پێشەكی
ماوەیەك لەمەو بەر ڕاپۆرتێكم بە زمانی ئینگلیزی لە ئی-كردرا بڵاو كردەوە كە تێیدا بۆچوونەكانی ‹نا› بەرامبەر بە بۆچوونەكانی بەڵێ تێیدا تاوتوێ كران و ڕاو بۆچوونی هاوسەنگ و لۆجیكیانە خرانە بەرچاوی خوێنەران. ئەوەی جێگای سەرنج بوو، یەكێك «بەرپەرچی ڕاو هەڵسەنگاندن و بۆچوونەكانمی بەدرێژیی لەژێر ناوی Paul Tillich دایەوە»
ئەوەش كەسایەتییەكی ناودارە لەسەر ئاستی جیهان و بە یەكێك لە فەیلەسووفەكانی بواری ئایینەكان ناودەبرێت كە لە دەستی ئەڵمانە نازییەكان كاتی خۆی هەڵاتووە بۆ ئەمریكا و لە ناوەڕاستی شەستەكاندا دنیای بەجی هێشتووە. لە وەڵامەكەمدا بۆ تانەكانی، دڵخۆشیی خۆم دەربڕی بەوەی كە نزاو هاواری كوردستانیان گەیشتووەتە سەر ئێسقان و وادیارە ڕاپۆرتەكەم لەو دنیاش خوێنراوەتەوە و گرنگی پێ دراوە. لە وەڵامەكەیدا گەلێك نەرمیی نواندو دانی بەوەدانا كە ئەو نازناوی كەسایەتییە گرنگە بەكاردەهێنێت بۆ بەرپەرچدانەوەی ئەو ڕاو بۆچوونانەی كە تامیان لە زاری ئەودا ناخۆش بێت.
دەقی ڕاپۆرتەكە و تانەو جوابەكانی لەم لینكەی خوارەوەدا دەبینرێت:
http://ekurd.net/kurdistans-quest-identity-2017-07-26
ئەوەی هەستم پێ كرد، هەبوونی پلانێكی ژێر پەردە لە چەند لایەن و دەوڵەتێكەوە كە دژی سەربەخۆیی كوردستانیان بن و گشت هەوڵێك بدەن بۆ هێشتنەوەی هەتا هەتاییان لە كۆیلەییدا و بەكارهێنانیان وەك ئامڕازێكی پشێوی لە ناوچەكەدا. هەر بۆیە بە پێویستم زانی هەمان ڕاپۆرت بە زمانی كوردی بە دەستكاریەوە بۆ كوردستانیانی خۆشەویست بڵاو بكەمەوە.
نزیكەی سەد ساڵێك لەمەوبەر لەژێر هەر پاساوێكدا بێت، بە زۆرەملێ، ویلایەتی موسڵی سەر بە دەوڵەتە دۆڕاوەكەی عوسمانی كە زۆرینەی زۆری كوردستانی بوو، لكێنرا بە عێراقێكەوە كە بەریتانییەكان كە چاویان لە بەرمیلە نەوتەكانی كەركوك بڕابوو، وایان زانی خێردار دەبێت بۆیان. كوردستانی گەورەش، لەت و پەت كرا و هەر وەك نێچیرێك كە لە ناوەڕاستی دارستانێكدا گەلەگورگێك ڕاوی كردبێت دابەشكرا و هەر بەشەی لكێنرا بە وڵاتێكی تازە لەدایكبووەوە. هەر لەونێوانەدا ئەنجومەنی ئاسایشی ‹نێودەوڵەتی› دامەزرا بۆ كۆتایی هێنان بە داگیركاری لە شێوازی لەشكرەكانی مەغۆل لە پێناو بەرپاكردنی ژیانێكی ئاسوودە بۆ گەلان و هەر لەو ساتەوە كوردستانیان بە گەل ئەژمار نەكران و بڕیاری بە كۆیلە ژیانیان بۆ درا و زۆردار وستەمدارەكانیان لەژێر ئاڵای ئەنجومەنی ئاسایشدا پارێزران.
