nvîsîn: Bijar şêxmemî

miruv dustî ewe ku viyan û jêyatî bu miruvatîyi bitinê bît û takê miruv pêş her tşitî miruvatîyi lber çav wergrît û xuşviya wî lser binemayê miruv bu miruvî dwîr ji cudahiya cur û regez û pîst û netewe û ayîn û ul bît.
demê bas li miruvatiyê dhêtekirin hemî miruv xu bi xudanê kelturî miruvatiyê dzanin û hemî ḧez dken miruv dust û parêzerên mafî miruvan bin, jbeku miruvin. xuşviyana miruvan bu miruvan wekî xerîzeyekê ye dinav naxê miruvan da û miruv ew bunewere yê ku ḧez ji jiyana bikum dket lî cudahiyên regezî û ulî û itinî .. htd. dbine eger ku miruv reftarên cuda lberamber miruvan biken bêguman ew reftarên cuda dbine binpêkirin beramber miruvatiyê.. ew jî jber van egerane:

1- cudahiya regezî: miruv bşiywekê gşitî bunewerekî duregeze ( nêr+ mê) di encamê cudbûnê da nvşekê nî peyda dbît, pîkhateya cesteya nêr bihêz tire ji ya mê lewra her ji kevinda û ta nuke nêr yî zale û mê dxizimetê daye. zurcaran zurdarî li mêyi hatiye kirin û afreta kurd jî mînakeka zêndiye.. her dîsan regezê sêyê (nîremuk) jî îk ji regezaye ku dinav miruvatiyê da çi biha û maf nîne bitaybet li civaka me.
2- cudahiya nfşî û netewey: cîhan dabeş dbîte ser çend nfşan wekî nfşê arî, samî,uralî. tibitî.. her nvşek ji çendîn netewene wekî arî ku kurd û fars û efẍan û tajîk .. htd her ji nvîsîna mêjûyê û ta vî serdemî bitaybet li serdemê nwî û peydabûna dewletan şerên nfş û netewî heye û bwîne egera neviyan û tund û tîjî û tundrewî û tîkdanên mafên miruvan mînakeka zîndî milletî kurd ku jber cudahiya neteweyi li vê sed sala dumahiyê qurbaniyeka îkcar zur daye.
3- cudahiya ayinî ulî û hzirî û aydiyuluciyayên cuda: her ji serdemên kev û hatina peyamber û pêxemberan û ta vî serdemî cudahiyên ayinî û ulî û hzirî û aydiyulucî bwîne egera tund û tîjî û tundrewyê dinavbera miruvan da . gelek ji miruvan tundin û buçûna xu bitinê drst dbînin û divêt zal bin lser yê beramber , kurdistana mejî bê bar nîne ji vê tundrewyê .
4- cudahiya klturî û reftar û helsuket û maldariyê: ev çende jî dbîte egerê têkdana binemayên mafê miruv û ne dadperwerî û newekheviyê lê kîm caran bu ye egerê kuşitin û jnav brina miruvan, kurdistana me jî mînakeka zîndiye bu reftarkirineka cuda dgel dewlemend û hejar û çîna erustukratî û nurmal û kelturîn cuda.
5- cudahiya pîst û rengê miruvî: gelek caran di dîruka miruvatiyê da cudahiya rengê pîstî buye egerê tundiyê dinavbera miruvanda wekî miruvên reş pîst û spî pîst. bihzira min ev diyarde li welatê me kurdistanî ya kême, evejî belkî vedgerît bu hebûna hemerengiya pîstî dinava civakê me yê kurdistanî da û di yek mal da miruvên çîl û esmer hene.

eve xalên serekîne ku dbine egerê tund û tîjiyê dinav bera miruvan da û tîkdana binemayên mafê miruv û nebûna wekheviyê dinavbera miruvanda , wek takê miruv û bu aramiya cîhangêrî û parastina miruvatiyê, lserme erke berî her tşitî me jêyatî bu miruvatiyê hebît û em xu ji regez perstî û netewe perstî û ul û ayin û keltur perstîyi dwîr bêxîn , wek eflatun dbêjît (( sedema bextewerya miruvî di cîhanê da xuşviyane)) kewate eger miruvî xuşviyan bu miruvan hebît bêguman miruv dê yê aram û bextewer bît.

dbît gelek kes hzirbiken ku milletê me kurd dinavbera regez perst û netewa perstan dijît! erê dê çewa yê miruv dust bît û ḧez ji hemî miruvan ket? ...caksazê civakî yê rusî tulstwî dbêjît (( qencîyi dgel dustê xu bike ptir dê bîte dustê te , dgel dijminê xu bike dî bîte dustê te)) bê guman eger em miruvatiyê lberamber hemî miruvan bikaribînîn dê aramtir û bextewertir û prdust tirbîn wek take kes û wek civak em dşêyin van xalaan berçav wergrîn:

