پارێزگای هەولێر جیا لەوەی لە رووی جوگرافی و دانیشتووانەوە گەورەترین پارێزگای كوردستانە، لە هەمانكاتدا پایتەخت و ناوەندی بڕیارە لە كوردستاندا، ژمارەی دانیشتووانی هەولێر زۆر لە ژمارەی ئەو دانیشتووانە زیاترە كە بە بنەچە خەڵكی هەولێرن، واتە جیا لە هاووڵاتیانی پارێزگاكانی دیكەی كوردستان كە لە هەولێر نیشتەجێن، بەشێكی بەرچاوی كوردانی هەر چوارپارچە و ژمارەیەكی زۆری خەڵكی پاریزگاكانی عێراق هەر لەم شارە دەژین. ئەمە وێڕای ئەوەی كە هەولێر شارێكە زەخرەفەیەكی جوانی موزائیكی ئایینی و نەتەوەیی و سیاسی لەخۆ گرتووە، ئێستا پارێزگاری ئەم پارێزگا گرینگە ئومێد خۆشناوە كە پێشتر ئەندامی پەرلەمانی كوردستان بووە، بەڵام لەگەڵ بوونی بە پارێزگار نازناوی خزمەتكاری شاری هەولێری هەڵگرتووە و دەیەوێت بە كردەیی خزمەتی خەڵكی ئەم پارێزگایە بكات، بۆ قسەكردن لەسەر كێشە و گرفتی خزمەتگوزارییەكانی پارێزگاكەش ئەم دیمانە تایبەتەمان لەگەڵ ئەنجام داو بەمجۆرە وەڵامی پرسیارەكانی گوڵانی دایەوە.

* پێش ئەوەی ببیتە پارێزگاری هەولێر، لەناو پەرلەمانیش كاری زۆرت لەسەر پرۆسەی چاكسازی كردووە، خوالێخوشبوو د.فرسەتیش هەر بەرنامەكەی چاكسازی بوو، ئایا چەند لەو بەرنامەیە جێبەجێ كراوە و ئێوە بەنیازن چۆن درێژەپێدەری بن؟
- بە تەئكید بابەتی چاكسازی تەنیا یەك پڕۆژە نییە كە لە پەرلەمان پێشكەش كراوە، بەڵكو پرۆسەی چاكسازی هاوتەریب لەگەڵ پرۆسەی حوكمڕانی بۆ درێژەپێدانی كارە باشەكانە. كەواتە تاوەكو حوكمڕانی بەردەوام بێت، دەبێت پرۆسەی چاكسازییش بەردەوام بێت، راستە ئێمە لە پەرلەمانی كوردستان پڕۆژە یاسایەكمان پەسەند كرد و بووە یاسا و ئێستا لە كایەكانی حكومەتدا لەجێبەجێكردندایە كە هەموو سێكتەر و بوارەكان لەخۆی دەگرێت، بەڵام ئەوە بەتەنیا بەس نییە. ئەوە بوو لەچەند رۆژی رابردوو و لە كۆبوونەوەیەكدا لەگەڵ جەنابی سەرۆكی حكومەت جەخت لەسەر ئەوە كرایەوە كە هەموو پرۆسەی چاكسازی بریتی نییە لەوەی كە لە یەك یاسادا كورتی بكەینەوە. هەروەها خواستەكانی جەنابی سەرۆكی حكومەتیش وایە كە پێویستە لە هەموو بوارەكان چاكسازی بكرێت و، گەورەترین هێزیش لە پشت پرۆسەی چاكسازی جەنابی سەرۆك بارزانی-یە و لە رابردووش هەمیشە یەكەم كەس بووە كە بە ئیرادەوە لە كوردستان دەستی بۆ ئەو بابەتە بردووە و سەرەڕای هەموو ئەو گرفتانەی هاتوونەتە پێش ئەو پرۆسەیە، بەڵام سەرۆك بارزانی ئیرادەی هەبووە كە چاكسازی دەبێت لە پرۆسەی حوكمڕانیدا بەردەوامی هەبێت. ئێستاكەش لەكاری خۆمدا و لەو ئەركەی لەسەر شانمە بە دڵنیاییەوە دەمەوێت لەچوارچێوەی ئەو نەفەسە چاكسازییە كار بكەین و، بڕیاری پێشوەختەشمان نییە كە بڵێین كێ گەندەڵكار و خەتابارە، بەڵكو بە