پەلامار و هێرشەكانی گرووپی تیرۆریستی دەوڵەتی ئیسلامی ناسراو بە (داعش) بۆ سەر عێراق و داگیركردنی مووسڵ و بادانەوەی پەلامارەكانی بەرەو سنوورەكانی هەرێمی كوردستان، بارودۆخێكی نەخوازراوی هێنایە ئاراوە و دوای كارەساتی مرۆیی شنگال لەسەر دەستی داعشییەكان، قۆناغێكی دیكەی كۆكوژی و ئەنفالی كوردان دەستی پێكرد، كە تا هەنووكەش بەردەوامە و جگە لە كوشتاری بە كۆمەڵیان، بە هەزاران ئافرەت و منداڵی ئێزیدی رفێندراون و گیانیان لە مەترسیدایە. ئەو تاوانە بە هەڕەشەیەكی گەورە بۆ سەر ناوچەكە بەگشتی و هەرێمی كوردستان بەتایبەتی هەژمار دەكرێت و لە ئاستی نێودەوڵەتیشدا كاردانەوەی بەرفراوانی هەبووە. دوابەدوای ئەوە خەڵكی سڤیل بە دروشمی «ئێمەش پێشمەرگەین» خۆبەخشانە دەستیان دایە چەك و شانبەشانی پێشمەرگە توانییان دوژمن بشكێنن. لەو بوارەشدا ئافرەتی كورد پشكی شێری بەركەوتووە و جگە لەوەی ئامادەیی خۆیان بۆ بەشداری لە شەڕی دژی تیرۆریسمی داعش دەربڕیوە، بەردەوام هاندەر و پشتیوانی باوك و هاوسەر و برای پێشمەرگەی خۆیان بوون، بۆ ئەوەی چۆك بە دوژمنانی چاوچنۆك دابدەن، كە چاویان لە خاك و گیانی كوردانە. بەشدار بووانی ئەم راپۆرتەی گوڵان لەو بارەیەوە راو سەرنجی خۆیان دەخەنەڕوو.

«هەرچەندە دووری هاوسەرەكەم و غیابی لەناو خێزاندا ئەوەندە ناخۆشە كە وەسف ناكرێت، سەرەڕای ئەوەی كە هەموو چركەساتێك دڵم لەناو مشتمدایە و بە پەرۆشەوە چاوەڕێی گەڕانەوەی یەكجارەكی هاوسەرەكەم و سەركەوتنی هێزی پێشمەرگە دەكەم، بەڵام لەگەڵ هەموو ئەوانەشدا دڵخۆشم بەوەی كە هاوسەری پیاوێكی مەرد و وڵاتپارێزم».
ئەوە قسەی (میدیا بەكر) بوو. ئەو هاوسەری پێشمەرگەیەكی كوردستان پارێزە و باسی ئەوە دەكات كە چوونی هاوسەرەكەی بۆ بەرەكانی شەڕی دژی داعش، ئەركی سەرشانی لەماڵەوە دوو بەرامبەر كردووە، گوتیشی: «زۆرجار منداڵەكانم لەشەو و نیوەشەو داوای باوكیان دەكەن، یان لەكاتی نەخۆشكەوتنیان خۆم بردوومنەتە نەخۆشخانە و نەمهێشتووە بێباوكییان پێوە دیار بێت، ئەوانە و دەیان گرفتی تر رووی تێكردووم، بەڵام لای هاوسەرەكەم نەمدركاندووە و هەمیشە پێی دەڵێم: تا كوردستان پێویستی بە هیممەتی تۆ بێت، ئێمە پێویستیمان بە تۆ نییە، تەنیا خۆشەویستی و سەلامەتیت نەبێت».
