ل هزرا سیاسی گەلەک تێڕوانین بو پرسا دەوڵەتێ هەنە، ئێک ل وان تێروانینا بریتیە ل دیدگەها قوتابخانا سودگەرایا بو دەوڵەتێ، دامەزرێنەڕێن ڤێ قوتابخانێ ئەڤەنە ( دوڕکهایم، جەیمز میل ، جون ستیواڕت میل)، ئەڤ دیدگەهە سەحا دەوڵەتێ دکەت کو زوڕترین قازانج(سود) ێ بگەهینیتە تاک یان هاوڵاتیێ خۆ، ل گڕنگتڕین وان قازانجا کو پێشکەشێ هاوڵاتی دکەت، قازانجا پرسا ئاسایش و پاڕاستنا هاوڵاتیە ل هەڕ هەڕەشە و مەتڕسیەکێ، ل دیف ڕێنمایێن ڤێ قوتابخانێ دڤێت هاوڵاتی ل ناڤ دەوڵەتێ بهێتە پاڕاستن ل هەڕەشێن ناڤخو و دەڕڤە. هەڕچەندە ئەڤە نێزیکی سەدەیەکە دەوڵەتا عێراقێ هاتیە دامەزڕاندن لێ نەشیایە ئاسایشا هاوڵاتیێ خو دابین بکەت، بەردەوام تاک ل ناڤ دەوڵەتا عێراقێ روبەرویێ هەرەشا بویە ل ناڤخۆ و دەرڤە، عێراقێ هەمی جورێن حکومرانیێ بکارئینانە، پاشایی و کوماریی و دکتاتوری و دیموکراتی، لێ چ ل ڤان سیستەما نەشیا خو بکەتە خودانێ هاوڵاتی و سەروماڵێ هاوڵاتی بپاڕێزیت، نەک هەڕ نەشیا ژیانا هاوڵاتی بپارێزیت بەڵکو حکومرانی و دەوڵەتبونا عێراقێ یا بویە جهێ توڤێ دوبەرەکیێ دناڤا هاوڵاتیێن خوەدا، چونکو دەمێ گورانکاری ل سیتەمێ حکومرانیێ دهاتنە کرن، بەڕگڕیکارێن وان سیستەما ل ژێڕ پەڕدێن جودا بەڕنگاری دەوڵەتێ بونە، ئەڤ بەڕنگاریا بەڕگریکاڕێن سیستەمێن جودا یا بویە کلتوڕەکێ حکومرانیا عێراقێ، هەتا نها دەستەیەک ل ناڤ عێراقیا هزرا دکتاتوریێ دکەن و هندەک هزرا دامەزرادنا دەوڵەتەکا پاشاتی دکەن، چ هێزەک نیە ل ناڤ عێراقێ بشێت لایەنگڕیا دەوڵەتەکا دیموکرات و بهێزبکەت، ئەو ل دیف مەرەمێن خو کاڕدکەن نەک مەرەما دەوڵەتێ بگشتی، ژبلی کلتوڕێ دژە کورد، چونکو ل سەروبەندێ دەوڵەتبونا عێراقێ هەتا نها بەردەوام حکومرانێن جوداجودا ل عێراقێ دژایەتیەکا بهێز دژی کوڕدا بکاردئینن، کەواتە زەحمەتە عێراق بڤی رەنگی بەردەوامبیت، دەوڵەت مادەم نەشێت مافێن هاوڵاتی بپاڕێزیت، هاوڵاتیش پابەندی بنەمایێن دەوڵەتێ نابیت.
ئەگەڕ ل دیف دیدگەها ڤێ قوتابخانێ، بەراوردەکێ بکەین دناڤبەڕا دەوڵەتا عێراقێ و هەڕێما کوردستانێ، دێ بینین کو حکومرانیا هەڕێما کوردستانێ زور بهێزتر و جهێ باوەرپێکرنێیە ل عێراقێ، چونکی هەڕێما کوردستانێ دشێین بێژین سەداسەد ئاسایشا هاوڵاتی یا دابینکری، واتە هاوڵاتی دناڤ هەڕێما کوردستانێ بشێوەکێ گشتی یێ دڵنیایە ل ئارامیا خو، حکومرانیا کوردستانێ سەلماند کو دێ شێت هاوڵاتی پاڕێزیت ل هەڕ دوژمنەکێ ناڤخۆ و دەرڤە، هێڕشێن داعشێ و بەڕگڕیکاڕیا کوردستانێ باشترین نمونەنە بو حکومرانیا کوردستانێ، ل ناڤ هەڕێما کوردستانێ تیرور نەشێت خو بپاڕێزیت ل وەختەکێ کو عێراق موڵگەهێ تیرورێیە، ئەڤەش لبەڕ نەبونا ئاسایشێ، کەواتە لبەڕی هەڕ خزمەتەک و هاڕیکاڕیەکا حوکمەتێ، پێویستە ژیانا هاوڵاتی بهێتە پاراستن، پێویستە هاوڵاتی ل وێ دەوڵەتێ بمینیت کو گیانێ وی بهێتە پاڕاستن، بهەمی ڕەنگەکێ کوڕدستان زێدەتر جهێ باوەرێیە ل حکومەتا عێراقێ و دڤێت هاوڵاتی ل جەم خۆ بەڕاواڕدا ژیانا خوبکەت و ل دیف وێ بەڕاوڕدێ چاڕەنڤیسێ خودیاڕکەت، هەڕکەس یێ ئازادە چەوا بریاڕێ بدەت لێ تنێ پێویستە تێبینیەک بهێتە گوتن ئەویش( دڵنیابن چو جاڕەکێ عێڕاق نابیتە دەوڵەتەکا بهێز بو پاڕاستنا هاوڵاتیێ خۆ و هاوڵاتی دناڤ عێڕاقێ هەڕدەم ئەگەڕێ هەڕەشێ و نەبونا ئاسایشێ یاهەی).