بناخەی ئەو سیستمەی هنری كیسنجەر بۆ رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی داڕشتووە، لە لایەك بۆ رێگرتن و لغاوگیركردنی نفووز و باڵادەستیی كۆمۆنیست و یەكێتی سۆڤیەتی پێشان بووە، لەلایەكی دیكە بۆ مانەوەی دەوڵەتی ئیسڕائیل و سەلامەتیی هەناردەكردنی نەوتی ناوچەكە بووە، بۆ بەدەستهێنانی ئەم ئامانجانەش ماكیافیلییانە پەنای بۆ هەموو رێگەیەك بردووە و پاكانەی بۆ هەموو هەنگاوە نامرۆڤەكانی دۆزیوەتەوە، لەم پێناوەشدا ئەم هەوڵانەی گرتبەر:
1- بۆ رێگرتن لە بڵاوبوونەوەی ئایدیۆلۆژیای كۆمۆنیستی لە وڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، ئەمریكای كردە پشت و پەنای هەموو دەوڵەتە دیكتاتۆرییەكانی ناوچەكە (بە دەوڵەتانی كۆماری، كودەتای سەربازی و دەوڵەتانی پادشایی هاوشێوەی دەوڵەتانی كەنداو و ئوردن و مەغریبیشەوە).
2- دەستی هەموو دیكتاتۆرەكانی كردەوە كە بە ناوی پاراستنی سەروەریی دەوڵەتەوە كوشتوبڕی هەموو ئەو نەتەوە و ئایینە جیاوازەكان بكەن كە لەسەر داوا رەواكانی خۆیان دژی دیكتاتۆرەكان رادەوەستان، ئەمەش وایكرد فیكری ئیسلامی سیاسی (شیعە و سوننە) لە ناوچەكە چەكەرە بكات. 3- هەوڵێكی زۆری خستەگەڕ بۆ ئەوەی دەوڵەتانی عەرەبی بە شەڕهاتوو لەگەڵ ئیسڕائیل ئاشت بكاتەوە، لەوانە: رێكخستنی كۆنگرەی كامپ دیڤید بۆ ئاشتكردنەوەی میسر و ئیسڕائیل، هەروەها ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكانی نێوان ئوردن و ئیسڕائیل، بەمەش لە دوای ساڵی 1973وە بەرەی بەرگریكردنی عەرەبی لە دژی ئیسڕائیل كەوتە حاڵەتی سڕبوونەوە، هەتا لە هەشتاكانی سەدەی رابردوو، حزبوڵای ئیسلامی بە پشتگیریی سوپای پاسداران لە لوبنان دامەزرا.
4- هەوڵیدا لە رێگەی دەوڵەتە دیكتاتۆرە هاوپەیمانەكانی ئەمریكاوە، رێككەوتنی ئاشتەوایی لە نێوان ئێرانی شاهەنشاهی و عێراقی حزبی بەعس و سەدام واژوو بكات، بەو رێككەوتنەش گەورەترین گورزی گورجگبڕ لە بزووتنەوەی رزگاریخوازیی كوردستان درا و شۆڕشی ئەیلوول كە لە سەر وەختی ئەوە بوو بە ئامانجەكانی خۆی بگات، دوچاری نسكۆی كرد.
ئەم هەنگاوانەی كیسنجەر كە سیستمی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی بۆ ئەمریكا لەسەر بونیاد نابوو، لە ماوەی ساڵانی 1973 – 1978، بووە هۆكاری ئەوەی هەم لەسەر ئاستی ناوچەكە و هەمیش لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی زەمینەی كێشە و ناسەقامگیری لەسەر خاكی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بێتەئاراوە و ئەم سیستمە سەقەتە ئەمریكا ناچار بكات كە رێگەی هەڵەی دیكە بگرێتە بەر، هەر بۆ نموونە:
لە سەرەتای ساڵی 1978 خۆپیشاندانەكانی گەلانی ئێران دژی رژێمی شاهەنشاهی ئێران دەستی پێكرد، خۆپیشاندانەكان لە سەرەتادا خۆپیشاندانێكی میللیی تەواوی گەلانی ئێران بوو، هەر بۆیە وێڕای هەموو هەوڵەكانی رژێمی شاهەنشاهی و پشتگیرییەكانی ئەمریكا بۆ مانەوەی رژێمی پاشایی ئێران، ئەوە بوو لە سەرەتای ساڵی 1979 پاشای ئێران (محەمەد رەزا پەهلەوی) ناچار بوو ئێران بەجێ بهێڵێت و رژێمی پاشایەتی بڕووخێت و كۆماری ئیسلامی جێگەی بگرێتەوە، بە رووخانی رژێمی شا، ئەمریكا گەورەترین هاوپەیمانی خۆی لەدەست دا و لە جێی ئەو شۆڕشە كۆماری ئیسلامی هاتە دەسەڵات كە ماوەی زیاتر لە 40 ساڵە دوژمنایەتی ئەمریكا دەكات.
