پێش ئەوەی حزبی سیاسی بوونی هەبێت، نەتەوە و دەوڵەتی نەتەوەیی بوونی هەبووە، یەكێك لە خەسڵەتەكانی نەتەوە و دەوڵەتی نەتەوەییش ئەوەیە كە تاكەكانی نەتەوە لە ناو دەوڵەتی نەتەوەییدا خۆیان بە هاووڵاتی دەزانن، ئەم هاووڵاتیبوونەش وەك بەشێك لە كەرامەتی مرۆڤایەتی خۆیان سەیر دەكەن، هەر بۆیە هەر شتێك ببێتە هەڕەشە بۆ سەر دەوڵەتەكەیان، هاووڵاتیان دژی رادەوەستن و هەموو پێكەوە وەك یەك جەستە بەرگری لە مانەوەی دەوڵەتەكەیان دەكەن، هەر ئەم خۆشەویستییەش بۆ دەوڵەتی نەتەوەیی وایكردووە كە هەر تاكێكی نەتەوە ماوەیەك خۆبەخشانە سەربازی نەتەوەكەی خۆی بێت، كە ئەمە وەك لە سیستمی دەوڵەتاندا بینیوومانە، ناوی لێنراوە «خزمەتی سەربازی زۆرەملێ»، واتە هەموو تاكێك دەبێت ماوەیەك سەرباز بێت و مەشق و راهێنانی سەربازی پێ كرابێت، بۆ ئەوەی لەو كاتەی دەوڵەتی نەتەوەیی پێویستی پێیەتی بەرگری لێ بكات.
ئەگەر سەرنج لەو پەرەگرەفە بدەین، راشكاوانە ئاماژەمان بەوە كرد، هەر شتێك ببێتە هەڕەشە لەسەر دەوڵەتی نەتەوەیی، هاووڵاتیانی دەوڵەتی نەتەوەیی لە دژی رادەوەستن، پرسیار لێرەدا ئەوەیە: ئێستا زۆربەی دەوڵەتانی رۆژئاوای لیبڕاڵ دیموكراتی خەریكە دەگەنە ئەو قەناعەتەی كە ئەو شێوازەی حزبە سیاسییەكان لە دروستكردنی سیاسەت و پیادەكردنی سیاسەت ئەنجامی دەدەن، بە شێوەیەك لە شێوەكان دەبێتە هەڕەشە بۆ سەر دەوڵەتە نەتەوەییەكەیان، ئایا لەم حاڵەتەدا تاكەكانی نەتەوە سنووری حزبایەتی تێدەپەڕێنن و بۆ پاراستنی دەوڵەتە نەتەوەییەكەیان حزبەكان رەتدەكەنەوە؟ بۆ وەڵامی ئەم پرسیارە، لەگەڵ ئەوەی هەتا ئێستا دیاردەی دژایەتی (حزبی سیاسی) لە كۆمەڵگەكانی رۆژئاوای دیموكراتی بەو جۆرە رەنگی نەداوەتەوە، كە حزبەكان رەتبكەنەوە، بەڵام لە دەنگدان بۆ حزبە سیاسییەكان رۆژ لە دوای رۆژ رێژەی دەنگدان بەو حزبانە لە زیادبووندایە كە بە حزبی ناسیۆناڵیستی ناسراون. هەر بۆ نموونە ئێستا حزبی كۆماری لە ئەمریكا كە حزبی فەرمانڕەوایە لە ئەمریكا، هەتا ئێستا بە ئاشكرا راینەگەیاندووە كە تەنیا چارەسەر بۆ كێشەكانی ئەمریكا گەڕانەوەیە بۆ ناشناڵیزم (ئەمریكا پێش هەر شێتك)، تەنانەت لەناو ئەو كەسایەتییە گرنگانەی حزبی كۆمارییش كە پۆستە هەستیارەكانی ئیدارەی ترەمپ-یان پێ سپێردرابوو، وەك پۆستەكانی (وەزارەتی بەرگری، وەزارەتی دەرەوە، راوێژكاری ئاسایشی نیشتمانی، وازارەتی داد و.. هتد)، نەك هەر قەناعەتیان بەو ئاراستەیەی ترەمپ نەبوو، بەڵكو وەك جێرمی كۆریسی لە كتێبی (با دەوڵەتی قووڵ بكوژین، بۆ ئەوەی سەرۆك ترەمپ بپارێزین)، نووسیویەتی، راشكاوانە ئاماژەی بەوە كردووە، خودی ئیدارەكەی ترەمپ لە ساڵی یەكەم و دووەمی ئیدارەی ترەمپدا دەیانویست شكست بە ترەمپ بێنن و جارێكی دیكە ئەمریكا بگێڕنەوە بۆ ناو گێژاوەكەی پێشوو، لەناو ئەم گێژاوەدا كە ترەمپ كاندیدی حزبی كۆمارییە، حزبی كۆماری ناتوانێت خۆی بەو ئاراستەیە بگۆڕێت كە هەنگاوەكانی ترەمپ رەنگدانەوەی سیاسەت و بەرنامەی حزبی كۆمارییە، بەڵام پشتگیریی خەڵكی ئەمریكا بۆ هەنگاوەكان ترەمپ خەریكە ئەو ژینگەیە فەرز دەكات كە حزبی كۆماری دەبێت دان بەوەدا بنێت، كە بێجگە لە گەڕانەوە بۆ ناشناڵیزم هیچ رێگەیەكی دیكە بوونی نییە.