1- rêzgirtin li regezî beramber ( mê , nîremuk, xudan pêdiviyên taybet) jberku kêm deshelate û belkî dşiyanda nîne hemî ḧezên xu dabîn ket, divêt bzanî çewa afrandina te ya bihîz ne berhemî ked û zîrekiya teye aha wesa afrandina her miruvê bêhîz jî ne bidestê wî ye ..lewra divêt ev çende ne îte keyskirin û deshelata xu lserbsepînî .. wekî ya nuke lcivakê me beramber jnî û nêremuka .. htd dhîte kirin.
2- cudahiya nvşî û neteweyi ya buye netewe perstî û retkirina kesê beramber li rujhelata me û em kurd qurbaniyên herî meznên vê arêşêyine lê em jî wek takî kurd tuşî nexuşiya netewe perstî bwîne û gelek caran buye egerî jnavbrina bextewerî û aramiya me.. divît wek take kes em lhemî miruvan wek miruv meyzekeyin û nabît em kesên ne jnetewa me biçavekê kîm bibînîn û rêzê lînegrîn çunikî netewe ne helbijatina kesî ye wekî xudayê mezn di qurana pîruz da keremdket û dbêjît ((ya أîha alinas إna xlqnakm min ذkr wأnثî wc'linakm ş'uba wqbail lt'arfwa)) xudê em yên dayi nîr û mî û gel û huz daku hevbinyasîn û dustibîn ne dijmin bîn.. lewra gereke em ḧez ji gşit miruvan bikeyin çunikî miruv bi azarîn miruvan dêşn.
3- welatê me kurdistan her jkevin da landka şarstaniyeta ye û cihê hembêzkirina pêxember wayîn û ula û aydiyuluciyayên cudaye.. bmxabinî ve ptirya takî kurdistanî bitinê xu drst dbînît û kesên ne ji ayinê xu bicehnemî û kafr dbînin û dijatiya aydiyuluciya cuda dket.. bîguman ul û ayîn ji deybaban hatiye wergirtin û ne helbijartina kesê ye divêt her takekê kurdistanê bzanît egerdeybabên wî êzdî ban yan krstiyan ban da ewjî lser wî ayinî bît.. lewra divêt wekî miruv û bê cudahî reftar dgel gşit ul û ayîna bêtekirin , sebaret hzir û aydiyuluciyaên cuda jî cudahiya hzirî dbîte egerî dahênanî û serkeftinî lewra divêt hzirên cuda bpjrînîn.. ruşenbîrê navdarî mصrî eḧmed ḧesin elziyat dbêjît: lîst alşca'e أn tqbil alrأî alذî y'cbik , bil alşca'e أn ttqbil alrأî alآxir. wate: zîrekî neewe ku tu buçûna ḧezjê dkeyi bpjrînî" belku zîrekî ewe ku buçûna cuda bpjrînî..
4- divêt gutina dîl karinciyê emirîkî lbîra me bît demê dbêjît: durhîla dzîkerî ew yê kriye dzîker eger nedbû dzîker.. aniku durhîla her miruvekeyi dbîte egerî livîn û revtarîn wî lewra divît em hîcetan ji pîş her kesî xudan reftarên şaş ve bigirin û jbîrinekeyin drustî û şaşî yasayeka bîrkarî nîne belku li gur civak û itinîn cuda dhîte guharin lewra divêt em li berî her tşitî wek miruv rîzeka wek hev li hemî miruvan bigirîn.. sebaret maldarî û deshelatdariyê jî divêt em bzanên kesê hejar û kîm deshelat ptir pêdivî rêzgirtinê ye ji kesê dewlemend û heyî..
5- sebaret cudahiya pîstî: raste ku kurd xudan pîstekê hemerengn û rengê pîstî nebuye egerekê serekî yî cudahiya kesî .. lî gutineka kurdî heye dbêjît (( can bi dû bextane êkê xudê yadî benî)) aniku gelek caran rîzgirtin û viyaneka zîdetir bu miruvîn cwan û law heye bêguman divêt reftarkirineka ji hejî û bê cudahî lhember hemî mirûvan bihîte kirin çunikî dbît naxê wî miruvî xudanê rusarekê nurmal ji naxê miruvê cwan û law cwantirbît..

ya pêdiviye em wek miruv ḧez ji hemî miruvan bî cudahiya hzirî û ayinî û ulî û neteweyi û regezî bikeyin , baş bzanîn saluxet û regez û netewe û ..htd ne helbijartina take kesiye yan pşitawpşite ji nvşê berîxu yan jî afrandine yan jî durhêl egere.. divêt em hemî pîşengên belavkirina miruvatiyê bîn û tuvê miruvatiyê di naxê nvşê nwî da biçînîn da aram û bextewer bijîn..