ئەزموونی حوكمرانی هەرێمی كوردستان لە ماوەی 25 ساڵی رابردوو لە سەرٍەرای گشت كۆسپ و لەمپەرەكانی بەردەم توانیی سیمایەكی شارستانی و دەسەڵاتداری پیشانی وڵاتانی ناوچەكە و جیهان بدات و بەهەموو دونیا بڵێت كە میللەتی كورد خاوەن كەلتوور و زمان و شارستانیی خۆیەتی و دوورە لە شەرانگێزی و توند و تیژی . بە پێچەوانەوە مێژووی عێراق بەخوێن و كودەتا تەنیوەتەوە، لەو رۆژەی عێراق بەپینە پێكەێنراوە بەملیۆنان كەس بوونەتە قوربانی بەزۆر پێكەوەژیان، دوای رووخانی رژێمی بەعس لەساڵی 2003 كورد هه‌موو توانایەكی خستەگەڕ تا عێراقی دروست كردەوە، ئەمە هەڵەیەك بوو سەركردایەتی كورد بەدیوێك كردی، بەدیوەكەی دیكە ئەمڕۆ بەەۆی سیاسەتی تاكڕەوانەی حكومەتی عێراقی روون بۆوە عەقڵییەتی ئەم دەوڵەتە ناتوانێ لەگەڵ دیموكراسی هەڵبكات، بەڵكو لەجیاتی پێكەوەژیان نەەامەتی بەسەر گەلانی عێراق هێنا.ئەمڕۆ بۆ هەموو دونیا سەلمێندرا كورد كە نەیوست جیابێتەوە، ئەمڕۆ بەهۆی ماف زەوتكردن و قووتی خەڵك دەبڕن، وای لێدەكەن بەرەو سەربەخۆیی بچێت، فرۆشتنی نەوت و پێگەی كوردستان لەناوچەكە و جیهان زەمینەی لەباركردووە بۆ ئەم سەربەخۆییە. گه‌لی كوردستان هه‌موو مافێكیان هه‌یه ببنه ده‌وڵه‌ت و هه‌موو تایبه‌تمه‌ندییه‌كی ده‌وڵه‌تی تێدایه له خاك و خه‌ڵك و ده‌سه‌ڵات. هه‌روه‌ها ده‌وڵه‌تی سەربەخۆیی كوردستان داوای پاڵپشتی داراییش له‌هیچ كه‌س و ده‌وڵه‌تێك ناكات، ئه‌گه‌ر شه‌فافانه هه‌موو داهاتی هه‌رێمی كوردستان واتا هی هه‌رچوار پارێزگا" هه‌ولێر، سلێمانی، كه‌ركووك، دهۆك" بخرێته یه‌ك خه‌زێنه‌ی ده‌وڵه‌ت ، چونكه نه‌وت و كانزا و غازی زۆرمان هه‌یه، ته‌نیا پێویستی به‌دۆخێكی بازرگانی زیندوو هه‌یه, كه‌له‌توانایدایه بناغه‌یه‌كی پته‌وی ئابووری بۆ وڵات بنیاتبنێ. هیچ كاتێك وه‌كو ئێستا بارودۆخ له‌سه‌ر ئاستی نێوده‌وڵه‌تی له‌بارنه‌بووه، ته‌نیا له‌سه‌ر ئاستی نێوخۆیی نه‌بێ كه لایه‌نه‌كان دژایه‌تی یه‌كتر ده‌كه‌ن و به‌هۆكاری ئه‌قلیمی دژایه‌تی ئه‌و هه‌نگاوانه ده‌كه‌ن كه‌بۆ ریفراندۆم سه‌ربه‌خۆیی ده‌نرێت، بۆیه وه‌ك ئه‌ركێكی نیشتمانی و نه‌ته‌وه‌یی پێویسته هه‌موو كێشه‌كانمان وه‌ڵاوه بنیین كار بۆ ئه‌نجامدانی ریفراندۆم و سه‌ربه‌خۆیی كوردستان بكه‌ین و له‌ماوه‌ی 100 ساڵی رابردوو تاوه‌كو ئێستا هه‌لی له‌م جۆره‌مان بۆ دووباره نابیته‌وه بۆیه پێویسته هه‌موومان دوور له‌به‌رگی حیزبایه‌تی به‌ره‌و سندوقه‌كانی ده‌نگدانی ریفراندۆم بچین و به‌لێ جیابوونه‌وه و سه‌ربه‌خۆیی كوردستان بده‌ین.
