پشتی پروسەی ئازادیا سالا ٢٠٠٣ دا و روخاندنا رژێما پێشتر یا عیراقێ ژلایێ ھەڤپەیمانی ڤە، پروسەی سیاسی ل عیراقێ سەردەمەکێ نوی دەست پێکر. کورد ژی وەکو دووەم پێکھاتەیێن نەتەوەیی خەونا وان، دامەزراندنا دەولەتەکا فێدرال بو کو مافێ ھەموو پێکھاتەیەک تێدا بھێتە پاراستن و بەژداری ئەو پروسەیە کر، دگەل ھەمی ئەو تێبینیێت لسەر حکومەتا عیراقێ ھەبوو.
دەسپێکێ یا باش بوو، ژبەر بەرز بوونا بەھایێ نەفتا خام ل بازارێن جیھانی دا، حکومەتی عیراق ل ماوەی سالێن ٢٠٠٤ ھەتا سالی ٢٠١٤ پارەیەکێ خەیالی دەستکەفت کو بریتی بو ژێ ٨٥٠ میلیارد دولاران، ھەتا ١٠٠٠ میلیارد دولاران. کو ھەرێما کوردستانێ ژی پشکا خو ل بودجەی عیراقێ د وەرگرت کو ب ١٧% ھاتبو دیار کرن.
ل سالێن ٢٠٠٤ ھەتا ٢٠١٤ ھەرێما کوردستانێ ب بزاڤێن سەرۆک وەزیرانی ھەرێمی کوردستان، نێچیرڤان بارزانی شیا باشتر ژێ ھەموو باژێرێن عیراقێ پێشکەفتنێن باش ژلایێ خزمەتگوزاری و ئابوری ڤە پێشکێشی ھه‌ڤوه‌لاتیێن خو بکەت. دگەل ھاتنا سالا ٢٠١٤ ره‌وشا ھەرێما کوردستانێ ھاتە گوھورین. ژمارەیەکێ زور یێ ئاوارەی سوری و باژێرێن ناڤەراستێ عیراقێ ھاتنە ھەرێما کوردستانێ و کەتنە د شەرێ دژی چەکدارانی داعش و نرخی پترۆلێ ژی دابەزی و ھاتە خوارێ ل بازارێن جیھانی و پشکا بودجەی ھەرێم ھاتە برین ژلایێ بەغدا ڤە. پشتی سێ سالان قەیرانی دارایی و گرفتێن ئابوری ل ھەرێما کوردستانێ بەردەوام بوو و مەزن دبوو. ھەروەسا ژبەر رویدانا ١٦ێ ئوکتوبەرێ کو پیلانەکێ سێ قولی بوو ژلایێ (ئیران و تورکیا و عیراقێ) و بێ دەنگیا کومەلگەھێن نیڤ دەولەتی، سەرەرای ئەو ناکوکیێن دناڤبەرا ھێزێن کوردستانی دروست ببوو، ل ئەنجام دا رووبەرەکێ زور ناوچەیێن کوردستانی و ژمارەیەکێ زور بیرێن نەفتا ھەرێما کوردستانێ ژێ دەست دان کو ئەڤە ژێده‌رێ ئابوریێ کوردستانێ بوو، ھەروەسا شەر دگەل چەکدارێن داعش زیانه‌كا ئێگجار مەزن ل ئابورێ کوردستانێ دا و ئەو خەرجیێن بۆ ھێزێن لەشکەری و ئاوارەیێن ھەرێمێ ھاتنە تەرخان کرن.
ئەگەر باش بەرێ خو بدەینە سیاسەتا ئابوری یا ھەرێمێ، ئەڤە تشتەکێ مه‌حالە بشێت سەر وان قەیرانانە دەرباز بیت. ٩٥% داھاتێ ھەرێما کوردستانێ ل فروشتنا په‌ترۆلێ دەست دکەڤیت، لێ سەرۆک وەزیرانی ھەرێمی کوردستان، نێچیرڤان بارزانی شیا سەر وان قەیرانانە دەرباز بیت و نەھێلیت خەلکێ وێ ل ڤێ بارودوخێ دا برسیەتی ببینین و ب شارەزاییەکا تەواو و خەمخوریەکا زور وان قەیرانان دەرباز كر و ھێدی ھێدی دگەل سیاسەتا وێ یا راست و دروست ئەم یێن بەرەف کوردستانەکا گەش دچین. ھەروەسا گرنگیێ ب پروسەی چاکسازی و بنیادنانی پەرەپێدانی راستەقینە ددەت وەک کەرتێ پێشەسازی و کشتوکال و تەکنیکێن نوی بکار دئینیت بۆ بەرھەمئینانێ.