ژیان تاژدین ئاغا، ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای هەولێر، سەبارەت بە ڕۆڵی ئافرەتان لەم دۆخە هەستیارەدا كە كورد تووشی شەڕێكی نەخوازراو بووە، دەڵێت: «پێوستە سەرجەم ئافرەتان هانی پێشمەرگە بدەن بۆ بەرگریكردن لەكوردستان و وەك ئافرەتێكیش داوا لە دایكان و خوشكان دەكەم، ئەو ئافرەتانەی كە باوك و برا و هاوسەریان پێشمەرگەیە، بە ورەیەكی بەرز و دڵێكی فراوانەوە هانیان بدەن بۆ ئەوەی بەرگری لە كوردستان بكەن. وەك دەزانرێت ئەمڕۆ كوردستان رووبەڕووی گەورەترین گرفتی دەرەكی و تووشی هێرشی تیرۆریستان بووە، بەم هۆیەشەوە ئەركێكی پیرۆز كەوتۆتە سەرشانی دایك و هاوسەر و خوشكی پێشمەرگە كە بە هەموو جۆرێك بەشداری لە شەڕی دوژمندا بكەن و ئیرادەی پۆڵایینی پێشمەرگە بەهێزتر بكەن».
ژیان باسیی ئەوەشی كرد كە «ئەركی ئافرەتی كورد هەمیشە لە شۆڕشەكاندا گرینگ بووە و ئافرەتان پێشەنگی خەبات بوون لە گرنگیدان بەپێشمەرگە و پێشخستنی خەباتی كوردایەتی، بێگومان ئێستاش ئەركێكی زۆر گرنگ كەوتۆتە سەرشانی ئەو ئافرەتانەی كە مێردیان پێشمەرگەیە، چونكە دەبێت زۆر بە ئاگادارییەوە و بە شێوەیەكی وەها رەفتار بكەن، كە جێی باوكیش بۆ منداڵەكانیان پڕ بكەنەوە. واتە هەم دایك بن و هەم باوكیش، بۆ ئەوەی نەهێڵن منداڵەكان هیچ كەموكوڕییەكیان هەبێت، بۆ ئەوەی باوكەكانیان كە پێشمەرگەن و لە شەڕگەكاندا بەرگری لە خاكی پیرۆزی كوردستان دەكەن، بزانن كە كوردستان پێویستی بەوانە و منداڵەكانیان هیچ كێشەیەكیان نییە و هەست بەوە نەكەن كە منداڵەكەیان كەموكوڕییان هەیە، هەروەها دایك و خوشكی پێشمەرگەیەك كە پەیوەندی بە كوڕ و برایانەوە دەكەن، پێویستە ورەیان بەرزبكەنەوە، دەبێت بزانن ئەوە پێشمەرگەیە كە میللەتێك لە ئاوارەبوون و نەهامەتی دەپارێزیت و هەموو كوردستان چاوەڕوانی غیرەت و هیممەتی ئەوانە بۆ بەرگری كردن لە خاكی كوردستان لەمەش زیاتر ئافرەتان دەتوانن جگە لەوەی ببنە پاڵپشت بۆ كەسوكاریان لە بەرەكانی جەنگ، خۆشیان لە بەرگریكردن لە خاكی كوردستان شانبەشانی پێشمەرگە بەشداری بكەن و نەهێڵن وڵاتەكەمان بكەوێتە دەستی تیرۆریستان و ئەوەش ئەركی هەموو هاووڵاتییەكە بە هەر دوو رەگەزەوە كە ببنە بەرگریكارێك و گەل و وڵاتی خۆیان بپارێزن» .
لەلای خۆیەوە دەرونناس و پسپۆڕی دەروونی سامان سیوەیلی، ئەوەی بۆ گوڤاری گوڵان شیكردەوە كە بە درێژایی مێژوو لە شۆڕشەكانی گەلی كورد و سەرجەم ڕاپەرین و جووڵانەوە سیاسییەكان لەمێژووی خەباتی ڕزگاریخوازی گەلی كوردا ئافرەتان پێشەنگی تێكۆشان بوون و رۆڵ و پێگەیەكی گرنگیان هەبووە. گوتیشی: «ئافرەتی كورد ئەگەر خوشك، دایك، یان هاوسەری پێشمەرگە بووبێت، رۆلێكی بەرچاوی بووە لە هاوكاریكردنی پێشمەرگەدا، جا ئەگەر ئەو رۆڵە مەعنەوی بێت، یان مادی، یان رۆحی بێت، واتە هەمیشە ئافرەتانی كورد رۆڵ و پێگەیان لە شۆڕشەكانی گەلی كوردا بە ئاشكرا دیار بووە، دەتوانین بڵێین بەرگری پێشمەرگەیەك لە سەنگەری خەباتدا هەمیشە پەیوەست بووە بە ماندووبوون و تێكوشانی هاوسەرەكەی، یان خوشكەكەی، یان دایكی ئەو پێشمەرگەیە» .