دڵنیاییەوە لەناو كاردا دەبێت بگەینە ئەو دەرئەنجامەی كە بەڕێوەبەرێك، یان كەسێك لە تیمەكەی كە بەیەكەوە كار دەكەین، یان قائیمقامێك، یان بەڕێوەبەری ناحیەیەك بابەتێك لەو بابەتانەی رووبەڕوو بووە، ئەوە ئێمە بڕیار نادەین ئەو كەسە تێوەگلاوە، یان ئەو كەسە بە جۆرێك لەجۆرەكان گەندەڵی كردووە، بەڵكو ئەوە دادگایە بڕیار دەدات و، ئەو كات ئیجرائاتە پێویستەكان دەگیرێتەبەر. هاوكات لە رووی ئیدارییشەوە ئیجرائات لەگەڵ ئەو كەسانە دەكرێت، كە ببنە بەشێك لەو كارە پیسخۆرییەی كە لە كوردستاندا وەك نەخۆشییەك و شێرپەنجەی لێهاتووە، بۆیە ئەگەر هەموو لایەكمان لە هەموو ئاستەكان ئیرادەمان نەبێت، ئەوە بەدڵنیاییەوە زۆر زیانی تێدا دەكەین و بە ئومێدی ئەوەشین كە بتوانین لە پرۆسەی چاكسازیدا سەركەوتوو بین. ئێمە بە ئیرادە و هێزێكی زۆرەوە دەمانەوێت كار بكەین و وەك لە پرسیارەكەش هاتووە، من وەكو كەسێك راسپێردراوم ئەو ئەركەی لەسەر شانمە كە خزمەتكردن لە سنووری پارێزگاری هەولێرە و خزمەتكاربوونی شاری هەولێرە، ئەوەش ئەركێكە و ئەمانەتێكی گەورەیە لەلای من و لە هەموو پلە و پۆستێك گەورەترە كە دەستنیشانكردن و ئیختیاركردنم لەلایان جەنابی سەرۆك بووە و، داوا لە خوای گەورە دەكەم ئەو متمانەیە لەدەست نەدەم و لە ئاستی ئەو متمانەیەدا بم.


* هەولێر وەك پایتەختی كوردستان تایبەتمەندیی خۆی هەیە، لەسەر ئاستی سیاسی و نەتەوەیی و ئایینی شارێكی موزائیكە، بیركردنەوەت بۆ ئەم موزائیكە چۆنە بۆ ئەوەی بتوانی زەخرەفەیەك دروست بكەیت كە شایستەی شكۆی هەولێر بێت و، هەولێریش ئەو زەخرەفەیە لە مێژووی خۆیدا تۆمار بكات؟
- هەولێر جگە لەوەی پایتەختی سیاسی و ناوەندی بڕیارە لە هەرێمی كوردستان و چەند سیما و دەلالەتێكی دیكەی تێدا هەیە، وەكو ناسنامەی ئەو شارەن، هاوكات پایتەختی بەیەكەوەژیان و لێبووردەیی و ئارامی و ئاشتییە بۆ هەموو پێكهاتە نەتەوەیی و ئایین و ئایینزاكان لە كوردستان و ناوچەكەدا، هەروەها كوردستان بەگشتی و هەولێر بەتایبەتی پەناگەیەكە بۆ حەوانەی ئەو كەسانەی كە لە بەشەكانی دیكەی عێراق و وڵاتانی دیكە، كاتێك لە زێدی خۆیان ژیانی تێدا نامێنێت، رووی تێ دەكەن و تێیدا نیشتەجێ دەبن. پێكەوەژیانی هەولێر و ئەو مۆزائیكەی باسی لێوە دەكرێت لە رووی ئایینی و نەتەوەیی و لەو جیاوازییانەی كە هەیە، بووەتە ناسنامەی كوردستانیش، چونكە ئەو مۆزائیك و پێكەوەژیانە لە هەولێرەوە رەنگدانەوەی هەبووە بۆ جێگایەكانی دیكە، ئێمەش باش لەو بەرپرسیاریەتییە تێدەگەین، ئەوە جگە لەو خەڵكەی لە بنەڕەتدا نیشتەجێی شارەكە بوون، ئەوا خەڵكی زۆری دەوروبەری هەولێر و شوێنەكانی دیكەی سنووری پارێزگاكە لە ناو هەولێرن و، هاوكات خەڵكی پارێزگاكانی دیكەش