چ دەمەکێ دا کەرکوک دەڤەرەک نەبویە کو کوردبونا وێ کەفتبیتە جھێ پرسیارێ دا , دەھان ژێدەرێن دیروکی و جوگرافی یێن کوردی و بیانی دووپاتی ل سەر کوردستانی بونا کەرکوکێ کریە. و ل ھەمی شورەش و سەرھلدان و بزاڤ و دانوستاندنێن بزاڤا رزگاریخوازا کوردی ل گەل بەغدا کەرکوک ھێلا سوربویە و ب ھیچ ئاوایەکێ موساومە ل سەر نەھاتیە کرن.کەرکوک وەک ئێک ژ باژێرێن پری خێر و بێر بەردەوام بویە جھێ چاڤتێبرینا دوژمنان و ھەمی پێکولەک کریە بو ھندێ دەست ل سەر نەفت و داھاتێن ڤی باژێری بگرن ھەر ژ سالا ١٩٢٧ کو برێتاینان نەفت ل ڤی باژێری دیتیەڤە. پشتی ھەرفینا رژێما سەدامێ دکتاتور ل سالا ٢٠٠٣ ھەتا یونیویا ٢٠١٤ ھیچ ئێمناھیەکا پێتڤی ل باژێری نەبو و بەردەوام کوشتن و رەڤاندن و پەقین ھەبون, ب وەرگرتنا ئێمناھیا باژێری ژ ئالیێ پێشمەرگەی ڤە ئاریشا نەبونا ئێمناھیێ ژی نەما و ل دەستێن تیرورا داعشێ ژی ھاتە پاراستن.
پشتی ریفراندومێ کو زورینەیا کەرکوکیان دەنگ بو سەربەخویا کوردستانێ دا و ئەڤ چەندە بویە دیکومێنتەریەک دیروکی و سیاسی و یاسایی و دەستوری , ئەڤ ئەنجامە و پروسا دیموکراسی نەھاتە قەبولکرن و, ئەو بو خالا رەشا دیروکی ب دیفدا ھات خیانەتا شازدێ ئوکتوبەرێ کو بالێ کالفام و فێسبوکبازێن ناڤ ئالیەکێ دیارکری پشکداری تێدا کر و دووبارە دەستێ رەشێ داگیرکەریێ ب سەر کەرکوک و پرانیا دەڤەرێن کوردستانیێن دەرڤەی ھەرێمێ داھات و ئالیێن کوردستانی و ھەر سیمایەکێ کوردستانی بونێ ل کەرکوکێ ڤەکر و ئیدی کورد بو کرێدار و مێڤان ل وەلاتێ خوە.
پرسیار ئەوە ئەرێ بەس کو نەفت نەما ھندەک ئالییان کەرکوک ھێلا یان کوردبون نەما؟ دەست بەرداربون ل کەرکوکێ دەست بەرداربونە ل کوردستانێ و چو ئالیەکێ ئەڤ بریارە نەدایە, بەلکو بریارا پشکدارینەکرن ل ھەلبژاردتنا و ڤەنەگەریان بو بن دەسەلاتا پوستەلا پولیس و حەشد و سوپایێ عیراقی دایە. لێرەدا فەرە بزانین کو نەبەس نەفت نەما , کانێ پارێزگارێ کورد کو ئەڤ پوستە ل پشکا کوردانە ؟ کانێ وێنێن شەھیدێن پێشمەرگەی ل جادێن کەرکوکێ , بوچی ناڤێ کوشتیێن حەشدێ جھێ شەھیدێن پێشمەرگەی ڤەگرت ل سەر جادە و کولان و باخچێن کەرکوکێ؟ ئەرێ بەس نەفت نەما , پا کا ئالایێ ل سەر کەلھا کەرکوکێ و ئەوێت دەستێ پەیکەرێ پێشمەرگەی و دەروازا باژێری ؟ بەس نەوت دوشین نەما یان پلە و پوست و ھەیبەت و قەدر و قیمەتا کوردان ل کەرکوکێ نەما ؟ ئەوێن پشکدارا کری ل خیانەتا شازدێ ئوکتوبەرێ ل بازگەھێن حەشدێ دھاتنە ئیھانەکرن , گەلو تو بو خەلکێ ئاسایی چ دبێژی , بەس نەوت نەما کا زمانێ کوردی لکەرکوکێ , روژا دوویێ ژ خیانەتا شازدێ ئوکتوبەرێ زمانێ کوردی نەھاتە قەدەغەکرن؟ ئالایێ کوردستانێ و کوردستانی بون ل ھەوا ھەلبژاردنان ژ پارتێن کوردستانی نەھاتە قەدەغەکرن؟وێنە و پەیکەرێن رەمزێن کوردی نەھاتنە لادان ؟ ئەرێ کورد پشتی شازدێ ئوکتوبەرێ نەھاتنە جینوسایدکرن , ئەرێ نەھاتنە دەربەدەرکرن و نانبرکرن ؟ و دەھان پرسیارێن دیتر ژی دئێنەکرن کو نەفتێ ل بیرا مروڤی دبەن.
