جەمال محەمەد: پێویسته هه‌موو كارێكی هونه‌ری مه‌به‌ستێكی هه‌بێت بۆ ئه‌وه‌ی سه‌ركه‌وتوو بێت
سەبارەت بە چوونی بۆ تیپی دهۆك و بوونی بە سەرۆكی تیپەكە مامۆستا جەمال دەڵێ:
لە ساڵی 1979 من پەیوەندیم بە تیپی كۆراڵی دهۆكەوە كرد وەك ژەنیاری عود و صۆلی گیتار، بەڵام دواتر بۆ درێژەپێدان بە خوێندن ناچار بووم لە تیپەكە دوور بكەومەوە دوای ئەوەی بۆ ماوەی زیاتر لە شەش مانگ ئەندامی تیپەكە بووم.
دواتر له ساڵی 1981 تیپی دهۆك ناوی گۆڕا بۆ تیپی موزیكی دهۆك و ئه‌م جاره له‌سه‌ر داوای هونه‌رمه‌ند دڵشاد محه‌مه‌د سه‌عید په‌یوه‌ندیم به تیپه‌كه‌وه كرد و هه‌رچه‌نده من پێشتر ژه‌نیاری عود بووم، به‌ڵام له‌سه‌ر داوای ئه‌و كه‌مانم ژه‌نی و له ماوه‌یه‌كی زۆر كورتدا فێری ژه‌نینی بووم.
سه‌باره‌ت به چۆنیه‌تی هه‌ڵبژاردنی وه‌ك سه‌رۆكی تیپی دهۆك، مامۆستا جه‌مال ده‌ڵێ: ساڵی 1984 مامۆستا دڵشاد رووی له ده‌ره‌وه‌ی وڵات كرد به مه‌به‌ستی خوێندن ومامۆستا جه‌میل ئیبراهیم بوو به سه‌رۆكی تیپ،له ساڵی 1989ه‌وه تا ئێستا من سه‌رپه‌رشتی تیپی دهۆك ده‌كه‌م، ساڵی 1988و دوای ئه‌وه‌ی به‌رهه‌می هونه‌رمه‌ند ته‌حسین ته‌هامان ته‌واو كرد بۆ ماوه‌یه‌ك كاره‌كانی تیپه‌كه‌مان راگیرا و ئامێر و كه‌لوپه‌له‌كانیش ره‌وانه‌ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیی رۆشنبیری كرانه‌وه، به‌ڵام دواتر مامۆستا (جه‌میل ئیبراهیم) كه به‌ڕێوه‌به‌ری رۆشنبیریی دهۆك بوو هه‌وڵێكی زۆری دا بۆ ئه‌وه‌ی باره‌گایه‌ك بۆ تیپ دابین بكات و ئامێره‌كانیشمانی گه‌ڕانده‌وه، دواتر هونه‌رمه‌ندی خوا لێخۆشبوو عه‌بدوڵا زێڕین ستۆدیۆیه‌كی بۆ ئێمه دروستكرد.
ده‌رباره‌ی كه‌میی كاره‌كانیان كه ساڵانه له چه‌ند به‌رهه‌مێك تێپه‌ڕ ناكات مامۆستا جه‌مال ئاماژه به‌وه ده‌كات به لای ئه‌وانه‌وه ژماره‌ی كاره‌كان گرنگ نییه به قه‌د ئه‌وه‌ی ئاستی كاره‌كه و قبوڵ كردنی لای جه‌ماوه‌رگرنگە و هه‌ر كارێك ئه‌نجام بده‌ین سه‌ره‌تا لێكۆڵینه‌وه‌ی باشی بۆ ده‌كه‌ین و تا دڵنیا بین له چۆنیه‌تیی ئه‌نجامی ناده‌ین، واته چۆنیه‌تیمان پێ باشتره له چه‌ندایه‌تی، به‌ڵام كاری باشیش كات و ماندووبوونی زۆری ده‌وێ هه‌ر ئه‌مه‌ش ده‌بێته هۆی ئه‌وه‌ی كه به‌رهه‌ممان كه‌م بێت، بێگومان ئێمه‌ش وه‌كو تیپ ره‌نگه زۆر گرفت و ئاسته‌نگمان دێته پێش، به‌ڵام به هه‌وڵی هه‌موو لایه‌ك و به دڵسۆزیی ئێمه بۆ هونه‌ره‌كه‌مان به‌سه‌ریدا زاڵ ده‌بین، له هه‌مان كاتدا كه‌سانێكی زۆر هه‌ن كه به هه‌موو شێوه‌یه‌ك هاوكاریمان ده‌كه‌ن كه به پێویستی ده‌زانم لێره‌وه زۆر زۆر سوپاسیان بكه‌م و هه‌وڵ ده‌ده‌ن تیپی موزیكی دهۆك به زیندوویی بمێنێته‌وه و به‌رده‌وام بێت له كاره‌كانی.