بە هۆی كارو كاسبی و دەوامی فەرمانگاكانی حكومەت لەناو هەولێر دەژین، هەر كەس و خانەوادەیەكیش بەهەر هۆكارێك هاتوونەتە هەولێر پاش چەند ساڵ ژیان لەو شارە، نیشتەجێی هەولێر بوون و نەگەڕاونەتەوە بۆ شار و شوێنی خۆیان و، بەشێك لە خەڵكی پارچەكانی دیكەی كوردستانیش لە هەولێر دەژین، هەموو ئەمانە جوانییەك لە جوانییەكانی هەولێر نیشان دەدات، كە هەولێر ئەو باوەشە میهرەبانە بووە. ئەركی ئێمەشە وەك خەڵكی ئەو شارە و ئیدارەی ئەو شارە لە ئاستی ئەو سیفاتە جوانەی شاری هەولێر بین و، دەبێت وەك هەولێر بیركردنەوەی گەورە و تێڕوانینی گەورەمان هەبێت بۆ لایەنە مرۆڤایەتییەكانی ژیان و ئەو مرۆڤانەی لە هەولێر دەژین، بۆیە راستە هەولێر پایتەختە، بەڵام یەكێك لەو سیمایانەی ئەو پایتەختە جێگای ژیانی هەموو لایەكی تێدا دەبێتەوە و، هەموو لایەكیش دەتوانن كاری خۆیان ئەنجام بدەن، چ لە كاری ئازاد و بازرگانی، چ لە كاری فەرمیی دەوڵەتداری و سیاسی كە ئەمەش مۆزائیك و سیمایەكی جوانی هەولێرە، بۆیە پێویستە ئەو تابلۆ جوانەی بە نەخشێنراوی وەك خۆی بمێنێت و بە دڵنیاییەوەش دەبێت كاری بۆ بكرێت كە زیاتر بەرەوپێشەوە بچێت.


* ئایا پڕۆژەت بۆ رێكخستنەوەی بازاڕ و پەرەپێدانی كەرتە جیاوازەكانی كۆمەڵگە و دۆزینەوەی هەلی كار و دروستكردنی سەرچاوەی داهات پارێزگای هەولێر چۆن دەبێت؟
- بەدڵنیاییەوە لە چوارچێوەی بەرنامەی حكومەت كار دەكەین، چونكە ئێمە لەناو حكومەت كەس بەرنامەیەكی تایبەت بە خۆی نییە، بەڵكو پڕۆژەیەكمان هەیە كە پێی دەگوترێت كارنامەی حكومەت و ئەو كارنامەیە بەرئەنجامی رێككەوتنی لایەنە سیاسییەكانی هەرێمی كوردستان بووە و، ئەو كارنامەیە لە پەرلەمانەوە دەنگی لەسەر دراوە و بووەتە بنەمایەكی بنەڕەتی لە هەنگاوەكانی حكومەت و شێوازی حوكمڕانی لە ماوەی چوارساڵی داهاتوودا، بە دڵنیاییەوە لەچوارچێوەی ئەو كارنامەیە كار دەكەین، هەم بۆ رەخساندنی دەرفەتی كار و هەم بۆ نەهێشتنی مۆنۆپۆلكردن كە تا راددەیەكی زۆر بازاڕەكانی هەرێمی كوردستانی گرتووە. رۆژانەش ئێمە كە لەگەڵ كونسوڵ و نوێنەری وڵاتان دانیشتن و گفتوگۆمان هەیە، هەمیشە جەخت لەسەر ئەوە دەكەینەوە كە زەمینەسازی بكەین و دەرفەت بڕەخسێنین و كاری باش بكەین بۆ ئەوەی كۆمپانیای وڵاتانی دیكەش بێن وەبەرهێنان لە هەولێری پایتەخت ئەنجام بدەن، كە لە ماوەی چەند ساڵی رابردوو هەندێ سستی تێ كەوتووە. واتە ئەگەر ئەو كۆمپانیا دەرەكییانە دەست بە كار بكەنەوە، ئەوا ئەمە دەبێتە هۆكار و بەشێك لە زەمینەخۆشكردن بۆ دۆزینەوەی هەڵی كار و خۆشكردنی بازاڕ و بەدەستهێنانی داهات، حكومەتی هەرێمی كوردستانیش لە سیاسەتە گشتییەكەی خۆیدا كەمكردنەوەی خەرجی و زیادكردنی داهات یەكێك لە