بەكار هێنانی پەردەو پاساوی دیانەت بۆ داگیركاری و بەدەستهێنانی هێز و دەسەڵات لە مێژوودا بەڵگەنەویستە و ئەوەش ئاشكرایە كە گورزی هەموومان موسڵمانین بە توندی لەنزیكەی پەنجا ملیۆن كوردستانیی داوە و لەژێر بەزەیی ئاغاكانیدا بەجێی هێشتوون. لەبیرمانە كە سەدام ئەنفال و ڕاگواستن و كیمیابارانی دەكردین، هیچ لەو دەوڵەتە بەناو مسوڵمانانە بەزەییان قەت نەجووڵایەوە ناڕەزایی دەرببڕن. هەر وا دەگەیەنێت كە دنیای پێشكەوتوو بڕیاری دابێت كە خاكی كوردستان بۆ خاوەنەكەیان حەرام بێت و ئەگەر وانەبێت دنیا ژێراوژێر دەبێت و زەوی بە پێچەوانەوە دەخولێتەوە. هەر وەك دیاردەی نەعامە، كە وای بۆ دەچن كە ئەگەر یەكێك لەپارچەكانی كوردستان ئاسوودە ببێت، بەو شێوازەی كە لە زانستدا بە دیاردەی ‹باڵە پەپوولەكە› ناو دەبرێت، ئەوە دەتەنێتەوە بۆ پارچەكانی كەی كوردستان و ئەوەش دەبێتە هۆی دروستبوونی كوردستانی گەورە. لێرەدا، ئەوە لە بەرچاو ناگرن كە دابەشكارییەكەی نزیكەی سەد ساڵ لەمەوبەر بەسەر كوردستانیاندا سەپێنرا، پارچەكانی وا لەیەك دوور خستووەتەوە كە یەكگرتنەوەیان و ژیانیان لەژێر یەك سیستیمدا ئەگەر ئەستەم نەبێت، كارێكی ئاسان نییە. تەنانەت جیاوازیی ئەوانەی نزیك لە سنوورەكانی ئێرانەوە دەژین لەگەڵ ئەوانەی لە نزیك سنوورەكانی توركیاوە دەژین، بە ئاسانی دەبینرێت.
بە هاوشانی ئەم ڕاستیانەش، تەكنولۆجیا لەم دواییانەدا لە لووتكەیەكەوە بازی داوەتە لووتكەیەكی بەرزتر و لەسەر ئاستی جیهاندا زانیاری و تاوتوێ كردنی زیاتر كراوەتەوە بەڕووی كۆمەڵگاكاندا و چیتر شاردنەوەی ڕووداوەكان بە باش و بە خراپ كاریگەر نەماوە. ئەوەی كە لە زەمانی سەدامدا بلدۆزەریان لە ماڵێك دەنا كە خاوەنەكەی هاوڕایان نەبوو و لە ماوەی نیوكاتژمێردا دار خورمایەكیان لە جێگای خانووەكە دەچەقاند هەر وەك هیچ رووی نەدابێت، لەم زەمانەدا بەهیچ سیستمێك ناكرێت. ئەو گەنجانەی كە لەژێر پاساوی جیا جیادا هەفتانە لە سێدارە دەدرێن و ئەو گەڕەك و شارانەی كە لە كوردستاندا وێران دەكرێن، وێنەكانیان لە شاشەكانی جیهاندا دەبینرێن و دووریی و نزیكیی مانایەكی ئەوتۆی نەماوە. بەو مانایەی كە هەر ستەمكارییەك بەرامبەر هەر كۆمەڵگایەك بكرێت، لە ڕووی جیهاندا ناشاردرێنەوە و نموونەی ئەمانەش زۆرن.
ئەوەی لە مێژوودا نووسراوە، كە بەریتانیا وەك باڵادەستی جەنگە جیهانییەكان، كە زۆری لە عوسمانییەكان كرد دەست لە ویلایەتی موسڵ بەربدەن تا لەبەر خاتری بەرمیلە نەوتەكانی، بە عێراقی ئەوسا تازەیەوە بلكێنن، تورك داوای دەستەبەركردنی متمانەیان لە ئینگلیز كرد كە خۆشگوزەرانی و ئاسوودەیی هاونیشتیمانییەكانی سەربە ویلایەتەكەی موسڵ بپارێزن، بە ڵام هێندەی نەبرد كە ئینگلیز عێراقە تازەكەی لەدەست داو كوردستانیانیش بۆ قەدەری ناوچەكە بەجێ ما و ستەمكارەكانیان بەردەوام بوون لە كارە ناڕەواكانیان لەژێر چەتری ئاسایشی نێودەوڵەتیدا.
