سایكۆلۆژیایاخۆد-لۆمەكرن د سیاسەتا كوردەواریدا

سایكۆلۆژیایاخۆد-لۆمەكرن د سیاسەتا كوردەواریدا
گەلەك جاران، چ لسەر ئاستێن بلند و دناڤ تەخێن رەوشنبیر و تێگەهشتی و تاكۆ ئەكادیمی و سیاسەتوانان، و چ لسەر ئاستێن نزم و لناڤ خەلكا سادە و سیڤیل، تێبنییا هندێ دهێتە كرن كە تاكێ كوردی بەردەوام لۆمەی خۆ و سیاسەت و كاودانێن سیاسی و جڤاكیێن خۆ دكەتن. ئەڤ لۆمەهیە یا گەهشتیە ئاستەكی كە یا تێكەلی سایكۆلۆژیایا ڤی تاكی بووی و بشێوەیەكێ ئۆتۆماتیك و بێدەستی دهێتە گۆڕێ و كارتێكرنەكا نەرینی یا لسەر ڤی تاكی كری و ڤەقەتیان بەلكۆ ژی گرێ یەكا سایكۆلۆژیك د ناڤ ستراكچەرێ كەساتیا خۆ دا دوروست كری و بوویە ئەگەرێ هندێ كە وی وێنەیەكێ شێواندێ یێ ژ كەساتیا خۆ ئاڤا كری و تێدا دۆهی و ئەڤرۆ و سۆبەهی تا ڕادەیەكێ لنك تێكەل و بەلكۆ ژی بەرزە و وندا بووین.
ئەزموونا دویر و درێژ و تەحل و نەخاسمە ژی شكەستێن سیاسیێن لڤان چەند دەهكێن دۆماهیكێ ژ خەباتا نەتەوەیێ كوردی ل هەمی پارچەیێن كوردستانێ تووشی بزاڤا كورد و سەركرداتیا وێ هاتی، و هەڤكات بووینە دگەل ژناڤچۆنا سەركاروانێن ڤان شۆرشێن كوردی و گەلەك خەلكا سیڤیل و بێگۆنەه، و پێشی هنگێ ژی لۆمەهیكرنا وان بۆ سەركردەیێن كە تا ئاستێن مەزن گەهشتین و دەستهەلاتێن بلند ژی وەرگرتین، بۆ نموونە كەسەكێ وەك سەلاحەدینێ ئەیووبی و یێن دیتر ژی، كە بۆ چی وەلاتەكێ كوردی نەدامەزراندیە و هنگی دەستێن وان دچۆن و نۆكە مە ئەو شیان نینن ؟ یان كەسەكێ وەك كەریمخانێ زەند كە هەتاكۆ ژ خۆ نەگرتیە ناڤێ خۆ بكەتە پاشا و ئیمپراتۆر و دگەل هندێ ژی دەستهەلاتا پاشایەتیا ئیرانێ هەمی لبن دەستێن وی بوو ؟ و گەلەكێن دیتر ژی وەكی وان . هەر ئێك ژ ڤان لۆمەهیا و گازندەیا وەكی وێ بزاڤێ یە كە مرۆڤەكێ دناڤ قۆڕئاڤەكێ فرتكەكێ ل خۆ ددەتن بۆ خۆ قۆرتالكرنێ، كەچی بەرۆڤاژی هزرا وی هندا دیتر وی د ڤێ قۆڕئاڤێدا دبەتە خوارێ و نێزیكی خەندقینێ دكەتن.
بڤان لۆمەهیا تاكێ كوردی یێ بوویە خۆدان ستراكچەرەكێ سایكۆلۆژیێ شەكتی و هەڕفتی، كە هەر ئێك ژ ڤان لۆمەهیان نەدجهێ خۆ دا وی هندا دیتر دێ د دەریایا جڤاكی و سیاسیدا بەرزەكەتن و وی د ڕابردوویەكا ژ كیس چۆیدا دخەندقینیتن، ل دەمەكێ كە وەرگرتنا ئەزموونان مەبەستا سەرەكییا سەربۆرێن دیرۆكی و بزاڤێن زانستەكا وەك سایكۆلۆژیایا دیرۆكییە، چونكی نە ئەڤ لۆمەهی و خۆكێم دیتن و كێمكرنە چارەسەرن بۆ دۆزا ڕەوایا گەلێ مە و نە هەژی هندێ نە ئەم جارەكا دیتر دارێ ستراكچەرێ سایكۆسۆسیۆلۆژیك و سیاسیێ خۆ بڤان گۆتنا بهەڕفینین و لۆمەی سەركردەیەكێ كوردی بكەین كە بۆچی نەشیاینە ڤێ ئارەزوییا مە ل وان سەردەما بجه بینیتن. یا دیارە كە ئەگەر چی بووینە كە لڤێرێ دەلیڤێ گۆتنا وان نینە. ئاشكرایە كە ژبلی هندێ كە دامەزراندنا دەولەتا كوردی پێدڤی ب هەبوونا هندەك پێداویستیێن لۆژێستیكی و كۆنكرێت هەبوویە، دگەلدا ژی پێدڤی ب بەرهەڤییەكا سایكۆ-سۆسیۆلۆژیك بوویە، چ لسەر ئاستێ تاكی و جڤاكی و هەتاكۆ لسەر سەركرداتیا كوردی، چونكی گەلەك جاران مە گۆهلێ دبیتن هندەك سیاسەتوانێن كوردستانێ، چ بدەست و مەبەستدار بیتن یان ژبەر هزر و مێنتالیتەیا خۆ بكێم دیتنێ بیتن، جاڕێ بۆ هندێ لێددەن كە مە دەولەت بۆ چیە یان ڤێ لۆگۆیێ هەڕفتی بەلاڤ دكەن كە ئەم هەژی هندێ نینین ببینە دەولەت و ئەڤە گۆپیتكا نەرگێسیزم و خۆپەرێستی و نەزانیێ یە. دگەل هندێ ژی ئەم دزانین دروستبوونا دەولەتا كوردی لسەردەمێن بەرێ پێدڤی ب بەرهەڤییەكا دیتر بوویە و ئەو ژی دۆخ و كاودانەك تایبەتە كە جیرانێن ڤی نەتەوەیێ بەربەلاڤ ژی ژ لایەنی رەوشنبیری و مێنتالیتەیی بگەهنە ئاستەكی كە بشێن بەرهەڤی بیرۆكەو دیفاكتۆیەكا وەك پەرژاندنا بوونا دەولەتەكا كوردی ل تەنشت خۆ و د ناخ و دەروون و ستراكچەرێ سایكۆسۆسیۆپۆلێتیكا تاك و كەسێن خۆ چ لسەر ئاستێن نزم و چ ئاستێن بلندێن دەستهەلاتێ ببن، ل هنگێ دۆخەكێ ئارام و ژێهاتی و گۆنجای دێ بۆ دامەزراندنا ڤێ دەولەتێ دوروست بیتن.