بنەما سەرەكییەكانی خۆیەتی و، ئێمەش وەك پارێزگا و وەك پایتەخت بەدڵنیاییەوە لەو چوارچێوەیەوە لەگەڵ ئەو رەوت و ئەو كارنامەی حكومەتداین و بەشێكی گرینگ بەر ئێمە دەكەوێت و، بەو نەفەسە كاری تێدا دەكەین و، ئەو زەمینەسازییە لە بازاڕ و لە چاودێریی بازاڕ لە نەمانی مۆنۆپۆڵكردن ئەوە هەموو ئەو بابەتانەی پێی دەگوترێت نادادی كە بۆ خەڵكێك دەرفەتی گەورە رەخساوە و بۆ خەڵكێكی دیكە دەرفەتی بۆ ناڕەخسێت. ئەوە یەكێ لە ئاكارەكانی ئێمە دەبێت لەو چوارچێوەی كە پێی دەگوترێت چاكسازی لە حوكمڕانیدا لەو بابەتە بەدڵنیایەوە هەنگاو دەهاوێژین، كە ئەمەش پێویستی بە رێكخستەنەوەی بڕیارەكانی رابردوو هەیە، بەتایبەتی لە یاساكانی كە لە پەرلەمان دەرچوون، چونكە زۆر كار و رۆتین هەیە كە رۆژانە بارگرانی لەسەر هاووڵاتیان دروست كردووە بۆ نەمانی ئەوە زۆر لەبڕیارەكانی پێشووی حكومەت هەیە، پێویستی بە پێداچوونەوەیە. لەو بابەت و لایەنەشەوە جەنابی سەرۆكی حكومەتی كوردستان زۆر بە تەركیزەوە لەماوەی چەند رۆژی رابردوو لە كۆبوونەوەیەكدا كۆمەڵە خەڵكێكی پسپۆڕی راسپاردووە بۆ رێكخستنەوەی هەموو ئەو بابەتانە لە زەمینەخۆشكردنی بازاڕێكی فراوانتر بۆ ئەوەی خەڵك كاری تێدا بكات و، رێگرتن لە مۆنۆپۆلكردن و سنووردانان بۆ گەندەڵی و پیسخۆری لەو هەموو بابەتانە بەشێك ئامادە بكرێت، كە لەگەڵ پاشكۆی كارنامەكەی حكومەت دابنرێت و گونجاندنی لەگەڵ سێكتەر و بڕگە بنەڕەتییەكانی ناو كارنامەكە و ئەوانە رێك دەخرێتەوە. ئەركی ئێمەشە وەك دەزگای جێبەجێكردن بەو ئەزموونەی لە رابردوو هەمانە چۆنیەتی چاودێریكردنی كارەكانمان لە پەرلەمان بۆ حكومەت كە دەزگای جێبەجێكردنە و ئێستاكەش لەو ئەركەداین لە حكومەتدا بە سوودوەرگرتن بەو ئەزموونەی لە پەرلەمان هەمانبووە لە چوارچیوەی داڕشتنی ئەو بڕیار و یاسایانەی كە لە پەرلەمان دەرچووە، مومارەسەی بكەین لە كاری رۆژانەماندا بۆ هاتنەدی ئەو ئامانجەی لە ئارادایە.




* یەكێك لە سیما جوانەكانی هەولێر «پاك و خاوێنیی شارەكە و ناوچە گەشتیارییەكانە»، ئەم لایەنە لەگەڵ ئەوەی زۆر بایەخی پێ دراوە، بەڵام بەردەوام كەموكورتیشی هەبووە، بەتایبەتی لەگەڵ ئەو كۆمپانیانەی ئەم كارە دەكەن، ئایا ئەم لایەنە گرینگە چۆن زیاتر بایەخی پێ دەدەن؟
- ئەگەر یەكێك لەو كارانەی حكومەت بە چەند كاتژمێرێك كەمتەرخەم بێت تێیدا، ئەوە كاریگەری دیاری لەسەر پیسبوونی شار دەبێت، ئەمەش خزمەتگوزاریی پاككردنەوە و هەڵگرتنەوەی زبڵ و خاشاكە، هەر بۆیە حكومەت لەپێدانی ئەو كارە خزمەتگوزارییە بە كەرتی تایبەت لەوەدایە كە شارو شوێنە گەشتیارییەكان و شوێنی ژیانی هاووڵاتیان بە پاكوخاوێنی رابگرن، ئەگەرنا حكومەت لە رێگای شارەوانی و ئامێر و كارمەند