كوردستان ل سه‌ر نه‌خشه‌یێ په‌ترۆل و غازێ

كوردستان ل سه‌ر نه‌خشه‌یێ په‌ترۆل و غازێ

پترۆلا کوردستانێ ڤان سالان زور ب گەرمی ژلایێ سیاسەتمەداران و چاڤدێران ڤە دھێتە بەحس کرن. ھندەک شاره‌زایێن پترۆلێ و ھەروەسا نێچیرڤان بارزانی، سەروک وەزیرانی ھەرێمی کوردستان، پترۆلا کوردستانێ ئێکەم پێگەهـ بۆ دەولەتا کوردی و وەک دەرفەتەک بۆ سەر ب خۆبوونا ئابوری دبینێن، وەک پێگەھەک بۆ دەولەتا پاشەرۆژا کوردستانێ حساب ل سەر دھێتە کرن. ل ڤی بابەتی دا، ئەو پرسیارە دھێتە کرن، ئەرێ پترۆل و گازا کوردستانێ دشێت ببیتە پێگەھەکا دامەزراندنا دەولەتا کوردی؟ ئەرێ په‌ترولا کوردستانێ دشێت ئابورێ تورکیا گەشە بکەت؟ په‌ترول و گاز ژلایێ ترکیا و کارگەە و پێشەسازیێن نویێن ل ئەنکەرە ھەیە و بویە سەنتەرەکێ ستراتیژیەکا مەزن و رێکەکا ترانزیت بو ڤەگوھاستنا په‌ترول و گاز ژێ ئاسیا و روژھەلاتا ناڤەراستەوە بۆ ئوروپایەکا تێھنی یێ ووزە. پشتی دەستێوەردانەک کو روسیا ل وەلاتێ ئوکرانیا کر ل سالا ٢٠١٤ ترکیا بو جێگێرێ ئوکرانیا بو دابینکرنا رێرەوێن ڤەگوھاستنا گازێ سروشتی ل ئاسیا بو ئوروپا ڤە، ھەتا نھا ژی کەس نزانیت ئەو رێرەوە چاوایە، خو ئەگەر وەلاتی ترانزیتی گازێش سەقامگیر و ئارام بیت، وەلاتی دابینکرنا گاز ڤێتن جھێ متمانە بیت. ئەرێ رووسیا جھێ متمانەیێ تورکیا و ئوروپایە کو بەردەوام گاز بۆ تورکیا و ئوروپا دابین دکەت؟ ژلایێ ترکیا ڤە گاز بو پێشەسازیا خو دابین دکەت و ژلایەکێ دی ڤە باج و رسومات وەک وەلاتەکێ ترانزیت دەست دکەڤیت.
رووسیا ب درێژاھیا مێژووی سەلماندیە کو گاز و سیاسەت پێکڤە گرێداینە، ھەر چەندە رووسیا تێنی یێ کاش و دراڤەکێ قورسە بۆ جێ بە جێ کرنا بەرنامەیێن سەربازی و ئابوری، موسکو گاز بۆ نەیارێن ئه‌وروپی نافرۆشیت ژبەرکو ئەگەر رووبرووی ئێک ببن. ھەر ژبەرھندێ ژی ترکیا چ رێکێن دی نینە، ڤێتن سەرچاڤەی گازی ھەموو لایەک بیت. ئایا کوردستان نابیتە بەدیلەکێ جیدی کو ترکیا بیر لێ بکەتەوە؟ ل ڤی دەمی دا کو وەلاتێن قەوقاز پشتی سەر ب خویی ھەر لژێر دەستی رووسیان و ئیرانش لژێر فشاری بەردەوامی ئەمریکایە و تاران تاوانبارە ژبەر چەکی ناوەکی و پشتەڤانیا تیرورێ دکەت و ئەو نەسەقامگیریە کو ل روژھەلاتا ناڤەراست ب گشتی ھەی. سەرەرای ڤێ چەندێ ھەمیێ تاران و ئەنکەرە دوو رکابەرێن جیۆپۆلوتیکن ئێک و دوونە، کو ل روژھەلاتا ناڤەراست، بوویە نیمچە مەحالە کو بەدیلەکێ ھەمیشەیی گازی رووسیا و ئیران نابیت.
کوردستان دوان سالانە دا، په‌ترۆل و گازەکێ زور پەیدا کر، ل ھندەک جھان بتنێ چەندین کیلومەتر ل سنوری ترکیا ڤە دویرن، ترسا ترکیا ژبەرھندێ یە ھەر ئەزمونەکێ سەر ب خو ل کوردستانا باشور دروست بیت، ئێکپارچەیی ئاخا ترکیا توشی مەترسی دبیت و سیاسی یێن کوردێن باکوور ئەو ژی داخازا مافێ چارەنڤیسێ خو دکەن. لێ ھەمبەر ڤێ چەندێ نێچیرڤان بارزانی، سەروک وەزیرانی ھەرێمی کوردستان سەرەدەریەکا باش دگەل پرسێن گرێدایی ب پەترولێ ھەبوویە و ھەردەم گرێبەستێ دگەل کومپانیایێن په‌ترول و غاز گرێ دایە بو باشتر کرنا رەوشا کوردستانێ.

Top