ئەمریكا بۆ دروستكردنی وەكیلێك و بەكارهێنانی بۆ شەڕی بەوەكالەت، سەدام حوسێنی هان دا، بۆ ئەوەی سوپاكەی بنێرێتە ناو خاكی ئێرانەوە و بەمەش شەڕی هەشت ساڵەی نێوان عێراق و ئێران دەستی پێ كرد و سەرەنجامیش نەك نەیتوانی كۆماری ئیسلامی جڵەوگیر بكات، بەڵكو سەدام حوسەینی هاوپەیمانیشی بووە دوژمنێكی سەرسەختی ئەمریكا و سەرەنجام كوێتی داگیر كرد و ئەمریكا ناچار بوو هاوپەیمانییەكی نێودەوڵەتی دروست بكات، بۆ ئەوەی سەدام لە كوێت پاشەكشە پێ بكات، بەڵام نەیهێشت رژێمی سەدام حوسێن بڕووخێت، وێڕای ئەوەی رژێمی بەعس بۆ دامركاندنەوەی خۆپیشاندانەكان ئەو هەموو كۆمەڵكوژییەی گەلانی عێراقی كرد.
سیستمە سەقەتەكەی كیسنجەر بۆ رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، بواری بە رژێمی سەدام حوسێن دا كە زیاتر لە 5000 شار و گوندی كوردستان كاول بكات، چەندین پرۆسەی بەدناوی ئەنفال وەك (ئەنفالی فەیلییەكان، بارزانییەكان، گەرمیان و بادینان) ئەنجام بدات، هەروەها لەسەر تاسەری كوردستان چەكی قەدەغەكراوی كیمیایی بەكار بهێنێت و چاوپۆشیشیان لە هەموو ئەوانە كرد، تەنیا لە پێناوی مانەوەی ئەو سیستمە سەقەتە.
لەساڵی 1980 و دوای ئەوەی میسر بووە هاوپەیمانی ئەمریكا، یەكێتی سۆڤیەتی پێشان ئەفغانستانی داگیر كرد، ئەم داگیركردنە بووە هۆكاری ئەوەی جارێكی دیكە باڵانسی هێز بەلای سۆڤیەت بشكێتەوە، ئەمریكاش لە سەردەمی شەڕی سارد نەیدەتوانی راستەوخۆ رووبەڕووی سۆڤیەت ببێتەوە، بۆیە لە رێگەی دیكتاتۆرە هاوپەیمانەكانی لە وڵاتانی عەرەبی، كەوتە ناردنی ئەو ئیسلامییە رادیكاڵانەی لەو وڵاتانە بوونیان هەبوو، لەوانە (بن لادن و زەواهیری و بە سەدان و هەزارانی دیكە)، ئامانجی ئەمریكا لە ناردنی ئەم ئیسلامییە رادیكاڵانە بۆ چەند مەبەستێك بوو، یەكەم ئەمانە پێش هەموو شت دژی ئایدیۆلۆژیەتی كۆمۆنیستین، لە وڵاتە دیكتاتۆرەكان دوور دەكەنەوە كە خەریك بوو دەبوونە مەترسی لەسەر ئەو رژێمانە، لەسەرووی هەمووشیانەوە دروستكردنی شەڕی گەریلایی لە ئەفغانستان دەبێتە شەڕێكی ئیستینزافی بۆ سۆڤیەت و چیدیكە ناتوانێت بەسەر ئەمریكادا باڵا دەست بێت. بەڵام ئەمریكا لەمەشدا نەك سەركەوتوو نەبوو، بەڵكو بەكارهێنانی ئەو ئیسلامییە رادیكاڵانە بۆ لغاوگیریی سۆڤیەتی پێشان بووە هۆكاری ئەوەی رێكخراوی تیرۆریستیی ئەلقاعیدە دروست بێت، كە ئەم رێكخراوە بناخەی سەرهەڵدانی رێكخراوی تیرۆریستیی داعش-یشە كە هەتا ئێستاش بۆتە بەڵایەك بۆ ئەمریكا و نەیتوانیوە چارەسەری بكات.