مامۆستا جه‌مال ئاماژه بۆ ئه‌وه ده‌كات كه پێشتر ژماره‌یه‌كی زۆر له كچانی هونه‌رمه‌ند له‌گه‌ڵ تیپ به‌رده‌وام بوون، به‌ڵام دواتر هه‌ندێكیان دووركه‌وتنه‌وه له تیپ و زۆربه‌ی ئه‌وانه‌ی كه له تیپه‌كه دووركه‌وتنه‌وه هۆكاره‌كه‌ی ئه‌وه بوو كه راپه‌ڕاندنی ئه‌ركی ماڵ و خێزان و كاری هونه‌ری بۆ ئه‌وان له یه‌ك كاتدا زه‌حمه‌ت بوو بۆیه به ناچاری وازیان هێنا، مامۆستا جه‌مال تیپه‌كه له ئاستێكی باش ده‌زانێت، به‌ڵام ئاماژه بۆ ئه‌وه‌ش ده‌كات كه پێویسته خه‌ڵك باس له به‌رزی و نزمی ئاستی تیپه‌كه بكەن، چونكه ئه‌و كارانه‌ی پێشكه‌شی ده‌كه‌ین بۆ جه‌ماوه‌ره ئامانجی ئێمه له رێگای رازی كردنی جه‌ماوه‌ره‌وه پێشكه‌ش كردنی هونه‌رێكی ره‌سه‌نی كوردی و پاراستنی ئه‌و ره‌سه‌نایه‌تییه‌یه كه هونه‌ره‌كه‌مان پێی ناسراوه به‌تایبه‌تی له ئێستادا كه جیهان بچووك بووه‌ته‌وه و چه‌ندین جۆری ستایل و هونه‌ری نوێ خه‌ریكه له كوردستان زۆر ده‌بێت و پاراستنی ره‌سه‌نایه‌تی هونه‌ری كوردی ئه‌ركێكی پیرۆزه و كه‌وتووه‌ته سه‌ر شانی ئێمه.
به حوكمی كاری به‌رده‌وامی و شاره‌زایی له ستایله هونه‌رییه‌كان و تایبه‌تمه‌ندێتیی هه‌ر هونه‌رمه‌ندێك و گرنگی ستایل له‌سه‌ر رێڕه‌وی هونه‌رمه‌ند، مامۆستا جه‌مال ده‌ڵێ: گرنگ به‌ر له ئه‌نجامدانی كارێك ئامانجێكی دیاریكراو هه‌بێت و بۆ چ مه‌به‌ستێك ئه‌نجام ده‌درێت، بێگومان كارێكی زۆر باشه ئه‌گه‌ر هه‌ر هونه‌رمه‌ندێك ستایلێكی تایبه‌ت به خۆی هه‌بێت كه ئه‌مه‌ش ده‌بێته ناسنامه‌ی هونه‌رمه‌نده‌كه و هه‌میشه له‌لای خه‌ڵك پێی ده‌ناسرێته‌وه، به‌ڵام پێویسته له سه‌ر هونه‌رمه‌ند ماوه ماوه پێداچوونه‌وه‌یه‌كی كاره هونه‌رییه‌كانی خۆی بكات و خۆی له‌گه‌ڵ سه‌رده‌مه‌كه بگونجێنێت له رووی ئاواز و تێكست، به مه‌رجێك گۆڕینی ستایل كاریگه‌ری له‌سه‌ر میلۆدی و ناسنامه‌ی كوردی نه‌بێت، له هه‌مان كاتدا له نێو ستایل و ئاواز و تێكسته نوێیه‌كانیدا بتوانێت تام و هه‌ستی كورده‌واری بپارێزێت، بۆیه له هه‌ڵبژاردندا جا له‌ریتم یان موزیك و ئاواز و دابه‌شكردنی به‌شێوه‌یه‌ك به‌رفراوان بێت و هه‌وڵ بدات زۆر ده‌ستكاری موزیكه‌كه‌ی نه‌كات، مامۆستا جه‌مال ئاماژه به‌وه‌ش ده‌كات كه ئێستا له گۆڕه‌پانی هونه‌ری كوردی زۆر شتی باش پێشكه‌ش ده‌كرێت كه مایه‌ی ده‌ستخۆشییه، به‌ڵام كه‌موكوڕیش هه‌یه و زۆر گۆرانی هه‌یه كه به هیچ شێوه‌یه‌ك په‌یوه‌ندی به ستایل وموزیك و گۆرانی كوردییه‌وه نییه و به‌داخه‌وه به‌رده‌وام له میدیاكان په‌خش ده‌كرێن.
سه‌باره‌ت به بوونی شێوازی رۆژئاوایی وه‌ك پۆپ و راپ ده‌ڵێ: به‌داخه‌وه ئێمه‌ی كورد رێبازی هونه‌ری خۆمان كه زۆر ده‌وڵه‌مه‌نده له بیر كردووه و ئه‌وه‌نده‌ی خه‌ریكی پێشكه‌ش كردنی به‌رهه‌می بیانی و ته‌قلید كردنی هونه‌ری ئه‌وانین ئه‌وه‌نده خه‌ریكی پێشخستنی هونه‌ری خۆمان نین كه ئه‌گه‌ر به‌راورد بكرێت له زۆر رووه‌وه هونه‌ری ئێمه ده‌وڵه‌مه‌ندتره له هونه‌ری زۆر له‌و گه‌ل ونه‌ته‌وانه كه هونه‌رمه‌ندانی ئێمه خۆیان پێوه سه‌رقاڵ كردووه، هه‌روه‌ها هیوادارم كه‌ناڵه كوردییه‌كانیش زیاتر گرنگی به كاری هونه‌ری ره‌سه‌نی كوردی بده‌ن و هه‌وڵی پاراستنی هونه‌ر و كه‌لتووری بده‌ن به هه‌موو جۆره‌كانییه‌وه.
