هانا ئارنێت بیرمەندی ئەڵمانی لە كتێبی (لە شۆڕشدا) دەڵێت: «شۆڕش ئەو كاتە هەڵدەگیرسێت كە زەوی و ئاسمان بە یەك یاسا هەڵدەسووڕێن»، ئەمەش بەو مانایەی چۆن مرۆڤ ناتوانێت دەست لە ئازادیی جووڵە و خولانەوەی ئەستێرەكانی ئاسمان وەربدات، ئەوا لەسەر زەوییش كاتێك دەگاتە ساتی هەڵایسانی شۆڕش، ئیدی سنوورێك بۆ دەستێوەردانی مرۆڤەكان بۆ ئازادیی نەتەوە و گەلانی جیهان دادەنرێت. ئارنێت بۆ پشتیوانی لەم بۆچوونەی باس لە رۆژی 14ی تەمموزی ساڵی 1789 دەكات، كاتێك خەڵكی شۆڕشگێڕی فەرەنسا هەڵیانكوتایە سەر قەڵای باستیل، لەو كاتەدا پاشای فەرەنسا داوا لە دارودەستەكەی دەكات كە بە هەموو شێوەیەك بە گژ یاخیبوواندا بچنەوە، بەڵام سەرۆكی پاسەوانەكان بە پادشا دەڵێت: گەورەم ئەمە شۆڕشە و یاخیبوون نییە و كەس ناتوانێت شۆڕش دابمركێنێتەوە.
ئەم میتۆدەی ئارنێت باسی دەكات، چەمكی شۆڕش لە ئایدیۆلۆژیەتی حزبی دەردەهێنت و رۆحی نەتەوەی بەبەردا دەكات و، پێمان دەڵێت: كاتێك رۆحی نەتەوە هەست دەكات، هێزێك، یان دەسەڵاتێك كەرامەتی نەتەوەییان بریندار دەكات و رێگە نادات بە ئازادی وەك ئەوەی خودا پێی بەخشیون، بژین، ئەوا رۆحی نەتەوەیی لەناو چوارچێوەی ئیرادەی خێردا بەرجەستە دەبێت و ئەو هێزە بەرهەم دەهێنێت، كە هیچ دەسەڵات و زۆردارێك ناتوانێت خۆی لەبەریدا رابگرێت.
سەبارەت بە ساتەوەختی دروستبوونی ئیرادەی خێریش، ئەمانوئیل كانت، جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە، هیچ شتێك نییە لەم جیهانەدا بە رەها پێناسە بكرێت، تەنیا ئیرادەی خێر نەبێت، ئیرادەی خێریش ئەو كاتە دروست دەبێت كە مرۆڤ ئامادەباشی هەبێت رەخنە لە ئەقڵی پەتی و پراكتیكی و شێوازی حوكمڕانیی خۆی بگرێت و لەسەر بنەما بەرزەكانی ئاكار بڕیار بدات، ئەو كاتە ئەو هێزە میتافیزیكییە دروست دەبێت، كە خۆی لە چوارچێوەی ئیرادەی خێردا پێناسە دەكاتەوە.
ئەگەر ئەم میتۆدە بكەینە دەروازەیەك بۆ خوێندنەوەی چەمكی (شۆڕش) لە مێژووی هەموو نەتەوەكانی جیهاندا، ئەوا خاڵێكی هاوبەش لەنێوان كۆی ئەو شۆڕشانە بوونی هەیە، ئەو خاڵە هاوبەشەش ئەوەیە، شۆڕش كاتێك هەڵدەگیرسێت كە چیدیكە رۆحی نەتەوە، بێ رێزی بە كەرامەتی نەتەوەیی قبووڵ ناكات و هەموو یاساكانی زەوی وەلا دەنێت و، ئەو رۆحە بەپێی یاساكانی ئاسمان و لە پێناوی گێڕانەوەی كەرامەتی نەتەوەیی خۆیدا بڵێسەی شۆڕش هەڵدەگیرسێنێت.
لەسەر ئەم بنەمایە ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ ئەو زەمینە سیاسییەی كە بووە پریشكێك و لە 11ی ئەیلوولی 1961 چەخماخەی شۆڕشی ئەیلوولی پێ هەڵگیرسا، ئەوا دەگەینە ئەو دەرەنجامەی كە نەتەوە و گەلی كوردستانیش وەك سەرجەم نەتەوەكانی جیهان، لەناو ژینگەی بێڕێزیكردن بە كەرامەتی نەتەوەیی و نیشتمانی بە ئاستێك رۆحی نەتەوەی تووڕە كردووە، كە شۆڕش بەرپا بكات، بۆ ئەمەش ئەم زەمینەیە بەچەند خاڵێك دیاری دەكەین:
1. كاتێك لە 14ی تەمموزی 1958، كۆمەڵێك ئەفسەری ئازادیخواز بە سەرپەرشتیی عەبدولكەریم قاسم، كودەتایان بە سەر رژێمی پادشایەتیی عێراقدا كرد و سیستمی پادشایەتییان بۆ كۆماری گۆڕی، لە نووسینەوەی دەستووری كاتیی ئەم كۆمارەدا، دەستوورەكە وەك دەستوورێكی نیشتمانی نووسرایەوە، بەمەش كودەتا سەربازییەكەی گۆڕی بۆ شۆڕش، هەر بۆ نموونە: یەكێك لەو هەنگاوانە ئەوە بوو كە لە دەستووری كاتیی كۆماری عێراقدا بۆ یەكەمجار بەندێك نووسرابوو، كە (عێراق نیشتمانی هاوبەشی كورد و عەرەبە)، ئەمە وایكرد كە مستەفا بارزانی و پارتی دیموكراتی كوردستان پشتگیریی شۆڕشی 14ی تەمموزی ساڵی 1958 و رێبەرەكەی عەبدولكەریم قاسم بكەن، لەمەش دوای زیاتر لە 12 ساڵ ئاوارەیی مستەفا بارزانی بڕیاری دا لە یەكێتی سۆڤێتی پێشووەوە بگەڕێتەوە بۆ عێراق و پشتگیری لە كۆمارە نوێیەكەی عێراق بكات.