و كرێكارانی خۆی ئەو كارە ئەنجام دەدات، كە لە چەند ساڵی رابردوو حكومەت خۆی بەو كارە خزمەتگوزارییە هەڵدەستا، بەڵام لەبەر فراوانبوونی شار و پێڕانەگەیشتنی حكومەت بەو كار و خزمەتگوزارییە و بۆ پاكڕاگرتنی شارەكان ئەوە لەم چەند ساڵە دوایی ئەو كار و خزمەتگوزارییە درا بە كەرتی تایبەت و بۆ ئەو مەبەستەش حكومەت بڕێكی زۆر پارە بە كۆمپانیاكانی پاككردنەوەی شارو گەڕەك و شوێنە گەشتیارییەكان دەدات. بەڵام بەداخەوە ئەگەر سەیری شوێنە گەشتیارییەكان و چەندین شوێنی دیكە بكەین، دەبینین بەپێی تمووح نییە، هەر چەندە گۆڕانكاری بەسەر داهاتووە و لە ساڵانی پێشتر باشترو پاكترە، لەلایەكی دیكەوە ئەم كارە خزمەتگوزارییە پێویستی بە هاوكاری و یارمەتیی راستەوخۆی هاووڵاتیان هەیە كە دەبێت هەست بە بەرپرسیاریەتی بكەن، كە چۆن ناوماڵ و ژوور و بەردەرگای خۆی پاك رادەگرێت، ئاواش دەبێت كۆڵان و شەقام و رێگاوبان و شوێنە گەشتیارییەكان پاك رابگرێت، دەبێت هاووڵاتی بیر لەوەش بكاتەوە كە شوێنێك پیس دەكات، ئەدی كێ پاكی دەكاتەوە؟ ئەویش كەس و مرۆڤێكی وەك تۆیە. ئەگەرچی پێشتر و ئێستاكەش ساڵانە هەڵمەتی هۆشیاری دەكرێت بۆ پاكڕاگرتنی شارو گەڕەك و كۆڵان و هەموو شوێنە گەشتیارییەكان، هاوكات كۆمپانیاكانی ئەو بوارەش بێ موعانات نین، بەڵام ئەو كۆمپانیانە لەو چوارچێوەی گرێبەستیان لەگەڵ حكومەت و لایەنی پەیوەندیدار هەیە، دەبێت پابەندبن بە ئەركەكانیان و كەمتەرخەمی نەكەن لە پاكڕاگرتنی شار و شوێنەكان. نموونەیەك لێرە ئاماژە پێ دەدەین، كە ئەویش ناو بازاڕی هەولێرە، كە ئەگەر رۆژانە سێ جار لەكاتی جیاواز پاك نەكرێتەوە، ئەوە بە ماوەی دوو كاتژمێر پیس دەبێت و ئەو زبڵ و خاشاكە دەبێتە هۆی رێگریكردن لە هاتوچۆی ئۆتۆمبیل و هاموشۆی هاووڵاتیانیش، ئێمە لەچەند رۆژی رابردوو لەگەڵ شارەوانییەكان و تیمەكانی بازاڕ و پۆلیسی هاتوچۆ كۆبوونەوەمان هەبوو، كە ئەوانیش گرفتیان هەیە، چونكە چوونی بەشێك لەو ئامێر و ئۆتۆمبیلانەی پاككردنەوە كە دەچنە ناو بازاڕ دەبێتە هۆی قەرەباڵغی و راگرتنی بەشێك لە كار و نەچوونی ئەو تیم و ئامێرانەی پاككردنەوەش بۆ بازاڕ هاوكات پاش دوو كاتژمێر دەبێتە هۆی پیسبوونی بازاڕ و ناو شار. هەر بۆیە كۆمپانیاكانی ئەو بوارەش كێشەیان هەیە و هەندێجار لە موستەحەقاتی خۆیان كە پێدانی سولفەیە دواكەوتن دروست دەبێت كە ئێستا ئێمە لەناو ئەو كێشەیەداین، ئەگەرچی ئێمە وەك حكومەت و لایەنی پەیوەندیدار چاودێری بەردەوام و توندی كۆمپانیاكان دەكەین كە دەبێت زۆر بە جوانی و باشی و بەبێ دواكەوتن بە كارو ئەركەكانی خۆیان هەستن و هیچ كەمتەرخەمیەك نەكەن، هیچ كەمتەرخەمییەكیش لەو كۆمپانییانە قبووڵ نەكراوە و لێشیان قبووڵ ناكەین.