بۆ ئێستای پرۆسەی سیاسیش لە هەرێمی كوردستاندا بەتایبەتی كە پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ هەڵبژاردنەكانی 30ی ئەیلوولی رابردوو دروشمی كوردستانێكی بەهێز و كۆتاییهێنان بە فەوزای سیاسی بەرزكردبووەوە، خەڵكی كوردستانیش بە هاوشێوەی خەڵكی ئەمریكا دەنگێكی هێجگار زۆریان بە پارتی دیموكراتی كوردستان دا، خۆ ئەگەر ئەو ساختەكارییە گەورەیە لە هەڵبژاردنەكانی پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە و ئیدارەی گەرمیان نەكرابایە، ئەوا پارتی دیموكراتی كوردستان تەنیا 45%ی دەنگەكانی خەڵكی كوردستانی بەدەست نەدەهێنا، بەڵكو بە هاوشێوەی حزبی كۆماریی ئەمریكا لە سەرووی 55%ی دەنگەكانی خەڵكی كوردستانی بەدەست دەهێنا.
جۆن بۆڵتن كە ئێستا راوێژكاری ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتمانی ئەمریكایە، سەبارەت بەو دەنگە زۆرەی حزبی كۆماری لە هەڵبژاردنەكانی 2016 بەدەستی هێنا، راشكاوانە ئاماژەی بەوە كرد، ترەمپ لە هەڵبژاردنەكانی 2016 بە هاوشێوەی رۆناڵد ریگن لە هەڵبژاردنەكانی 1980 دەنگی كۆمارییەكانی ناو دیموكراتییەكانی هێنایەوە، دیارە مەبەستی بۆڵتن لە هێنانەوەی دەنگی كۆمارییەكان لەناو حزبی دیموكراتدا ئەوە نەبوو كە ژمارەیەكی زۆری ئەندامانی حزبی كۆماری لەناو حزبی دیموكراتیدا بوونیان هەیە، بەڵكو مەبەستی ئەوەیە خەڵكانێكی زۆر لەناو دیموكراتییەكاندا هەن، كە چارەسەری كێشەكانی ئەمریكا لەناو حزبی كۆماریدا دەبینین، بۆیە كاتێك جیمی كارتەر سەركەوتوو نەبوو لە ئازادكردنی بارمتەكانی باڵیۆزخانەی ئەمریكا لە تاران، بەشێكی زۆری خەڵكی ناو دیموكراتەكان دەنگیان بە رۆناڵد ریگان دا، لەبەر ئەوەی ئەو خەڵكانە بەرژەوەندیی ئەمریكایان لە بەرژەوەندیی حزبی دیموكراتی لا گرنگترە.
هەڵبژاردنەكانی 30ی ئەیلوولیش لە كوردستان بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان بە هەمان شێوە بوو، پارتی لەم هەڵبژاردنەدا دەنگی ئەو خەڵكانەی بەدەستهێنایەوە كە بەشێكی زۆریان لەناو حزبەكانی دیكەی كوردستانن و بەڵام بەرژەوەندیی كوردستان لەسەرووی بەرژەوەندی حزبەكانیان سەیر دەكەن و بە هاوشێوەی بیركردنەوەی پارتی ئەوانیش خۆزگە و ئومێد بۆ كوردستانێكی بەهێز و دوور لە فەوزای سیاسی دەخوازن.
