ل رۆژێت بھێت، ئەم دێ بیرەوەرییا سالڤەگەرا شاکارەکا سیاسییا ھەڤچەرخ بین یا کوردستانیان ل ڤی چەرخی بسەر جیھانا بناڤ دێمۆکراسی، بەلێ نە دێمۆکراسیدا سەپاندی، ژپێخەمەت بەرژەوەندییا خۆ و مرۆڤاتیێ ھەمیێ. حۆنێرا پشکەکا مەزن ژ کوردستانیان د سەرئێخستنا رفراندۆما سەربخۆیێ، یاکۆ پێدڤییە تێدا پێداگرییا جەنابێ سەرۆک بارزانی لسەر ئەنجامدان و سەرئێخستنا وێ، ب ئێک ژ ئالۆزترین و وێرەکترین بڕیارێن چەرخێ بیست و ئێکێ بزانین، شاھکارەکێ نەتەوێ کوردە د ھەمی قۆناغێن دیرۆکا نویدا. ژ بەر ھۆکارێن خۆدی (ئۆبجێکتیڤ) و بابەتیانە و دەرەکی (سۆبجێکتیڤ) ھەتانۆکە ژی گەلەک د ڤێ چەندێ نەگەھشتینە و نەشێن ھەمی رەھەندێن وێ بخوینن و بدنە بەرئێک.
پێداگرییا جەنابێ بارزانی بەرھەمێ ئەزموونەکا زەنگین و تایبەت و تەحلا کەسۆکی بوو دگەل کاروانێ سیاسەتا ناڤخۆیی و دەڤەرێ و جیھانی، و ھیچ گڤاشتن و پالدەرەکێ دەرەکی ل پشت نەبی. بەلێ ھەتا نۆکە ژی نھێنییا کارەساتێن پشتی وێ و بۆرینا سالەکێیە بۆ زۆر کەسا نەیا رۆھن و ئاشکرایە. ژ ھنگی وەرە و تا نھۆ ژی شرۆڤەیێن جۆدا بۆ تێنە کرن، لێ ھەکەر زێدەرۆیی نەبیت چ ژ وان چ بۆ نینە.
ھەر دوو ئالیێن "بەلێ و نەخێر"، چ لسەر ئاستێ تاکی و چ ژی دەسەتک و پارتێن سیاسی مەرەم و بەرژەوەندیێن خۆ ھەبین. لێ ھەر دوو ژی د ئێک خالێدا ھەڤپشک بین: ئارامییا سایکۆلۆژی و ئاشتییا جڤاکی و تەناھییا دەڤەرێ و خۆشگۆزەرانییا خەلکێ، و جێگیرییا سیاسی. گرووپەکی ئەڤە نەدڤیان و گرووپەکی دڤیان، وەکی دبێژن ھەتاکۆ بۆ دمرن.
ھەلگرێن ئالایێ "بەلێ" دخواستن ئەڤ ئارمانجە بدەستڤەبێن، لێ تاخمێ دیتر نە. ئەو نەڤیانە، لسەر ئاستێ تاکی یان بکۆمەل، ب زانین یان نەزانین، بدەست یان بێدەست، ب پیلان و پلان یان ژ نەشکافیڤە، بیتن ھەمی د ئاراستەیا ھزر و بیردۆزێن راکفلێرییانە بین. ئەو پرۆژە و ستراتێژیێن تنێ راکفلێرییانە و بۆ بەرژەوندییا ئابوورییا وەلاتەک تایبەت ھاتیە دەیناندن، و بۆ مەبەستا گەھشتن ب ژێدەرێن ئابووریێن ھندەک وەلاتان و نەخاسمە رۆژھەلاتا ناڤین یاکۆ ئێکە ژ کاکلێن جێبەجێکرنا وێ، تێدا بزاڤا تێکدان یان نەھێلانا سەرگرتنا جێگیرییا سیاسی دھێتە دان، دا رێک بۆ ڤێ پرۆژێ خۆشتر ببیت.