* لە هەولێر چینی كاسبكاران زۆر فراوانە، بەتایبەتی ئەو بەشەی كە خاوەنی داهاتی سنووردارن و كاروپیشەیان رۆژانەیە، بەردەوام ئەم چینە كێشەیەكی هەبووە كە پارێزگا نەیتوانیوە چارەسەری بكات، ئایا كێشەی كاسبكارانی كەمدەرامەت چۆن چارەسەر دەكەن لە رووی دابینكردنی شوێنی گونجاو بۆ كاسبییەكەیان؟
- سرووشتی هەولێر وایە لەگەڵ ئەو ئارامی و پێكەوەژیان و سەقامگیری و ئەو هەموو جوانییەی لە هەولێر هەیە، ئەوە هۆكارێكی دیكەو ئەو تمووح و حەزەی تاكی خەڵكی هەولێرە كە حەز دەكەن لە كار و كاسبی و ژیانی خۆیان لەكاركردندا بەردەوام بن. بۆیە ئەركی ئێمەیە وەك حكومەت لەگەڵ ئەو حەز و خواستەی خەڵكی شاری هەولێر هەیەتی بۆ كاروكاسبی، لە بەرامبەر ئەمەدا زەمینەسازی بكەین بۆ بازاڕخۆشكردنی ئەوان و چارەسەركردنی ئەو گرفتانەی كە دێتەپێشیان بۆ هاندان و پاڵپشتیكردنیان تاوەكو كاسبی و بازاڕ و ئیشی خۆیان بە ئارامی و هێمنی رۆژانە بەڕێ بكەن. ئەگەرچی بە دڵنیاییەوە ئەو چینەی كە لە پرسیارەكە ئاماژەی پێ كراوە، بێ گرفت نین، بەتایبەتی ئەو كاسبكارانەی كە پێیان دەگوترێت دەستگێڕ كە كاری رۆژانە دەكەن، لە ماوەی ساڵی رابردوودا بە هۆی كەرەنتینەوە بۆ خۆپارێزی لە پەتای ڤایرۆسی كۆرۆنا ئەو توێژە كاسبكارە زیانێكی زۆریان بەركەوت، چونكە ژیانی ئەوان واتە بەدستكەوتنی ئەو داهات و بڕە پارەیەی كە لەو رۆژە دەستی دەكەوێت كە بۆ ماڵ و خێزانەكانیان خەرجی دەكەن، هەر بۆیە ئەركی ئێمە ئەوەیە كە ئەو توێژە كاسبكارە بەرژەوەندییان زۆر لەبەرچاو بگرین و بە دڵنیاییەوە ئەو كاسبكارانە بەرژەوەندییان زۆر لەبەرچاو دەگرین و خواستی ئەوانیش كۆتایی نایەت و كێشە و گرفتەكانیشیان لەناو بازاڕدا لە رووی یاسایی و رێنماییەكان دەبێت شوێنەكانیان بۆ رێكبخرێت و دڵنیاییش بەو كاسبكارانە دەدەین هەر كارێك بكەین، ئەوان بێ كاروكاسبی نابن. هەروەها ئێمە بەو نەفەسە كار دەكەین كە هاوكاری و پاڵپشتیی كاسبكارانی چەقی بازاڕی ناو شار و بازاڕە میللیەكانی گەڕەكەكانی ناو شار و قەزاو ناحیەكان بین، كە لە بەرنامە و كاری ئێمەدایە بۆ رێكخستنی كار و كاسبییەكانیان و چاودێریكردنیان و زەمینەخۆشكردن بۆ بەردەوامیی كار و كاسبییەكانیان.



