رۆژانە بە بێ ئاگاداری پلاستیك دەخۆین!

رۆژانە بە بێ ئاگاداری پلاستیك دەخۆین!
رۆژانە هەریەكەمان بەبێ ئاگایی دەیان و سەدان تەنۆچكەی زۆر وردی پلاستیك لە شێوەی مایكرۆپلاستیك لەگەڵ خواردن و خواردنەوەكانمان دەخۆین و دەخۆینەوە. لە ساڵانی پەنجاكانی سەدەی رابردوو تاوەكو ئێستا، بە تێكڕا مرۆڤ پتر لە 8 ملیار تۆن پلاستیكی لە سەرانسەری جیهان بەرهەم هێناوە، واتە هەشت هەزار ملیۆن تۆن، ئەگەر هەموو ئەو بڕە زۆرە لەسەرەتاوە تاوەكو ئێستا وەربگرین، تەنیا بڕی 9%ی لێ ریسایكل كراوەتەوە، ئەوی دیكە تێكەڵ بە خاك و ئاو بووە، هەندێكیشی لەشێوەی تەنۆچكەی مایكرۆسكۆپی تێكەڵی هەوا بووە، زۆربەی جۆری پلاستیكەكان دوای ئەوەی فڕێدەدرێن و ماوەیەك كە لە ژینگەدا دەمێننەوە، بەهۆی تیشكی خۆر، یان گەرمی، یان كارلێكە كیمیاییەكان لەگەڵ خاك و ئاو و توخمەكانی دیكو لە ژینگەدا كارلێك دەكەن و شی دەبنەوە و دەبنە پارچەی وردتر، بڕێكیشیان دەبنە تەنۆچكەی زۆر ورد كە بە مایكڕۆ پلاستیك دەناسرێن، واتە تەنۆچكەی زۆر زۆر ورد لە پلاستیك، ئەو جۆرە وردە بەئاسانی لەكاتی بەرهەمهێنانیان، یان لەكاتی هەڵگرتن و پاراستنیان تێكەڵ بە خواردنەكان دەبن و دەچنە نێو لەشی گیاندارە كێوی و ماڵییەكانەوە چ لە وشكانی بێت، یان لە ئاودا. لە نوێترین لێكۆڵینەوە كەبەم دواییە لەئەمەریكا ئەنجامدراوە و لەگۆڤاری زانستەكانی ژینگە و تەكنەلۆژیا بڵاوكراوەتەوە، دەركەوتووە هەر تاكێك لەئەمەریكا ساڵانە لەگەڵ جۆرەكانی خواردن و شلەمەنیەكان نزیكەی 70 هەزار تەنۆچكەی مایكرۆ پلاستیك دەخوات و دەخواتەوە، ئەو بڕەش ساڵانە دەكاتە چەند گرامێك پلاستیك، لێكۆڵینەوەكە دەڵێت: تاوەكو ئێستا وردەكاریی زیانەكانی خواردن و خواردنەوەی مایكرۆپلاستیك لەسەر تەندروستی مرۆڤ نازانین، بەڵام بەدڵنیاییەوە زیانی هەیە، چونكە ئەو تەنۆچكە پلاستیكییانە جۆرەها ئاوێتە و توخمی ژەهراوی لەناو لەشی گیانداراندا دروست دەكەن و هەندێكیشیان دەمێننەوە، لەئێستادا باشترین جێگرەوەی پلاستیك بۆ هەڵگرتن و پاراستنی خواردەمەنییەكان ئاو شوشە و سیرامیكە، زەرفی كاغەزیش جێگرەوەیەكی زۆرباشتری زەرفی پلاستیكە، بەڵام كێشەكە ئەوەیە ئەم جێگرەوانە گرانترن و پلاستیك زۆر زۆر هەرزانترە، بۆیە هێشتا ناتواندرێت بڕیار لەسەر دەستبەرداربوونی پلاستیك بدرێت.
Top