ئەو كچەی باوكی هێز و متمانەی بداتێ هیچ پیاوێ ناتوانێ بیشكێنێ .. ((تەرزە حسێن)).

ئەو كچەی باوكی هێز و متمانەی بداتێ هیچ پیاوێ ناتوانێ بیشكێنێ .. ((تەرزە حسێن)).
1110 رۆژی جیهانی كچانە و رۆژێكی پڕشنگدارە و شیاوی گرینگی پێدانە، سوپاس بۆ ئەو خەمخۆرانەی فیداكارانە تێدەكۆشن و خەباتێكی بێوچان دەكەن لەپێناو دەستەبەركردنی مافە مرۆییەكانی كچان كە ئێستا خەباتكارانمان یادی دەكەنەوە و درێژە بەو پەیامە دەدەن.
ئەم رۆژە رۆژی بەرەنگاریی زوڵم و ستەم و بێدادیی دەسەڵات و كۆمەڵگە لە دژی چینێكە لە مرۆڤ، كە كچانن و لە داهاتوودا دەبنە دایك و داهێنەر، راگری باڵانسی كۆمەڵگە و ئافرێنەری دادپەروەری و میهرەبانی.
وشیاركردنەوەی بەشێك لە كۆمەڵگە هەوڵدانە بۆ رووبەڕووبوونەوە دژ بە چەوسانەوە و ئاشنابوون بە ماف و ویستەكانی ئەو چینە و دەرخستن و دیاریكردنی نەهامەتی و بێدادییەكانە بۆ رووی گشتیی دەسەڵاتەكان و كۆمەڵگە بە گشتی.
دوای گەشەسەندن و باڵكێشانی ئایدیۆلۆژیای «سۆشیالیزم» بە سەر زۆرێك لە وڵاتانی جیهاندا كە چوارچێوە گشتییەكەی یەكسانی و هەرەوەزی و وەك یەكبوونی و هاوسانی و فیمینیزم، توانی لە رووی جۆرییەوە بەشێكی خۆی تەرخان بكات بۆ خەباتكردن لەژێر چەتری ئەم ئایدیۆلۆژیایە بەناوی «فیمینیزمی سۆشیالیستی»، كورتەی ئەم روانگەیەی «فیمینیزم»یش، بریتییە لە نەهێشتنی سیستمی«سەرمایەداری» و «پیاوسالاری». شەڕی یەكسانیی نێوان كچ وكوڕ و بەرەنگاریی كەلتوورە لەگەڵ سرووشتی سەرەتایی ئینسان، بەوەش دەگەینە ئەو دەرئەنجامەی كە هەڵسوكەوتكردن لەگەڵ كچان دەتوانێت پێوەر بێت بۆ دیاریكردنی ئاستی پێشكەوتن و دەوڵەمەندیی كەلتووری ئافرەت، كە بەهۆی ئەو رۆڵەی كە هەیەتی لە پەروەردەكردن و فێركردنی منداڵان بە سەرچاوەیەكی سەرەكی لە بنیاتنانی كەسایەتیی تاكەكانی ناو كۆمەڵ دەبینرێ، هەر ئافرەتیشە رۆڵێكی گەورە دەبینێ لە گەیاندنی پێویستییە كۆمەڵایەتییەكان، كاركردن بۆ هێنانەدیی یەكسانی كچ و كوڕ بە شێوەیەك هەموو مروڤەكانی كۆمەڵگە لە بەردەم یاسادا یەكسان بن، ئەم یەكسانییەش تەنیا بەدەستەبەركردنی یاسا نایەتەدی، ئەگەر هۆشیاریی كۆمەڵایەتی لەپشت نەبێت، هەروەها پێویستە هەموومان لەسەر ئەوە رابێین، چۆن بەرگری لەخواستەكانی خۆمان بكەین.. ئێمە دەبێت ددان بەوەدا بنێین كە خاوەن كەلتوورێكی كۆنەپەرەست و پەرپووت و وێرانین كە لە هەزار ساڵ پێش ئێستاوە چەقیوە، لە وڵاتی ئێمە رێك بە پێچەوانەی وڵاتە پێشكەوتووەكانەوە لە یاسا بنەڕەتییەكانماندا جەخت لەوە دەكرێت كە هیچ بڕگەیەك نابێت لەگەڵ دەورانی كۆیلایەتی ناكۆك بێت.
هەمو كۆمەڵگەیەك بۆ ئەوەی جۆرێك لە سەقامگیریی گشتی و ئاشتیی كۆمەڵایەتی و ئارامیی سیاسی و ئابووری بە خۆیەوە ببینێت، پێویستی بە چەندین بنەمای سەرەكی هەیە. یەكێك لە گرنگترینی ئەو بنەمایانەش بریتییە لە بوونی دادپەروەری وەك بنەمایەكی جێگیر، سەقامگیریی وڵاتیش بێ بوونی دادپەروەری گرفتی گەورە و پشێویی جۆراوجۆری بۆ دروست دەبێت. بۆ بەردەوامیی ژیانی مرۆڤ لەگەڵ یەكتر، دادپەروەریی بنەمایەكی كۆمەڵایەتی سەرەكییە، لە راستیدا دادپەروەری چەمكێكی گەورەو بەرفراوانە كە هەموو گەلانی جیهان بانگەشەی بۆ دەكەن و، هیوادارن بەدەستی بێنن، چونكە دادپەروەری زۆر