ئەو ناڕەواییانەی لەسەر كوردستانییان ئەنجام دران هەتا ڕووخانی دەوڵەتی عێراقی دوای جەنگی كەنداو و ئەوانەش كە تا ئێستاش بەردەوامن، ئاشكران. هەر بە نەمانی عێراق و بەرپاكردنی هێڵی دژەفڕین، كوردستانییان دەستیان بە هەناسەدان كرد و نیشانەكانی دەوڵەتێكی هاوچەرخی لە كوردستان دەركەوتن و زۆربەی كۆمپانیا زەبەلاحەكانی جیهان دەستیان بە وەبەرهێنان كرد لە بوارە جیاكاندا. هێندەی نەبرد بۆ وڵاتانی پێشكەوتوو ئەو ڕاستییە دەرك پێ بكەن كە بە پێچەوانەی ئەو بۆچوونەی كە لەدایكبوونی كوردستان لەدایكبوونی ئاژاوە دەبێت لە ناوچەكەدا، كوردستان كۆڵەگەی لەیەك نزیكبوونەوەیە و دەرگایەكی بەسوودی ئاڵوگۆڕی پێداویستی و كاڵاكانە لە بەینی وڵاتەكانی ناوچەكەدا و پەناگەیەكی ئارامە بۆ گشت نەتەوەو و دیانەتە جیاوازەكانی ناوچەكە. كە بەهۆی ململانێیە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەكان لە عێراق و سوریا بوونەتەهۆی لەدایكبوونی توندڕەوەكانی داعش، سەرباری گشت كێشەكانی هەرێم لەگەڵ حكومەتی ناوەند، كوردستان بووە یەكەم داڵدەدەری هەڵاتووانی نەك تەنیا عێراق، بەڵكو ئەوانەش كە لە ستەمی هەرسێ هاوسنوورەكانی دیكەی كوردستان كە ژمارەیان لە دوو ملیۆن تێپەڕی كرد. دەكرێت مەزەندە بكرێت كە لەنێوان ئاوارەكاندا خێزان و منداڵی بێ گوناهی داعشەكانیشی تێدا بێت لە كاتێكدا كە نووسەری ئەم ڕاپۆرتە لە دەستی سەدام دەرباز بوو، لەهیچ كام لەو وڵاتانەدا جێگای نەبووەوە.
ئێستاش لە میدیاكاندا دەبینرێت كە چەند نووسەرێك لە دوای ڕووداوەكانی داعشەوە بە بێ بەزەییانە تانە لە كوردستان دەدەن و دەڵێن كوردستان ئەو بەهەشتە نەبوو كە باسی لێوە دەكرا. نادروستی و ناڕاستیی ئەوەش لەوەدایە كە نەك تەنیا بڕینی مووچە بۆ چەند ساڵێك و ڕاگیرانی زیاد لە سێ هەزار پرۆژەی كەرتی گشتی و تایبەت بۆ زیادبوونی ئاستی هەژاری و بێكاری، ئەگەر بۆ چەند مانگێكی كەم باج لەسەر هەر كۆمەڵگایەكی پێشكەوتوو زیادبكرێت، ئاژاوە بەرپا دەبێت هەر وەك ئەو دیاردەیەی لە زەمانی مارگرێت تاتشەر دا لە لەندەنی پایتەختی بەریتانیا ڕوویدا. ئەگەر كوردستانییان خۆڕاگر وخۆبەخش نەبوونایە بەرامبەر داخوازییە ڕەواكانی، دەمێك دەبوو لە ئەنجامی چەوسانەوە و مامەڵەی ناڕەوای دەیان ساڵ، ناسنامەكەی لەدەست بدایە.
