_ بەرێز نێچیرڤان بارزانی ل نامەیەکێ دا 5 پێشنیازا ددەتە سکرتێرێ گشتی یێ نەتەوێن ئێکگرتی کو ئێک ژ وان پێشنیازا بابەتێ ماددێ 140 یێ دەڤەرێن ڤەقەتیای یێن هەرێما کوردستانێ یە و د پێشنیازێ دا دیارکریە کو هنارتیێ تایبەت یێ سکرتێرێ گشتیێ یوئێن ل ئیراقێ ببیتە ناڤبەینکار بو جێبەجێکرنا ماددێ 140 یێ دستورێ ئیراقێ . کو ئەڤە ئێک ژ خالێن هەرە گرنگە ژبو زێدەتر ب نێزیکبون ب ئارمانجێن گەلێ کورد یا کو ئەڤە چەندین سالە کورد خەباتێ بو دکەت ، ئەگەر بزڤرینە دیروکێ ژی کو گەلەک ئاستەنگ و ئالوزی بو کوردان چێبوینە ل دور ماددەیێ 140 ئەو ماددەیێ کو ل سەردەمێ حکومەتا ئینتیقالی ب ماددەیێ 58 دهاتە نیاسین باس ل وان دەڤەران دکەت یێن ناکوکی ل سەر هەی دناڤبەرا ئیراقێ و هەرێما کوردستانێ دا ، ئەڤ دەڤەرە ئەون یێن کو ژلایێ دەستهەلاتا بەرێ یا ئیراقێ ڤە هاتینە ئەرەبکرن و جوگرافیا وان هاتیە گوهرین . خەلکێ وان دەڤەران ژ وارێن وان یێن رەسەن هاتە دورخستن و مولکێ وان ب زوری ژێستاند و ل سەر هندەک کەسێن دی تاپوکر . هەروەسا سنورێن وان دەڤەران یێن کارگێری هاتە گوهرین بو مەرەمێن سیاسیێن رژێما بەعس . ماوەیێ یاسایی یێ کو کار پێ دهێتە کرن ژ 17 ی تەمموزا 1968 ێ بو تا کو 9 ی نیسانا 2003 ێ ئانکو ئەو گوهرینێن دڤی ماوەیدا ل سەر ڤان ناوچەیان هاتینە ئەنجامدان ، دڤێت وەکی بەرێ بهێتە زڤراندن . کوردا هەر ژ کەڤندا کێشە دگەل دەستهەلاتدارێن ئیراقێ سەبارەت کەرکوکێ هەبوون. کورد نەشیابون یانژی دەرفەت بو وان نەروخسابوو دەڤەرێن ڤەقەتیایی بێخنە ژێر دەستهەلاتا خو ئەگەر ژی گەلەک بوون . ئێک ژ وان ئەگەران کورد و بەغدا وەسا رێکەفتبون کو رێکەفتنامەیا 11 ی ئادارا سالا 1970 ێ تاکو 1974 ێ بهێتە بجهئینان ، هەر د وی دەمیدا راپرسی بهێتە کرن ل سەر کەرکوکێ ئەگەر پتری کورد بوون بو سەر کوردستانێ ڤەگەریت د وی دەمی دا احمد حسن بکر سەروک کومار بوو و سەدام حسێن جێگرێ وی بو . بو وان دەرکەفت کو پتریا وەلاتیێن کەرکوکێ کوردن. لەو نەهێلا سەرژمێری بهێتە کرن. دوماهی ژی هەر ئەڤە بو ئەگەرێ شکەستنا رێکەفتنامەیێ. لێ پشتی 2003 ێ کوردان هەولێن ڤەگەراندنا کەرکوکێ دان . نەخاسمە ب رێکێن یاسایی ئانکو دەستوری دگەل لایەنێن دیتر یێن ئیراقێ وەک سوننە و شیعەیان کو رێک ژی هەر ماددەیێ 140 بوو بەلێ ئەڤ چەندا هەژی نەبوو ئەگەر کو؟