گرنگە بۆ هێنانەئارای جۆرێك لە یەكسانی لە نێوان سەرجەم تاك و گرووپە جیاوازەكانی یەك كۆمەڵگە، لەگەڵ ئەوەشدا بە شێوەیەكی گشتی چەمكی دادپەروەری، بریتییە لە دیدێكی مرۆییانە لە مەسەلەی مافەكاندا كە جەخت لە بەدەستهێنانی هاوسەنگیی نێوان سەرجەم تاكەكانی كۆمەڵگە دەكات، وەلێ بۆ ئەوەی دادپەروەری بتوانێت یەكسانیی نێوان چین و توێژە جیاوازەكانی كۆمەڵگە بەدی بێنێت، بۆ ئەوەی بتوانێت دیدە مرۆییەكەی جێبەجێ بكات، پێویستی بە كۆمەڵێ سیستم و یاسای هەیە كە رێكیان بخات. یاساكان زیاد لە كەس و لایەنێك، سەربەخۆیانە و بێلایەنانە كار بۆ دانانی دەكەن، لەخێزاندا پێویستە باوك و دایك لە بەرامبەر منداڵەكانیان دادپەروەر بن، جیاوازی نەكەن لە نێوان كوڕ و كچ، گەورە و بچووك بە شێوەیەكی دادپەروەرانە خۆشەویستی و میهرەبانی خۆیان بە سەر منداڵەكانیاندا دابەش بكەن. هیچ منداڵێك لە ناز و نیعمەتی باوكایەتی و دایكایەتی بێبەش نەكەن، بەرپرسایەتی ژیانی خۆیان لە ئەستۆی خۆیان بگرن، دابینكردنی ئەم یەكسانییە ئەوەمان بۆ مسۆگەر دەكات كە كەس لەجیاتی كەس بڕیار نەدات، كەس بە ناوی ئەوی ترەوە بڕیار نەدات، ئەمانە بەرەو ئەوەمان دەبات، چۆن بە شێوەیەكی دروست پەنا بۆ هێزی بیركردنەوەی خۆمان بەرین.
مەرجی بەدیهێنانی كەسێتییەكی تەندروست و گەشەسەندوو بۆ منداڵ دەگەڕێتەوە بۆ رۆڵی دایك و باوك، وەك هۆكارێكی پەروەردەیی لە چوارچێوەی خێزاندا، پەیوەندیی نێوان منداڵ و دایك و باوك بەهێزترین جۆری پەیوەندییە، بۆیە كاتێك ژینگەی خێزان تەندروست و پڕ لە سۆز و خۆشەویستی بێت، لایەنی ژیریی منداڵ گەشەی پێویستی خۆی دەست پێ دەكات و هەستی دڵنیایی و ئارامی لە ئەودا دروست دەبێت.
پێویستە كچان فێری ئەوە بكرێن كە متمانەیان بە خۆیان و بە تواناكانی خۆیان هەبێت، متمانە بەخۆبوون بریتییە لە حالەتێكی هەستیاری دەروونی كە لە گوفتار و هەڵسوكەوتی رۆژانەی هەموو تاكێكدا رەنگ دەداتەوە. سەرەڕای ئەوەی لە سەرەوە ئاماژەم پێ داوە، بۆ پەروەردەكردنی كچێكی تەندروست وبەهێز كە بتوانێت خۆی بەرەنگاریی كۆسپ وئاستەنگەكانی ژیان ببێتەوە، خێزان لە كۆمەڵگە رۆڵی سەرەكی دەبینێت، دواتر دابونەریت و هۆشیاریی تاك و بڕوا و متمانەبەخۆبوون، ئەوانیش لە ژێر چەتری یاسا و دادپەروەری كۆمەڵایەتی دێنە بەرهەم، تاكو مافە سەرەتاییەكانی خۆی بەدەست بهێنێت، بۆیە ئەركی هەمووانە هەر لە رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی و حكومەت و دەزگاكانی راگەیاندن پێكەوە تاكێكی بەسوود و كچێكی كارامە و بەتوانا بۆ داهاتووی كوردستان پەروەردە بكەین.

وەك شاعیری گەورە قانع دەڵێ:
كوڕ بەبێ شك هەوری تاڵە هەر وەكو پەروینە كچ
كوڕ وەكو خاشاك و خارە سۆسەن و نەسرینە كچ

كوڕ كە زۆر چاك هەڵكەوێ فەرهادە یا مەجنوونی شێت
كچ لە پەردەی عیسمەتا لەیلایە یا شیرینە كچ

كچ كە كەوتە ڕاوەكوڕ ئاسانە كوڕگرتن لەلای
بازی تەڕلان و تەوار و واشەو و شاهێنە كچ

گەر حەوا نەبووایە، ئێستەش ئادەمێ بوو بێوەجاخ
بۆ زیادیی ئادەمیزاد مایەیی تەئمینە كچ

هەر كەسێ مەیل و خەیاڵی حیفزی ئیسلامێ بكا
بۆ بەخێوی باخی ئیمان هەر وەكوو پەرژینە كچ

كچ كە وەختێ كوڕ ئەبینێ [قانعی] پەیدا ئەكا
جا كە وا بوو كوڕ بە هیچ و قابلی تەحسینە كچ
Top