ریچارد هاس سەرۆكی ستافی پلاندانان لە وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا لە هەردوو ئیدارەی بیل كلینتۆن و خاوەنی كتێبی (جیهان لە حاڵەتی پاشاگەردانی)دا، لە دوایین توێژینەوەیەدا كە لە ژمارەی كانوونی دووەمی ئەمساڵی گۆڤاری فۆرن ئەفێرز بڵاوی كردۆتەوە، ئەو پرسیارەی ورووژاندووە: «سیتستمی جیهانی چۆن كۆتایی پێ دێت؟ چ سیستمێكی دیكەی بە دوایدا دێت؟» راشكاوانە جەختی لەسەر ئەوە كردۆتەوە كە هیچ ئومێدێك بەو سیستمە جیهانییە نەماوە كە پێیان دەگوت: «سیستمی نوێی جیهان»و هەر دەوڵەتێكیش، یان دەوڵەتانێك هەوڵی زیندووكردنەوەی بدەن، كاری بێهوودە دەكەن، بۆیە باشترە دەوڵەتان هەوڵەكانی خۆیان چڕبكەنەوە لە پێناوی ئەوەی مردنی ئەم سیستمە كارەساتی گەورە بەدوای خۆیدا نەهێنێت و ئەو سیستمەشی جێگەی ئەم سیستمە جیهانییەی ئێستا دەگرێتەوە، توانای ئەوەی هەبێت كۆتایی بەم پاشاگەردانییەی ئێستای جیهان بێنێت و هاوسەنگی لە نێوان هێزە گەورەكان و كۆی دەوڵەتانی جیهان رێكبخاتەوە.
ئەم بانگەشەیەی ریچارد هاس، ئەو پەیامەی بۆ دووتوێی ئەو توێژینەوە هەڵگرتووە كە چیدیكە سیستمی لیبڕاڵیی نێودەوڵەتی كە لە دوای كۆتاییهاتنی شەڕی سارد ناوی لێ نرا: (سیستمی نوێی جیهانی) بۆ ئێستای جیهان ناشێت و ناشتوانێت چیدیكە بانگەشە بۆ بەڕێوەبردنی جیهان بكات، لە بری ئەمە پێشنیاری ئەوە بۆ جێگرەوەی (سیستمی نوێی جیهان) دەكات كە دەبێت گەڕانەوە بێت بۆ سیستمی نیودەوڵەتیی ڤیەننا لە ماوەی ساڵانی 1815-1915، ئەمەش بەو مانایەی دەوڵەتە گەورەكان بۆ نموونە دەوڵەتانی ئێستای ئەندامی هەمیشەی ئەنجومەنی ئاسایش (ئەمریكا، چین، رووسیا، فەرەنسا و بەریتانیا) دەبێت وێڕای جیاوازیی شێوازی سیستمی حوكمڕانییان، هەماهەنگی و كۆنسێرتێكی ئەوتۆ لە نێوان خۆیاندا دروست بكەن، كە توانای بڕیاردانیان لەسەر چارەنووسی جیهان هەبێت، هەروەها دەوڵەتانی دیكەش كە ئێستا ئەندامی رێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكانن، سیستمی حوكمڕانییان هەر سیستمێك (دیموكراتی، كۆمونیستی، ئەسۆریتاریانیزم، یان ئایینی وەك كۆماری ئیسلامی ئێران و فاتیكان و ئیسڕائیل و.. هتد) بێت، ئەوا هیچ كام لە هێزە گەورەكان ئەو مافەی نابێت كە بە زۆر سیستمی حوكمڕانیی دەوڵەتەكەی خۆی بە سەر دەوڵەتانی دیكەدا فەرز بكات، بەڵام ئەوەی گرنگە دەوڵەتانی ئێستای ئەندامی نەتەوە یەكگرتووەكان، هاوشان لەگەڵ دەوڵەتە گەورەكان پێكەوە لە چوارچێوەی ئەو سیستمەی دوای (سیستمی نوێی جیهانی) دێت، هەماهەنگی و پابەندبوونیان بەو سیستمە هەبێت.
ئەوجا ئەگەر لێرەوە ئەم توێژینەوەیەی هاس بكەینە دەروازەیەك بۆ خوێندنەوەی سێ سیستمی جیهانی (سیستمی نێودەوڵەتیی ڤیەننا، سیستمی نێودەوڵەتیی كۆمەڵەی گەلان، سیستمی نێودەوڵەتیی رێكخراوی گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان)، ئەوا دەگەینە ئەو ئاكامەی كە لە ئاكامی مردنی هەر سیستمێكی جیهانی و لەدایكبوونی ئەو سیستەمەی دوای ئەو، چەندین ئیمپراتۆر و دەوڵەت لەگەڵیدا مردوون و چەندین دەوڵەتی تازەش لەگەڵ سیستمە تازەكەی جیهان لەدایكبوون.
ئەم قۆناخەی ئێستای جیهان، كە لەگەڵ سەرەمەرگی (سیستمی نوێی جیهان) و لە چاوەڕێی لەدایكبوونی سیستمی دوای ئەودا گوزەران دەكات، قۆناخێكی تایبەت و گرنگە بۆ كۆی نەتەوەكانی جیهان بە گەلی كوردستانیشەوە، بەوەی دەبێت لە قۆناخی خۆئامادەكردندا بن بۆ خۆگونجاندن لەگەڵ ئەو گۆڕانكارییە گەورانەی بەسەر چەمكی دەوڵەت و سەروەریی دەوڵەت و سیستمی حوكمڕانیدا دێت، زۆر نزیكە ئەو دەوڵەتانەی كە ئێستا ئەندامی رێكخراوی گشتی نەتەوە یەكگرتووەكانن لەگەڵ كۆتاییهاتنی (سیستمی نوێی جیهاندا) ئەوانیش كۆتاییان بێت، ئەو نەتەوانەشی وەك گەلی كوردستان كە ئێستا بێ دەوڵەتن لە سیستمی دوای (سیستمی نوێی جیهاندا) جێگەی ئەو دەوڵەتانەی ئێستا بگرنەوە و ببنە ئەندامی ئەو رێكخراوە نێودەوڵەتییەی كە جێگەی رێكخراوی گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكانی ئێستا دەگرێتەوە.