هەر وەك بەرژەوەندیی زلهێزەكان دیسان بنیادنانەوەی عێراق بووە بەو هیوایەی كە هەر جارێك وایان زانیوە ئەم جارەیان سەركەوتوو دەبن. بۆ هەوڵی سێیەم جار، بەدوای جەنگی كەنداودا، كوردستانییان بەڕاوێژ لەگەڵ ئەمەریكییەكاندا، ڕەزامەندیان دا بەگەڕانەوە بۆ ژێر چەترەڕەشەكەی عێراق و تەنانەت كەركووكە ئازادكراوەكەو گەلێك ناوچە كوردستانییەكانیان بەجێهێشت بە ناوی ناوچە ناكۆكی لەسەرەكان بە هیوای ئەوەی چارەسەریان بۆ ئەنجام بدرێت لە سنووری دەستووردا كە زۆرینەی عێراقییەكان ڕەزامەندییان لەسەر دا. بەتێپەڕ بوونی كات و وردە وردە بەهێز بوونەوەی عێراق، ماددەی 140ی دەستوور پێشێلكرا و ئەمەریكییەكانیش لە عێراق دەركران و گەڕانەوەیان پێویستی بە لەدایكبوونی داعش بوو. هەوڵە یەك لە دوای یەكەكانی كوردستانییان بۆ پێكەوەژیانی یەكسانی، لایەنانی كە بە هاوتەریب كاریان بۆ باڵادەستی كردووە بە شێوازێك كە هیچ رێگایەك و چارێكی دیكە جگە لە سەربەخۆیی نەماوە و بۆ ئەم مەبەستەش وەك هەركۆمەڵگایەك، كوردستانییان مافی ڕادەبڕینی خۆیان هەیە لە هەڵبژاردنی شێوازی ژیانیاندا.
گشتپرسی
هەر لەو ساتەوەی بانگەوازی گشتپرسی كراوە كە ئەنجام بدرێت لە ٢٥ی ئەیلوولی ٢٠١٧ دا، دۆست و زیاتر دوژمنانی دنیای میدیایان پڕ كردووە لە هاتوهاواری دوورو نزیك. لە كاتێكدا نەیارانی گشتپرسی بە دەنگی بەرز ئاماژە بەم خاڵانەی خوارەوە دەدەن:
1. دەبێت پەرلەمانی كوردستان بە بێ مەرج كارا بكرێتەوە.
2. دەبێت هەڵبژاردن بۆ سەرۆكێكی تازەی كوردستان ئەنجام بدرێت.
3. كاتەكەی نەگونجاوە و لایەنەكان سەرقاڵی شەڕی داعشن.
4. ئەمە تەنیا یارییەكی سیاسیە و پەیوەندیی بە سەربەخۆییەوە نییە.
5. توركیا و ئێران ڕووبارەكانمان لێدەگرنەوە و لە تینواندا دەمرین.
6. ئەم كارە دەتەنێتەوە بۆ وڵاتانی دراوسێ ئاژاوە لە ناوچەكەدا دەنێتەوە.
7. هاوردەی وڵاتەكانی دراوسێ ڕادەگیرێن و لە برسانا دەمرین.
8. دابەزینێكی گەورە لە بازاڕی خانووبەرەدا ڕوودەدات.
9. ئەم هەنگاوە دژی دەستووری عێراقە كە كوردستانییان خۆیان دەنگیان بۆ داوە.
10. ئەمە دژی دیانەتە و خوا تووڕەدەكات.
لیستی بیانووە تۆقێنەرەكان دوورو درێژن و جلوبەرگی جیاوازیان لەبەردا كراوە. هەر وەك زانستی كامپەینەكانی دژایەتیی مێژوویەكی كۆنیان هەیە و كارامەترینیان ئەوانەن كە كار لەسەر عاتیفەی بێلایەنان دەكەن و هەوڵی ئەوە دەدەن بەلای خۆیاندا ڕایانبكێشن. سەرچاوەكانیشیان بە ئاسانی دەستنیشان دەكرێت بەتایبەتی كە بۆچوونەكان و لێكدانەوەكانی نەیارانی كوردستانییان دەبیستین كە دژی داوا ڕەواكانیان دەوەستنەوە. دەكرێت كۆكردنەوەی ئەو پاساوانە بە پێی سەرچاوەكانیان سوودێكی باشی هەبێت لە دەستنیشانكردنی هۆكارەكانیاندا. ئەوەی جێگای داخە كە هەندێك لەو پاساوانە لە چەند لایەنێكی چاوەڕواننەكراوەوە دێن.
بەرامبەر بەو دژایەتییە، پاڵپشتانی گشتپرسی و سەربەخۆیی دەمانگێڕنەوە بۆ ئەو قسە نەستەقەی كە دەڵێت «پێناسەی نیشتمانی هەر وەك تاجێكی شاهانە وایە لەسەری ئەو كەسانەدایە كە تەندروستن، بەڵام تەنها نەخۆشەكان دەیبینن». هەر ئەوەش بوو كە پاڵی بە بەریتانییەكانەوە نا پێداگریی لە پاراستنی دراوەكەیان، ستیرلنگ، بكەن و نەیگۆڕنەوە بە یۆرۆ لە ئەنجامی دروستبوونی وڵاتەكانی یەكێتیی ئەوروپادا.
