ئەنفال د بێدەنگیا جڤاکێ نیڤ دەولەتى دا.
رەمەزان نسرالدین کێڤلی
لگور بەندێ دووێ یێ ئەڤێ رێککەفتنێ هەر گروپەکێ ئەڤ بابەتە ژێ بگریت و ل سەر بهێتە چەسپاندن وى دەمى ئەو تاوان دێ ب (جینوساید) هێتە پێناسەکرن ژوانا:
کوشتنا ب کوم یا گروپەکى چ ئەو گروپ وەکو مە لسەرى دیارکرى ئایینى – نەتەوەیى – عرقى - سیاسى) بیت.
زیان گەهاندنا جەسەدى و روحى بو گروپەکێ دەست نیشان کرى.
چەسپاندن یان هەر رەوشەکا دیتر ل سەر گروپەکێ دەست نیشان کرى ب نەرازى بوونا وان ب مەرەما گهورینا ئیرادا وان.
نەهێلانا پەیدابوونا زاروک بوونێ د ناف وى گروپەکى دا.
ڤەگوهاستنا زاروکان ژ گروپەکى بو گروپەکێ دى بێ رازى بوونا وان.
لسەر ئەڤان تاوانێن نیڤ دەولەتى دوو دادگەهێن دەولى هاتیە ئەنجام دان، یا ئێکێ دادگەهـ کرنا (نازیان) بویە ل سەر وان تاوانێن وان ئەنجام داین و دوماهیک ل سالا (1998)ـێ بویە لسەر بویەرێن (بوسنە و رواندا) بەلێ ب مخابنى ڤە تانوکە چ دادگەهێن نیڤ دەولەتى لسەر تاوانێن رژێما گور بە گورا عێراق نەهاتینە ئەنجام دان ب بەهانا هندێ کو عێراقێ ئەو رێککەفتن ئێمزا نەکریە و نە ئەندامە د ئەڤێ رێککەفتنێ دا.
ل رێکەفتى (5/کانونا ئێکێ/ 2012)ـێ ئێکەم دانپێدانا نیڤ دەولەتى دا ب کوم کوژیا مللەتێ کورد هاتیە کرن ل (پەرلەمانێ وەلاتێ سوید) کو (ئەنفال) وەکو تاوانەکا نیڤ دولەتى و جینوساید هاتیە ل قەلەم دان و (فرانس فان انرات) هاتیە دادگەهـ کرن ب تومەتا وێ یەکێ کو دەست دگەل فروتنا چەکێ قەدەغەکرى بو رژێما عێراقێ هەبویە.
پرسیارا جەوهەرى ئەوە پشتى هەمى بەلگەنامە ل سەر ئەنفال کرنا کوردان کەفتینە بەر دەستێ جڤاکێ نیڤ دەولەتى بوچى حەتا نوکە ئەڤ جڤاکە بێدەنگە لسەر ئەڤان تاوانان؟ راستە دەمێ ئەڤ تاوانە دژى مللەتێ کورد هاتیە ئەنجام دان دوماهیک قوناغا شەرێ سار بویە دناڤبەرا (ئێکەتیا سوڤیێت یا وى دەمى و ئەمریکا) بەلێ جڤاکى نیڤ دەولەتى ب گشتى بێدەنگ ماینە و بەرژەوەندێن خو پاراستینە لەورا وەکى گەلەک ژ نڤێسەران دایە دیارکرن کو یاسایێن نیڤ دەولەتى بتنێ بو سزادانا ئەوان وەلاتانە یێن ژ بەرەژوەندێن وەلاتێن زل هێز دەردکەڤن، خەلکەک هەیە د مینیتە حێبەتى بەلێ گومان تێدا نینە یاسایێن نیڤ دەولەتى و مافێن مروڤى بتنێ بەرژەوەندێن وەلاتێن زلهێز دپارێزن.
پەرلەمانێ عێراقێ ژى ئەڤ تاوانە ب جینوساید پێناسە کریە بەلێ مخابن تانوکە حکومەتا عێراقێ ئەو بەرپرسایەتى ب ستویێ خوڤە نەگرتیە کو قەرەبویا مەعنەوى و ماددى یا کەس و کارێن شەهیدان بهێتە کرن، کارەکێ ب ئەڤى رەنگى بتنێ ب حکومەتا هەرێمێ ناهێتە ئەنجامدان بەلکو جڤاکێ نیڤ دەولەتى هەمى بەرپرسیارە بەرامبەرى ئەڤێ تاوانا هوڤانە و مەزنترین پاداشت ژى سزادانا ئەنفالچیا یە و پێویستە د سالیادا ئەڤێ کارەساتێ دا خزمەتا کەس و کارێن ئەنفالان بهێتە کرن، د قوناغێن بووریدا حکومەتا هەرێما کوردستانێ تا رادەیەکێ باش خزمەت کریە بەلێ ب دیتنا من لگور وێ قوربانیێ نەبویە و دیسان پەیاما (بەرێز نێچیرڤان بارزانى) لدوور ئەڤێ کارەساتێ یا روهن و ئاشکەرایە کو قوناغا بهێت ژى پێویستە پتر گرنگى ب برینێن دەرمان نەکرى یێن ئەنفال بویان بهێتە دان و رولێ وى بەر چاڤ بویە د (مەحافل)ـێن نیڤ دەولەتى و نافخو دا پێخەمەت خزمەتکرنا ئەڤێ تەخا زولم لێ کرى ژ جڤاکێ مە.
ل دوماهیکێ هزار سلاف ل روحا وان پشکوژان بن یێن جیهان هەمى ئەڤرو شەرمزارى بێدەنگیان خو کرین.
