بۆ رای گشتیی عەرەبی
فازڵ میرانی
ئەوانەی شرۆڤەو بەدواداچوون بۆ رەوشەكە دەكەن لێیان شاراوە نییە كە كۆمەڵگەكانمان لە چ رەوشێكدا دەژین، كەم یا زۆر لە ئاست ئێستاو داهاتووی كۆمەڵگا نیگەرانن، هەر ئەوەشە بە تەئكید هانی داون بۆ رابردوو بگەڕێنەوە تا چیرۆكەكەیانی لەسەر هەڵچنن و بیكەنە بیانوویەك بەدەستیانەوە بەرهەڵستی ئێستای پێ بكەن. بێ ئەوەی لە واتاو چەمكی بەرهەڵستكاری و بوارە بەرفراوانەكەی كارەكەی بگەن، كە دەكرێت لە لێكخشانی نێوان دەسەڵات و بەرهەڵستكار ئاكامی ئەرێنی و باشی لێبكەوێتەوە.
ئەو هەڵەتێگەیشتنەیان وای كردووە كاردانەوەی لێبكەوێتەوەو واقیعەكەش بەسەر جەماوەردا بەرتەسك بكەنەوە، پوختەی تێگەیشتنیان ئەوەیە دەسەڵات بە چەكی شەرعیەت وەڵام دەداتەوە یا پێش ئەوەی رووداوەكە روو بدات بەرەنگاری دەبێتەوە، بەرهەڵستكارانیش چاڵ لە بن پێی دەسەڵات هەڵدەكەنن.
جەماوەر دواتر لە پێناویدا پلانێك بۆ لەگەڵ ژیان راهاتن و سەقامگیری و خۆشگوزەرانی ئامادە دەكات تا كەڵێنی گەورەی چینایەتی لێ دروست نەبێت و كار بۆ پڕكردنەوەی بۆشاییەكانیشی دەكات تا وێنەی مرۆڤی رۆژهەڵاتی وا دەربخەن كە لە كاروانی ئەمڕۆی پڕ لە گۆڕانكاری خێرا كە لە وڵات و كۆمەڵگا شارستانییەكان روودەدەن دوا نەكەوتوو.
بە پێی واقیع و ئەزموونەكانم دەڵێم، كۆمەڵگەیەكی وەك كۆمەڵگای عێراقی پێكهاتە جۆراوجۆر زۆر دوا كەوتووەو ئێستاشی لەگەڵدا بێت بەرهەمی ژاراوی تاڵیی حوكمڕانی سەربازی دەچێژن، ئەوانەی شتێكی كەمی باش پێشكەش دەكەن بەڵام زۆر ناخەیەنێت چونكە بەهۆی هەوڵەكانیان بۆ باڵكێشانی كەشێكی سەربازییانە بەسەر كۆمەڵگا یا بەسەربازكردنی كۆمەڵگا، وایان كرد خەڵك پێی هەڵ بخڵیسكێت و شتێك نەبێت لە كەوتن رزگاری بكات.
دوای سەرهەڵدانی كێشە لە نێوان مەركەز و هەرێم بیروڕای یا دژ یا بێ دەنگ دەبیستن و هەستی پێ دەكەن، ئێمە لە رای گشتی دەگەین و رێزی لێ دەگرین ئەوەندەش قسەمان كرد كە دەكرێت قسەی لە بارەوە بكرێت، ئەگەر هەستیشمان بكردبووایە قسەكردن رەوشەكە چارەسەر ناكات و ئاڵۆزتری دەكات ئەوا بێ دەنگ دەبووین.
وەك دەڵێن ئەگەر نەتەوە رەخنەگرتنی تیا نەبێت وەك كوێر وایە، نەبوونی راڤەكاران بۆ دەستنیشانكردنی دەردو چارەسەری بەرپرسیارێتی كەسیی و گشتییە
مەقبول نییە كاروبارەكان بە پێی راوبۆچوون و مەزاجی بنكەكانی هێز ئاراستە بكرێن و عێراق بكرێتە جەستەیەكی نەخۆشی تاقیگا ئاسا تا نوشداران و دەرمانسازان تاقیكردنەوەی خۆیانی لەسەر ئەنجام بدەن، كە روونە ئاكامەكەی بە ئازارو مەرگ بەكۆتا دێت. بەڵام ئەگەر كار لەسەرسارێژكردنی برینەكەی بكرێت ئەوا دەكرێت لەو كەوتنە دوورودرێژە هەڵسێتەوە سەر پێ. هەمووتان سەدام حوسێن و سیستەمی حكومڕانی ئەوتان لە یادە، هەر ئێوەش بوون ئێش و مەینەتییەكانی ئێمە بە عەرەب و كوردو توركمان و شیعەو كلدوئاشوور و مەندائی و سووننەكانتان دەگواستەوە، كە مەبەستم لای سەرانی ئەو حكومەتەیە كە لە ساڵی 2003 بەدواوە دادگایی كران، هەموو تاك و كۆمەڵەكانیان كردبووە ئامانجی راوكەرەكانیان.
گەلێكی وەك عێراقی پڕ پێكهاتە، پێكهاتەكەشی خاوەن ئەو ژمارە زۆرەی بزووتنەوەی سیاسی نێوخۆیی بێت، وای دەخواست لەسەر ئاستی ناوخۆ پەسنكراو بێت و بكەوێتە بەر كاریگەری دەرەكیی بەسوود، نەك ململانی تا خەڵكانی دیكە ناچارنەبن لە پێناو بەدی هێنانی مافی هاوبەشییان لەو وڵاتە پەنا بۆ ململانێی نێوخۆیی ببەن، دەڵێم تەنیا ماف، نەك خواست و هیواكانیان.