د نھا کو دئێتە گوتن (ھندی کەرکوک نەوتی ھەبو ئەوان لێرەبون , کە نەوت نەما ئەوانیش نەمان)ئەڤێن ل سەری مە بەحس ژێ کرین پشکەک کێمبون ل وان ریگری و بنپێکرنێن کو حەشد و سوپایێ عیراقێ و حکومەتا خوجھی یا کەرکوکێ ئێکەم جار بەرامبەر گروپێ خائینا کری پشتی ھنگی بەرامبەر خەلکێ سڤیل. ژبەر ڤێ چەندێ خوە دور گرتن ژ ڤێ رەوشێ و باوەری پێنەئینان و دانپێدانان نەکرن باشترین بەرسڤە بو ئالیێ داگیرکەر و یێ پشکدار بو ھندێ بزانن کەرکوک نە باژێرەکە ئالایێ کوردستانێ و زمانێ کوردی و وێنێن رەمزێن کوردان لێ دئێتە قەدەغەکرن.بەلکو باژێرەکە ب پلە ئێک کوردستانیە و پێکھاتێن دیتر ژی وەک کوردان ھەمی ماف ھەنە.
کوردستانی بونا کەرکوکێ ھیچ جار جھێ پرسیارێ نەبویە بگرە پرسەکە ھاتیە ڤەبرین و ریفراندومێ باشترین بەرسڤ ب ھەمی خەلکەکێ دا . ئەڤ رەوشا نھا ژی زوریا دووربو ل کەرکوکێ ئەگەر خیانەتا گروپەکێ دیارکری یێ ئالیەکێ کوردستانی نەبا. کو نھا بوینە بەردەفکێن عەسائب و حزب اللە و بەدر و حەشدێ بگشتی و توڤێ دووبەرەکیێ دچینن ناڤ کوردان دا و مەزناتیا کەرکوکێ ب ھەبونا نەفتێ ڤەگرێددەن و بێ ھیچ رێزەک بو دیروکا ڤێ باژێری ھەبیت. نەمانا سیمایێن کوردستانی بونا کەرکوکێ ل زمانێ کوردی و ئالایێ کوردستانێ , ھەروەسا پشتگوە ھاڤێتنا کوردستانیان ل دەڤەرێن کوردستانی تایبەت ل کەرکوکێ ب پیلانەکا نەخشەدارێشتی کو بیرا مروڤی ل تەعریبێ دئینیت.سەرەرایێ ھەبونا دەھان بپێکرنێن دیتر کو حکومەتا ھەرێما کوردستانێ و ھندەک ئالیێن دیتر رەواتیێ ب داگیرکەریا باژێرێ کەرکوکێ نەدەن و نەڤێت ب بێ دەسەلات و رەزیلی ڤەگرنە دلێ کوردستانێ.