* راستە لە هەولێردا سێ پڕۆژەی گەورەی ئاو (ئیفرازی 1و2و3) هەیە، هەروەها بە سەدان بیری ئیرتیوازییش هەن بۆ دابینكردنی ئاوی خواردنەوەی پاك، بەڵام فراوانبوونی هەولێر بەو ئاستەی ئێستای كێشەی كەم ئاویی لە هەندێك شوێن دروست كردووە، ئایا بەرنامەتان بۆ دابینكردنی ئاوی خواردنەوە بۆ سەرجەم پارێزگاری هەولێر چۆنە؟
- لەگەڵ ئەو سێ پڕۆژە ستراتیژییەی ئاوی هەولێر كە پڕۆژەی ئاوی ئیفراز (1و2و3)ە، ئەوە شاری هەولێر تا ئەمڕۆكەش بێ كێشەی و گرفتی ئاو نەبووە، هەروەها ئەمساڵیش بەپێی ئەو پێشبینییانەی چەند رۆژی رابردوو لەگەڵ هەموو فەرمانگە و لایەنی پەیوەندیدار دانیشتین، بەداخەوە بەهۆی ئەو وشكەساڵییەی ئەمساڵ چ ئاوی سەر زەوی و چ ئاوی ژێر زەوی لە كەمبوونەوەدایە و لە هەولێر لە رووی كەمئاوی چاوەڕوانی خراپتریشی لێ دەكرێت، ئەمەش. هەروەها یەكێك لەو گرفتانەی رووبەڕووی هەولێر بووەتەوە ئەوەیە جگە لە بیری200مەتری و 300مەتری بیری 600مەتریش هەڵكەندراوە، ئاویشی وشكی كردووە. كێشەیەكی دیكەمان ئێستا لە ماوەی چەند رۆژی رابردوو رووبەڕوومان بووەتەوە كە غەتاسی چەندین بیری ئاوی خواردنەوەی ناو شار و گەڕەكەكان لەكار كەوتوون كە ئەمەش ئەركی سەرشان چەندبار زیاد دەكات. هاوكات ئەگەر سەیر بكەین ماوەیەكە پارك و باخچە و سەوزایی و باخچە و دارودرەخت و سەوزاییەكانی ئەم بەر و ئەو بەر و ناوەڕاستی شەقامەكان كەمتر ئاو دەدرێن، كە ئەمەش كێشەی كەمیی ئاو نەبوو بە تەنیا، بەڵكو كێشەی بودجە و تەرخانكردنی پارە بوو بۆ كۆمپانیاكان كە ئەو كارە ئەنجام دەدەن، بەڵام لە چەند رۆژی رابردوو ئەو كێشەیەمان چارەسەر كرد. كەواتە یەكێك لەو گرفتە چاوەڕوانكراوانەی لە كۆتایی بەهار و سەرەتای ئەم هاوینەدا رووبەڕوومان دەبێتەوە، كێشە و گرفتی كەمئاوی دەبێت، بۆیە داوامان لە ئەنجومەنی وەزیران كردووە و لێرەشدا دووبارە داوا لە ئەنجومەنی وەزیران دەكەینەوە پێویست بەوە دەكات لێژنەیەكی باڵای وشكەساڵی لە ئاستی ئەنجومەنی وەزیران دروست بكرێت، چونكە ئەو وشكەساڵییە تەنیا لە هەولێر كێشە نییە، بەڵكو هەموو هەرێمی كوردستانی گرتووەتەوە. بەڵام وەكو باسم كرد لە هەولێر چەند بابەتێك بە یەكەوە هاتوونەتە ئاراوە، لەوانە تێكچوون و لەكاركەوتنی بیرەكان و وشكەساڵی كە هاوینان ئەو كێشەیە هەبووە و چاوەڕوان دەكرێت ئەمساڵ كاریگەری زیاتری هەبێت، بۆیە پێویستە وەك ئەركێكی ئایینی و نەتەوەیی و نیشتمانی و مرۆڤایەتی دەست بە ئاوەوە بگرین و، لەگەڵ ئەوەی كێشەی ئاو هەیە لە هەولێر، هاوكات بە هەدەردانی ئاویش هەیە لەلایان هاووڵاتیانەوە و بەردەوامیش پڕۆژە هەیە لەو بوارەدا لە چاككردنی بیرەكان و لە پلانی حكومەتیشدا زیادكردن و بەرفراوانكردنی پڕۆژەكانی ئاوی ئیفراز هەیە، كە ئەمەش بودجە و خەرجییەكی زۆری دەوێت، بۆیە ئەم پرۆژانە بۆ ئایندەیە و ناتوانرێت ئێستا جێبەجێ بكرێن. لەهەندێ شوێن و گەڕەكی هەولێر لە رووپێوكردنداین بۆ دەستنیشانكردنی چەندین بیری تازە كە هەڵكەندرێت. بەڵام لە هەمووی گرینگتر ئەوەیە كە هاووڵاتیان دەست بە ئاوەوە بگرن و بزانن مەترسییەكی زۆری كەمئاوی لەسەر شارەكەیانە و وەكو لە هەموو دنیا باس دەكرێت و لەو ناوچەی ئێمەش لێی دەژین، پاش دە ساڵی دیكە گەورەترین گرفت كە رووبەڕووی مرۆڤایەتی دەبێتەوە، كەمبوونەوەی ئاوی خواردنەوە و ئاوی شیرینە، بۆیە پێویستە خەڵكی شارەكەمان دەست بە ئاوەوە بگرن كە ئەركێكی ئایینی و نیشتمانییشە.