كورد وەك نەتەوەیەكی رٍەسەنی رۆژهەڵاتی ناوین لە سەرەتایی دەستپێكردنی خەبات و تێكۆشانی لە دژی داگیركەرانی كوردستان ، خۆراگر و سەختی زۆری چێشتووە و هیچ كات دوژمنان و داگیركەران ئامادە نەبوونە دان بە مافە رەواكانی دابنێن . ڕۆژگارێك هەبووە لەوەی ئێستە خراپتر بووە، هەمیشە گەلەكەمان ئومێدیان بۆ سەربەخۆیی لە دەست نەداوە و بوێریی نەخێر یان بۆ جیابوونەوە نەكردووە، ڕەنگە زۆرێكیان لەگەڵ حكوومەتە یەك لەدوای یەكەكان بووبن، بەڵام وەك ئەوەی ئێستە و بەبەرچاوی هاووڵاتییان لە كەناڵەكان و تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان دژایەتی خەباتی كوردی نەكراوە و داوای یەكپارچەیی عێراق نەكراوە، هەرچەندە بەڕای من و زۆربەی شارەزایان، ئەوانەی داوای یەكپارچەیی عێراق دەكەن، هەمیشە بەرژەوەندییە كەسییەكان دەبێتە هاندانیان بۆ ئەوەی هانی خەڵكی بدەن و بیانگەوجێنن، ئەگەر وا نییە، فەرموون واز بهێنن لە بەرژەوەندی كەسی و بێنەوە ناو گەل، ئەوكات چی دەڵێن هەمووان لەگەڵتانن. پاش دروستكردنی دەوڵەتی كوردستان، زۆر بەئاسانی دەتواندرێت ئەو ناكۆكی و جیاوازییانە لە ڕێی دانانی دەستوور و یاساوە چارەسەر بكرێت، بەیاسا سیستەمی سیاسیی كۆماری كوردستان دابڕێژرێت كە هەموو تاكێكی كوردستان بەهەموو نەتەوە و ئاینە جیاكانەوە ڕایان هەبێت تێیدا.چەندین وڵاتی دنیا پشتگیریی دەكەن، ناكرێت لەناوخۆ لە ژێر هیچ بیانوویەك دژایەتی بكرێت، چونكە لە ئێستەدا هەر دژایەتێكی ڕێفراندۆم دەچێتە خزمەتی وڵاتانی دژە سەربەخۆیی كە لە ئێستەدا ئێران و توركیا زۆر بەزەقی دژی وەستاونەتەوە، بەداخەوە كۆمەڵێك كەس بەناوی ڕۆشنبیر ئەجێنداكانیان جێبەجێی دەكەن.هەرچەندە بۆ ئێمە دڵنیاییە كە واز ناهێنن لە بەرژەوەندییەكانتان، هیوادارم هەمووان بگەنە ئەو فكرەیەی فریو دەدرێن نەك لە دڵسۆزی وخەمخۆرییانە، وەها خۆیان خەریكی گەوجاندن و خۆڵكردنە چاوی خەڵكن، هەمیشە بەناوی نیشتمان و بوونی گەندەڵی لە هەوڵی بەلاڕێدابردنی خەڵكدان كە تا ڕادەیەك ئەم كارەیان سەركەوتوو بووە، بەڵام دڵنیاتان دەكەمەوە هەمیشە ئەوانە دۆڕاو بوون كە كەمینە بوون و ویستوویانە سەربكەون بەسەر زۆرینەدا، هیوادارم هەمووان لەوە بگەن كوردبوون و سەربەخۆبوون ئەو شانازییە و بەهەموو كەسێك نابەخشرێت.
رێبوار حەمەلاو شوانی