ئەمانەش هەندێك لەو ڕاو بۆچوونانەن كە پشتگیری لە بەشداریی گشتپرسی دەكەن بۆ سەربەخۆیی.
1. هەریەك لە سەرۆكی هەرێم و پەرلەمانتاران لە كۆمەڵگاوە هەڵبژێردراون كە ڕۆڵی خۆیان بۆ بەرەوپێشبردنی كۆمەڵگای كوردستانی ببینن و سوێندی یاساییان خواردووە بۆ پاراستنی یەكڕیزیی گەل. هەر لاڕێیەك لەم سوێندە ڕووبدات، سەروەریی دەگەڕێتەوە بۆ كۆمەڵگا و دەنگ و خواستی كۆمەڵگا لە سەرووی گشت دەنگ و خواستەكانەوە دەبێت.
2. زۆر وڵات هەن كە سیستمی پەرلەمانتاری پەیڕەو ناكەن و بە بێ پەرلەمان بەڕێوەدەچن.
3. هێشتا كوردستان خاوەنی دەستووری خۆی نییە كە گشت كوردستانییان بگرێتە خۆی و كۆمەڵگا پەسندی كردبێت.
4. هیچ وڵاتێك نییە چاوەڕێی كردبێت گشت مەرجەكانی بە وڵاتبوونی تێدا بێت پێش ئەوەی سەربەخۆیی ڕابگەیەنێت بە وڵاتە زلهێزەكانیشەوە. دواخستن بە پاساوی كاتی گونجاو، تەنیا چاوەڕێكردنی ساتێكە كە نەیاران ئاسانتر و كاریگەرانەتر كوردستانییان دەمكوت و سەركوت بكەن.
5. زۆر وڵات هەن كە ئەنجومەنی ئاسایش پەسەندی كردوون و وڵاتن، بەڵام هێشتا مەرجەكانی بەوڵاتبوونیان تێدا نییە.
6. ئەگەر نەیاران هێندە دڵنیان كە ڕاگەیاندنی گشتپرسی تەنیا گەمەیەكی سیاسییەو پەیوەندیی بە سەربەخۆییەوە نییە، با گشتیان دەنگی بەڵێ بدەن و چاوەڕێ بكەن ئەنجامەكەی چی دەبێت.
7. لەم ساتەدا، ئەگەر سنوورەكانی كوردستان بۆردومان كران یان ڕووبارەكانی لێگیرایەوە لەلایەن دراوسێكانەوە، بارودۆخەكەی تەنیا ڕێگای پێ دەدات كە لە حاكمەكانی بەغداد بپاڕێتەوە قسە لەگەڵ دراوسێكان بكەن بۆ چارەسەری كێشەكان. بەڵام ئەگەر كوردستان دەنگی لەسەر ئاستی جیهان هەبێت، مافەكانی بەپێی یاسا نێودەوڵەتییەكان باشتر پارێزراو دەبێت.
8. ئەگەر ئەو ڕۆژەی هەڵەبجە كرا بە پارێزگا بەبیر خۆمان بهێنینەوە، دەزانین كە نرخی خانووبەرە لە دەڤەرەكەدا دە بەرامبەر زیادی كرد. بە مانای ئەوەی كە لەگەڵ بە وڵاتبوونی كوردستاندا، هەمان دیاردە چاوەڕوان دەكرێت.
9. كوردستان بە یەكلایەنانە پارێزەری دەستووری عێراق بووە لە كاتێكدا حكومەتی بەناو فیدراڵ بە بەردەوامی هەر بەندێك لە بەرژەوەندیی خۆیدا نەبووبێت پێڕەوی نەكردووە و بەربەستی بەئەنجامدانی بووە.
10. دەبێت ئەوانەی وا بیردەكەنەوە كە پشتگیرانی سەربەخۆیی لە زەمانی دێرزەماندا دەژین، ئەو ڕاستییە بزانن كە زۆربەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە دێرزەماندا دەژی و كوردستان مەبەستییەتی لەو كۆیلەییە بەدەر بێت. پاش تێپەڕ بوونی سەد ساڵ، ئەو جیاوازی و ململانێیەی ئەم ساتە لەبەینی سوننە و شیعەدایە دە بەرامبەر زیاترن لەو جیاوازی و ململانێیەی كە لە ساتی دروستبوونی دەوڵەتی عێراقدا هەبوون و كوردستانییان هیچ دەستكەوتێكیان نابێت ئەگەر بەشێك بن لەو ململانێیە كە لە بنەڕەتدا باوەڕیان پێی نییە.
