کیان و قەوارێ سیاسی و دەستوری یێ ھەرێما کوردستان - عیراق , بەرھەمێ خەبات و بەرخودان و قوربانی دانا گەلێ کوردستانێ یە د سەدەیەکێ ب تەمامی . پشتی سەرھلدانا سالا ١٩٩١ و ئەنجامدانا ئێکەم ھەلبژاردن و ئاڤاکرنا پەرلەمان و حکومەت و سازیێن جودا جودا . ب رێکرنا ڤان بیست و حەفت سالێن دەسەلاتداریێ ب شەرێ براکوژی و کەلەکبونا دەھان قەیران و بەلاڤبونا گەندەلی و نەدادی و شەرێن دەوروبەر و تیرورێ و پیلانێن پایتەختێن دەوروبەر و دگەل نوکەرێن نافخوی و سەدان پیلانێن دیتر ژی ھەبوینە بو ھندێ وی کیانێ بناڤێ ھەرێما کوردستانێ بکەنە دوو ئیدارە و دیڤدا ئێک ب ئێک ژ ناڤببەن وەکی ھاتیە گوتن (گەر نەبینە ئێک دێ ژ نافچین ئێک ب ئێک ) . ھەتا خیانەتا شازدێ ئوکتوبەرێ ژی سوپاس بو خودێ کو ئەو پیلانا بو ھاتیە دانان ب تمامی نەگەھشت ل سەر ئەردی بێتە بجە ئینان ئەو ژی پشتی ئەو شەرێ پاراستنا کوردستانێ کو ھاتیە کرن ل پردێ و سحێلایا خو راگر . ئەو ھەمی پیلانە نەبونە فاکتەرەک کوردستانێ بەرەف پاش ڤەگەرینن و جارەک دن خەونا دوو ئیدارییێ بێتەف روژەڤێ .
نھا پشتی ھەمی پیلانان و دەست وەردانێن بیانی و پێکولێن ژ نافچوی بو دوو ئیداریا ڤێ پارچا ل گزیرتەکا ئارام دژیت ل عیراقەک و روژھەلاتەک پری کریزێن گران دا. جھێ داخێ یە ھندەک کەس و ئالی ھەبن ل سەر پروسەیەکا سیاسی و دەستوری وەکی ئەنجامدانا ھەلبژاردنان گەفێن دوو ئیدارەیێ بکەن! ب راستی ئەقلیەتا حزباتی و دەڤەریا توند ھەمی سنور بەزاندنیە و خوینا شەھید و ئەنفالکریا و خوراگریا ڤی گەلی ھاتیە ژ بیرکرن ھەتا ژ بال ھندەک کەسێن بناڤ تێگەھشتی گەفێن ژ ناڤبرنا ڤێ پروسێ دئێتەکرن .
ب را و بوچونا حکومەت و پەرلەمان و پارتێن سیاسی و کومسیونێ بریار ھاتیە دان ھەلبژاردتنێن پەرلەمانێ کوردستانێ ل ( ٣٠ / ٩) بێنە ئەنجامدان , نھا کێمتر ژ ھەیڤەکێ مایە , چ لوژیەکەک ب وێ چەندێ رازینابیت ئالیەک ژ دەنگێن خوە بترسیت و گەفێن رێگری کرن ل ڤێ پروسا سیاسی و دەستوری و یاسایی و دیموکراسی بکەت . و سندوقێن ھەلبژاردنان دیف مەنتقێ وی پێخوش پارڤەبکەت و کومسیون و پەرلەمان و حکومەتێ ھەمیێ بکەتە گوری بریار و نەرینێن حزبی و کەسی و دەست وەردانێن بیانی و بەرژەوەندیێن ڤی میحوەری و یێ دیتر . لێ سەروک وەزیرێن کوردستانێ و ھەمی پرانیا پارتێن سیاسی ل کوردستانێ دژی وێ گوتنێ نە کو خەونا دووئیداریێ بو ھندەک بیر تەسکان ڤەگەرینیت و دگەل ئەنجامدانا ھەلبژاردنانە د وەختێ خو دا بو ھندێ حکومەت و پەرلەمانەک بھێز ئاڤا ببن و خوە بەرھەڤی دەربازکرنا ڤێ قوناغێ بکەن یا کو پشتی شەرێ داعش و کریزا ئابوری و کێشمەکێشا سیاسی یا نافخوی و خیانەتا شازدێ ئوکتوبەرێ ھاتیە روژەڤێ دا , ژ بلی ھندێ سەنگا ھێزێن سیاسی ژی ھاتیە گوھرین ب دروست بونا ھێزێن سیاسی یێن نوی.
گوتنێن کو بیرا خەلکی ژ دوو ئیدراییێ دئینن و ئەو روژێن فەرە چو ئالیەک شانازیێ پێڤەنەکەت ژ وێ چەندێ دەردکەڤن کو ئەو ئالیی , ئیک ژ سزادانا دەنگدەری دترسن کو ل سەر ھەلویستێن ب ڤی ئاوایی و خرابتر ژی دەنگدەر بریارێ ل سەر دیر ئێخستنا وان بدەت و ھێزێن بەرەڤانیکەر ژ پروسە و کیانێ سیاسی و دەستوری یێ وکوردستانێ بینتە دگورەپانا سیاسی دا . دوو ئەو کەسە بەردەوام خوەدی دەروونەک نەخوش بوینە و ھەر دەمێ رەوش د بەرژەوەندیا واندا نەبیت دەستی بو پرسێن مەترسیدار دبەن و گەفێن ب وی ئاوای دکەن کو بێھیڤی بونەکا خراب دەف خەلکی دروست بکەن.
ھەرێما کوردستانێ بەرھەمێ خەبات و قوربانی دانا دەھان سالایە ل باشورێ کوردستانێ و ئەوکیانێ کو پشتی سەرھلدانا ١٩٩١ و ئاڤاکرنا پەرلەمان و حکومەتێ ھاتیە ئاڤاکرن و ل سالا ٢٠٠٥ ل دەستورێ عیراقێ ھاتیە بنەجھکرن , ب چەند قوناغێن گەندەلی و نەشەفافی و نەدادی و شەرێ نافخوی و پیلانێن دەردور و دگەل نوکەرێن نافخوی و پشتی خیانەتا شازدێ ئوکتوبەرێ ھەمیان نەشیا ڤێ پارچا کوردستانێ جارەک دن بەرەف دوو ئیدارەیی و داویێ ژی بەرەن نەمانێ ببەن. ئەڤ گوتنێن کو داخازا دوو ئیداریێ دکەن ژ سەرکرداتیا ئێک ژ پارتێن سەرەکی کو ب خوە بریار ل سەر ھەلبژاردنان دایە براستی ترسە ژ دەنگدەری یان دەرئینانا وێ نەرینێ یە یا ڤەشارتی د سینگێ گەلەکێن دیتر ژی دا .