قۆناخێكی چارەنووسساز و بەرپرسیاریەتی پارتی و یەكێتی
January 21, 2017
راپۆرتەکان
زۆر جار گوێمان لە حزبە بچووكەكانی هاوشێوەی یەكگرتووی ئیسلامی و كۆمەڵی ئیسلامی دەبێت كە دەڵێن، ئێمە هێندەی قەوارەی خۆمان بەرپرسیاریەتی شكستی پرۆسەی سیاسی لەئەستۆ دەگرین، ئەگەر ئەم قسەیە بۆ پێگەی پارتی و یەكێتی تەرجەمە بكەین، ئەوا دەبێت پارتی و یەكێتی پێكەوە بە قەوارەی خۆیان كە ( 50+1% ) زیاترن، بەرپرسیاریەتی ئەم قۆناخە هەڵبگرن، دیارە كە قەوارەیەك، یان دوو قەوارە پێكەوە رێژەی (50+1%) بكەوێتە سەرشان، ئەمەش مانای ئەوەیە 100%ی بەرپرسیاریەتییەكە لەسەر شانی ئەو دوو قەوارەیەیە كە ئێستا خۆی لە پارتی و یەكێتیدا بەرجەستە دەكات.
پارتی و یەكێتی پێكەوە لەناو هێزی پێشمەرگەی كوردستاندا ریژەی 90%ی هێزی پێشمەرگەی كوردستان پێكدەهێنن، پێكەوە پشكی شێری گەورەترین سەركەوتنیان پێبڕاوە كە ئەویش تێكشكاندنی سەربازییانەی تیرۆریستانی داعشە، بۆیە لە ئێستادا كە رێكخستنەوەی سیاسیی نێوماڵی كوردستان و راستكردنەوەی پرۆسەی سیاسیش پشكی گەورەی دەكەوێتە سەرشانی پارتی و یەكێتی.
ماوەی زیاتر لە10 ساڵە هەوڵی سەرەكیی نەوشیروان مستەفا و بزووتنەوەی گۆڕان بۆ دژایەتیی رێككەوتنی نێوان پارتی و یەكێتی تەرخان كراوە بۆ ئەوەی هێزی پارتی و یەكێتی پێكەوە نەتوانن سەقامگیریی كوردستان بپارێزن و هەنگاوی گەورەتر بۆ ئایندە هەڵبگرن، ئاكامی ئەو هەوڵانەی نەوشیروان مستەفا و گۆڕان بۆ تێكدانی رێككەوتنی پارتی و یەكێتی، ئەو بارودۆخە ناسەقامگیر و شڵەژاوەی لێكەوتۆتەوە كە ئێستا لە كوردستان بەگشتی و لەدەڤەری سلێمانی بەتایبەتی بەچاوی خۆمان دەبینین و گەورەترین دەستكەوتی نەوشیروان مستەفا و گۆڕان ئەوەیە كە پرۆسەی خوێندن لە ئەمساڵدا لەو ناوچەیە پەكی كەوتووە و هەڕەشەی تێكدان و سووتاندنی بارەگای حزبەكانی دیكە بەردەوامە.
قۆناخی دوای نەمانی مەترسییەكانی داعش بەسەر واقیعی سیاسیی كوردستاندا فەرزی دەكات، كە پێویستە پارتی و یەكێتی بەهێز بن، یان پێكەوە هێزێكی گەورە دروست بكەن بۆ ئەوەی ئەو لوغمە سیاسییانە پوچەڵ بكرێنەوە كە لەناو پرۆسەی سیاسیی كوردستاندا چێنراون.
راستە هەنگاوی یەكەمی ئەو هێزەی پێویستە پارتی و یەكێتی لەم قۆناخە بەرهەمی بهێنن، سەرەتا بە لێكتێگەیشتنێكی تازەی نێوان پارتی و یەكێتی دەست پێدەكات، بەڵام هەنگاوی دووەمی دەبێت گوتاری هاوبەشی پارتی و یەكێتی بێت بۆ ئەوەی ئەو خەڵكانەی بە هەڵە كەوتوونەتە ژێر كاریگەریی گۆڕان و رێكخەرەكەیەوە لەو وەهمە رزگار بكرێن و شوێنی خۆیان وەك تاكێكی دڵسۆز لەناو پرۆسەی سیاسیدا بدۆزنەوە.
