پشتی هێرشێن داعش بۆ سەر دەڤەرێن كوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارا هەرێمێ وداگیركرنا ڕێژەیا هەرە زۆرا وان دەڤەرا و ئەنجامدانا تاوانێن مەزن بتایبەت دگەل كوردێن ئێزدی ل شنگال و دەروبەرا ل سەر دەستێن ڕێژەكا مەژنا عەرەبێن دەڤەرێ ژكوشتن و دیل گرتنا زەلام و ژن و زاڕۆكا وڤەكرنا بازارێن كڕین و فرۆتنا مرۆڤان وەك كوێلە (عبید) بویە هۆكارا ئاوارەبوونا خەلكێ وان دەڤەرا بۆ هەرێما كوردستانێ ژ شنگال و باشیك و بە حزانێ و كۆمەلگەها بابیرێ و گوند و كۆمەلگەهێن دی یێن ئێزدی نشین و تانوكە ڕێژەكا زۆر ئاكنجی نە ل كوردستانێ و بتایبەت پارێزگەها دەۆك..
هێزێن پەكەكێ بناڤێن جودا جودا وەكی y.p.k. و ypj ژكوردستان ڕۆژاڤا ب بەهانا هاریكاریا ئێزدیان ل دەمێ هێرشا داعش هاتنە دەڤەرا شنگال و دەست هاڤێتە گرتن و ڕەڤاندن و چەكداركرنا گەنجێن ئێزدی و ڕەفتارێن خۆسەپاندن و نە قەبولكرنا هزرێن دی بوینە زێدەتركرنا هۆكارێن نە ئارامیێ و پشتی ڕیفراندوما سەربخۆیا هەرێما كوردستانێ و بەشداریا خە لكێ دەڤەرێن ماددا ١٤٠ ب ڕێژەكا زۆر و دەنگ دان بۆ سەربخۆێی و دەرئەنجامێ ڕێككەفتنا هێزەكا لایەنەكی سیاسی یێ كوردستانێ دگەل حكومەتا حەیدر عەبادی ب بەشداریا هەندەك وەلاتێن دەڤەرێ پیلانەك هاتە داڕشتن بۆ داگیركرن و ژناڤبرنا قەبارێ هەرێمێ. بە لێ ب ئیرادا پولایین یا پێشمەرگێن قەهرەمان و بڕیارا زۆر بوێرانەیا جەنابێ سەرۆك بارزانی ئەو هەول هاتە ڕاگرتن پشتی كو لەشكەرێ عیراقێ و حەشدا شیعی تاوانێن مەزن دژی مرۆڤایەتیێ ئەنجامێ داین دەرهەقی كوردان ل ناوچێن دەرڤەی ئیدارا هەرێمێ ب تایبەت ل دۆزخورماتوو و كەركووك و داگیركرنا ناوچێن ئێزدیان وەك شنگال و باشیك و بە حزان جارەكا دی.
زێدە باری ڤان هۆكارا تانوكە كارگێریا شنگال ل كوردستانێ ئەركێ خۆ ئەنجام ددەت و نەشیایە بزڤڕتە ڤەجەێ كارێ خۆ و ڕێژا پتر ژ ٨٠% (هە شتی ل سە دێ) ژ خەلكێ شنگال ل كوردستانێ ئاكنجی نە ژبەر نەسەقامگیریێ كو ئەگەرێ سەرەكییە بۆ نەزڤڕینا خەلكی بۆ دەڤەرێن خۆ و نەبوونا خزمە تگوزاریا، ژبەركو ئارامی ئێكە ژ بنەمایێت سە رەكی بێت ژیانێ ل هەر جهەكی.
بۆ چارەسەریێ پێویستە ب ڕێككەفتن دگەل حكومەتا عێراقا فیدڕاڵ هێزێن پێشمەرگە و لەشكەرێ عێراقی و ل ژێر چاڤدێریا هێزێن هەڤپەیمانا ئارامیێ بزڤڕیننەڤە وان دەڤەرا كو عێراق دپێنگاڤا ئێكێدا هێزێن بیانی ل وان دەڤەرا دەربێخیت و حەشدا شیعی ڤەكێشت ل وان جها. هەروەسا ئەو عەرەبێن دەڤەرا شنگال یێن دەست دگەل داعش هەی و تاوان كرین و نوكە ل وان دەڤەرا ماینە، یان زڤڕینە ڤە ل گۆرەی یاسایێ بهێنە سزادان و دیتنا شێوازەكی گونجای بۆ پێكڤەژیانا ئۆل و نەتەوا ب گشتی كوردێن ئێزدی چاڤەڕێی پێكئینانا حكومەتا هەرێمێ نە وتە مام كرنا حكومەتا عێراقا فیدڕاڵن ب ئۆمێدا جێبەجێكرنا ماددا ١٤٠یا دەستووری داكو ناوچێن وان یێن دەرڤەی ئیدارا هەرێمێ بزڤڕنە باوەشێ هەرێمێ و ژیانا پاراستی و خۆش بیت
و ل سەردەمێ ڕژێما بەعس ژلایێ كارێن خزمەتگوزاری ڤە پشتگوە هاڤێتی بوون و پشتی ٢٠٠٣ ێ ژی حكومەتا عێراق كار بۆ دەڤەرا نەكریە و ئەو كارێ حكومەتا هەرێمێ كری ژی بەرچاڤ نەبوویە، چونكە پێویستی ب خزمەتگوزاریێن زۆر و بودجەكا تایبەت و مە زن هە بوویە. ل گۆرەی دستوورێ عێراقێ پێتڤی بوو ل ساڵا ٢٠٠٧ێ ماددا ١٤٠یا دستووری هاتبا جێبەجێكرن بە لێ بەغدا پشتگوە هاڤێت و بەلكی ئاستەنگ چێ كرن و تانوكە سەرژمێری ل وان جها نەهاتیە كرن.
بۆ چارەسەركرنا وان ئاریشا پێتڤییە هەرێم و بەغدا رێك بكەڤن كو شنگال ببیتە پارێزگە و بودجەیەكا باش ل گۆرەی سنوور و ڕێژا ئاكنجیا بۆ بێتە خەرجكرن و دەلیڤێن كاری بۆ گەنجان بهێنە دیتن و گرنگی ب كەرتی كشتوكالی بهێتەدان، چونكە عەردێ چاندنێ زۆرە هەروەسا ڕێژەكا زۆریا مەڕ و مالاتی دهاتە ب خودان كرن وبۆ ڤێ چەندێ ژی فەرە پڕۆژێ ئاڤا (جزیرە) ژ دەشتا ڕەبیعە بگەهیتە شنگال و دەڤەرێن دی یێن كشتوكالی ب گشتی و خزمەت ب گشتی ل دەڤەرێن ماددا ١٤٠ ب ڕێژەكا باش بهێتە كرن و دەرئەنجامێن شەڕێ داعش زۆر ناوچە وێران بووینە و زەرەرەكا زۆر مەزن گەهشتیێ.