کورد پێ بشێن چارەسەریێ بو کەرکوکێ بدەستخوڤەبینن ، ئەگەر ژی هەر پیلانێن دوژمنێن کوردان بوینە دناڤ سوننە و شیعەیاندا . چونکو ئالوزی دئێخستە پروسێسا جێبەجێکرنا ماددەیا 140 ، ئانکو هەر ژ 2005 ێ تا کو 2014 ێ چو ئنیەتەکا باش نەبوویە بو بجهکرنا وی ماددەیی . کوردان ئەڤ چەندا هەنێ دزانی . لەو هەردەم نەرازیبونا خو دیاردکر . تاکو گەهشتیە وی رادەیی پلانەکێ بدانن ژبو بدەستڤەئینانا کەرکوکێ و دەڤەرێن دیترێن کوردستانێ بێگومان ئەڤ پلانا هەنێ ژی پێکهاتبوو ژ گەلەک خالان هەر ژ خو ئامادەکرنێ ژلایێ لەشکری . ئابوری ، سیاسی ، تا خوشکرنا پەیوەندیان دگەل دەولەتێن دەرڤە و دەولەتێن جیران ، تا کو بەری چەند سالان د داخویانیەکا روژنامەڤانیدا حنان فەتلاوی دگوت بو ماوەیێ 10 سالان مە نەهێلایە ماددێ 140 بهێتە بجهئینان و دانپێدان کر کو وان هەمی شیانێن خو د مەزاختن بو رێگریکرنێ ل بجهکرنا ڤی ماددەیێ دەستوری . ل پشتی هاتنا داعش بو ئیراقێ ب تایبەتی ژی بو موسل و چەند دەڤەرێن دی.دگەل ڤەکێشانا لەشکرێ ئیراقێ بو ئەگەر کو دیسان دەستهەلاتدارێن کورد هەولێن ڤەگەراندنا کەرکوکێ و دەڤەرێن دیترێن کوردستانێ بدەن بو ژێر دەستهەلاتا خو و کوردان دیت بکارئینانا پێشمەرگەی باشترین چارەسەریە چونکو مێژوویێ دیارکریە کو سوننە و شیعەیێن ئەرەب ب هیچ رەنگەکێ دگەل دانا مافێن کوردان نینن لەو لاوازیا وان دبوارێن لەشکری دا ، و دژایەتیا وان بو ئێکدوو یارمەتی بوو بو کوردان داکو بشێن کەرکوکێ و دەڤەرێن دیترێن کوردستانێ رزگار بکەن ، و کورد ب ئامانج گەهشتن و پێشمەرگەی سەرکەفتنێت مەزن تومارکرن لێ ئەڤجارە خیانەتا نافخو رێ نەدا ماددێ 140 جێبەجێبیت . لێ دنهادا پێنگاڤا بەرێز نێچیرڤان بارزانی و خوشکرنا پەیوەنیا دگەل دەولەتێن مەزن و پەنابرن بو بەر زمانێ دبلوماسی و پێشنیازکرن بو دەولەتێن ئێکگرتی ئێک ژ باشترین چارەسەریا یە چونکی یا خویایە راستەوخو پەنابرن بو بەر دەستهەلاتا ئیراقێ نە چارەیە هەر وەک مێژوویێ بو مە دایە دیارکرن کو ئەو ناخازن کورد ب مافێن خو یێن یاسایی بگەهن ، هەر وەک دکێشەیێن دیتردا ژی نێچیرڤان بارزانی پەنابریە ل بەر دەولەتێن دەرڤە کو ئەو ببن ناڤبەینکار ب چارەکرنا هند ژ کێشان ل جهێ کو راستەوخو دگەل ئیراقێ دانوستاندن بکەت و بڤێ رێ بارزانی ئەنجامێن ئەرێنی ب دەستخستبوون ، چونکو یا دیارە ل دەڤەرێن ڤەقەتیایی هەمان رەفتارا سالێن چویی هەمبەر کوردان دهێتە کرن و مولکێ وان ژێ دهێتە ستاندن و مەبەست ژێ ئەرەبکرن دوبارەبکەنەڤە ئیتر یا گرنگە خالا دی یا بارزانی پێشنیازکری کو ئاستێ نوینەرایەتیا نەتەوێن ئێکگرتی ل هەرێما کوردستانێ بهێتە بەرزکرن ، ب هەبوونا ئەنجامەک ئەرێنی ل سەر ڤان پێشنیازا دێ ئەنجامێن ئەرێنی بو گەلێ کورد بدەستڤەئینیت .