لەسەر زاری زۆربەی هاوڕێ عەرەبەكانمان دەستنیشانی عەقڵیەت كراوە كە تا دەستی بە دەسەڵات نەگات ئارام ناگرێت، وەنەبێت ئەمە شرۆڤەیەكی دەروونی بێت بەقەد ئەوەی واقیعێكە ئێستا تێیدا دەژین و پێشتریش لە مێژووی عێراقدا تیایدا ژیاوین.
بیركردنەوەكانیش بۆ دەستنیشان كردنی نەخۆشییەكەی كە جەستەی وڵات و خەڵكەكەی تا سەر ئێسقان خواردووە دۆزینەوەی چارەسەرییەك بۆی، لە سنوورێكی بەرتەسك دەرناچن، یا ئەوەتا بەهۆی ئامادەییان و رازیبوونیانە ببنە پاشكۆی ئەو ئەجێندانەی كە مەبەستەكانیان زانراوە مەبەستیانە وڵات بەو شێوەیە بمێنێتەوەو ناوودەنگێكی ئابووری و ئەمنی خراپ و داتەپیوی هەبێت تا دەسەڵاتداران و ئەوانەی دەزگاكانی وڵات بەڕێوەدەبەن سوود لە كێشەكان بۆ مانەوەی خۆیان وەربگرن ئەگەر بۆ ماوەی چوار ساڵیش بێت، یا ئەوەتا شكستخواردوویی بەرنامەی سیاسیی حزبەكە دەردەخات كە ناتوانێت بە متمانەوە لەگەڵ ئەو گۆڕانكارییانە هەڵسوكەوت بكات كە بەهۆیەوە دەسەڵاتی گرتۆتە دەست، یا تێگەیشتنێكی خەیاڵاویانەیە كە ئەگەر دەسەڵاتت بەدەستەوە بوو پێویستە لەسەرت چ رۆڵێك بگێڕیت.
وەك دەزانن هاوبەشی لەسەر بنەمای متمانەو ئەهلیەت و هاوسۆزی بونیاد دەنرێت، چونكە پێش هەموو شتێك ئێمە هاووڵاتین و هەمیشە ئەوەمان بینی ئەوەی ئەو رۆڵەمان بیر دەخاتەوە مەبەستی راستەقینەی ئەوەیە وەك عەرەب وتەنی ببینە تیرێك لە هەگبەی هەڵگری تیرەكانی، یا مەبەستی تەنیا مسۆگەركردنی پشتگیری ئێمەیە بۆ خۆی تا بتوانێت لەسەر ملی خەڵك و داهاتەكانیان دانیشێت.
ئەو سەختییانەی لەسەردەمی بارزانیی باوكی گەورە بەسەر بزووتنەوەی رزگاریخوازی كوردداهێنران ئەوەی بۆ ئێمە سەلماند مافی خۆمانە لەگەڵ ئەوانەی بڕوایان بە مەرجەعیەت هەیە جا ئایینی بێت یا سیاسی جیاواز نەبین و بارزانی هەردووكیانی پێكەوە كۆكردەوە، وەك هەر سەركردەیەكی دیكەی گەلان، ئەویش لەلایەن دوژمنانی ئامانجی بزووتنەوەكەی بێ رێزییان بەرامبەر كرا، كە تەنیا داوای پێگەیەكی گونجاو و شەرەفمەندی بۆ گەلەكەی دەكرد.
من خۆم زۆر بیر لەو دێڕە هۆنراوەیە دەكەمەوە:
(سقی اللە الشدائد كل خیر.. عرفتنی عدوی من صدیقی). خوا كاتە سەخت و دژوارەكانی باش ئاودا. بەهۆیەوە دوژمن و هاورێی بۆ لەیەك جیاكردمەوە)
ئەو وتەو لێدوانانەی دژی گەلەكەمان و هێزە سیاسیی و حزبیەكانی دەكرێت هەوڵێكە بۆ راكێشانی هەندێ بەبیانووی بوونی ئێمە تا دژی گەلەكەی بوەستێتەوە، كە ئەوانەش قسەو قسەلۆكێكی بێ بەرهەمن و لە واقیعدا بوونیان نییە، لای هیچ كەسێكی بە ئینسافیش جێی قبوڵكردن نییە، ئەگەر ئێمە پێكەوە بەرگریمان لە عێراق كرد، پێكەوە خوێنمان لە پێناویدا رشت، رێزمان لە سنوورەكان گرت و بۆ كاری خێر بەیەكەوە ماینەوە، ئەی بۆ هاوبەشەكانمان هەمان دەقە كۆنەكانی پێشوومان بۆ دەگەڕێننەوە كە راستڕەواكانی ئێمەو چەپڕەوەكانی ئەوان دڕاندوویانن؟
هەر رۆژنامەنووسێك بە هەر بەرپرس و هاووڵاتییەكی كوردستان بگات دەبینێت سكاڵایان لە هەڵوێست و رەفتارو دەرهاوێشتەكانی حكومەتی ناوەندی لەئاست گەلی كوردستان هەیە.
رۆژێ لە رۆژان سەرۆك بارزانی سەیری تانكە سووتاوەكانی رژێمی پێشووی دەكرد و گوتی: ئەوانە بە پارەی عێراق كڕدران تا ئێمەی پێ بكوژن، ئایا نامۆ نیە بە دڵدانەوەو دڵنەواییەكی ساردو سڕ بە كوشتنمان رازی بین؟
❊ سكرتێری مەكتەبی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستان
