ئەنفالا بادینان قوناغا هەشتێ ودوماهێک قوناغا قرکرنێ(خاتمة الانفال)/ نایف رەشو
نایف رەشو
:- پڕوسیسا ئە نفالێ د هەشت قوناغادا هاتیە ئەنجامدان: قوناغا ئێکێ: پارێزگەها سلێمانیی دورپێچ کرنا (سه رگە لو) ل 23 مەها شوباتێ هەتا 19/3/1988بوو.
قوناغا دوویێ: دەڤەرا قەرەداغ و بازيان ودەربەنديخان ل 22/3 هەتا 1 ێ نيسانێ بوو.
قوناغا سیێ: دەڤەرا گەرميان، كلار، باوەنور، كفري، دووز، سەنگاو، قادر كرم، ل ڕێکەفتا 14/4/1988 بوو.
قوناغا چاریێ:دولا (زێی بجوك) دەڤەرا كويه وتەق تەق وئاغچلەر وناوشوان، ل 3 /5 هەتا 8 /5.
قوناغ پێنج و شەش و هەفتێ: دور و بەرێن شەقلاوێ و وڕەواندز و هەتا خواکوڕکی .
هەژی گوتنێە شەڕێ خواکوڕکی ب بەشداری و سەرپەرشتیا جەنابێ سەرۆک بارزانی 15 /5 هەتا /8/26 بوو.
قوناغا هەشتێ و یا دیماهێکێ، دەڤەرا بادينان، ئآمێدي، ئآكرێ، زاخو، شێخان، دهوك، ل 25 /8 وهەتا 6 /9.
قوناغا هەشتێ بادینان وەک قوناغا دماهیێ *(خاتمە الانفال )،(ئەز وەک شاهد عەیان و پاشماوێ ئەنفالێ و د ختورێ شورەشێ پشتی )،ڕاوەستانا شەرێ عیراقێ و ئیرانێ ئێ قڕێژی کو 8 ساڵا بەردەوام بووی رژێما گوربەگور ب هەموو چەکێ خۆ تانک و دەبابە و جەکێ بالستی و کیمیایی و دوو فیلق1-5 عەسکەری و 250فەوجێن جاشا وسریا ابو فراس الحمدانی ێینا بو دەڤەرا بادینان ل 25/8 ل سعەت 5سپێدی8 فڕوکەهاتن سەر بادینان و بارەگایێ مە ل سێدەرا هەر ژکانیا باسکا هەتا سوار وسپیندارێ و گەلیێ ئاڤوکێ بەرێ گارەی چەم جویی زیوەشکان بارەگەیێ لقا ئێک کیمیا باران کر، وەک مەدیارکری کو سەرۆک بارزانی سەرپەرشتیا شەرەکی مەزن دکر و داستان و سەرکەفتنێت مەزن یەک ل دوف یک ل خواکورکی تومارکرن.
لێ کیمیا بارانکرنا دەڤەرا بادینان بۆ ئەگرێ هندی کو جەنابێ سەرۆک بارزانی بریارا ڤەکێشانئ بدەت و پێشمرگەهێن لەقا ێێک بو سنورێن تورکیا و ئیرانێ بۆ دەڤەرا مزوری ژوری ڤەکێشیتن.
هەر ل وێ ڕوژئ 25/8 بەرپرسێ لیژنا شێخان ڕەحمەتی عەلی خنسی ئەم ئاگەدار کرین ل وی دەمی ئەز چومە مال ومالا مە ل سەفرە خرابێ بوو ئەز هاتم مالئ ، مە ئاگەدار ی هەڤال و گوندیێن مە کر(سالم ڕەشو ،خەلەف عەلی بەدران،ێیسماعیل بابا شێخ،مەحمود کوچی ،نایف سینی،داوود ڕەشید،شاکر گۆلانی) وجەند مالێن دی خەلکی سوسیا و بێبادێ ل دەف مە بوون وەک خودژی رازیی یاسین بێبادی ل ئەنفالێ بێ سەروشینکرن ئەم بەرو (سیان و ئەرگنێ ل گەلیێ نیێ و گارەی و دەشتا کافیا و بانیێ و نەپاخیی و گەلیێ پڵنگا هەتا روژا 28/8 ئەم گە هشتینە سەر کەلەکا شنێی) ئەم و هێڕشا عیراقێ د گەل یێک گەهشتین سەر کەلەکی،ل وی دەمی ئەم هەموو د گەل خێزان و زارۆکا پێکڤە گرین ئەم ژی پاشدا ڤەگەریاین بو لایێ دینارتێ بەلێ سەربازێن عیڕاقێ ژی پێشڕەوی کر و دیسان ئەم ڤەگەڕیاین بو گوندێ بانیا زێبار و گوندێن چالیکێ ئەم دوو هەزار کەس بوین مە خۆ ڤەشارت کاک شەمال زێباری هاوکاریا مەکر هندەک خوارن یا ڤەشارتی و جهێی ئاڤی نیشامەدان کو ل هەیڤا 9 بەفر ژ کونە بەفرا ئەم سێی وەریسا چوین خارێ مە بەفر ت ئینا و مەت حەلاند بۆ ڤەخارنێ هەتا روزا5/9 ئەم نەچاربووین زاروک و خێزانیت خۆ مە تەسلیم کرن ،و ئەم هاتین دابین چیایێ گارەیی نێزیک 10هەزار کەس لناف چیایێ گارەیی ئاسێ مابۆن ئەم ژی وەک هەزاران کەسین دی هاتن گرتن.