دۆناڵد ترەمپ لەگەڵ سوێندخواردنی لە كۆشكی سپی رایگەیاند، مەراسیمی گواستنەوەی دەسەڵات ئەمجارە، مەراسیمی دەستاودەستكردنی دەسەڵات نییە لە نێوان حزبی كۆماری و حزبی دیموكراتیدا، بەڵكو دەستاودەستكردنی دەسەڵاتە لە نێوان واشنتۆن و گەلی ئەمریكادا، ئەمەش مانای ئەوەیە لەبەر ئەوەی دروشمی هەڵبژاردنەكانی حزبی كۆماری و ترەمپ لە هەڵبژاردنەكاندا بریتی بوو (سەرلەنوێ ئەمریكایەكی بەهێز بونیاد دەنێینەوە) و خەڵك دەنگی بەم دروشمە داوە، ئەوا لە كۆشكی سپی، حزبی كۆماری حاكم بێت، یان دیموكراتی، دەبێت هەوڵەكانی بۆ ئەوە بێت كە سەرلەنوێ ئەمریكایەكی بەهێز بونیاد بنێتەوە.
ئەم ئەزموونەی حزبی كۆماری و دۆناڵد ترەمپ، یەكێكە لەدیاردە ئەزموونكراوەكانی سێ ساڵی رابردووی سیاسەتی حوكمڕانی لە رۆژئاوی دیموكراتیدا و تا راددەیەكی زۆریش سەركەوتنی بەدەست هێناوە و خەریكە خەسڵەتی (هونەری مومكینات) بۆ سیاسەت لە ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا دەگەڕێتەوە.
هەر بۆیە ئەگەر ئێمەش وەك هەرێمی كوردستان كە ئێستا لە سەرەتای پرۆسەیەكی سیاسیی تازە و پێكهێنانی كابینەیەكی حوكمڕانیی نوێن بۆ هەرێمی كوردستان، زۆر گرنگە پارێزگاری لەو دروشمانە بكەین كە پارتی دیموكراتی كوردستان لە هەڵبژاردنەكانی 30ی ئەیلوولی ساڵی رابردوو بەرزی كردبووەوە و بەڵێنی بە خەڵكی كوردستان دابوو كە كوردستانێكی بەهێز و ئارام بونیاد دەنێتەوە، ئەم دروشمە لەگەڵ ئەوەی بە دڵنیاییەوە نەیاری زۆری بۆ پەیدا دەبێت، بۆ ئەوەی وەك خۆی جێبەجێ نەكرێت، بەڵام خەڵكی كوردستان بە جیاوازیی ئایدیۆلۆژیەتی سیاسی و جیاوازیی نەتەوە و ئایینەوە پشتگیری لێ دەكات، بۆیە زۆر گرنگە پارتی دیموكراتی كوردستانیش ئەمجارەیان دەستاودەستی ئاشتییانەی دەسەڵات لەنێوان باڵاخانەی پەرلەمان و حكومەت لەگەڵ گەلی كوردستان بكات و دەسەڵات و بریار بگێریتەوە بۆ خەڵكی كوردستان و پەرلەمان و حكومەتیش ئەو دوو ئامێرە بن كە بڕیاری خەڵكی كوردستان جێبەجێ بكەن.
ئەم هەنگاوە كە دەكرێت ناویشی لێ بنێن: «گەڕانەوە بۆ ناشناڵیزم» و گەڕانەوە بۆ ئیرادەی خەڵكی كوردستان، تەنیا رێگەیە شێوازی بیركردنەوەی حزبە سیاسییەكان دەگۆڕێت و خەسڵەتی (هونەری مومكینات)یش بۆ سیاسەت لە كوردستان دەگێڕێتەوە و تواناكانی خەڵكی كوردستانیش دەباتەوە ئەو ئاستەی كە هەموو كات توانای چارەسەركردنی كێشەكانی كۆمەڵگەی هەبووە و وەرچەرخانی گەورەش لە ژیـــــــــــانی كۆمەڵگەدا دروست دەكات.