا ژناڤچویی ھزر د مەترسیا زێباریان دا دکر ، ئێکەم مەفرەزە کو دژایەتیا رژێما بەعس کری و ل دژی بریارێن رژێمێ ل سەر گرتن و ڤەگوھاستنێ راوەستیایی ل سنوری ئاکرێ و مروڤ دکاریت بێژیت ل سنورێ پارێزگەھا دھۆک ژی زێباری بووینە و ل رۆژا ١/١/ ١٩٧٦ ئەڤ مەفرەزەیە ھاتە دامەزراندن داکو ل دژی زولما حکومەتێ و ھەلویستێ دوژمنکاریێ وێ رابوەستیت کو ل ئەڤ مەفرەزەیە ل ڤان کەسان پێکھاتبوون :
سەعید عەبێ نپاخی زێباری ، عبدالرحمن محمد ابراھیم (ئادو) بانی زێباری ، مەلا احمد باکورمانی زیباری ، حجی حسن بەرێزکی زێباری ، عوزێر سعید نپاخی زێباری ، فرزی سعید نپاخی زێباری ، زاھد سعید زێباری .
بێگومان ئەڤ ھەلوێستێ ھوزا زێباریان و گەشبوونا ئاگرێ شۆرشا گولانێ و ھاریکاری و پشتەڤانیا زێباریان بو شۆرشێ بوو ئەگەرا ھندێ کو حکومەت جارەکا دی تولڤەکرنێ ل بنەمالەیا محمود ئاغا زێباری بکەت و پیلان ل دویڤ پیلانێ بۆ ژناڤبرنا ڤێ بنەمالەیێ دابرژیت کو پیلانا ئێکێ تیرۆرکرنا شەھید زبێر محمود ئاغا زێباری بوو ل ساڵا ١٩٨٠ ل مدینە الگب ل بەغداد و ھەروەھا تیرۆرکرنا دوو برایێن دی یێن وی ب ناڤێن شەھید عمرخان ئاغا و شەھید تترخان ئاغا ل رێیا ھەولێرێ ھاتنە تیرۆرکرن و بریارا دەست بەرداگرتنا ھەمی مال ئەملاکێن ڤەگوھاستنی و نەڤەگوھاستی ( اموال منقولە و غیر منقولە ) دا و بریار ھاتە دان کو بنەماڵەیا شەھید زبێر محمود ئاغا زێباری بھێتە نەفیکرن بۆ پارێزگەھا ھەولێرێ , ئەڤە ب تنێ کورتیەکە ل سەر ھەلوێستێ نەتەوەیی و نشتیمانی یێ شەھید زبێر محمود ئاغا زێباری و بەرگریکرن ل رێبازا پیرۆزا پارتی و بارزانی نەمرە و روونکرنا وان بزاڤانە یێن ھاتینە دان کو قەزایا ئاکرێ د ناڤ چارچووڤێ دەڤەرا ئوتونومی دا بیت .






(*) ئەندامێ بەرێ یێ پەرلەمانێ عێراقێ