دیارە بڕیارەکا وەک سەربخۆیێ و پێداگرییا سەرۆک بارزانی نەد بەرژەوەندی و ئاراستەیا ڤی پرۆژەی دھاتە دیتن، زێدەباری ھندێ سەرۆک بارزانی تنێ و تنێ و وەک ھەمیشە فەلسەفەیا خۆ پاراستن ژ کارەسات و نەخۆەشی و ئەنفال و کیمیاباران و ... ھتد، د ھزر و باوەرێدابی نەک ھیچ ئارمانجەک دیتر، لەوما یا سەیر نینە ژی ھند بزاڤ ھاتەکرن بھێتە تێکدان یان پاش ئێخستن و بۆ ڤێ مەرەمێ ب سەدان ھێجەت و ئاستەنگ ھاتنە ئینان و گۆتن، بەلێ ھەمی تنێ ئاستەنگ بین و ھێجەت نەک تشتەک دیتر.
ئارامییا دەڤەرێ و کوردستانێ ھێدی دا تا رادەک باش دەرگەھی ل گەلەک رەفتارێن تاکی و جڤاکی و سیاسی و کەلتووری یێن ب زیان گریت. ئەنفال، کێمیاباران، گەندەلی، ئاوارەبوون، تیرۆر، دەمارگیری، نەیەکسانییا رەگەزی و نەتەوەیی و نەژادی، نادادپەروەرییا جڤاکی، لاوازییا ھەستا بەرپرسیارەتییا تاکی و جڤاکی و سیاسی، بلندبوونا مۆرالا جڤاکی و ئاستێ باوەری بخۆبوونا تاکی و جڤاکی و نەتەوەیی و نەژادی و سیاسی، رێزگرتن ل بھایێن مرۆڤی و دیمۆکراسی و ئایینی و جڤاکی و کەلتوورییا ھەمی لایەکی و زۆر دەستکەفتێن دیتر. بەلێ ب مخابنیڤە کەس و لایەن و پارت و وەلات و ھەتاکۆ زلھێز ھەمی پێکڤە بینە ئەژدەھایەک ھەفت سەر و ب چرایێ کەسک و ھێجەتا ١٦ ئۆکتۆبەر ئافراند، تنێ دا پرۆژەیێ راکفێلێریزمانە بکەڤیتە سەر سکەیێ خوە و دەڤەر پترتر شێلی ببت و ماسیگرتن ب سانەھی ببت. دیارە پشکەک ژ وان وەلاتێن ئەڤ تەلھە بۆ کوردستانیان ڤەدای بخۆ کەتنە وێ تەلھێ، و ژ وان ژی ئیران و تورکیا بین، کۆ نۆکە د رەوشەکا خرابا ئابووری و سیاسیدا دژین و دویر نینە ھەکەر ھیچ پیلان یان ریککەفتنەکا ژێر ب ژێری نەئێتەکرن خرابتر ببن و دگەل ژناڤچۆنا خۆ ھندەک وەلاتان ژی دگەل خۆ بنئاڤ بکەن، وەک سعۆدییا، پاکستان، مسر، و ھەتاکۆ وەلاتێن ئەورۆپی یان ژی دویر نینە رۆسی و ئەمریکا و ... ھتد، ژی د ڤێ لیستێ ھەبن.
راکفڵێریزم ئەو سیاسەتن یێن مافێ نەتەوە و چینێ ھەژار تێدا دھێتەبنپێکرن. د ڤێ راستێ و بناڤ و لبن سیبەرا رێکخراو و یاسایێن نێڤدەولەتی دا ھاریکارییا سەرگرتنا ڤی پرۆژەی دکن، بەلێ پا لدویڤ یاسایێن سروشتی و جڤاکی، ھەتاھەتایی نابن و پشتی ماوەیەکی ئەنجامێن بەرۆڤاژی دبن.
لێ ئەوا گرنگ بی ئەوە بەرەیەکێ دلسۆز و ھشیار شیا ڤێ رفراندۆمێ سەربێخیت و رفراندۆم "دەراڤێ سپییە بۆ رۆژێن رەش"، تنێ پێدڤییە بەری وێ دەستھەلاتا سیاسی بسەر پەنجەشێرا جڤاکییا گەندەلیێ زال ببیت، دا د رۆژا خۆ دا ئەو "دەراڤێ سپی" بشێت ئارمانجێن خۆ بدەستڤەبینیتن.
*پرۆفیسۆرێ ە. /بسپۆرێ زانستێن سایکۆلۆژی و پەروەردەیی/فاکۆلتییا پەروەردە/ زانینگەھا زاخۆ