لایەنێكی دیكە كە گرنگە لەم قۆناخەدا پارتی و یەكێتی لەگەڵ خەڵكی كوردستان راستگۆیانەو راشكاوانە قسەی پێ بكەن، ئەوەیە كە خەڵكی كوردستان بگەیەننە قەناعەت كە بێجگە لە كێشەی دروستكراوی سیاسی و عیناديی سیاسی و تێكدانی پرۆسەی سیاسی لە كوردستان هیچ كێشەیەكی دیكە نییە، بۆیە ئەگەر ئەو كێشە دروستكراوانە بۆ خەڵك ئاشكرا كران و پرۆسەی سیاسی كەوتەوە سەر سكەی خۆی، ئەوا هیچ كێشەیەكی سیاسی و ئابووری نییە لە ئیرادەی خەڵك و پرۆسەی سیاسیی كوردستان گەورەتر بێت، هەروەك چۆن پێشمەرگە كاتێك خۆی لە كێشەی سیاسی دروستكراو ئاژاوەی ناو پرۆسەی سیاسی رزگاركرد، توانی گەورەترین و دڕندەترین دەوڵەتی تیرۆریستی لەم جیهانە كە داعشە تێكبشكێنێت، ئەوا بەهەمان شێوە لەسەر ئاستی پرۆسەی سیاسیی ناوخۆش ئەگەر ئەو كێشەیە نەمێنێت، ئەوا چەند باڵی سیاسیی داعش لەناو پرۆسەی سیاسیدا بوونی هەبێت، تێكدەشكێنرێت و چەند گەندەڵی لە داعش ترسناكتر بێت، بەسەریدا زاڵ دەبین.
ئەگەر پارتی و یەكێتی پێكەوە ئەو هێزە دروست بكەن، ئەوا هەموو حزبە سیاسییەكانی دیكەی كوردستان قەوارەی راستەقینەی خۆیان دەبیننەوەو چاو بەخۆیاندا دەخشێننەوەو هێندەی قەوارەی خۆیان گوتاریان دەبێت و چوارچێوەی پرۆسە سیاسییەكە یاسای گەمە دیاری دەكاتەوەو هەموو لایەنەكان بەپێی ئەو یاسایە لەناو پرۆسەی سیاسیدا ململانێ، یان بەشداریی گەمە سیاسییەكە دەكەن. ئەو زەمەنە جارێكی دیكە دووبارە نابێتەوە لە سلێمانییەوە هاوار بكرێت شاری هەڵمەت و قوربانی وەك پارێزگایەكی عێراق لەلایەن بەغداوە مامەڵەی لەگەڵ بكرێت.
بۆ ئێستای كوردستان گەشبینی بۆ ئایندە لە لێكتێگەیشتنی نێوان (پارتی و یەكێتی)یەوە سەرچاوە دەگرێت، مانادانەوە بە دیموكراتی لەچوارچێوەی وەڵامدانەوەی پارتی و یەكێتی بۆ پێداویستی ئەم قۆناخە سەرچاوە دەگرێت، لەئێستادا ئەم لێكتێگەیشتنە لەناو هێزی پێشمەرگەی كوردستان رەگ و ریشەی خۆی داكوتاوە، لەناو حكومەتیشدا تا رادەیەكی باش بوونی هەیە، لەسەر ئاستی سیاسیش ئێستا خەریكە ئەو زەمینەیە دروست دەبێت، كە ئەم زەمینەیەش دروست بوو بە هاوشێوەی هێزی پێشمەرگەو حكومەت، لێكتێگەیشتنی سیاسی لە نێوان هەردوولایان دروست بێت، زەمینەیەكی تازە لە كوردستان دێتەئاراوە و ئەوانەشتی دەیانەوێت وەك مالیكی بیربكەنەوە، یان رۆڵی باڵی سیاسیی داعش لەناو پرۆسەی سیاسیدا بگێڕن، یان دەبێت خۆیان چاك بكەن و بەخۆیاندا بچنەوە، یان لەناو پرۆسەی سیاسیی كوردستاندا جێگەیان نابێتەوە.