ئەم ڤەگوهاستین بۆ قەلعا ئاکرێ و پاشی بۆ بارگەیی جیش شعبی،سوپاس بۆ جەماوەرێ ئاکری بومە خوارن ئینا ئەو جەند روژ بوو مە خوارنەک دورست نەخوار بوو ئەم سیاری سەیاڕێت ئیڤایێن سەربازی کرین، من ج ژ خێزان و زاروکێت خۆ نەد زانی ئەم برین بۆ ناحیا کەلەکێ تومارکرین ئەم برین بەحرکێ و مە ل و ێدەرێ خێزان و زاروکین خۆ ل جەژنیکان دیتن ، ڕوژەک نەخوش بوو بەس ب دیتنا خێزان و پچوکێن خۆ زور دل خوش بوم ، هەر ل بەحرکێ سێ ئوردوگا هەبوون بەحرکە(جەژنیکان،گردەچال،بەرحوشتر) ب سەدا خەلکێ مە د روژا عەفویێ دا هات بوون ل دهوک هاتن گرتن و کوشتن ،ل دوو میحوەرا شەر بوو هەر ژ ئەتروش هەتا زاخو ئەو کەسێن د گرتن د برنە قەلعا نزارکێ ئانکو قەلعا هنگافتنێ و ژ ئەتروش هەتا خواکورک وسوران ئەوێن د هاتنە گرتن و ڤەدگوهاستن بۆ قەلعا ئاکری هەتا نوکە ل هەموو قوناغێن ئەنفالا 182هەزار کەس بێ سەروشونکرن و 5هەزار گوند ژی خرابکرن دگەل ڕەز و بیستان و تەش و تالانێ وان ، ل بەحرکێ ب دەها خەلک گرتن وەک خودێ ژی ڕازی نوری عبدال شێخکی و حەجی حەمو خورتی هەروەسا بدەها خێزان و پچوکێن ئێزیدیا و کریستیانا ل جەژنیکان گرتن خێزانا ئیسحاق ئاطوشی مستو داکی و خێزانا وی ،و سەبری مەحمود چونکو ل دهوکی هاتبوون و هەتا نها ژی3هەزار ئێزیدی ژ زاروک و خێزان و پیروکال بێ سەروشوێن کرن ،حالەک زور خراببۆ ئەمنا بەعسیا روژانە ئەم د گرتین .
ئەو خەلکێ کو دەبازی تورکیا بوین ژ دەستێریژمێ قورتالبووین ل سێ کەمپا خرڤەکربوون دیاربەکر موشێ و مێردینی ب سەدا ژەهراوی کرن ، ژەهر د ناڤ ئاری دا داکابوو ژ لایی مخابەراتا عیراقێ ڤە گوشارەک زور ل وان هاتەکرن ،بۆ نەمونە شهید محو گەودا ب دەستێ مخابەراتێ هاتە گرتن و ڤەگوهاست بو ناڤ عیراقێ ،حالێ کوردا نە ل ئیران نە ل تورکیا نە ل بەحرکێ خرابوو ،و 10هەزار مال ل کومەلگەها جەژنیکان .
ئەم بۆ هەت کەتا خوپ قەرداری خەلکێ هەولێری هەکە جەماوەرێ هەولێرێ هاری مەنەکربە ئەم دا ژ برسا مرین.
ل دەمێ عیڕاقێ کوێت داگیرکری پیچەک زوری ل سەرمە رابۆ ئەم هاتن شیخان ب قاجاغی ، و دەمک کێمدا هە ر سەرهەلدانێ دەست پێکر ل روژا13/3/1991 من بەشداری د ڕزگارکرنا قەزا شێخانێ دا کر و ئەز چوم قاطعی سەربازی و پاشی بەرەف بارگەێی بەعسیا و ئەمنا سیخورا ، و 28/3 کوج رەویا ملیونی وەک هەموو جەماوەرێ کوردستانێ گەهشتم دەشتانێ ل تورکیا .
ئەڤە بوو کارەسات و جینوساید کرنا شنگالی وباشورێ کوردستانێ درێژە پێ دانا ئەنفالا لێ نابیت چوجارا ئەف کارەساتە بێنە ژ بیر بکەین.
ئیرو ئەف ئازادی وحکومەت و پەرلەمان بەرهەمێ خوینا شەهید و ئەنفال و حەلەبچە و جینوسایدکرنا شنگالێ یە هەزار سلاڤ ل گیانێ پاقژێ تەڤایا شەهیدێن کورد و کوردستانێ و سەروە رێ شەهیدا بارزانی نەمر و کاک ئەدریسێ هەمیشە لە یاد.
بژیت کورد بژیت کوردستان