نۆكە سەركردایەتیا كوردستانێ یێ د ڤێ چەندێ گەهشتی كە بشێوازێن جیاوازێن سیاسی و دیپلۆماسی بزاڤێ دكەتن كە ڤان جیرانێن خۆدان بەرژەوەندی و ستراكچەر و پێكهاتەیێ جیاوازێن جڤاكی و ئایینی و سایكۆلۆژی و دیرۆكی بگەهینیتە قەناعەتەكێ كە بوونا دەولەتا كوردی ل رەخ و دۆرماندۆرێن وان نەك تەنها زیانێ ناگەهینیتە وان، بەلكۆ مسۆگەركەرێ ئارامی و ئاسوودەییا تاكی و جڤاكی و سیاسی و جێگیرییا ئابووری یا دڤەرێ یە، و ژ ڤێ چەندێ یە كۆ سایكۆلۆژیایا تاكێ كوردی، چ لسەر ئاستێ تاكی و جڤاكی و چ لسەر ئاستێ سەركردایەتیێ، هیچ مفایەكی ژ خۆد-لۆمەكرنا بەردەوام و بێ بنەمایا دیرۆكا خۆ نابینیتن و بلا ئەڤ چەندە ژی ژبیرا مە نەچیتن ئەڤ كاودانە و شكەستنێن بەردەوام و بەربەلاڤییا نەتەوەیی و ئاریشەیێن جۆداجۆدایێن سیاسی و دیرۆكی یا د ناڤ دیرۆك و هەمی وەلات و نەتەوەیێن دیتر دا ژی هەین و هەبووین. بلا دلێ مە بخۆ نەسۆژیتن و بزانین كە هیچ دەولەتەك ب شەڤ و رۆژەكێ و دارێ سحراوی نەگەهشتیە ڤێ قۆناغێ. تنێ ئەوا لسەر مە دمینیتن ئەوە كە ئەم ب گەشبینی ئاییندەیا خۆ بێخینە بەر بەرۆكێ كار و بزاڤ و دیپلۆماسیەتا خۆ، چونكی ئەڤ خۆگۆنەهبار و لۆمەكرنە هیچ تشتەكی ناگۆهۆڕیتن و تنێ كاودانێن ب دەولەتبوونێ بۆ مە ئالۆزتر دكەتن و پاشتر دئێخیتن. بلا لبیرا مە بیتن كە هەمی زۆرداری و ستەما دیرۆكێ ل مە كرین و ئەنفال و كێمیابارانكرن و هاتنا ڕژێما بەعسا فاشی و سەدامێ گۆڕ بگۆڕ و نۆكە ژی تاخمێ دەولەتا ئیسلامیا داعشێ هەمی ژ پێدڤیاتیێن قۆناغێن دیرۆكی یێن بدەولەتبوونا كوردستانێ نە تنێ دخوازیتن ئەم خۆ لبەر وان ئاستەنگا بگرین و ب هەر دوو دەستا سەركردەیەكێ وەكی سەرۆك مەسعۆد بارزانی بلند بكەین دا ورەیا وی زێدەتر ژ ئەو چەندا هەی پترتر لێبهێتن و د گەهاندنا كەشتیا كوردستانیان بۆ كەنارێن ئارامیێ سەركەفتی تر بیتن و گازندە و لۆمەهیێن نڤشێن ئاییندە نەئینینە سەر خۆ چونكی ئەم ل هەمبەر وان بەرپرسیارین.
• ئەڤبابەتە یا ل ڕۆژناما (ئەڤرۆ ) هاتیە بەلاڤكرن ژمارە (1792 ) ل ڕێكەفتی(30/12 /2015) ل. (13 ).
• *مامۆستایێ ئەكادیمی/بسپۆرێ زانستێن پێداگۆگی و سایكۆلۆژی/زانینگەها زاخۆ
Top