* پڕۆژەی ترام چەند ساڵێكە دیزاینەكەی تەواو كراوە كە یەكێك لە پڕۆژە گرینگەكانی هاتوچۆی ناو شارە، هۆكار چییە ئەو پڕۆژەیە نەچووتە بواری جێبەجێكردن، هەروەها ئایا پڕۆژەی سیتی پاس بە كوێ گەیشتووە؟
- پڕۆژەی ترام بۆ شاری هەولێر ماوە، بەڵام وەستاوە بەهۆی ئەو قەیرانی داراییەی رووی لە هەرێمی كوردستان كردووە، لەچەند رۆژی رابردوو لە بارەگای پارێزگای هەولێر لەگەڵ وەزیری گواستنەوە و گەیاندنی كوردستان باسی ئەو پڕۆژەیەمان كرد كە ئەو پڕۆژەیە وەك ماستەرپلان و دیزایین هەیە و بەردەوامە و لە پلانی حكومەتیشدایە و راوەستانی ئەو پڕۆژەیە دەگەڕێتەوە بۆ شەڕی داعش و قەیرانی دارایی و ئەو گرفتانەی نێوان هەرێم و بەغدا، بەڵام وەك ستراتیژیەت و بەرنامە درێژخایەنەكە ئەوە پڕۆژەی ترام بۆ شاری هەولێر لەپلانی حكومەتدا ماوە. پڕۆژەی ستی پاس لەگەڵ وەزیری گواستنەوە باسمان لێوە كردووە و ئەو پڕۆژەیە لە بەرنامەی جێبەجێبووندایە و لە كۆتایی كارەكانیدایە.
* پڕۆژەی پیشەسازیی خۆراك لە كابینەی نۆیەمدا بڕیاری دروستكردنی لەسەر درا. ئایا ئەو پڕۆژە گرینگە كە هاوكار و یارمەتیدەرە بۆ جووتیاران و ساخكردنەوەی بەروبوومەكانیان كەی تەواو دەبێت و ئێستا لەچ قۆناغێكدایە؟
- لە دوو بواردا لەو پڕۆژەیەدا كار دەكرێت، لە بواری كەرتی گشتیدا وەكو حكومەت پلانێكی درێژخایەن هەیە، بەڵام لەلایەنی كەرتی تایبەتەوە ئەوە لە رووی جێبەجێكردنەوە دەستی پێ كردووە، لە كەرتی تایبەتیش دوو بەشە كە بەشێكی دروستكردنی شاری بەرهەمهێنانی خۆراكییەكانە كە لەلایەن كۆمپانیاكانی گرووپی خۆشناو جێبەجێ دەكرێت ئەو پڕۆژەیە دەستی پێ كردووە، كە رێژەیەكی زۆری گەنمی جووتیاران لە ناو پرۆسەیەكی زۆر مونەزەمی ئەلیكترۆنیدا كە جووتیار دەتوانێت بەرهەمەكەی خۆی پێشكەش بكات و، پاش چەند كاتژمێرێك هەم كەشفی بەرهەمەكەی بكرێت لە رووی جۆر و كوالیتی و هەم لە ماوەی كەمتر لە چوار كاتژمێر جووتیارەكە پارەی گەنم و بەرهەمەكەی وەردەگرێت و چەند رۆژی رابردوو سەردانی ئەو پڕۆژەیەمان كرد و هەندێ گرفت و پێداویستیی هەبوو، وەك ئاو و كارەبا بۆمان دابین كردن و، بەپێ ئەو پلانەی هەیە لە مانگی 5 بۆ مانگی 6ی ئەمساڵ پڕۆژەكە بەشە سەرەكییەكەی تەواو دەبێت و، دەكەوێتە كار و، لە كۆتایی هاوین پڕۆژەكە دەكەوێتە خزمەتی جووتیاران و ئەمساڵ دەست بەوەرگرتنی بەرهەمی جووتیاران دەكەن و ئەو پڕۆژەیە ئەو گرفتە گەورەیەی جووتیاران تا ئێستا بەردەوامە كە جووتیاران تا ئێستاكە هەق و پارەی گەنمی ساڵی 2015یان وەرنەگرتووە لە بەغدا، ئەو پڕۆژەیە كە بەشێك لەو گرفتەش چارەسەر دەكات و ئەو كۆمپانیایەی ئەو پڕۆژەیە دەكات، پاش دابینكردنی بەشی ناوخۆ دەتوانێت بەرهەمەكانی بۆ شارەكانی دیكەش رەوانە بكات.