شكستی سیستمە سەقەتەكەی كیسنجەر لە شێوازی مامەڵەكردن لەگەڵ كێشەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە گشتی و رژێمی بەشار ئەسەد لە سووریا، بووە هۆكاری ئەوەی كە رووسیا جارێكی دی بە هێزەوە بێتەوە ناو رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، لەمەش گرنگتر ئەو ئیسڕائیلەی لە سەردەمانی شەڕی سارد كە دژی یەكێتی سۆڤیەتی پێشان بوو، ئێستا نزیكترین هاوپەیمانی رووسیای پۆتین-ـە، لەمەش زیاتر ئەگەر كۆشكی سپی بە دڵی ئیسڕائیل مامەڵە نەكات، ئەوا ئیسڕائیل لە رێگەی رووسیاوە دەستێوەردان لە سیاسەتی ناوخۆی ئەمریكا دەكات، هەروەك چۆن لە هەڵبژاردنەكانی نۆڤەمبەری 2016 لە رێگەی رووسیاوە و بۆ بەرژەوەندیی ترەمپ دەستێوەردانی كرد.
سیستمە كۆنەكەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، شكستەكەی بەو ئاستەیە كە هیچ متمانەیەكی لەنێوان هاوپەیمانەكانی ئەمریكا لەناوچەكە لەگەڵ سیاسەتی ئەمریكا نەهێشتووە، ئەم سیستمە بۆتە هۆكاری ئەوەی هاوپەیمانەكانی ئەمریكا لاواز بن، پێكەوە ناكۆك بن، لە بەرامبەردا دوژمنەكانی ئەمریكا یەكگرتوو و بەهێز بن.
ئەم دەرهاویشتە خراپانەی ئەم سیستمە سەقەتە، راستە لەلایەك بۆتە هۆكاری ئەوەی تەواوی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و باكووری ئەفریقیا وەك هەرێمێكی شكستخواردوو پێناسە بكرێن و، نەتوانرێت بە هیچ جۆرێك هەوڵەكان بە گێڕانەوەی ئاشتی و سەقامگیری سەركەوتووبن، بەڵام لەلایەكی دیكەوە بۆتە هۆی شكانی شكۆ و هەژموونی ئەمریكا لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، راستە ئەمریكا خاوەنی پێشكەوتووترین چەك و تەكنەلۆژیای سەردەمە، بەڵام لەسەر زەوی ئەو هێزەی نییە كە بتوانێت هاوشێوەی دوژمنەكانی شەڕیان پێ بكات، ئەمەش ئەو پرسیارەی لای زۆربەی چاودێرانی سیاسی و سەربازی دروست كردووە، ئەگەر ئەمریكا بتوانێت بە باڵادەستیی هێزی ئاسمانی و تەكنەلۆژیای درۆن لە ئاسمان باڵادەست بێت، ئایا دەتوانێت لە شەڕی چەكداریی سەر زەویش ئەو باڵادەستییە بپارێزێت و ئامانجەكانی بە هێزی سەربازی یەكلایی بكاتەوە؟ دیارە لە ماوەی 50 ساڵی رابردوو وەڵامی ئەو پرسیارە زۆر بە باشی دراوەتەوە كە ئەمریكا لە چوارچێوەی ئەو سیستمە سەقەتەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، نەیتوانیوە بە هێزی سەربازی هیچ كێشەیەك چارەسەر بكات، ئەگەر جەنگەكەی لە رووی سەربازیشەوە بردبێتەوە، ئەوا شەڕەكەی لە رووی سیاسییەوە دۆڕاندووە.