2. بەڵام كاتێك عەبدولكەریم قاسم لە ژێر كاریگەریی خەڵكانێكی شۆڤێنی لەو بەندەی دەستووری عێراق پاشگەز بووەوە، كە دەڵێت: «عێراق نیشتمانی هاوبەشی كورد و عەرەبە»، ئەمە وایكرد كە گەلی كوردستان بە تەواوی ئایین و نەتەوە جیاوازەكانەوە هەست بكات بێڕێزی بە كەرامەتی نەتەوەیی و نیشتمانیی كراوە، ئەوەش بووە مایەی تووڕەبوونێكی زۆر، ئەم تووڕەبوونە لە 11ی ئەیلوولی 1961 تەقییەوە.
3. مستەفا بارزانی وەك رێبەر و كاریزمایەكی نەتەوەیی و نیشتمانی، هەروەها خاوەن ئەزموونی چەندین شۆڕش لە مێژووی خۆیدا، هەوڵیدا زەمینەیەكی باشتر بۆ شۆڕشەكە دروست بكات، بۆیە هەوڵیدا دەست بە پاككردنەوەی ناوچە ئازادكراوەكان بكات، ئەوجا بە شێوەیەكی سەرتاسەری شۆڕشەكە دەست پێ بكات، بەڵام لەبەر ئەوەی ئیرادەی نەتەوە بڕیاریدابوو شۆڕش بكرێت، ئەوا مستەفا بارزانی رێزی لە ئیرادەی نەتەوەكەی گرت و هاوكات لەگەڵ دەستپێكی شۆڕشدا ناوچە ئازادكراوەكانی لە بادینانەوە بە سۆرانەوە گرێدایەوە و رێبەرایەتیی شۆڕشێكی سەرتاسەریی لەم بەشەی كوردستان خستە سەرشانی خۆی.
كەواتە ئەم میتۆدە ئەوەمان فێردەكات كە شۆڕش بە مانای شۆڕشی نەتەوەیی و نیشتمانی هەڵقوڵاوی ئەو ئیرادە خێرەیە كە رۆحی برینداری رەتكردنەوەی ژێردەستەیی بەرهەمی دەهێنێت و هەر ئەو رێبەر و پارتە سیاسییانەش دەبنە بەشێك لە شۆڕشەكە كە خۆیان تیكەڵی ئیرادەی خێری بەرهەمهاتووی رۆحی نەتەوە دەكەن.
لەم راستەوە ئەگەر سەیری رێبەرایەتیی مستەفا بارزانی بۆ شۆڕشی مەزنی ئەیلوول بكەین، دەبینین هەرگیز ئەم رێبەرە، شۆڕشی ئەیلوولی وەك بەرهەم، یان دەستكەوتی سیاسیی حزبێكی دیاركراو سەیر نەكردووە، بەڵكو بەردەوام پارتی دیموكراتی كوردستانی وەك رێكخەری تواناكان رێكخستووە، بۆ ئەوەی بۆ بەرژەوەندیی شۆڕشی كوردستان پێكەوە گرێ بدرێنەوە، ئەمەش مانای ئەوەیە راستە پارتی دیموكراتی كوردستان رۆڵێكی كاراو بەرچاوی لە هەڵسووڕاندن و ئاراستەكردنی شۆڕشی ئەیلوولدا گێڕاوە، بەڵام ئەم رۆڵەی پارتی تەنیا لەگەڵ ئەندامەكانی خۆی نەبووە، بەڵكو پارتی كارلێكێكی نەتەوەیی و نیشتمانی لەگەڵ تەواوی پێكهاتەكانی گەلی كوردستان كردووە و لەسەر ئاستێكی نەتەوەیی و نیشتمانی مامەڵەی كردووە، نەك لەسەر ئاستی چوارچێوەیەكی حزبایەتیی تەسك، لەمەش زیاتر پارتی لە ژێر رێبەرایەتیی مستەفا بارزانی-دا، حزبەكانی دیكەی وەك كاژیك و حزبی شیوعی عێراقیشی بە هاوخەبات و هاوبەشی شۆڕشی ئەیلوول زانیوە، هەر بۆیە لەگەڵ ئەوەی پارتی لە رووی دیدوبۆچوونی حزبییەوە لەگەڵ حزبەكانی دیكە لەسەر ئاستی هێزی پێشمەرگە و لەشكری كوردستان جیاواز بووە، بەڵام یەك لەشكر بوون و لە ژیر سەرپەرشتیی یەك رێبەردا ئاراستە كراون، كە ئەویش مستەفا بارزانی بووە.