11. بەراورد كردنی نێوانی سكۆتلەندییەكان و ئینگلیز یان كیوپەكییەكان لە كەنەدا لەگەڵ كوردستانییان و باقیاتی عێراق نابەجێ و بێ بنەمایە.
گەلێك خاڵی پشتگیری كە هەن بۆ سەربەخۆیی وڵاتان و كوردستانیانیش سەلماندوویانە بۆ دنیای پێشكەوتوو كە هاوبەهای ئەوانن و باوەڕیان بە ئاشتەوایی و فرەڕەنگی و فرەئایینی هەیە.
لەم دووڕیانە مێژووییەی كۆمەڵگاكەماندا، ئەركی گشت تێگەیشتوان و ئەوانەی كە بەرپرسن یان خۆیان بە بەرپرس ئەژمار دەكەن، پێویستە بە دەنگی بەرز ڕۆڵی خۆیان لە هوشیار كردنەوەی كۆمەڵگادا ببینن و پشتگیریی ئەو تەڵەیە نەبن كە لە سەد ساڵی ڕابوردوودا لە ئەنجامی نەبوونی یەكدەنگی و یەكڕیزیدا نەتەوەكەمان بە خوێن داویەتی. هەر وەك بیرسا واتە لۆجیك نیشانی دەدات، بنەمای گشت یاسا و ڕێساكانی بەڕێوەبردن و سەركەوتنیان، پشتبەستنە بە ڕا و خواستی زۆرینەی كۆمەڵگا و ئەوەش ئاشكرایە كە دوا بەدوای نەمانی خاڵە سنووریەكانی نێوان دوو وڵاتە بەزۆردروستكراوەكەی عێراق و سوریا، ململانێی ناوچەیی و دەرەكی دێنە كایەوە بە شێوازی سایكس- پیكۆی یەكەم سایكس- پیكۆیەكی دیكە دێتە كایەوە و ئەگەر هەر وەك ئەوساتە، كوردستانییان بەهۆی نەبوونی یەكڕیزی لە ئاستی قەبارەیاندا ڕۆڵی خۆیان نەبینن، هێزەكەشیان بێ سوود دەبێت و بۆ سەد ساڵی ئایندە و بە هەمان شێواز باجەكەی دەدەن و دیسانەوە یەكەم دۆڕاوەكە دەبنەوە.
هیوای سەربەخۆیی كوردستان بۆ چەسپاندنی پێناسەیان تازە لە دایك نەبووە و هیچ لایەنێكیش خاوەنی نییە تەنیا كۆمەڵگای كوردستانی نەبێت. ململانێی سیاسی وبەدەست هێنانی باڵادەستیی دەبێت لەم پرۆسەیەدا لەچاڵنرێت و درووشمەكانی بۆ من نەبێت با نەبێت و من بەدەستی نەهێنم كەس نابێت بەدەستی بهێنێت، تەنیا ئەنجامی نەهامەتییە بۆ خاوەنەكەی و كۆمەڵگا. جێگای بایەخە بزانین كە زۆربەی ئەو كێشانەی كە ئێستا هەن لە كۆمەڵگای كوردستانی و دراوسێكانی، هۆكارە سەرەكییەكەی ئەوەیە كە پێناسەیەكی نیشتمانیمان نییە. بە سەربەخۆیی كوردستان گەلێك لە كێشەكانمان چارەسەر دەكرێن یان خێرا تر چارەسەریان بۆ دەستنیشان دەكرێت و لە جیاتی ژیانی ژێر دەستەیی، دراوسێیەكی هاوشانیی، ئاسوودەیی و پێشكەوتن، كاراتر و خێراتر دەستەبەر دەبن. خۆ ئەگەر لە زەمانی شێخ مەحموودی نەمردا، كوردستانییان یەكبوونایە و پاڵپشتی شانشینی كوردستان بوونایە، دەبوو ئەنفال و ڕاگواستن و زینەبەچاڵ و دەربەدەر بكرانایە؟

* جێگری سەرۆکی زانکۆی کوردستان