ب درێژاھیا دیروکێ گەلێ کورد ل سەر زمانێ ڤەکولەر و گەروک و سیاسی و دبلوماسی و سەرکردێن جیھانێ , ب گەلەک شەرکەر و زیرەک و چاڤنەترس و ب جەرگ ھاتیە نیاسین و ھەردەم ل شەراندا سەرکەفتی بویە و چو جاران دوو دل نەبویە ل شەرێن خو پارێزی ھەرچەند جوداھی ل تەرازیا ئالیێن شەرکردا ھەبیت. ئەڤ سیفەتێ بەربلاڤ ل کلتورێ کوردان ژی دا رەنگڤەدایە و بەردەوام شەرێن دژی داگیرکەران ب دیلانا مێران ناڤکرنە. لێ بەروڤاژی شەری د دبلوماسیێ دا ل کەڤندا و ھەتا رادەکێ زور ھەتا نھا ژی بەردەوام ل دانوستان و دبلوماسیێ دا کوردان زور ژ دەست دایە و نەشیاینە بەرەڤانیێ ژ وێ بکەن کو ژ شەران دا بدەست ھاتی . و پرانیا جاران ب دەستەک خالی و ئێکێ چو تێدانە دەرکەفتیە.
دبلوماسیەت و پەرەپێدانا پەیوەندیێن دەرڤە ل سەر بنەمایێ نەتەوەی و نیشتیمانی بو گەلێ کورد ل سەدان شەران گرنگترە و فەرە زورترین خزمەت ب ڤێ پرسێ بێتەکرن و ب پشت گرێدان ب کەسێن شارەزا و سیاسی و ئەکادیمی . و کارەک جدی ل گورەپانا سیاسی یا عیراقی و ئیقلیمی و نێڤدەولەتی بێتەکرن بو ڤە گەراندنا پەیوەندیێن بەرێ و ئاڤاکرنا پەیوەندیێن باشتر کو ل خزمەتا گەلێ کورد بن ل ھەمی بیاڤەکێ دا. و ھەروەسا بێـتە سەلماندن کو کورد تنێ شەرکەرێن زیرەک نینە بەلکی گەلەکێ مروڤ دوستە و دیروک دیدەڤانێ مروڤ دوستیا گەلێ کوردە.و ئیدی نابیت بەس کورد خوینێ نارێژیت بو شەرا و مێرینیێ بەلکی شەر ب دبلوماسیەتێ دکەت بو مافێن خوە.
ئاڤاکرنا حکومەت و پەرلەمانێ کوردستانێ پشتی سەرھلدانا ١٩٩١ دەرگەھێ ھەرێمێ ھەتا رادەکێ بەر ب وەلاتێن جیھانێ ڤەبو کو پەیوەندیان ل گەل دروست بکەت و دەنگێ خوە پێ بگەھینن , لێ ب وی ئاستی نەبو کو گەلێ کورد دڤیا. ب ژ ناڤچونا رژێما سەدامێ دکتاتور و ئەو رولێ بەرچاڤێ کوردان ل پروسا کەفتنا رژێمێ دیتی ٢٠٠٣ زورترین دەرفەت بو کوردان دروست بو کو ئیدی ل قوناغا شەرکرنێ بەرەف پروسەیەکا دبلوماسی بچن و دەنگێ خوە ب ھەمی جیھانێ بگەھینن و بشێن ئەو مافێن نەتەوێ کورد ھەی ب رێکێن ئاشتی و دبلوماسی بدەست بینن. ھەتا سالا ٢٠١٧ رەوشەک و دەرفەتەک باش دروست ببو کو کورد خو ل گەل کەشێ ئیقلیمی و نێڤدەولەتی بگونجینن , و کارەک باش ھاتە کرن و ھەتا رادەکێ باش دەنگێ کوردان ب جیھانێ گەھشت, لێ ب وی ئاستی نەبو کو جیھان بەرژەوەندیێن نەتەوەیێن کوردان تێبگەھیت و قوربانیدانا گەلێ کورد بو سەربەخویێ تێبگەھیت. ئەو بی ل پشتی ریفراندومێ و خیانەتا شازدێ ئوکتوبەرێ کورد ب تنێ مان و کەسێ ئەو مێرانیا کوردان ل داوی شەرێ دژی تیرورێ کو ھەمی جیھانێ وەسفا کوردان دکر ژ بیرکر و ھەر ئێک بدیف بیرە نەفتەکا عیراقێ کەفت و کورد ژی ل دیف بێ بەرژەوەندیا خوە کەفتن و بدەستەک خالی و ئێک چو تێدانە وەکی درێژاھیا دیروکێ ل شەرێ دژی داعشێش دەرکەفتن.و پرسەک دھاتە کرن ئەرێ بوچی پشتی بیست و حەفت سال ژ حوکمرانیا کوردان دوستێن روژێن رەش نەبون؟ دێ چاوا و ب چ میتود شێین پەیوەندیێن خوە زڤرینن سەر سکەیەکێ کو ل خزمەتا روژێن سپی و رەش دابیت؟
بو پاراستنا ئەوا مایی و ڤەگەراندنا ئەوا چوی و پێشڤەبرنا پەیوەندیێن ھەرێمی ل پشتی قوناغا شازدێ ئوکتوبەرێ پێتڤی ب دبلوماسیەک سەرکەفتی ھەبی کو بشێت وەک شەرکەرەک زیرەک و چاڤنەترس سیاسەت و دبلوماسیەتێ بکەت ل عیراقێ و دەولەتێن ھەرێمی و نێڤدەولەتی و بشێتە ھەفسەنگیێ بکەت.سەروکێ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ شیا وێ رەوشا ئالوز دەرباز بکەت کو عیراق ل گوپیتکا غرورا خوە دابی ل گەل ھەفسیێن خوە و بەردەوام دانوستان و بژاردا دبلوماسیەتێ رەتدکر , بەلێ ب زمانێ نەرم و واقعی و ھەفسەنگی نێچیرڤان بارزانی شیا ھەتا رادەک زور و ب شێوازەک نوی پەیوەندیێن ھەرێمی ل گەل عیراقێ و وەلاتێن دەوروبەر و جیھانی ڤەگەرینیت سەر رێکا بەرێ .ئەڤ پێکولە ژی ل سەر ھەمی ئاستەکێ ب پێکولێن ئاشتیێ ھاتنە ناڤکرن و رولەک بەرچاڤ دیت ل پاراستنا خوینا کوردان و بەرەف پێش چون و پاراستنا پەپوەندیێن کوردستانێ.
ل داویێ دا فەرە حکومەت و پەرلەمان و ئالیێن سیاسی ب جدی کار بکەن بو پێش ڤەبرنا پەیوەندیێن ھەرێما کوردستانێ ل سەر بنەمایێن نەتەوەی و نیشتیمانی و کو ئیدی چ روژەکێ بێ دوست نەمینین و بەردەوام شیانێن خوە ب مەزێخین بو پاراستن و دەست ڤەئینانا مافێن نەتەوەی یێن گەلێ کورد ب رێکێن دبلوماسی , ئەو رێک و شێوازێ دبلوماسیێ سەروکێ حکومەتێ گرتیە بەر جھێ دلخوشیێ یە و فەرە بەردەوام بیت و بێتە پێش ڤەبرن ب پشتەڤانیا ھەمی ئالیەکێ کوردستانێ .