ئەو دەروونناسە رایوایە: «دایكان و خوشكان و هاوسەرانی پێشمەرگە دەتوانن هانیان بدەن بۆ ئەوەی زیاتر بەرگری لە خاكی كوردستان بكەن و لەو ئەركە نیشتمانییەی سەرشانیان چوست وچالاكتر بن، هەر بۆیە ئەگەر داێكێك بیەوێت ورەی كوڕەكەی بەرز بكاتەوە، دەبێت ئەو قەناعەتە لەلای كوڕەكەی دروست بكات كە هەموو كورد چاوی لەوە بۆ بەرگریكردن لەكوردستان».
سیوەیلی جەختی لەوە كردەوە كە «سەربەخۆی كوردستان و پاراستنی ئەم ئەزموونە تەنیا بە باسك و بازووی بەهێزی پێشمەرگە دێتەدی، لەبەر ئەوە ئەركی سەرشانی هەموو تاكێكی كوردە بەر هەر دوو رەگەزە كە بۆ بەرگریكردن لە خاكی كوردستان هانیان بدەن».
ئافرەتان بەهاندانی پێشمەرگە بوونەتە قەڵغانێك بۆ بەرگریكردن
پێشمەرگەی خۆبەخش رەجەب حاجی رەجەب، بە حیماسەتەوە باسی ئەوەی كرد كە «پێشمەرگە رەمزی بەرخودان و ناسنامەی كوردە كە ساڵەهای ساڵە میللەتی كورد شانازی پێوە دەكات، گوتیشی: «پێناسەی پێشمەرگە جەنگاوەری و فیداكارییە لە پێناوی وڵاتپارێزیدا، بۆیە سەرۆكی وڵاتەكەشمان بە شانازییەوە خۆی بە پێشمەرگە دەزانێت».
رەجەب ئەوەشی خستەڕوو كە «لەكاتی شۆڕشە مەزنەكانی گەلی كورد كە لە چیاكاندا شەڕ دەبوو، خێزان و ماڵ و منداڵمان دوور بوون لەهەر كارەساتێكی نەخوازراو، بەڵام ئەمڕۆ داعش بەنیازە لەناو ماڵ و موڵكماندا دەستی بە خوێنی هەموو خێزانێكی كورد سوور بكات، بۆیە لەم هەلومەرجەدا ئافرەتی كورد زۆر شێرانەتر هەڵسوكەوت دەكات، جگە لە هاندانی پێشمەرگە بۆ بەرگری، خۆیشی ئامادەیە چەك لە شان بكات».
رەجەب حاجی لە كۆتایی قسەكانیدا گوتی: «من هاوسەرەكەم بە شێرە ژن دادەنێم، چونكە لەو كاتەی كە ئێمە حەرەكەمان كرد بۆ بەرگری وڵات لە دژی داعش، بە چاوێكی پڕ لەگریانەوە وەعد و بەڵێنی دا، كە ئەگەر پێویست بێت، ئەویش بێتە بەرەكانی جەنگ و شانبەشانی من و برا پێشمەرگەكان چەك هەڵگرێت. ئەو دەیگوت: ئەوە بۆ منی ئافرەتی كورد شەرەفە كە بتوانم نازناوی پێشمەرگە هەڵبگرم، بۆ منیش مایەی شانازییە كە هاوسەرەكەم ئەو هەڵوێستە كوردانەیەی هەیە و لەهەمان كاتیشدا ئەو گڕ و تینی زیاترم پێ دەبەخشێت، لێرەوە هیوادارم كە هەموو ژن و كچانی گەلەكەمان شێرەژن و خوڕاگر بن، ئەگەر وا بن، ئێمەی پێشمەرگە لەسەنگەرەكانی بەرگری زووتر سەردەكەوین».